1 11 – 15 wrzesień 2017 r. Świadczenia krótkoterminowe z systemu ubezpieczenia społecznego, wypłata i rozliczanie w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne

2 KRĄG OSÓB UPRAWNIONYCH DO POBIERANIA ŚWIADCZEŃZasady ogólne Świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa przysługują osobom objętym ubezpieczeniu chorobowemu, a w przypadku niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową osobom podlegającym ubezpieczeniu wypadkowemu.

3 Ubezpieczeniu chorobowemu podlegają:Zasady ogólne KRĄG OSÓB UPRAWNIONYCH DO POBIERANIA ŚWIADCZEŃ Ubezpieczeniu chorobowemu podlegają: obowiązkowo: pracownicy, z wyłączeniem prokuratorów i sędziów, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osoby odbywające służbę zastępczą 2. dobrowolnie: osoby wykonujące pracę nakładczą, osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące, w tym osoby świadczące pracę na podstawie umowy uaktywniającej określonej przepisami ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące, osoby wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, duchowni.

4 Ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają:KRĄG OSÓB UPRAWNIONYCH DO POBIERANIA ŚWIADCZEŃ Zasady ogólne Ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają: Osoby podlegające ubezpieczeniu chorobowemu obowiązkowo: pracownicy, z wyłączeniem prokuratorów i sędziów , członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, osoby odbywające służbę zastępczą; osoby podlegające ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, które do tego ubezpieczenia przystąpiły: osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące, w tym osoby świadczące pracę na podstawie umowy uaktywniającej określonej przepisami ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące, wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, duchowni

5 Ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają – cd.:KRĄG OSÓB UPRAWNIONYCH DO POBIERANIA ŚWIADCZEŃ Zasady ogólne Ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają – cd.: osoby wymienione w pkt 2, które nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu; 4. osoby nie podlegające ubezpieczeniu chorobowemu (ani obowiązkowo, ani dobrowolnie): będące posłami lub senatorami pobierającymi uposażenie, pobierające stypendia sportowe, będące słuchaczami Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, pobierającymi stypendia, pobierające stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych lub przygotowania zawodowego w miejscu pracy, na podstawie skierowania wydanego przez powiatowy urząd pracy lub przez inny podmiot kierujący, pobierające stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych, będące funkcjonariuszami służby celnej.

6 Prawo do zasiłków ustalają oraz zasiłki te wypłacają:PODMIOTY UPRAWNIONE DO USTALANIA PRAWA I WYPŁATY ZASIŁKÓW Zasady ogólne Prawo do zasiłków ustalają oraz zasiłki te wypłacają: płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych – swoim ubezpieczonym w czasie trwania ubezpieczenia, oddziały ZUS: ubezpieczonym, których płatnicy składek zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego/ wypadkowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych, ubezpieczonym prowadzącym działalność pozarolniczą i osobom z nimi współpracującym, ubezpieczonym będącym duchownymi, osobom uprawnionym do zasiłków za okres po ustaniu ubezpieczenia, ubezpieczonym podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu w Polsce z tytułu zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego.

7 Terminy wypłaty zasiłkówZasady ogólne WYPŁATA ZASIŁKÓW Terminy wypłaty zasiłków Płatnicy składek zgłaszający do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych wypłacają zasiłki w terminach przyjętych dla wypłaty wynagrodzeń lub dochodów nie później niż w terminie 30 dni od złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłków. Zakład Ubezpieczeń Społecznych bieżąco po stwierdzeniu uprawnień. Zasiłki wypłaca się nie później jednak niż w ciągu 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłków.

8 Ubezpieczenie choroboweRODZAJE ŚWIADCZEŃ PRZYSŁUGUJĄCE Z UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W RAZIE CHOROBY I MACIERZYŃSTWA Zasady ogólne Ubezpieczenie chorobowe Zasiłek chorobowy Świadczenie rehabilitacyjne Zasiłek opiekuńczy Zasiłek macierzyński

9 Ubezpieczenie wypadkoweRODZAJE ŚWIADCZEŃ PRZYSŁUGUJĄCE Z UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W RAZIE CHOROBY I MACIERZYŃSTWA Zasady ogólne Ubezpieczenie wypadkowe Zasiłek chorobowy Świadczenie rehabilitacyjne

10 Warunki nabycia prawa do zasiłkuZasiłek chorobowy PRAWA DO ZASIŁKU Warunki nabycia prawa do zasiłku Zasiłek chorobowy jest świadczeniem przysługującym ubezpieczonemu w razie niezdolności do pracy wskutek choroby oraz niezdolności do pracy będącej następstwem wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Prawo: po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli podlega obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu, po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego – jeżeli podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu. Do okresu wyczekiwania zalicza się poprzednie okresy podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, zarówno obowiązkowo jak i dobrowolnie, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego. Okres pobierania zasiłku macierzyńskiego przysługującego w czasie trwania tytułu ubezpieczenia chorobowego jest traktowany jako okres ubezpieczenia chorobowego.

