1 1 Kurs na INNOWACJE - jak wyprowadzić świętokrzyskie z rozwojowego dryfu.

2 2 1.Charakterystyka makroregionu Polski Wschodniej, w tym województwa świętokrzyskiego 2.Wsparcie innowacyjności w perspektywie finansowej 2007-2013 3.Planowane wsparcie innowacyjności w perspektywie 2014-2020 PLAN PREZENTACJI

3 3 Charakterystyka makroregionu Polski Wschodniej, w tym województwa świętokrzyskiego (na podstawie aktualizowanej Strategii rozwoju społeczno- gospodarczego Polski Wschodniej do roku 2020)

4 4 Polska Wschodnia – pozycja konkurencyjna w UE-27 (2010) Indeks konkurencyjności regionalnej (2010) Syntetyczny wskaźnik uwzględnia szeroki zakres kwestii związanych z regionalną konkurencyjnością: m.in. potencjał innowacyjny i technologiczny, infrastrukturę transportową i komunikacyjną, zdrowie, edukację, potencjał jakościowy instytucji Na 271 regionów NUTS-2 uwzględnionych w badaniu województwa Polski Wschodniej zajęły miejsca od 211. (podkarpackie) do 233. (warmińsko-mazurskie)

5 5 Polska Wschodnia – pozycja rozwojowa (2002-2009) pozycja rozwojowa region ó w jest silnie skorelowana z pozycją konkurencyjną w latach 2002 – 2009 dystans makroregionu do średniej UE-27 zmniejszył się, m.in. ze względu na wolniejszą dynamikę rozwoju większości kraj ó w unijnych, co wskazuje na zachodzący proces konwergencji. Mimo to wszystkie wojew ó dztwa Polski Wschodniej nadal znajdują się wśr ó d dwudziestu najbiedniejszych region ó w UE-27 (NUTS-2). w stosunku do reszty kraju obserwowano proces dywergencji (udział PW w krajowym PKB w 2009 r. wyni ó sł 15,2% i był o 0,6 pp niższy niż w 2002 r.) Tabela: PKB per capita, UE-27 = 100 20022003200420052006200720082009 2002-2009 zmiana w pp % POLSKA 48,348,850,751,151,954,456,460,912,6 ŚWIĘTOKRZYSKIE37,138,239,238,239,242,045,247,210,1

6 6 Polska Wschodnia – trendy rozwojowe do 2020 r. jeśli nie zostaną podjęte skuteczne działania dynamizujące procesy rozwojowe to mimo prognozowanego wzrostu PKB per capita makroregion do 2020 r. powiększy sw ó j dystans rozwojowy do wartości krajowych (dalszy spadek udziału w krajowym PKB o 0,8 pp do 14,4%) biorąc pod uwagę niższe przewidywane tempo rozwoju kraj ó w UE w latach 2009-2020 makroregion zmniejszy dystans w stosunku do średniej unijnej, jednak wartość PKB per capita będzie nadal prawie o połowę od niej niższa Wykres: Prognozowane wartości PKB per capita wg PPS w relacji do UE-27

7 7 Polska Wschodnia – przyczyny niskiej pozycji rozwojowej i konkurencyjnej z przeprowadzonych analiz wynika, że niższa niż średnio w Polsce wydajność pracy w makroregionie to efekt utrwalonej specyfiki branżowej, koncentrującej znaczne zasoby pracy (ponad 22%! – wobec średniej krajowej 12,8% i unijnej 5,1%, 2010 r.) w mało wydajnym sektorze rolniczym i niższej niż średnio w kraju produktywności pozostałych sektor ó w gospodarki. z kolei niższa wydajność pracy w poszczeg ó lnych sektorach gospodarki w Polsce Wschodniej to efekt gorszego wyposażenia wojew ó dztw w regionalne aktywa: 1) infrastrukturę, 2) potencjał technologiczny i innowacyjny 3) jakość zasob ó w pracy te trzy obszary odpowiadają za znaczną część dystansu rozwojowego, kt ó ry dzieli makroregion od bardziej rozwiniętych części Polski i UE.

