1 1 Regionalna pomoc inwestycyjna 2014 – 2020 Robert Zenc Departament Monitorowania Pomocy Publicznej Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów [email protected]

2 22 Art. 107 ust. 3 TFUE 3. Za zgodną z rynkiem wewnętrznym może zostać uznana: a)pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu regionów, w których poziom życia jest nienormalnie niski lub regionów, w których istnieje poważny stan niedostatecznego zatrudnienia (…);  PKB na 1 mieszk. < 75% średniego PKB w UE za 3 ostatnie lata  regiony najbardziej oddalone c)pomoc przeznaczona na ułatwianie rozwoju niektórych regionów gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem;  byłe obszary „a” (w okresie 2011 – 2013)  obszary słabo zaludnione  inne regiony „c” z trudnościami

3 33 Poziom PKB na mieszkańca (dane Eurostatu za lata 2008-2010):  tzw. regiony „a”  podkarpackie (40,67%)  lubelskie (40,67%)  podlaskie (43,67%)  warmińsko – mazurskie (44,33%)  świętokrzyskie (46,33%)  opolskie (49%)  kujawsko – pomorskie (50,67%)  lubuskie (51%)  małopolskie (51,33%)  zachodniopomorskie (52,67%)  łódzkie (55%)  pomorskie (57,33%)  wielkopolskie (62,67)  śląskie (64,33%)  dolnośląskie (65,33%)  tzw. region „c”  mazowieckie (96%)

4 44 Przepisy unijne  Art. 107 ust. 3 lit. a) i c) TFUE  Wytyczne w sprawie pomocy regionalnej na lata 2014 – 2020 (Dz. Urz. UE C 209 z 23.7.2013) (RAG)  obowiązek notyfikacji KE  bardziej restrykcyjne warunki dopuszczalności (np. proporcjonalność, efekt zachęty)  Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z 17.6.2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z 26.6.2014) (GBER)  brak obowiązku notyfikacji KE (wyłączenie grupowe)  uproszczone warunki dopuszczalności (np. efekt zachęty)

5 5 Obowiązek notyfikacji w ramach RAG 2014-2020  Pomoc regionalna (programy pomocowe + pomoc indywidualna) nie objęta wyłączeniami grupowymi.  Pomoc indywidualna udzielana w ramach notyfikowanego programu pomocowego w przypadku, gdy:  wartość pomocy ze wszystkich źródeł przekracza próg notyfikacyjny (w zależności od intensywności pomocy: 7.5 mln €, 11.5 mln €, 18.75 mln €, 26.25 mln € lub 37.5 mln €),  pomoc jest udzielana beneficjentowi, który zamknął taką samą lub podobną działalność w EOG w ciągu 2 lat poprzedzających dzień ubiegania się o pomoc lub na dzień ubiegania się o nią planuje zamknąć taką działalność w ciągu 2 lat po zakończeniu realizacji wspieranej inwestycji  Pomoc udzielana dużemu przedsiębiorcy w regionie „c” w związku z dywersyfikacją w istniejącym przedsiębiorstwie w nowy produkt.

6 66 Intensywność pomocyPróg powodujący obowiązek notyfikacji 10%7,5 mln EUR 15%11,25 mln EUR 25%18,75 mln EUR 35%26,25 mln EUR 50%37,5 mln EUR Progi skutkujące obowiązkiem notyfikacji

7 77 Pomoc regionalna wykluczona z GBER  produkcja produktów rolnych  rybołówstwo i akwakultura  trudna sytuacja ekonomiczna  hutnictwo żelaza i stali  sektor węglowy  sektor budownictwa okrętowego (stoczniowy)  sektor włókien syntetycznych  sektor transportu i związanej z nim infrastruktury  sektor energetyczny (wytwarzanie energii, jej dystrybucja i infrastruktura)  beneficjent, który zamknął taką samą lub podobną działalność w EOG w ciągu 2 lat poprzedzających dzień ubiegania się o pomoc lub na dzień ubiegania się o nią planuje zamknąć taką działalność w ciągu 2 lat po zakończeniu realizacji wspieranej inwestycji

8 8 Zakres sektorowy RAG 2014 – 2020  Sektory wykluczone: hutnictwo żelaza i stali, włókna syntetyczne  Budownictwo okrętowe – konieczność notyfikacji w ramach RAG (w GBER niedopuszczalna)  Zakaz pomocy dla dużych w regionach „c” (wyjątek: nowa inwestycja na rzecz nowej działalności)  Trudna sytuacja ekonomiczna w rozumieniu Wytycznych na ratowanie i restrukturyzację  Rybołówstwo, akwakultura, rolnictwo i transport – specjalne zasady określone w szczególnych przepisach (mogących wprowadzać odstępstwa od RAG)  Porty lotnicze + sektor energetyczny – RAG nie mają zastosowania  Infrastruktura badawcza i szerokopasmowa – RAG + dodatkowe warunki