11 Prawo do zasiłku od pierwszego dnia ubezpieczenia przysługuje, jeżeli:Zasiłek chorobowy WARUNKI NABYCIA PRAWA DO ZASIŁKU Prawo do zasiłku od pierwszego dnia ubezpieczenia przysługuje, jeżeli: ubezpieczony jest absolwentem szkoły lub szkoły wyższej i został objęty ubezpieczeniem chorobowym w ciągu 90 dni od ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu studiów wyższych, niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy, niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, ubezpieczonym obowiązkowo, którzy mają wcześniejszy co najmniej 10-letni okres obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego, ubezpieczony był posłem lub senatorem i przystąpił do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji, funkcjonariuszom Służby Celnej, którzy przyjęli propozycję pracy i stali się pracownikami w jednostkach organizacyjnych Krajowej Administracji Skarbowej.

12 Okres wypłaty zasiłku chorobowego:Zasiłek chorobowy WYSOKOŚĆ I OKRES WYPŁATY ZASIŁKU Okres wypłaty zasiłku chorobowego: 182 dni, 270 dni, jeżeli niezdolność do pracy jest spowodowana gruźlicą (kod literowy D) lub występuje w trakcie ciąży (kod literowy B). Do okresu zasiłkowego wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy (bez względu na przyczynę niezdolności do pracy), jak również okresy poprzedniej niezdolności do pracy spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni (kod literowy A). Nie wlicza się do okresu zasiłkowego niezdolności do pracy przypadającej w okresie wyczekiwania na prawo do zasiłku.

13 Brak prawa do zasiłku chorobowego:Zasiłek chorobowy WYSOKOŚĆ I OKRES WYPŁATY ZASIŁKU Brak prawa do zasiłku chorobowego: za okres, za który przysługuje prawo do wynagrodzenia, za okres urlopu bezpłatnego, za okres urlopu wychowawczego, za okres tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem przypadków, w których prawo do zasiłku wynika z ubezpieczenia chorobowego osób wykonujących odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, za okres pierwszych 5 dni orzeczonej niezdolności do pracy, jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana nadużyciem alkoholu (kod literowy C), za cały okres orzeczonej danym zaświadczeniem lekarskim niezdolności do pracy, jeżeli ubezpieczony wykonuje w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie lekarskie w sposób niezgodny z jego celem, jeżeli na skutek odsunięcia od pracy w związku ze stwierdzoną chorobą zakaźną nie podejmie innej zaproponowanej pracy,

14 Brak prawa do zasiłku chorobowego:Zasiłek chorobowy WYSOKOŚĆ I OKRES WYPŁATY ZASIŁKU Brak prawa do zasiłku chorobowego: za cały okres niezdolności do pracy, jeżeli niezdolność ta spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez tego ubezpieczonego (prawomocne orzeczenie sądu), gdy ZLA zostało sfałszowane, gdy zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne przekracza kwotę 6,60 zł (dotyczy prawa do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracującymi oraz duchownych). Zasiłek nie przysługuje do czasu spłaty całości zadłużenia, gdy wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, gdy ubezpieczony będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.

15 Wysokość zasiłku chorobowego:Zasiłek chorobowy WYSOKOŚĆ I OKRES WYPŁATY ZASIŁKU Wysokość zasiłku chorobowego: 80 % podstawy wymiaru zasiłku; 70 % podstawy wymiaru zasiłku za okres pobytu w szpitalu (dla pracownika, który ukończył 50 rok życia za okres od 15 do 33 dnia niezdolności do pracy w roku kalendarzowym zasiłek chorobowy przysługuje w wysokości 80% podstawy wymiaru również za okres pobytu w szpitalu); 100 % podstawy wymiaru, gdy niezdolność do pracy: przypada w okresie ciąży, powstała wskutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek, narządów, powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy, powstała wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

16 DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DO USTALENIA PRAWA DO ZASIŁKÓWZasiłek chorobowy DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DO USTALENIA PRAWA DO ZASIŁKÓW Dokumenty stanowiące podstawę do ustalenia prawa do zasiłku chorobowego: zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy wystawione na formularzu ZUS ZLA (I kopia) lub e –ZLA (zaświadczenie lekarskie wystawione w formie dokumentu elektronicznego). w przypadku zagubienia formularza ZUS ZLA podstawę do wypłaty zasiłku stanowi wypis z kopii tego zaświadczenia, za okres orzeczonej niezdolności do pracy za granicą – przetłumaczone na język polski zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza zawierające nazwę zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza, opatrzone datą wystawienia i podpisem oraz określające początkową i końcową datę niezdolności do pracy. Nie wymaga się od ubezpieczonych przetłumaczenia na język polski zaświadczeń wystawionych na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz państw stron umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, w językach urzędowych tych państw, karta wypadku w drodze do pracy lub z pracy, karta wypadku przy pracy, decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez inspektora sanitarnego, protokół ustalania okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.

