1 1 Małopolski Ośrodek Badań Regionalnych – Dział Opracowań Analitycznych Statystyka Publiczna Urząd Statystyczny w Krakowie

2 2  System zbierania danych statystycznych, gromadzenia, przechowywania i opracowywania zebranych danych oraz ogłaszania, udostępniania i rozpowszechniania wyników badań statystycznych jako oficjalnych danych statystycznych.  Statystyka publiczna zapewnia rzetelne, obiektywne i systematyczne informowanie społeczeństwa, organów państwa i administracji publicznej oraz podmiotów gospodarki narodowej o sytuacji ekonomicznej, demograficznej, społecznej oraz środowiska naturalnego. Statystyka publiczna Urząd Statystyczny w Krakowie

3 3 Podstawy prawne i organizacja statystyki publicznej Urząd Statystyczny w Krakowie Program Badań StatystycznychEuropejski System Statystyczny

4 4  Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. 1998, nr 157, poz. 1031 z późn. zm.) TERYT;  Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 września 1999 r. w sprawie trybu i form ogłaszania, udostępniania i rozpowszechniania wynikowych informacji statystycznych (Dz. U. 1999, nr 75, poz. 842). Podstawy prawne i organizacja statystyki publicznej Urząd Statystyczny w Krakowie

5 5  Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. 1995, nr 88, poz. 439 z późn. zmianami);  Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie sposobu i metodologii prowadzenia i aktualizacji rejestru podmiotów gospodarki narodowej, w tym wzorów wniosków, ankiet i zaświadczeń, oraz szczegółowych warunków i trybu współdziałania służb statystyki publicznej z innymi organami prowadzącymi urzędowe rejestry i systemy informacyjne administracji publicznej (Dz. U. 1999, nr 69, poz. 763 z późn. zm.) REGON; Podstawy prawne i organizacja statystyki publicznej (cd) Urząd Statystyczny w Krakowie

6 6  Prezes Głównego Urzędu Statystycznego Jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach statystyki wykonującym swoje zadania przy pomocy służb statystyki publicznej.  Główne zadania Prezesa GUS:  organizowanie i prowadzenie badań statystycznych oraz ustalanie ich metodologii  przeprowadzanie spis ó w powszechnych  udostępnianie i rozpowszechnianie wynikowych informacji statystycznych  opracowywanie standardowych klasyfikacji, nomenklatur i definicji podstawowych kategorii  opracowywanie i ogłaszanie prognoz demograficznych oraz statystycznych prognoz gospodarczych i społecznych  prowadzenie krajowych rejestrów urzędowych: podmiotów gospodarki narodowej i podziału terytorialnego kraju Organizacja Statystyki Publicznej Urząd Statystyczny w Krakowie

7 7 Główny Urząd Statystyczny jest urzędem administracji rządowej obsługującym Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego działającym pod jego bezpośrednim kierownictwem. Prezes kieruje Urzędem przy pomocy wiceprezesów, Dyrektora Generalnego i dyrektorów komórek organizacyjnych Przy Prezesie działają: 1) Naukowa Rada Statystyczna (organ opiniodawczo-doradczy w sprawach metodologii badań statystycznych) 2) Kolegium 3) Komisja Programowa (stanowi wsparcie przy przygotowywaniu projektów rocznych programów badań statystycznych statystyki publiczne) 4) Komisja Metodologiczna (organ opiniodawczo-doradczy w sprawach doskonalenia metodologii badań statystycznych w celu podnoszenia jakości informacji statystycznych) Główny Urząd Statystyczny Urząd Statystyczny w Krakowie

8 8 W skład Głównego Urzędu Statystycznego wchodzą: 1) Gabinet Prezesa, 2) Departament Analiz i Opracowań Zbiorczych, 3) Departament Badań Demograficznych, 4) Departament Badań Regionalnych i Środowiska, 5) Departament Badań Społecznych i Warunków Życia, 6) Departament Handlu i Usług, 7) Departament Informacji, 8) Departament Metodologii, Standardów i Rejestrów, 9) Departament Pracy, 10) Departament Produkcji, 11) Departament Programowania i Koordynacji Badań, 12) Departament Przedsiębiorstw, 13) Departament Rachunków Narodowych, 14) Departament Rolnictwa, 15) Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów, 16) Departament Współpracy Międzynarodowej, 17) Biuro Administracyjno-Księgowe, 18) Biuro Dyrektora Generalnego, 19) Biuro Organizacji i Kadr. Główny Urząd Statystyczny (cd) Urząd Statystyczny w Krakowie