9 9 Transport + związana z nim infrastruktura  Art. 2 pkt 5 i pkt 45 GBER Transport oznacza transport:  pasażerski powietrzny, morski, drogowy, kolejowy lub wodny śródlądowy,  towarowy transport zarobkowy.  W ścisłym rozumieniu wg klasyfikacji NACE:  transport lądowy oraz rurociągowy (wyjątek: działalność taksówek osobowych, działalność usługowa związana z przeprowadzkami, transport rurociągowy),  transport wodny,  transport lotniczy (wyjątek: kosmiczny).

10 10 Transport + związana z nim infrastruktura  „Związana infrastruktura” – infrastruktura, która jest konieczna i używana do dostarczania usług transportowych  szerokie ujęcie, czyli nie tylko infrastruktura wchodząca ściśle w zakres działalności z NACE (np. tory w przypadku transportu kolejowego)  Przykłady:  infrastruktura niezbędna do obsługi transportu multimodalnego, w tym np. parkingi, rampy, place składowe i przeładunkowe, drogi wewnętrzne, tory kolejowe, magazyny  wyposażenie terminali (np. dźwigi, żurawie samochodowe, wozy podnośnikowe, lokomotywy manewrowe, bramowe suwnice kontenerowe

11 11 Energetyka  Sektor wytwarzania energii, jej dystrybucji i infrastruktury (kod NACE 35)  zastosowanie przepisów dotyczących pomocy publicznej w sektorze energetycznym (sekcja 7 GBER i EEAG)  przedsiębiorca działa w innym sektorze (np. chemicznym), ale sprzedaje nadwyżki energii wyprodukowanej na własne potrzeby – może uzyskać RPI wyłącznie w zakresie działalności podstawowej (w przypadku pomocy dotyczącej produkcji energii ocena w oparciu o reguły środowiskowe)  przedsiębiorca nie działa w sektorze produkcji i dystrybucji energii, ale część kosztów dotyczy budowy infrastruktury do wytwarzania energii wykorzystywanej wyłącznie na jego potrzeby (nie będzie sprzedawał na zewnątrz) – może uzyskać RPI tylko w zakresie części nie związanej z wytwarzaniem energii  bez znaczenia, czy energia wykorzystywana na własne potrzeby czy sprzedaż innym użytkownikom  możliwość oddzielenia instalacji służącej do produkcji energii wraz z odrębnymi kosztami kwalifikowanymi i ocena zgodności pomocy w oparciu o sekcję 7 GBER

12 12 Delokalizacja Indywidualna RPI na rzecz beneficjenta, który:  zamknął taką samą lub podobną działalność w EOG w ciągu 2 lat poprzedzających wniosek o przyznanie RPI lub  w momencie składania wniosku o pomoc ma konkretne plany zamknięcia takiej działalności w ciągu 2 lat od zakończenia inwestycji, której dotyczy wniosek o pomoc, w danym obszarze  całkowite zakończenie określonej działalności w danym zakładzie lub częściowe (liczba zwolnionych lub planowanych do zwolnienia pracowników wynosi co najmniej 100 osób lub 50% całej siły roboczej w okresie referencyjnym, tj. 2 lat)  pomiędzy państwami EOG, a nie w danym państwie  porównujemy roczną średnią zatrudnienia z 2 ostatnich lat kalendarzowych poprzedzających datę złożenia wniosku  „beneficjent” definiowany na poziomie grupy a nie pojedynczego przedsiębiorstwa  konieczność monitorowania tego warunku zarówno na etapie składania wniosku jak i po zakończeniu inwestycji

13 13 RAG 2014 – 2020 Pkt 122  Jeżeli:  beneficjent zamyka taką samą lub podobną działalność w innym obszarze na terenie EOG i  przenosi swoją działalność do obszaru objętego pomocą oraz  istnieje bezpośredni związek przyczynowy pomiędzy pomocą a tym przeniesieniem zostanie to uznane za skutek negatywny, który najprawdopodobniej nie zostanie zrównoważony przez jakikolwiek element pozytywny (korzyść). Pkt 123  Przy ocenie notyfikowanych środków Komisja wystąpi o wszystkie informacje konieczne do stwierdzenia, czy dana pomoc publiczna spowoduje znaczną utratę miejsc pracy w istniejących lokalizacjach na terenie EOG.