17 Zasiłek chorobowy DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DO USTALENIA PRAWA DO ZASIŁKÓW Zmiany wprowadzone ustawą z dnia 15 maja 2015 r. od 1 stycznia 2016 r. Dokumenty stanowiące podstawę do ustalenia prawa do zasiłku chorobowego – e-ZLA: przejście z dotychczas stosowanego systemu wystawiania zaświadczeń lekarskich w formie papierowej na drukach ZUS ZLA, na formę elektroniczną e-ZLA; automatyczne przekazywanie e-ZLA wystawionego przez lekarza do KSI ZUS oraz automatyczne informowanie płatników składek o e-ZLA wystawionych dla ich ubezpieczonych (płatnik zobowiązany jest posiadać profil płatnika składek w Nowym Portalu Informacyjnym NPI – funkcjonalność dostępna w ramach Platformy Usług Elektronicznych PUE); wystawianie w formie elektronicznej zaświadczeń ZUS ZLA/K przez lekarzy orzeczników i przekazywanie informacji o skróceniu okresu niezdolności do pracy (e-ZLA/K) na profilu płatnika składek w NPI;

18 Zasiłek chorobowy DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DO USTALENIA PRAWA DO ZASIŁKÓW Zmiany wprowadzone ustawą z dnia 15 maja 2015 r. od 1 stycznia 2016 r. Dokumenty stanowiące podstawę do ustalenia prawa do zasiłku chorobowego – E-ZLA: jeżeli płatnik składek nie posiada profilu informacyjnego lekarz jest zobowiązany do sporządzenia wydruku wystawionego elektronicznie zaświadczenia lekarskiego – wystawiony dokument musi być opatrzony pieczątką i podpisem lekarza; wydruk wystawionego elektronicznie zaświadczenia lekarskiego lekarz jest zobowiązany także sporządzić i podpisać na żądanie pacjenta; płatnik w sprawie ustalenia uprawnień i wypłaty zasiłku chorobowego będzie wszczynał postępowanie na podstawie zaświadczenia lekarskiego w formie dokumentu elektronicznego, wydruku zaświadczenia lekarskiego sporządzonego na podstawie zaświadczenia wystawionego w formie elektronicznej;

19 Zasiłek chorobowy DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DO USTALENIA PRAWA DO ZASIŁKÓW Zmiany wprowadzone ustawą z dnia 15 maja 2015 r. od 1 stycznia 2016 r. Dokumenty stanowiące podstawę do ustalenia prawa do zasiłku chorobowego – E-ZLA: płatnik składek nieposiadający profilu informacyjnego płatnika składek informuje ubezpieczonego, w formie pisemnej, w pierwszym dniu podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, o obowiązku dostarczania mu przez ubezpieczonego wydruku zaświadczenia lekarskiego (po założeniu profilu płatnik składek w terminie 7 dni od utworzenia profilu, informuje pisemnie ubezpieczonego, o ustaniu obowiązku dostarczania wydruku zaświadczenia lekarskiego); postępowanie w sprawie przyznania i wypłaty zasiłku wszczyna się na wniosek złożony w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego; płatnik składek (gdy świadczenia wypłaca ZUS) jest zobowiązany do przekazania do ZUS wniosku, wydruku zaświadczenia lekarskiego, wraz z dokumentami niezbędnymi do przyznania i wypłaty zasiłku niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni od dnia ich otrzymania.