8 8 Polska Wschodnia – potencjał innowacyjności Województwa Polski Wschodniej charakteryzuje niższy niż średni dla kraju poziom innowacyjności, czego konsekwencją jest niższa wydajność pracy, niekorzystnie rzutująca na konkurencyjność i atrakcyjność inwestycyjną makroregionu (patrz: IUS 2011, ESPON KIT 2012)

9 9 Polska Wschodnia – potencjał innowacyjności. Bariery Niekorzystne czynniki po stronie PODAŻOWEJ procesu innowacji relatywnie niski poziom rozwoju sektora nauki (mimo obserwowanego wzrostu, łączne nakłady w pięciu wojew ó dztwach Polski Wschodniej na B+R w 2010 r. to zaledwie 12% wydatk ó w krajowych) niski potencjał innowacyjny przedsiębiorstw (malejące nakłady na działalność innowacyjną i niska intensywność nakład ó w na działalność innowacyjną na pracującego, spadek udziału przedsiębiorstw innowacyjnych w og ó lnej liczbie przedsiębiorstw, niski poziom komercjalizacji innowacji w makroregionie, mierzony udziałem produkt ó w innowacyjnych w przychodach netto ze sprzedaży wyrob ó w og ó łem, słabość mechanizm ó w transferu wiedzy, niewielki napływ BIZ) Słabość powiązań nauka-biznes- administracja publiczna i mechanizm ó w transferu wiedzy Niekorzystne czynniki po stronie POPYTOWEJ procesu innowacji najniższy w Polsce poziom dochod ó w i wydatk ó w per capita (w 2011 r. w sferze ub ó stwa relatywnego od 21% do 26% os ó b w gospodarstwach domowych z terenu makroregionu) ujemne saldo migracji – odpływ zwłaszcza młodych os ó b z wyższym wykształceniem niższy niż średnio w kraju poziom przedsiębiorczości (średnio 1024 podmioty gospodarcze na 10 tys. mieszkańc ó w, podczas gdy w Polsce Wschodniej od 726 w woj. podkarpackim do 859 w woj. świętokrzyskim niższa niż średnio w Polsce wartość wskaźnika urbanizacji (49% w stosunku do 61% średnio w kraju)

10 10 Polska Wschodnia – potencjał innowacyjności. Szanse lata 2002-2010 - ewolucja struktury przemysłu w Polsce Wschodniej w kierunku branż bardziej zaawansowanych technologicznie wyraźna specyfika Polski Wschodniej w zakresie struktury branżowej przemysłu - dużo większa roli niż przeciętnie w kraju produkcja artykuł ó w spożywczych, a następnie przemysłu gumowego i tworzyw sztucznych, drzewnego oraz meblarskiego, jak r ó wnież produkcji maszyn i urządzeń. Wśr ó d przemysł ó w „ rzadkich ” makroregion wyr ó żnia się dużą rolą w Polsce w zakresie przemysłu lotniczego oraz tytoniowego siedem największych gałęzi przemysłu w Polsce Wschodniej, tj. przemysł spożywczy, produkcja wyrob ó w z gumy i tworzyw sztucznych, przemysł mineralny, przemysł wyrob ó w z metali, przemysł meblarski, przemysł drzewny i produkcja maszyn i urządzeń, generuje 63% produkcji sprzedanej i skupia 60% zatrudnionych w przemyśle makroregionu. wiodącą gałęzią przemysłu w Polsce Wschodniej jest przemysł spożywczy - wytwarza 23,9% produkcji sprzedanej i obejmuje 17,3% zatrudnionych w makroregionie, czyli o 2-3 razy więcej niż kolejne gł ó wne gałęzie. potencjał wyspecjalizowanych skupisk produkcyjnych i inicjatyw klastrowych funkcjonujących w zakorzenionych specjalizacjach

11 11 Nakłady na B+R w relacji do PKB w 2010 r. [%]

12 12 Nakłady na B+R w relacji do PKB w latach 2002-2010 [%]

13 13 Zatrudnieni w B+R (EPC) na 1000 osób aktywnych zawodowo w 2011 r.

14 14 Zgłoszenia patentowe na 100 tys. mieszkańców w 2011 r.