14 14 Rolnictwo Produkty rolne – m.in. wymienione w Załączniku I do TFUE  Produkcja podstawowa/pierwotna – wytwarzanie produktów rolnych (hodowla zwierząt, uprawa zbóż, sadownictwo, ogrodnictwo) + niezbędne czynności wykonywane w gospodarstwach rolnych w celu przygotowania ich do pierwszej sprzedaży + pierwsza sprzedaż tych produktów przez producenta podmiotom zajmującym się odsprzedażą lub przetwórstwem  Przetwarzanie/przetwórstwo – wszelkie czynności dokonywane na produkcie rolnym, których produkt końcowy jest również produktem rolnym  Obrót (wprowadzanie do obrotu) – posiadanie, wystawianie produktu w celu sprzedaży, oferowanie go na sprzedaż, dostawa lub każdy inny sposób wprowadzania produktu na rynek + sprzedaż przez producenta surowców konsumentowi końcowemu pod warunkiem że następuje w odpowiednio wydzielonym do tego miejscu

15 15 Inwestycja początkowa

16 16 Inwestycja początkowa  Utworzenie nowego zakładu (typu green field), np. budowa nowej fabryki  Zakład (establishment) – rozumiany raczej jako jednostka produkcyjna (production unit), np. fabryka, niż osoba prawna (legal entity) czy przedsiębiorca (undertaking, enterprise) w rozumieniu przepisów prawa konkurencji  Przedsiębiorstwo może składać się z kilku zakładów w różnych lokalizacjach  Zwiększenie zdolności produkcyjnej istniejącego zakładu  rozbudowa istniejącego zakładu, np. uruchomienie kolejnej linii technologicznej (produkcyjnej) dla tego samego produktu  proces produkcyjny nie jest zasadniczo zmieniany  produkcja co najmniej jednego produktu więcej

17 17 Inwestycja początkowa  Zasadnicza zmiana całościowego procesu produkcyjnego istniejącego zakładu  brak definicji zasadniczej zmiany  powinna być związana z całym „procesem produkcyjnym” a nie samym „produktem” i być „zasadnicza”  zwykła wymiana poszczególnych aktywów bez zasadniczych zmian w procesie produkcji = inwestycja odtworzeniowa  konieczność przekroczenia odpowiedniego poziomu: koszty kwalifikowane muszą przekraczać koszty amortyzacji aktywów związanej z działalnością podlegającą modernizacji w ciągu poprzednich 3 lat obrotowych  Przykład – innowacyjna technologia obróbki łupkowych płytek dachowych w miejsce stosowanej technologii ręcznej (C 31/2004)

18 18  Dywersyfikacja produkcji zakładu poprzez wprowadzenie produktów dotąd nie wytwarzanych  rozszerzenie oferty produktowej o produkt dotychczas nie wytwarzany w zakładzie  „produkt dotychczas nie wytwarzany” – bez odniesienia do kodów NACE; nie dotyczy niewielkich zmian/nieznacznych innowacji produktu, np. wyglądu / stylistyki produktu  na ogół zakup maszyn, narzędzi oraz wartości niematerialnych i prawnych  Przykład (na ogół w sektorze motoryzacyjnym):  nowy model (nowa wersja) samochodu o kilku nowych cechach (linia nadwozia, kolor, wykończenie wnętrza, dodatkowy zakres opcji do wyboru), który nie był wcześniej w zakładzie wytwarzany (N 633/2008) Inwestycja początkowa

19 19  Przy dywersyfikacji część aktywów służących do dotychczasowej produkcji jest na ogół nadal wykorzystywana do nowego produktu, np. grunty, budynki wykorzystywane do produkcji produktu A są całkowicie albo częściowo wykorzystywane do produkcji produktu B (reused assets)  GBER nie wymaga aby aktywa wykorzystywane dotychczas były ponownie używane; jeśli jednak tak jest: koszty kwalifikowane muszą przekraczać o co najmniej 200% wartość księgową aktywów, które są ponownie wykorzystywane, odnotowaną w roku obrotowym poprzedzającym rozpoczęcie prac  W przypadku kombinacji (obecne + nowe aktywa) – wartość tych nowych musi być 3-krotnie wyższa od ponownie wykorzystywanych (np. 15 mln € ↔ 45 mln €)  Jeśli aktywa są wykorzystywane częściowo (np. budynek, maszyna) – wartość księgowa ustalana proporcjonalnie Inwestycja początkowa