20 Wynagrodzenie za czas chorobyZasiłek chorobowy ROZLICZANIE SKŁADEK ZA OKRES CHOROBY Wynagrodzenie za czas choroby Okres pobierania przez pracownika wynagrodzenia chorobowego pracodawca wykazuje w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RSA z kodem świadczenia przerwy W raporcie tym wpisuje także liczbę dni zasiłkowych/liczbę wypłat oraz kwotę wypłaconego zatrudnionemu wynagrodzenia chorobowego. W sytuacji, gdy pracownik był niezdolny do pracy z powodu choroby tylko przez część miesiąca i otrzymał wynagrodzenie za czas pracy i wynagrodzenie za czas choroby – składki na ubezpieczenia społeczne naliczane są wyłącznie od otrzymanego wynagrodzenia za pracę. Kwotę wypłaconego natomiast wynagrodzenia chorobowego wlicza się do podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne i nalicza się ją od łącznej wartości tj. od sumy wynagrodzenia za pracę pomniejszonego o składki społeczne finansowane przez ubezpieczonego i wynagrodzenia chorobowego. Naliczone w ten sposób składki społeczne i zdrowotną pracodawca wykazuje w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA. Wypłacając pracownikowi wynagrodzenie chorobowe płatnik powinien je wykazać w raporcie ZUS RSA sporządzonym za miesiąc, w którym je wypłacił.

21 ROZLICZANIE SKŁADEK ZA OKRES CHOROBYZasiłek chorobowy ROZLICZANIE SKŁADEK ZA OKRES CHOROBY Pracodawca jest zobowiązany sporządzić następujące dokumenty rozliczeniowe: ZUS RCA, gdzie od kwoty wynagrodzenia za pracę naliczy pracownikowi składki społeczne oraz składkę zdrowotną – od sumy wynagrodzenia za pracę pomniejszonego o składki społeczne finansowane przez pracownika i wynagrodzenie chorobowe, ZUS RSA, w którym wpisze kod świadczenia/przerwy 331, okres od … do ..., oraz liczbę dni zasiłkowych/ liczbę wypłat, jak również kwotę wypłaconego wynagrodzenia chorobowego.

22 ROZLICZANIE SKŁADEK ZA OKRES CHOROBYZasiłek chorobowy ROZLICZANIE SKŁADEK ZA OKRES CHOROBY Zasiłek chorobowy Okres pobierania przez ubezpieczonego zasiłku chorobowego pracodawca również wykazuje w raporcie ZUS RSA. W zależności od rodzaju wypłaconego świadczenia chorobowego przypisuje mu odpowiedni kod świadczenia/przerwy. Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego wykazuje się z kodem świadczenia/przerwy 313, zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego wykazuje się z kodem świadczenia/ przerwy 314. Od wypłaconego zasiłku chorobowego nie nalicza się składek społecznych ani składki zdrowotnej.

23 Zasiłek chorobowy SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH – PŁATNICY ZGŁASZAJĄCY DO 20 UBEZPIECZONYCH Płatnik składek, który nie jest płatnikiem zasiłków w raporcie ZUS RSA wykazuje właściwy kod świadczenia/ przerwy i okres niezdolności do pracy. Ponieważ w tym przypadku płatnikiem zasiłku jest ZUS, pracodawca nie wypełnia w raporcie ZUS RSA pól dotyczących liczby dni zasiłkowych oraz kwoty wypłaconego świadczenia. Ponadto płatnik składek niebędący płatnikiem zasiłków raport ZUS RSA składa za miesiąc, w którym pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim, niezależnie od tego, kiedy ZUS dokona wypłaty zasiłku.

24 Zasiłek chorobowy SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH – PŁATNICY ZGŁASZAJĄCY POWYŻEJ 20 UBEZPIECZONYCH Płatnik składek uprawniony do wypłaty zasiłków w raporcie ZUS RSA wykazuje właściwy kod świadczenia lub jego wyrównania, okres niezdolności do pracy, liczbę dni zasiłkowych oraz kwotę wypłaconego zasiłku. Ponadto pracodawca zatrudniający powyżej 20 ubezpieczonych wypłacony pracownikowi zasiłek lub jego wyrównanie wykazuje w raporcie ZUS RSA złożonym za miesiąc, w którym dokonał wypłaty tego świadczenia.

25 Zasiłek chorobowy SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH – PŁATNICY ZGŁASZAJĄCY POWYŻEJ 20 UBEZPIECZONYCH W deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA płatnik składek wypłacone zasiłki z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego rozlicza w bloku V w/w formularza tj. w pozycji „Zestawienie wypłaconych świadczeń podlegających rozliczeniu w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne”.

26 SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCHZasiłek chorobowy SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Wynagrodzenie za czas choroby i zasiłek chorobowy w tym samym miesiącu: W sytuacji, gdy na podstawie jednego zwolnienia lekarskiego, obejmującego cały miesiąc kalendarzowy, pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy, a pracodawca będący płatnikiem zasiłków dokonuje wypłaty tych świadczeń w jednym miesiącu, sporządza za ubezpieczonego dwa raporty imienne: raport składkowy ZUS RCA raport świadczeniowy ZUS RSA. Jeśli pracownik w miesiącu tym, poza wynagrodzeniem chorobowym i zasiłkiem chorobowym, nie otrzymał żadnych innych wypłat, wówczas w składanym za niego raporcie ZUS RCA pracodawca nalicza mu od kwoty wypłaconego wynagrodzenia za czas choroby – składkę zdrowotną. Natomiast w raporcie ZUS RSA wykazuje odrębnie okres pobierania zasiłku chorobowego oraz wynagrodzenia chorobowego.