9 9 Prezesowi podlegają dyrektorzy 16 urzędów statystycznych Prezesowi są podporządkowane jednostki obsługi statystyki publicznej: 1) Centralna Biblioteka Statystyczna, 2) Centrum Informatyki Statystycznej, 3) Zakład Wydawnictw Statystycznych. Główny Urząd Statystyczny (cd) Urząd Statystyczny w Krakowie

10 10 Urząd Statystyczny w Krakowie Program Badań Statystycznych Statystyki Publicznej Ustawa o statystyce publicznej (art. 2 pkt 2) definiuje badanie statystyczne jako: "zbieranie, gromadzenie i opracowywanie danych statystycznych oraz ogłaszanie i udostępnianie wyników dokonanych obliczeń, opracowań i analiz, w tym podstawowych wielkości i wskaźników".

11 11  Program badań statystycznych statystyki publicznej wykaz ustalający zakres tematyczny, przedmiotowy i podmiotowy badań statystycznych oraz związane z nim obowiązki.  Program badań statystycznych ustalany jest corocznie w drodze rozporządzenia Rady Ministrów na wniosek Rady Statystyki, która jest organem opiniodawczo ‑ doradczym Prezesa Rady Ministrów w dziedzinie statystyki. Rada Ministrów zapewnia ujęcie w programach badań statystycznych statystyki publicznej badań mających podstawowe znaczenie dla obserwacji procesów społecznych i gospodarczych.  Badania statystyczne statystyki publicznej mogą dotyczyć każdej dziedziny życia społecznego i gospodarczego oraz występujących w nim zjawisk dających się obserwować i analizować z wykorzystaniem metod statystycznych. Program Badań Statystyki Publicznej Urząd Statystyczny w Krakowie

12 12  Organem prowadzącym badania statystyczne statystyki publicznej jest Prezes GUS  Rada Ministrów może ustalić w PBSSP, że badanie statystyczne będzie prowadzone przez inny wskazany naczelny lub centralny organ administracji państwowej albo Narodowy Bank Polski.  Rada Ministrów może także ustanowić, że prowadzącym badanie będzie wskazany urząd statystyczny wspólnie z wojewodą albo organem samorządu terytorialnego na jego wniosek. Temat i organ prowadzący badanie Urząd Statystyczny w Krakowie

13 13 Rozporządzenie ustanawiające PBSSP określa dla każdego badania:  Temat i organ prowadzący badanie  Rodzaj badania  Zakres podmiotowy i przedmiotowy  Źródła danych statystycznych  Podmioty zobowiązane do udzielania informacji i przekazywania danych statystycznych lub uczestniczące w badaniu na zasadzie dobrowolności (podmioty gospodarki narodowej i osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej)  Forma przekazania danych  Częstotliwość i termin przekazania danych  Miejsce przekazywania danych statystycznych  Rodzaje wynikowych informacji statystycznych oraz formy i terminy udostępniania wynikowych informacji statystycznych  Koszty i sposób finansowania Zawartość Programu Badań Statystyki Publicznej Urząd Statystyczny w Krakowie

14 14 Badania statystyczne statystyki publicznej mogą być prowadzone jako:  badania pełne całej zbiorowości (w tym spisy powszechne)  badania reprezentacyjne na wylosowanej lub dobranej celowo próbie danej zbiorowości Rodzaje badań Urząd Statystyczny w Krakowie

15 15 Badania statystyczne mogą być prowadzone jako:  jednorazowe  stałe (pozwalają na obserwację ciągłą podstawowych dziedzin życia i występujących w nim zjawisk)  cykliczne (np. spisy powszechne) Częstotliwość i termin przekazania danych Urząd Statystyczny w Krakowie

16 16 Art. 10. Zbierane i gromadzone w badaniach statystycznych statystyki publicznej dane indywidualne i dane osobowe są poufne i podlegają szczególnej ochronie; dane te mogą być wykorzystywane wyłącznie do opracowań, zestawień i analiz statystycznych oraz do tworzenia przez służby statystyki publicznej operatu do badań statystycznych prowadzonych przez te służby; udostępnianie lub wykorzystywanie danych indywidualnych i danych osobowych dla innych niż podane celów jest zabronione (tajemnice statystyczne). Tajemnica statystyczna Urząd Statystyczny w Krakowie