20 20  Nabycie aktywów należących do zakładu, które jest w likwidacji albo zostałoby zlikwidowane, gdyby nie zostało nabyte  inwestor nie związany ze sprzedawcą  brak zastosowania gdy członek rodziny pierwotnego właściciela lub osoba zatrudniona przejmuje małe przedsiębiorstwo  transakcja na warunkach rynkowych (arm’s length principle) – warunki transakcji między umawiającymi się stronami nie różnią się od tych, jakie określiłyby niezależne przedsiębiorstwa i nie zawierają jakiegokolwiek elementu zmowy; zasadę ceny rynkowej spełnia każda transakcja wynikająca z otwartego, przejrzystego i niedyskryminującego postępowania  jeżeli pomoc na zakup aktywów została jeszcze przyznana przed ich zakupem, koszt tych aktywów odlicza się od kosztów kwalifikowanych związanych z przejęciem zakładu Inwestycja początkowa

21 21 Przejęcie zakładu  Przejęcie w rozumieniu przepisów RPI oznacza, że przedsiębiorstwo powstałe w wyniku przejęcia będzie nadal zlokalizowane w danym regionie i utrzymane przez okres 5 lat w regionie, który miałby odczuć skutki zamknięcia zakładu.  Przykład duży przedsiębiorca kupuje jedynie park maszynowy zakładu (bez nieruchomości), który jest likwidowany i przenosi do swojego zakładu używane maszyny i urządzenia; czy jest to nowa inwestycja w formie przejęcia?  Nie – przejęcie ww. środków trwałych może skutkować w rzeczywistości inną formą inwestycji początkowej realizowanej w innym miejscu niż to, w którym przejmowane są środki trwałe.  Pomoc nie może być obliczana na podstawie kosztów nabycia używanych środków trwałych; z wyjątkiem MŚP i przejęć (tu brak), kwalifikowane są jedynie nowe środki.

22 22 Inwestycja odtworzeniowa Naprawy, remonty, nakłady konieczne  Przykłady:  wymiana materacy w hotelu dwa razy do roku  (!) ale wymiana standardowych łóżek na łóżka wodne już tak  przebudowa holu hotelu, zmiana wyposażenia i wystroju pokoi, remont sali klubowej z zabudową tarasu (brak zasadniczej zmiany w procesie świadczonych usług hotelarskich, brak nowej usługi w ofercie, itd.)  wyrok WSA w Bydgoszczy z 27.4.2010 r. (I SA/Bd 285/10)

23 23 Duzi przedsiębiorcy w woj. mazowieckim Tylko inwestycja początkowa na rzecz nowej działalności:  Inwestycja w rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne i prawne związane z:  utworzeniem nowego zakładu lub  dywersyfikacją działalności zakładu pod warunkiem, że nowa działalność, która ma być prowadzona nie jest taka sama lub podobna do dotychczasowej (poprzedniej) działalności  Nabycie aktywów należących do zakładu, który został zamknięty lub zostałby zamknięty gdyby zakup nie nastąpił, przez niezależnego inwestora nie związanego ze sprzedawcą i pod warunkiem, że nowa działalność nie jest taka sama lub podobna do tej jak prowadzona w zakładzie przed nabyciem

24 24 Duzi przedsiębiorcy w woj. mazowieckim  „taka sama lub podobna” – działalność w ramach tej samej klasy PKD (4 poziom)  przy utworzeniu nowego zakładu – nie może być to zwykła rozbudowa powiązana technicznie z istniejącym zakładem (raczej self-standing)  w przypadku przejęcia zakładu – konieczność porównania nowej działalności z działalnością poprzednio prowadzoną w przejmowanym zakładzie – nowa działalność musi wchodzić w zakres innej klasy NACE niż ta prowadzona dotychczas w przejmowanym zakładzie

25 25 Efekt zachęty

26 26 Efekt zachęty  Pisemny wniosek o udzielenie pomocy przed rozpoczęciem prac nad projektem. Niezbędne informacje we wniosku:  nazwa i rozmiar przedsiębiorstwa;  opis projektu, w tym data jego rozpoczęcia i zakończenia;  lokalizacja projektu;  wykaz kosztów kwalifikowanych;  rodzaj pomocy (forma) oraz kwota pomocy.  Pomoc ad hoc dla dużych przedsiębiorców (zaostrzone wymogi):  złożenie wniosku przed rozpoczęciem prac +  sprawdzenie przez podmiot udzielający pomocy przed jej przyznaniem, że projekt nie zostałby zrealizowany w danym obszarze lub nie byłby wystarczająco opłacalny dla przedsiębiorcy na danym obszarze w razie braku pomocy