27 SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCHZasiłek chorobowy SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH

28 SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCHZasiłek chorobowy SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH

29 SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCHZasiłek chorobowy SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Okres wyczekiwania: W sytuacji, gdy pracownik krótko po podjęciu zatrudnienia dostarcza pracodawcy zwolnienie lekarskie poświadczające jego chorobę, ale nie ma z tego tytułu prawa do świadczeń chorobowych ze względu na tzw. okres wyczekiwania, wówczas płatnik wykazuje taką osobę w miesięcznym raporcie ZUS RSA z kodem świadczenia/ przerwy 151. Kod ten oznacza okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy, bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku.

30 SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCHZasiłek chorobowy SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Wyrównania: Wyrównania zasiłków wykazuje się na formularzu ZUS RSA z odpowiednim kodem świadczenia/ przerwy np. 318 – wyrównanie zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego. Raport ten jest składany za miesiąc wypłaty wyrównania. W w/w formularzu płatnik składek wpisuje: okres za który przysługuje wyrównanie danego świadczenia, łączną kwotę wyrównania świadczenia za cały czas, którego dotyczy wypłata. W deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA wypłacone wyrównania są podawane w bloku V – „Zestawienie wypłaconych świadczeń podlegających rozliczeniu w ciężar składek na ubezpieczenia społeczne”.

31 SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCHZasiłek chorobowy SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Wypadek pracownika: W przypadku, gdy pracodawca wypłacił pracownikowi wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby, a następnie w wyniku zakończenia postępowania wyjaśniającego zostanie ustalone, iż niezdolność do pracy była spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, to wypłacone ubezpieczonemu wynagrodzenie za okres choroby należy zaklasyfikować jako zasiłek chorobowy finansowany z ubezpieczenia wypadkowego. Za miesiąc, w którym zostało wypłacone wynagrodzenie za czas choroby wykazane w raporcie ZUS RSA z kodem świadczenia/ przerwy 331, należy dokonać korekty w/w formularza i wykazać prawidłowy kod świadczenia/przerwy 314.

32 SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCHZasiłek chorobowy SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Wypadek pracownika: Jeśli należny zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego jest wyższy od wypłaconego wynagrodzenia (a jest to sytuacja bardzo częsta), to za miesiąc, w którym wypłacono wyrównanie zasiłku w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RSA należy wykazać kod świadczenia/przerwy 318, kwotę wypłaconego wyrównania oraz pozostałe dane tj. okres niezdolności do pracy oraz liczbę dni zasiłkowych – jak w raporcie RSA z kodem 331. Zmiana kwalifikacji wypłaconego wynagrodzenia chorobowego na zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego powoduje również konieczność złożenia korekty raportu ZUS RCA, gdyż wynagrodzenie za czas choroby stanowi podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, natomiast zasiłek już nie. Tym samym pracodawca powinien złożyć korektę raportu ZUS RCA i odprowadzić składkę na ubezpieczenie zdrowotne od prawidłowej podstawy wymiaru. Płatnik składek jest również zobowiązany do złożenia korekty deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA.

33 Zasiłek chorobowy osoby prowadzącej pozarolniczą działalność:SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Zasiłek chorobowy osoby prowadzącej pozarolniczą działalność: Zgodnie z obowiązującymi przepisami – za okres, za który przysługuje zasiłek chorobowy – przedsiębiorca nie opłaca składek na ubezpieczenia społeczne. Jeżeli prawo do zasiłku powstanie lub wygasa w trakcie miesiąca, wówczas podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, obowiązującą przedsiębiorcę za dany miesiąc, zmniejsza się proporcjonalnie tj. podstawę wymiaru składek dzieli się przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnoży przez liczbę dni przypadających przed powstaniem niezdolności do pracy lub po ustaniu choroby. W przypadku, gdy osoba prowadząca jednoosobową działalność chorowała przez część miesiąca składa tylko i wyłącznie deklaracje rozliczeniową ZUS DRA wykazując pomniejszone składki na ubezpieczenia społeczne i pełną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Jeśli choroba trwała cały miesiąc, na w/w deklaracji ZUS DRA wykazuje tylko pełną składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