17 17 Art. 12. Pracownicy służb statystyki publicznej, rachmistrze spisowi, ankieterzy statystyczni oraz inne osoby wykonujące czynności w imieniu i na rzecz statystyki publicznej, mający bezpośredni dostęp do danych indywidualnych i danych osobowych, są obowiązani do bezwzględnego przestrzegania tajemnicy statystycznej i mogą być dopuszczeni do wykonywania tych czynności po złożeniu w urzędzie statystycznym albo innej jednostce organizacyjnej służb statystyki publicznej pisemnego przyrzeczenia następującej treści: "Przyrzekam, że będę wykonywać swoje prace na rzecz statystyki publicznej z całą rzetelnością, zgodnie z etyką zawodową statystyka, a poznane w czasie ich wykonywania dane jednostkowe zachowam w tajemnicy wobec osób trzecich." Tajemnica statystyczna (cd) Urząd Statystyczny w Krakowie

18 18 Art. 38. 1. Nie mogą być publikowane ani udostępniane dane jednostkowe uzyskane w badaniach statystycznych statystyki publicznej. 2. Nie mogą być publikowane ani udostępniane uzyskane w badaniach statystycznych statystyki publicznej informacje statystyczne możliwe do powiązania i zidentyfikowania ich z konkretną osobą oraz dane indywidualne, charakteryzujące wyniki ekonomiczne działalności podmiotów gospodarki narodowej prowadzących działalność gospodarczą, w szczególności jeżeli na daną agregację składa się mniej niż trzy podmioty lub udział jednego podmiotu w określonym zestawieniu jest większy niż trzy czwarte całości. 3. Prezes Rady Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, tryb i formy ogłaszania, udostępniania i rozpowszechniania wynikowych informacji statystycznych. Art. 39. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego zapewnia przechowywanie zgromadzonych danych statystycznych gwarantujące przestrzeganie tajemnicy statystycznej. Tajemnica statystyczna (cd) Urząd Statystyczny w Krakowie

19 19 Wynikowe informacje statystyczne są:  ogłaszane w:  wydawnictwach GUS i urzędów statystycznych  wydawnictwach innych organów prowadzących badanie statystyczne statystyki publicznej  Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej “Monitor Polski” (w szczególności podstawowe wielkości i wskaźniki)  podawane do wiadomości w środkach masowego przekazu  dostępne w trybie i formach określonych w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów w sprawie trybu i form ogłaszania, udostępniania i rozpowszechniania wynikowych informacji statystycznych. Rodzaje wynikowych informacji statystycznych oraz formy i terminy udostępniania wynikowych informacji statystycznych Urząd Statystyczny w Krakowie

20 20 w sprawie trybu i form ogłaszania, udostępniania i rozpowszechniania wynikowych informacji statystycznych Ogłaszanie, udostępnianie i rozpowszechnianie wynikowych informacji statystycznych badań statystycznych prowadzonych przez Główny Urząd Statystyczny i urzędy statystyczne odbywa się w formie drukowanych opracowań sygnalnych i wydawnictw statystycznych, na nośnikach elektronicznych oraz podawania informacji w sieci Internet. ROZPORZĄDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW z dnia 10 września 1999 r. (Dz.U. 1999 Nr 75, poz. 842) Urząd Statystyczny w Krakowie

21 21 1) ROCZNIKI STATYSTYCZNE : Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Mały Rocznik Statystyczny, Rocznik Statystyczny Województw, Roczniki branżowe, Rocznik Statystyki Międzynarodowej, 2) SERIE WYDAWNICZE : "Studia i analizy statystyczne", "Informacje i opracowania statystyczne", "Badania koniunktury", "Materiały źródłowe", "Spisy powszechne", Wydawnictwa statystyczne GUS Urząd Statystyczny w Krakowie 3) BIULETYNY I CZASOPISMA : Biuletyn Statystyczny, Poland - Quarterly Statistics, Kwartalnik Statystyki Międzynarodowej, CESTAT - Statistical Bulletin, Wiadomości Statystyczne. Ukazują się w następujących grupach i seriach wydawniczych:

22 22 Ukazują się w następujących grupach: 1) komunikaty Głównego Urzędu Statystycznego, 2) "Informacje bieżące - wyniki wstępne", 3) informacje dekadowe, 4) informacje sygnalne, 5) notatki informacyjne, 6) monitoringi, 7) koniunktura gospodarcza, 8) "Statystyka Polski" - wkładka do dziennika "Rzeczpospolita", 9) "Wstępna informacja o gospodarce" – wkładka do "Biuletynu Statystycznego". Opracowania sygnalne Urząd Statystyczny w Krakowie