27 27 Pomoc ad hoc dla dużych – kryteria w GBER  Niewystarczające dla wykazania istnienia efektu zachęty jest zwykłe deklaratywne oświadczenie złożone przez beneficjenta Pkt 9 preambuły  Państwo członkowskie powinno zapewnić, aby beneficjent sporządził, w formie dokumentu wewnętrznego, analizę wykonalności projektu lub działań objętych pomocą na wypadek otrzymania pomocy oraz bez jej udziału. KE – „dokumentacja przygotowana przez beneficjenta” – np. biznes plan prezentujący projekt w szczegółach i wskazujący, dlaczego jest niezbędna, możliwość innej formy dostarczenia niezbędnych informacji wskazujących na spełnienie efektu zachęty wraz z wnioskiem aplikacyjnym.

28 28 Efekt zachęty a koszty kwalifikowane Decyzja KE z 8.5.2012 r. (SA.32063)  W przypadku projektów inwestycyjnych w celu zapewnienia efektu zachęty koszty kwalifikowane projektu, na podstawie których przyznawana jest pomoc, muszą być określone przed jego rozpoczęciem i przed zgłoszeniem pomocy.  Obowiązek ten zapobiega sytuacjom, w których właściwe organy przyznałyby wyższą kwotę pomocy w przypadku poniesienia wyższych kosztów kwalifikowanych projektu.  W przypadku projektów inwestycyjnych pomoc powinna być ograniczona do kwoty i pułapu intensywności zatwierdzonych decyzją KE, niezależnie od tego, czy poniesione później koszty będą niższe czy wyższe.

29 29 Rozpoczęcie realizacji inwestycji  Rozpoczęcie prac:  rozpoczęcie prac budowlanych związanych z inwestycją lub  pierwsze wiążące zobowiązanie do zamówienia urządzeń lub  inne zobowiązanie, które sprawia, że inwestycja staje się nieodwracalna, - w zależności od tego co nastąpi najpierw.  Za rozpoczęcie prac nie uznaje się:  kupna gruntu,  prac przygotowawczych, takich jak uzyskiwanie zezwoleń i wykonywanie wstępnych studiów wykonalności.  W przypadku przejęć „rozpoczęcie prac” wiąże się z momentem nabycia aktywów związanych z nabywanym przedsiębiorstwem.

30 30 Rozpoczęcie realizacji inwestycji  Przy zawarciu umowy – przesądzenie czy jest to „pierwsze wiążące zobowiązanie”, niekoniecznie zależy od formalnej klasyfikacji umowy, ale od warunków w niej zawartych  „Nieodwracalność inwestycji” – niemożność jednostronnego wycofania się bez poniesienia znacznej szkody  Prace uważa się za rozpoczęte jeśli zobowiązania wynikające z umowy są tego rodzaju, że z ekonomicznego punktu widzenia powodują trudności z wycofaniem się z realizacji projektu, w szczególności gdyby w wyniku wycofania się z inwestycji została utracona znaczna kwota pieniędzy.  Problematyczne przykłady:  ogłoszenie przetargu, zaproszenie do składania ofert (czy samo zaproszenie skutkuje prawnie wiążącym zobowiązaniem?)  zatrudnienie części pracowników przed złożeniem wniosku (istotne czy w świetle przepisów krajowych umowy mogą być w każdym czasie rozwiązane bez finansowych konsekwencji dla przedsiębiorcy)

31 31 Efekt zachęty w RAG  Pomoc musi zmieniać zachowanie przedsiębiorstwa w taki sposób, że angażuje się ono w dodatkową działalność, której nie podjęłoby bez przyznanej pomocy lub którą podjęłoby w ograniczonym lub innym zakresie lub miejscu  Istnienie należy dowieść w 2 możliwych scenariuszach: 1)decyzja dotycząca inwestycji – pomoc jako zachęta do decyzji o inwestycji, która bez pomocy nie byłaby wystarczająco rentowna Inwestycja nie byłaby wystarczająco opłacalna bez pomocy 2)decyzja dotycząca lokalizacji – pomoc jako zachęta do zrealizowania inwestycji w danym obszarze Bez pomocy inwestycja zostałaby zlokalizowana w innym regionie  Gdy pomoc nie zmienia zachowania beneficjenta – przyjmuje się, że inwestycja zostałaby zrealizowana w danym regionie również bez pomocy (pieniądze przekazane za darmo)