15 15 Wsparcie innowacyjności w perspektywie finansowej 2007-2013

16 16 Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 2007-2013

17 17 Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 2007-2013 1. oś priorytetowa Badania i rozwój nowoczesnych technologii ponad 2 500 wdrożeń jako efekt realizowanych projektów badawczych, rozwojowych i celowych; ponad 1 300 wynalazków zgłoszonych do ochrony patentowej w wyniku realizacji projektów. 2. oś priorytetowa Infrastruktura sfery B+R 700 nowych i zmodernizowanych laboratoriów, z ich usług korzystać będzie 11 500 przedsiębiorstw. 1 200 osób zatrudnionych przy obsłudze nowej infrastruktury B+R. 4. oś priorytetowa Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia 1 500 przedsiębiorstw (1 200 MŚP) wprowadzających innowacje; 30 000 nowych miejsc pracy, z czego 1 400 dotyczy bezpośrednio działalności B+R. 5. oś priorytetowa Dyfuzja innowacji Ponad 15 000 przedsiębiorstw korzystających z usług wspartych instytucji otoczenia biznesu.

18 18 245 projektów z woj. świętokrzyskiego, które uzyskały dofinansowanie ze środków POIG (na ok. 12 tys. projektów łącznie w ramach całego POIG. Realizacja POIG w województwie świętokrzyskim Pod względem liczby zawartych umów świętokrzyskie zajmuje 12 miejsce, wyprzedzając woj. opolskie, lubuskie, podlaskie oraz warmińsko-mazurskie.

19 19 Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013

20 20 Działanie I.3 PO RPW Wspieranie innowacji cel działania: poprawa warunków dla prowadzenia działalności gospodarczej - rozwoju i dyfuzji przedsięwzięć innowacyjnychcel działania: poprawa warunków dla prowadzenia działalności gospodarczej - rozwoju i dyfuzji przedsięwzięć innowacyjnych przykładowe typy projektów:przykładowe typy projektów: –rozwój ośrodków innowacyjności (parków technologicznych, inkubatorów przedsiębiorczości) –wyposażenie i tworzenie zaplecza BRT (w ośrodkach badawczych i u przedsiębiorców) –przygotowanie terenów inwestycyjnych na potrzeby nowoczesnych usług i obszarów produkcyjnych zakontraktowano blisko 100% środków EFRR przyznanych na działaniezakontraktowano blisko 100% środków EFRR przyznanych na działanie (ok. 1,87 mld zł) wsparcie otrzymało 76 projektów, z czego zakończono realizację 19 projektówwsparcie otrzymało 76 projektów, z czego zakończono realizację 19 projektów

21 21 Działanie I.3 PO RPW Wspieranie innowacji w województwie świętokrzyskim 4 umowy o dofinansowanie o wartości ogółem 151,87 mln zł (w tym EFRR – 101,12 mln zł)  LABIN - Wsparcie aparaturowe innowacyjnych laboratoriów naukowo-badawczych Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach  Budowa infrastruktury Kieleckiego Parku Technologicznego  Stworzenie w spółce Odlewnie Polskie S.A. Ośrodka Badawczo- Rozwojowego Komponentów Odlewniczych "OBRKO”  Utworzenie Regionalnego Centrum Naukowo-Technologicznego w województwie świętokrzyskim

22 22 Podniesienie poziomu innowacyjności gospodarki Polski Wschodniej, w tym województwa świętokrzyskiego, jest kluczowym strategicznym wyzwaniem z punktu widzenia wzmacniania pozycji konkurencyjnej w kraju i za granicą.

23 23 Planowane wsparcie innowacyjności w perspektywie 2014-2020

24 24 Program Operacyjny Inteligentny Rozwój 2014-2020

25 25 Założenia Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020 (1/3) Zakres wsparcia realizowanego we współpracy sektora przedsiębiorstw i nauki : Zwiększanie nakładów prywatnych na B+R Wsparcie realizacji projektów w obszarach określonych jako krajowe i regionalne inteligentne specjalizacje, ukierunkowane na praktyczne zastosowanie w gospodarce: - wsparcie strategicznych programów badań naukowych, - wsparcie projektów celowych/rozwojowych. Wsparcie B+R w kluczowych sektorach i technologiach Finansowanie prac B+R realizowanych przez przedsiębiorstwa we współpracy z jednostkami naukowymi, innymi firmami lub z IOB. Badania i prace rozwojowe, realizacja linii pilotażowych i demonstracyjnych Finansowanie innowacyjnych projektów przedsiębiorstw realizowanych w całym ich cyklu – badań, prac rozwojowych, tworzenie linii pilotażowych oraz projektów demonstracyjnych, aż do wdrożenia nowej technologii. 25

