1 1 Polityka gospodarcza Wprowadzenie

2 2 Literatura: Zajęcia 2 i 3: „Polityka gospodarcza”, red. B. Winiarski, rozdz.1.1, 1.2 i 1.4, rozdz. 2.1, 2.2, rozdz. 3.1, 3.3; rozdz. 4

3 3 Podstawowe pojęcia – do samodzielnego opracowania Ekonomia pozytywna i normatywna Doktryny społeczno-ekonomiczne: o Merkantylizm, o Doktryna industrializacji, o Doktryny liberalne, o Doktryny konserwatywne, o Doktryny socjaldemokratyczne, o Katolicka nauka społeczna. Pojęcia : produkt krajowy brutto, wydajność pracy, pracochłonność, kapitałochłonność, techniczne uzbrojenie pracy. Infrastruktura : definicja i rodzaje Główne dziedziny polityki gospodarczej (Winiarski, rozdz. 3.3)

4 4 Definicja polityki gospodarczej

5 5 Podmioty polityki gospodarczej

6 6 Przedmiot polityki gospodarczej

7 7

8 8 Dane dot. wzrostu PKB w wybranych krajach w 2015 r.: o Etiopia: 10,2 % o Irlandia: 7,2 % o Chiny: 6,9 % o Szwecja: 4,1% o USA: 2,4%

9 PKB jako miara rozwoju … Dla zainteresowanych… J. Stiglitz, A. Sen, J. Fitoussi, Błąd pomiaru. Dlaczego PKB nie wystarcza?, PTE, Warszawa 2013.

10 10 Struktura gospodarcza (!)

11 11 Struktura gospodarcza Struktura gospodarcza w układzie przedmiotowym:

12 12 Struktura gospodarcza Struktura gospodarcza w układzie własnościowym (podmiotowym):

13 13 Struktura gospodarcza Struktura gospodarcza w układzie przestrzennym: …

14 14 Struktura gospodarcza Struktura gospodarcza w układzie instytucjonalnym: …

15 15 Prawidłowe funkcjonowanie gospodarki jest zapewnione m.in. poprzez:

16 16 Uwarunkowania polityki gospodarczej 1) Uwarunkowania ustrojowo – systemowe: o Ustrój społeczno-polityczny o Struktury państwowo-administracyjne i społeczne o Rozwiązania instytucjonalne i systemowe w gospodarce (!)

17 Rozwiązania instytucjonalne w gospodarce (ekonomia instytucjonalna) Instytucje to … Instytucje Przykłady

18 18 Uwarunkowania polityki gospodarczej 2) Uwarunkowania wewnętrzne: Stan i struktura zasobów ludzkich : o Analiza ilościowa – sytuacja demograficzna o Analiza jakościowa – np. wyposażenie w kapitał ludzki

19 19 Zasoby ludzkie  Ludność: 38,5 mln  Przyrost naturalny: 0,1 promila (2014)  współczynnik dzietności: 1,26 (2013)  Tendencje dotyczące:  Przyrostu naturalnego  Dzietności  Przeciętnego trwania życia  Struktury ludności wd. wieku  Migracji

20 20 Źródło: Mały rocznik statystyczny 2016, GUS.

21 21 Źródło: Rocznik demograficzny 2011, GUS.

22 22 Źródło: Mały rocznik statystyczny 2013, GUS.

23 23 Ludność w wieku 65 i więcej (Eurostat Yearbook 2007) 19601980200020202050 POLSKA:7,811,21618,229,4 UE-1510,613,916,32130 Wiek emerytalny w Polsce a długość życia mężczyźnikobiety Wiek emerytalny w Polsce65+60+ Przeciętny wiek przejścia na emeryturę (2012)60,259,5 Średnia oczekiwana długość życia (2012)72,781 Źródło: GUS, EUROSTAT

24

25 25 Zasoby ludzkie – analiza ilościowa Wpływ struktury ilościowej zasobów ludzkich na gospodarkę: Struktura wiekowa wpływa na …

26 26 Uwarunkowania polityki gospodarczej Stan i struktura zasobów: Majątkowych (Winiarski) o Infrastruktura: Infrastruktura techniczno-ekonomiczna Infrastruktura społeczna o Majątek produkcyjny Przy analizie zasobów majątkowych istotna jest jego: ilość, jakość (nowoczesność), rozmieszczenie oraz stopień zużycia Przyrodniczych (Winiarski)

27 27 Uwarunkowania polityki gospodarczej Pozostałe uwarunkowania wewnętrzne: wewnętrzna sytuacja gospodarcza wewnętrzna sytuacja polityczna układ sił politycznych w kraju stosunek społeczeństwa do władzy stosunki narodowościowe zagospodarowanie przestrzenne kraju i regionów

28 28 Uwarunkowania polityki gospodarczej Uwarunkowania zewnętrzne: Położenie geograficzne Międzynarodowa sytuacja polityczna Przynależność do międzynarodowych ugrupowań politycznych, gospodarczych i militarnych Koniunktura międzynarodowa i warunki wymiany (terms of trade) Stan zagospodarowania regionów przygranicznych krajów sąsiednich Zadłużenie zagraniczne

29 29 PRZYCZYNY ZAANGAŻOWANIA PAŃSTWA W PROCES GOSPODAROWANIA (!) I. Realizacja funkcji państwa:

30 30 PRZYCZYNY ZAANGAŻOWANIA PAŃSTWA W PROCES GOSPODAROWANIA (c.d.) (!) II. Korygowanie słabości mechanizmów rynkowych:

31 31 Zadania polityki gospodarczej w gospodarce rynkowej (!) (Winiarski, s. 36-37)

32 32 Systemy ekonomiczne System ekonomiczny: … (Winiarski, s. 38) Charakteryzując system ekonomiczny – odpowiadamy na pytania: Kto i jak decyduje: CO produkować (jakie produkty), ILE (wielkość produkcji) i DLA KOGO produkować? W jaki sposób jest dokonywany podział produktu społecznego? Kto jest właścicielem środków produkcji?

33 33 Systemy ekonomiczne KryteriumWolny rynekAdministracyjne regulowanie gospodarki Własność prywatna Indywidualistyczno- kompetetywny Indywidualistyczno- planowy Własność publiczna Kolektywno- kompetetywnyKolektywno-planowy

34 34 Kolejne zajęcia Polityka państwa wobec rynku pracy 1)E. Kryńska, E. Kwiatkowski, Polityka państwa wobec rynku pracy: idee ekonomiczne a rzeczywistość, w: Polityka Społeczna, nr 5- 6/2010, s. 1-3. 1)W. Wojciechowski, Skąd się bierze bezrobocie?, Zeszyty FOR (+słowniczek); publikacja dostępna w Internecie.