32 32 Efekt zachęty w RAG – program pomocowy  Duży przedsiębiorca w ramach programu pomocowego – musi przedstawić dokumenty na poparcie scenariusza alternatywnego  Dokumenty na poparcie scenariusza alternatywnego:  oficjalne dokumenty przedsiębiorstwa,  sprawozdania finansowe,  wewnętrzne plany biznesowe,  prognozy finansowe,  inne badania powiązane z projektem inwestycyjnym,  dokumenty prognozujące popyt,  opinie ekspertów  Organ musi skontrolować wiarygodność scenariusza alternatywnego i potwierdzić, że pomoc regionalna wywołuje wymagany efekt zachęty odpowiadający jednemu ze scenariuszów.  Scenariusz alternatywny jest wiarygodny, jeśli opiera się na faktach i odwołuje się do czynników decyzyjnych obowiązujących w momencie podejmowania przez beneficjenta decyzji o inwestycji.

33 33 Efekt zachęty w RAG – pomoc indywidualna  Państwo członkowskie musi dostarczyć jasne dowody na to, że pomoc w istocie wpłynęła na wybór inwestycji lub wybór lokalizacji.  Aby umożliwić kompleksową ocenę, państwo członkowskie musi dostarczyć nie tylko informacje dotyczące projektu objętego pomocą, lecz również wyczerpujący opis scenariusza alternatywnego, w którym beneficjent nie otrzymałby pomocy od żadnego organu publicznego w EOG.  KE weryfikuje, czy takie scenariusze są realistyczne.

34 34 Koszty kwalifikowane

35 35 Koszty kwalifikowane inwestycji  rzeczowe aktywa trwałe (wartości materialne): - grunty, - budynki i budowle, - maszyny/urządzenia.  wartości niematerialne i prawne: - prawa patentowe (dotyczące wynalazków, utworów), - licencje (np. na program komputerowy), - know – how, - nieopatentowana wiedza techniczna.  koszty leasingu/najmu/dzierżawy maszyn, urządzeń, gruntów oraz budynków  Nabywane aktywa muszą być nowe – nie dotyczy to MŚP oraz przejęć/nabycia przedsiębiorstwa, zasadniczo ruchome środki trwałe  25% wkład własny wolny od wszelkiego publicznego finansowania (free of any public support)

36 36 Koszty kwalifikowane inwestycji  Najem / dzierżawa / leasing:  gruntów i budynków – musi trwać co najmniej 5 lat (MŚP – 3 lata) od przewidywanego terminu zakończenia inwestycji  instalacji i maszyn – musi mieć formę leasingu finansowego i obejmować opcję zakupu aktywów po wygaśnięciu umowy  Wartości niematerialne i prawne:  duzi – kwalifikowane do wysokości 50% całkowitych kosztów inwestycji danego projektu, MŚP – można uwzględnić całkowite  muszą pozostać związane z danym obszarem objętym pomocą (zakaz przenoszenia do innych regionów)  muszą być włączone do aktywów beneficjenta pomocy i pozostać związane z projektem, na który przyznano pomoc przez co najmniej 5 lat (MŚP – 3 lata)

37 37 Koszty kwalifikowane inwestycji w praktyce  Inwestycje produkcyjne – zazwyczaj grunty, budowle, budynki, maszyny/urządzenia  Inwestycje usługowe (np. centra finansowe, doradcze, księgowe, wsparcia procesów biznesowych) – na ogół zakup:  infrastruktury technicznej (telefony, centrale telefoniczne),  sprzętu biurowego / wyposażenia technicznego (komputery, biurka, krzesła, szafy, drukarki, faksy, itp.),  wynajem powierzchni biurowych Art. 7 GBER  dokumentacja dotycząca kosztów kwalifikowanych musi być klarowna, szczegółowa i aktualna.