34 Zasiłek chorobowy osoby prowadzącej pozarolniczą działalność:SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Zasiłek chorobowy osoby prowadzącej pozarolniczą działalność: Prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, który był zwolniony ze składania co miesiąc deklaracji ZUS DRA, musi złożyć taką deklarację za miesiące, w których otrzymywał zasiłek chorobowy, aż do momentu, kiedy będzie mógł złożyć deklarację z pełnymi składkami na ubezpieczenia społeczne, od której system ZUS będzie mógł klonować ponownie dokumenty. W sytuacji, gdy osoba przy prowadzeniu pozarolniczej działalności zatrudnia pracowników lub inne osoby, za które zobowiązana jest opłacać i rozliczać składki, wówczas za siebie w okresie pobierania przez część miesiąca zasiłku chorobowego przekazuje obok raportu ZUS RSA, także raport ZUS RCA, w którym wykazuje należne składki. Natomiast gdy choroba trwała cały miesiąc raport ZUS RSA i ZUS RCA z podstawą i składką na ubezpieczenie zdrowotne.

35 WARUNKI NABYCIA PRAWA DO ŚWIADCZENIAŚwiadczenie rehabilitacyjne WARUNKI NABYCIA PRAWA DO ŚWIADCZENIA Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskanie zdolności do pracy.

36 Okres wypłaty świadczenia rehabilitacyjnego:Świadczenie rehabilitacyjne WYSOKOŚĆ I OKRES WYPŁATY ŚWIADCZENIA Okres wypłaty świadczenia rehabilitacyjnego: Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy (360 dni). O stanie zdrowia uzasadniającym przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego orzeka lekarz orzecznik oddziału ZUS właściwego ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego albo komisja lekarska ZUS, w przypadku wniesienia przez ubezpieczonego sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS lub w przypadku zgłoszenia przez Prezesa ZUS zarzutu wadliwości takiego orzeczenia.

37 Brak prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, gdy ubezpieczony:Świadczenie rehabilitacyjne WYSOKOŚĆ I OKRES WYPŁATY ŚWIADCZENIA Brak prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, gdy ubezpieczony: ma ustalone prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego oraz urlopu dla poratowania zdrowia (bez względu na to, czy ma te świadczenia wypłacane); wykonuje pracę w okresie przyznanego świadczenia rehabilitacyjnego lub wykorzystuje świadczenie rehabilitacyjne w sposób niezgodny z jego celem, ma udzielony urlop bezpłatny, urlop wychowawczy oraz w okresie tymczasowego aresztowania, niezdolność do pracy spowodowana została w wyniku umyślnego przestępstwa lub wykroczenia popełnionego przez ubezpieczonego,

38 Brak prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, gdy ubezpieczony:Świadczenie rehabilitacyjne WYSOKOŚĆ I OKRES WYPŁATY ŚWIADCZENIA Brak prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, gdy ubezpieczony: gdy zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne przekracza kwotę 6,60 zł (dotyczy prawa do świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia wypadkowego osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracującymi oraz duchownych). Świadczenie nie przysługuje do czasu spłaty całości zadłużenia, gdy wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez ubezpieczonego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, gdy ubezpieczony będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.

39 Wysokość świadczenia rehabilitacyjnego:Świadczenie rehabilitacyjne WYSOKOŚĆ I OKRES WYPŁATY ŚWIADCZENIA Wysokość świadczenia rehabilitacyjnego: 100%, gdy niezdolność do pracy: przypada w okresie ciąży, powstała na skutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, 90% podstawy wymiaru za okres pierwszych 3 miesięcy, 75% za pozostały okres (również, gdy niezdolność do pracy jest następstwem wypadku w drodze do pracy lub z pracy).

40 DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DO USTALENIA PRAWA DO ŚWIADCZENIAŚwiadczenie rehabilitacyjne DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DO USTALENIA PRAWA DO ŚWIADCZENIA Dokumenty stanowiące podstawę do ustalenia prawa do świadczenia rehabilitacyjnego: oświadczenie na formularzu ZUS Np.-7, zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia wystawione przez lekarza leczącego, który na 60 dni przed upływem okresu zasiłkowego powinien przeprowadzić badanie i ocenić czy stan zdrowia uzasadnia wystąpienie z wnioskiem o świadczenie rehabilitacyjne, renty z tytułu niezdolności do pracy, wywiad zawodowy z miejsca pracy, protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku lub karta wypadku, decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez inspektora sanitarnego.