23 23 Są publikowane w następujących seriach wydawniczych:  roczniki statystyczne,  podstawowe dane o powiatach, miastach i gminach,  biuletyny statystyczne,  analizy statystyczne,  informacje i opracowania statystyczne. Wydawnictwa statystyczne urzędów statystycznych Urząd Statystyczny w Krakowie

24 24 Do urzędów statystycznych należy wykonywanie specjalistycznych zadań ogólnokrajowych, wykonywanych w ramach prac prowadzonych na rzecz statystyki publicznej jako całości. Specjalizacje urzędów statystycznych Urząd Statystyczny w Krakowie Urząd Statystyczny w Warszawie  statystyka przedsiębiorstw niefinansowych,  prowadzenie prac mających na celu utrzymanie i rozwój rejestrów statystycznych,  rozwój metod i form gromadzenia danych statystycznych, przekształcanie zbiorów administracyjnych w zbiory danych statystycznych,  przygotowywanie opracowań z zakresu statystyki obszarów metropolitalnych. Urząd Statystyczny w Białymstoku  statystyka z zakresu leśnictwa, ochrony przyrody.

25 25 Specjalizacje urzędów statystycznych (cd) Urząd Statystyczny w Krakowie Urząd Statystyczny w Bydgoszczy  statystyka rynku pracy. Urząd Statystyczny w Gdańsku  statystyka edukacji, kapitału ludzkiego, aktywności ekonomicznej ludności oraz warunków pracy. Urząd Statystyczny w Katowicach:  statystyka ochrony środowiska,  statystyka rynku finansowego, nakładów inwestycyjnych,  rachunki regionalne. Urząd Statystyczny w Kielcach:  statystyka szarej gospodarki,  statystyka handlu i usług.

26 26 Specjalizacje urzędów statystycznych (cd) Urząd Statystyczny w Krakowie Urząd Statystyczny w Lublinie:  statystyka gospodarki mieszkaniowej i komunalnej,  statystyka budownictwa. Urząd Statystyczny w Łodzi:  statystyka małych i średnich przedsiębiorstw oraz warunków życia ludności,  tworzenie, rozwój i interpretacja standardów klasyfikacyjnych i nomenklatur. Urząd Statystyczny w Olsztynie:  statystyka demografii oraz statystyka rolnictwa i obszarów wiejskich,  statystyka euroregionów. Urząd Statystyczny w Opolu  statystyka cen. Urząd Statystyczny w Poznaniu  statystyka krótkookresowa, statystyka miast i małych obszarów.

27 27 Specjalizacje urzędów statystycznych (cd) Urząd Statystyczny w Krakowie Urząd Statystyczny w Rzeszowie Urząd Statystyczny w Rzeszowie:  statystyka sportu i turystyki,  statystyka rynku materiałowego i paliwowo-energetycznego,  statystyka obszarów transgranicznych i euroregionów. Urząd Statystyczny w Szczecinie:  statystyka nauki, techniki, innowacji i społeczeństwa informacyjnego,  statystyka morska, transportu wodnego śródlądowego.  statystyka transportu i łączności Urząd Statystyczny we Wrocławiu:  statystyka samorządów terytorialnych,  statystyka badań produktowych. Urząd Statystyczny w Zielonej Górze  badania koniunktury gospodarczej.

28 28  Ośrodek Statystyki Kultury  Ośrodek Statystyki Zdrowia i Ochrony Zdrowia  Ośrodek Badania Gospodarki Społecznej  Ośrodek Statystyki Pomocy Społecznej  Małopolski Ośrodek Badań Regionalnych Urząd Statystyczny w Krakowie

29 29 Wraz ze wstąpieniem Rzeczpospolitej Polskiej do Unii Europejskiej w maju 2004 r. Główny Urząd Statystyczny stał się częścią Europejskiego Systemu Statystycznego (ESS), stanowiącego partnerstwo pomiędzy Eurostatem, narodowymi urzędami statystycznymi oraz innymi organami krajowymi w państwach członkowskich UE odpowiedzialnymi za opracowywanie, tworzenie i rozpowszechnianie statystyki europejskiej. Tym samym polska statystyka publiczna zaczęła funkcjonować jako równoprawny element statystyki europejskiej. Polska statystyka publiczna w Europejskim Systemie Statystycznym Urząd Statystyczny w Krakowie

30 30 Małopolski Ośrodek Badań Regionalnych Dziękujemy za uwagę Urząd Statystyczny w Krakowie