38 38 Przykłady kosztów operacyjnych (niekwalifikowanych):  koszty uzyskania decyzji administracyjnych,  koszty poniesione na informację i promocję projektu (tablice informacyjne),  koszty sporządzenia dokumentacji powykonawczej,  koszty związane z wyłonieniem wykonawcy (przygotowanie SIWZ, przeprowadzanie przetargów),  wydatki administracyjne, opłaty czynszowe, opłaty za wynajem, energię oraz ogrzewanie w okresie przygotowania bądź realizacji projektu nowej inwestycji,  budynki prefabrykowane dla pracowników,  prowadzenie rachunkowości projektu,  adaptacja pomieszczeń biurowych do potrzeb pracowników uczestniczących w przygotowaniu/realizacji nowej inwestycji,  opłaty z tytułu ubezpieczeń i gwarancji związanych z realizacją nowej inwestycji,  odsetki od kredytów zaciągniętych w celu realizacji nowej inwestycji,  wydatki związane z otwarciem oraz prowadzeniem wyodrębnionego na rzecz projektu subkonta na rachunku bankowym beneficjenta lub odrębnego rachunku

39 39 Przykłady kosztów kwalifikowanych:  koszty nadzoru (budowlanego, autorskiego) jeśli są związane z kosztami gruntu, budynków oraz parku maszynowego (poniesione w tym samym czasie, co prace na gruncie, budynkach, parku oraz uznane za część tej samej transakcji),  koszty planów/projektów (np. projekt budowlany, wykonawczy),  koszt inwestora zastępczego (inżynier kontraktu) – o ile jest związany z realizacją inwestycji i zintegrowany z kosztami tej inwestycji (gruntów/budynków/rzeczowych aktywów trwałych),  koszty zakupu i instalacji systemów informatycznych,  prace demontażowe, przygotowanie terenu budowy, roboty budowlane i instalacyjne,  wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych które zostaną zaliczone do środków trwałych beneficjenta pomocy (własna produkcja składników majątku),  przyłączenie do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej, elektroenergetycznej i ciepłowniczej, ogrodzenie, oświetlenie oraz zagospodarowanie terenu, na którym jest realizowana nowa inwestycja,  prace geodezyjne i konserwatorskie.

40 40  W oparciu o koszty inwestycji, np.: grunty, budynki biurowe, hale produkcyjne, wyposażenie (maszyny/urządzenia), licencje na programy komputerowe, itd.  W oparciu o koszty zatrudnienia:  wzrost netto liczby pracowników w stosunku do średniej z poprzednich 12 miesięcy; od liczby miejsc utworzonych w tym okresie należy odjąć każde zlikwidowane miejsce pracy  związek z inwestycją początkową – obsadzenie w ciągu 3 lat od zakończenia inwestycji  miejsca pracy utrzymane na danym obszarze przez okres co najmniej 5 lat (MŚP – 3 lat) od dnia pierwszego obsadzenia stanowiska  koszty kwalifikowane – 2-letnie koszty pracy nowo zatrudnionych pracowników obejmujące: a) wynagrodzenie brutto (przed opodatkowaniem) b) obowiązkowe składki na ubezpieczenie społeczne Obliczanie wielkości pomocy regionalnej

41 41 Koszty kwalifikowane inwestycji  W przypadku:  pomocy podlegającej obowiązkowi indywidualnej notyfikacji (wszystkie przedsiębiorstwa)  indywidualnej pomocy inwestycyjnej w ramach notyfikowanego programu pomocowego dla dużych przedsiębiorstw pomoc ograniczona wyłącznie do dodatkowych kosztów netto realizacji inwestycji w danym obszarze wynikających z porównania ze scenariuszem alternatywnym braku pomocy.  Koszty kwalifikowane ograniczone do nadwyżki ponad wariant alternatywny zakładający brak pomocy.

42 42 Dopuszczalna wielkość RPI

43 43 Dopuszczalna wielkość pomocy  Intensywność pomocy z mapy pomocy regionalnej (rozporządzenie RM z 30.6.2014) na dzień udzielenia pomocy, w oparciu o koszty inwestycji lub koszty zatrudnienia:  50% - lubelskie, podkarpackie, podlaskie, warmińsko-mazurskie;  35% - kujawsko-pomorskie, lubuskie, łódzkie, małopolskie, opolskie, pomorskie, świętokrzyskie, zachodniopomorskie oraz podregiony: ciechanowsko-płocki, ostrołęcko-siedlecki, radomski, warszawski wschodni;  25% - dolnośląskie, wielkopolskie, śląskie;  20% - podregion warszawski zachodni;  15% - m. st. Warszawa w okresie 1.7.2014 – 31.12.2017;  10% - m.st. Warszawa w okresie 1.1.2018 – 31.12.2020. + 20% dla małych przedsiębiorstw + 10% dla średnich przedsiębiorstw  W przypadku dużych projektów inwestycyjnych – dostosowana kwota pomocy zgodnie z określonym mechanizmem