41 SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCHŚwiadczenie rehabilitacyjne SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Świadczenie rehabilitacyjne jest świadczeniem finansowanym z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zasady sporządzania dokumentów są takie same jak w przypadku zasiłku chorobowego. Kody świadczenia/przerwy stosowane w dokumentach rozliczeniowych: 321 – świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego 322 – świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego 323 – wyrównanie świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia chorobowego 324 – wyrównanie świadczenia rehabilitacyjnego z ubezpieczenia wypadkowego

42 WARUNKI NABYCIA PRAWA DO ZASIŁKUZasiłek opiekuńczy WARUNKI NABYCIA PRAWA DO ZASIŁKU Zasiłek opiekuńczy jest świadczeniem, które przysługuje ubezpieczonemu w razie konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem lub chorym członkiem rodziny. Prawo do zasiłku opiekuńczego przysługuje bez okresu wyczekiwania. Zasiłek przysługuje na równi matce i ojcu dziecka (bez względu na to, czy pozostają w związku małżeńskim). Zasiłek ten wypłaca się tylko jednemu z rodziców, temu który wystąpi z wnioskiem o jego wypłatę za dany okres. Zasiłek opiekuńczy przysługuje również ubezpieczonemu ojcu dziecka (lub ubezpieczonemu innemu najbliższemu członkowi rodziny) w przypadku, gdy ubezpieczona matka dziecka pobierająca zasiłek macierzyński do 8 tygodni po porodzie (56 dni), wymaga opieki szpitalnej ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem lub legitymuje się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym.

43 Okres wypłaty zasiłku opiekuńczego:Zasiłek opiekuńczy WYSOKOŚĆ I OKRES WYPŁATY ZASIŁKU Okres wypłaty zasiłku opiekuńczego: 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest: nad dzieckiem w wieku do ukończenia 8 lat w przypadku: nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola, szkoły, do których dziecko uczęszcza, a także choroby niani lub dziennego opiekuna sprawujących opiekę nad dzieckiem, porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi lub rodzicowi sprawowanie opieki, pobytu małżonka ubezpieczonego lub rodzica dziecka, stale opiekującego się dzieckiem, w szpitalu albo innym przedsiębiorstwie podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne, chorym dzieckiem w wieku do ukończenia 14 lat, 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opieka sprawowana jest nad innymi członkami rodziny.

44 Okres wypłaty zasiłku opiekuńczego i wysokość zasiłku:Zasiłek opiekuńczy WYSOKOŚĆ I OKRES WYPŁATY ZASIŁKU Okres wypłaty zasiłku opiekuńczego i wysokość zasiłku: Zasiłek opiekuńczy przysługuje łącznie na opiekę nad dziećmi i innymi członkami rodziny za okres nie dłuższy niż 60 dni w roku kalendarzowym. Do okresu 60 dni nie wlicza się okresu pobierania zasiłku opiekuńczego przez ubezpieczonego ojca dziecka w sytuacji, gdy matka dziecka wymaga opieki szpitalnej i stan zdrowia uniemożliwia jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem lub legitymuje się orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym (tj. 56 dni). Zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 80 % podstawy wymiaru zasiłku

45 Brak prawa do zasiłku opiekuńczego:Zasiłek opiekuńczy WYSOKOŚĆ I OKRES WYPŁATY ZASIŁKU Brak prawa do zasiłku opiekuńczego: gdy są inni członkowie rodziny mogący zapewnić opiekę choremu (nie dotyczy to opieki sprawowanej nad chorym dzieckiem w wieku do lat 2), w okresie urlopu bezpłatnego, urlopu wychowawczego, tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, gdy ubezpieczony zachowuje prawo do wynagrodzenia, gdy ubezpieczony wykonuje pracę lub wykorzystuje zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego celem, gdy zwolnienie lekarskie zostało sfałszowane.

46 DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DO USTALENIA PRAWA DO ZASIŁKUZasiłek opiekuńczy DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DO USTALENIA PRAWA DO ZASIŁKU Dokumenty stanowiące podstawę do ustalenia prawa do zasiłku opiekuńczego: zaświadczenie lekarskie o czasowej niezdolności do pracy wystawione na formularzu ZUS ZLA lub E-ZLA lub zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza, oświadczenie złożone na formularzu ZUS Z-15, oświadczenie ubezpieczonego – w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola, szkoły, zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym druku w przypadku porodu lub choroby małżonka stale opiekującego się dzieckiem oraz w przypadku pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej, oświadczenie ubezpieczonego o chorobie niani lub dziennego opiekuna oraz kopia zaświadczenia lekarskiego wystawiona na druku ZUS ZLA, albo kopia zaświadczenia lekarskiego wystawiona na zwykłym druku, w przypadku opieki szpitalnej matki dziecka pobierającej zasiłek macierzyński w wymiarze do 8 tygodni: zaświadczenie wystawione przez szpital o okresie pobytu ubezpieczonej matki dziecka w szpitalu, oświadczenie ubezpieczonego o pobieraniu przez ubezpieczoną matkę dziecka zasiłku macierzyńskiego w okresie 8 tygodni po porodzie.