26 26 Zakres wsparcia skierowanego do przedsiębiorstw: Tworzenie i rozwój infrastruktury B+R w przedsiębiorstwach Wsparcie na tworzenie działów B+R i laboratoriów w firmach oraz na prowadzenie prac B+R przez przedsiębiorstwa. Wdrażanie innowacji nietechnologicznych (organizacyjnych, marketingowych oraz nowych modeli biznesowych) Wsparcie wdrożeń innowacji nietechnologicznych. Finansowanie działań promujących innowacyjność, współpracę nauki i biznesu oraz kształtowanie postaw innowacyjnych w społeczeństwie. Rozwój rynku kapitału podwyższonego ryzyka Wsparcie dostępu przedsiębiorstw do kapitału na innowacje, zwłaszcza oferowanego przez fundusze typu venture capital oraz sieci aniołów biznesu. Umiędzynarodowienie działalności innowacyjnej przedsiębiorstw Udział przedsiębiorstw w programach promocji, targach i misjach. Realizacja działań o charakterze systemowym służących budowie pozytywnego wizerunku polskiej gospodarki zagranicą. 26 Założenia Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020 (2/3)

27 27 Instytucje Otoczenia Biznesu w PO IR: Wsparcie proinnowacyjnych usług IOB Wsparcie systemowe dotyczące diagnozowania oraz monitorowania popytu na usługi IOB, określanie standardów realizacji usług proinnowacyjnych. Wsparcie dla MŚP na korzystanie z proinnowacyjnych usług. Klastry – koncepcja krajowych klastrów kluczowych Wsparcie projektów realizowanych przez koordynatorów tzw. krajowych klastrów kluczowych, posiadających wysoki potencjał innowacyjny. Finansowanie projektów dotyczących internacjonalizacji oraz rozwoju współpracy pomiędzy klastrami a podmiotami zewnętrznymi (w szczególności na poziomie międzynarodowym). 27 Założenia Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020 (3/3)

28 28 Program Operacyjny dla Polski Wschodniej 2014-2020

29 29 Założenia Programu Operacyjnego dla Polski Wschodniej 2014-2020 (1/3) Interwencja w zakresie innowacyjności opierać się będzie na działaniach wspierających: stymulowanie działalności innowacyjnej przedsiębiorstw poprzez tworzenie warunków prowadzenia działalności B+R, dostosowanie usług instytucji otoczenia biznesu (w szczególności ośrodków innowacji jak parki i inkubatory) do potrzeb rynku w zakresie działalności innowacyjnej, B+R i wdrożeniowej przedsiębiorstw

30 30 Proponowane działania w zakresie stymulowania działalności innowacyjnej przedsiębiorstw poprzez tworzenie warunków prowadzenia działalności B+R: Wzmacnianie zdolności innowacyjnej przedsiębiorstw i transferu technologii (wdrażanie innowacji) Tworzenie i rozwój infrastruktury badawczo-rozwojowej przedsiębiorstw oraz ponadregionalnych klastrów Działalność badawczo-rozwojowa ośrodków innowacji na rzecz przedsiębiorców Ponadregionalna współpraca w zakresie B+R Założenia Programu Operacyjnego dla Polski Wschodniej 2014-2020 (2/3)

31 31 Założenia Programu Operacyjnego dla Polski Wschodniej 2014-2020 (3/3) Proponowane działania w zakresie dostosowanie usług instytucji otoczenia biznesu (w szczególności ośrodków innowacji jak parki i inkubatory) do potrzeb rynku w zakresie działalności innowacyjnej, B+R i wdrożeniowej przedsiębiorstw: Profesjonalizacja usług istniejących ośrodków innowacji Ponadregionalne centra wzrostu i innowacji Kreowanie warunków dla powstawania nowych innowacyjnych przedsiębiorstw z wykorzystaniem instrumentów inżynierii finansowej

32 32 Dziękuję za uwagę!