44 44

45 45

46 46 Duży projekt inwestycyjny  Duży projekt inwestycyjny – inwestycja początkowa, której koszty kwalifikowane, obliczane z zastosowaniem cen i kursów wymiany w dniu przyznania pomocy przekraczają 50 mln €  Dostosowana kwota pomocy regionalnej w RAG Max. kwota pomocy = R x (50 mln € + 0,5 x B + 0,34 x C)  R – pułap nieskorygowany / max. intensywność obowiązująca w danym obszarze (np. 40%, 50%)  B – koszty kwalifikowane pomiędzy 50 mln € a 100 mln €  C – koszty kwalifikowane powyżej 100 mln €

47 47 Duży projekt inwestycyjny – przykład Wartość inwestycji – 120 mln € Dopuszczalna intensywność pomocy regionalnej – 50% Konieczność zastosowania wzoru: = 50% (50mln € + 0,5 x 50 mln € + 0,34 x 20 mln €) = 25 mln € + 12,5 mln € + 3,4 mln € = 40,9 mln € Bez korekty (zastosowania wzoru) dopuszczalna wartość wyniosłaby: 60 mln € = 120 mln € x 50% Faktycznie przedsiębiorca otrzyma nie 50%, ale 34% poniesionych kosztów.

48 48 Duży projekt inwestycyjny – GBER  Dostosowana kwota pomocy regionalnej w GBER Max. kwota pomocy = R x (50 mln € + 0,5 x B + 0 x C)  R – pułap nieskorygowany / max. intensywność obowiązująca w danym obszarze (np. 40%, 50%)  B – koszty kwalifikowane pomiędzy 50 mln € a 100 mln €  C – koszty kwalifikowane powyżej 100 mln €  GBER nie ma zastosowania do dostosowanej kwoty pomocy obliczonej zgodnie z ww. wzorem dla inwestycji, której koszty kwalifikowane wynoszą 100 mln €

49 49 Jednostkowy projekt inwestycyjny  Pojedynczy / jednostkowy projekt inwestycyjny – każda inwestycja początkowa rozpoczęta przez tego samego beneficjenta (na poziomie grupy) w okresie 3 lat od dnia rozpoczęcia prac nad inną inwestycją objętą pomocą w tym samym regionie NUTS 3  kluczowa lokalizacja inwestycji (NUTS 3) + okres ich rozpoczęcia  bez znaczenia pozostaje rodzaj działalności – np. budowa nowego hotelu i budowa fabryki tworzyw sztucznych  poziom grupy – jedno przedsiębiorstwo mające wspólne źródło kontroli  kryteria de iure jak w przypadku pomocy de minimis, np. kontrola, większość udziałów, praw głosu +  kryteria de facto, np. powiązania przez osobę fizyczną

50 50 Proporcjonalność w RAG  MŚP – przestrzeganie regionalnych progów intensywności pomocy  Duże przedsiębiorstwa – podwójne ograniczenie:  przestrzeganie regionalnych progów intensywności pomocy +  pomoc nie większa niż dodatkowe koszty netto realizacji inwestycji w danym obszarze wynikających z porównania ze scenariuszem alternatywnym braku pomocy.  Scenariusz 1 (decyzja dotycząca inwestycji) – kwota pomocy nie powinna przekraczać minimum niezbędnego do uczynienia projektu wystarczająco rentownym  Scenariusz 2 (decyzja dotycząca lokalizacji) – kwota pomocy nie powinna przekraczać różnicy pomiędzy bieżącą wartością netto inwestycji w docelowym obszarze z bieżącą wartością netto inwestycji w innej lokalizacji

51 51 Proporcjonalność w RAG  W przypadku:  pomocy podlegającej obowiązkowi indywidualnej notyfikacji (wszystkie przedsiębiorstwa)  pomoc inwestycyjna dla dużych przedsiębiorstw w ramach notyfikowanych programów pomoc ograniczona wyłącznie do dodatkowych kosztów netto realizacji inwestycji w danym obszarze wynikających z porównania ze scenariuszem alternatywnym braku pomocy.  Koszty kwalifikowane ograniczone do nadwyżki ponad wariant alternatywny zakładający brak pomocy.

52 52 Trwałość projektu  Utrzymanie inwestycji w danym regionie przez okres co najmniej 5 lat (MŚP 3 lata) po jej zakończeniu.  Powyższa zasada nie wyklucza wymiany instalacji/sprzętu/urządzeń, które w ciągu ww. okresu stały się przestarzałe w związku z szybkim rozwojem technologicznym pod warunkiem, że działalność gospodarcza zostanie przez minimalny wymagany okres utrzymana w danym regionie.

53 53 Dziękuję za uwagę