47 SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCHZasiłek wyrównawczy SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Zasiłek opiekuńczy jest świadczeniem finansowanym z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zasady sporządzania dokumentów są takie same jak w przypadku zasiłku chorobowego. Kody świadczenia/przerwy stosowane w dokumentach rozliczeniowych: 312 – zasiłek opiekuńczy z ubezpieczenia chorobowego 316 – wyrównanie zasiłku opiekuńczego z ubezpieczenia chorobowego

48 WARUNKI NABYCIA PRAWA DO ZASIŁKUZasiłek macierzyński WARUNKI NABYCIA PRAWA DO ZASIŁKU Zasiłek macierzyński przysługuje bez okresu wyczekiwania. Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonej matce dziecka, która w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego: urodziła dziecko, przyjęła na wychowanie dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do 10 roku życia i wystąpiła do sądu opiekuńczego w sprawie jego przysposobienia, przyjęła na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, dziecko w wieku do 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do 10 roku życia.

49 Okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego (zasada ogólna):Zasiłek macierzyński WYSOKOŚĆ I OKRES WYPŁATY ZASIŁKU Okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego (zasada ogólna): Okres podstawowy uzależniony od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie: 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka, 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci, 33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci, 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci, 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci, 2) Okres zasiłku rodzicielskiego – do 32 tygodni, w przypadku urodzenia jednego dziecka, - do 34 tygodni, w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka, 3) Okres urlopu ojcowskiego – do 2 tygodni.

50 Brak prawa do zasiłku macierzyńskiego:Zasiłek macierzyński WYSOKOŚC I OKRES WYPŁATY ZASIŁKU Brak prawa do zasiłku macierzyńskiego: za okres, za który przysługuje prawo do wynagrodzenia, za okres urlopu bezpłatnego, za okres tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności, w przypadku urodzenia dziecka w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, w przypadku urodzenia dziecka po ustaniu zatrudnienia, jeżeli rozwiązanie umowy o pracę w okresie ciąży nie nastąpiło wskutek likwidacji bądź ogłoszenia upadłości pracodawcy albo w wyniku naruszenia przepisów prawa, stwierdzonego prawomocnym wyrokiem sądu,

51 WYSOKOŚC I OKRES WYPŁATY ZASIŁKUZasiłek macierzyński WYSOKOŚC I OKRES WYPŁATY ZASIŁKU Rezygnacja z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego przez ubezpieczoną: po wykorzystaniu co najmniej 14 tygodni zasiłku macierzyńskiego ubezpieczona matka dziecka może zrezygnować z dalszego pobierania zasiłku na rzecz ubezpieczonego ojca dziecka.

52 Wysokość zasiłku macierzyńskiego:Zasiłek macierzyński WYSOKOŚĆ I OKRES WYPŁATY ZASIŁKU Wysokość zasiłku macierzyńskiego: 100 % podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego oraz za okres: -- pierwszych 6 tygodni urlopu rodzicielskiego - w przypadku urodzenia lub przyjęcia na wychowanie jednego dziecka, -- pierwszych 8 tygodni urlopu rodzicielskiego – w przypadku urodzenia lub równoczesnego przyjęcia na wychowanie więcej niż jednego dziecka. 60 % podstawy wymiaru zasiłku za pozostały okres urlopu rodzicielskiego; 80 % podstawy wymiaru zasiłku za cały okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego, jeśli wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okresy wszystkich wymienionych urlopów ubezpieczona złoży nie później niż w ciągu 21 dni po porodzie.

53 WYSOKOŚĆ I OKRES WYPŁATY ZASIŁKUZasiłek macierzyński WYSOKOŚĆ I OKRES WYPŁATY ZASIŁKU Wykonywanie pracy w okresie pobierania zasiłku za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz za okres urlopu rodzicielskiego: Pracownica lub pracownik może łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy, który udzielił tego urlopu. Praca może być wykonywana w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy. Podjęcie pracy następuje na pisemny wniosek złożony w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy (pracodawca uwzględnia wniosek o ile jest to możliwe). We wniosku musi być wskazany wymiar czasu pracy oraz okres, przez który pracownica/pracownik zamierza łączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy. W takim przypadku wysokość zasiłku macierzyńskiego ulega pomniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w którym pracownica/pracownik pracuje w czasie korzystania z urlopu rodzicielskiego.

54 Dzielenie się uprawnieniami do zasiłku macierzyńskiego:Zasiłek macierzyński WYSOKOŚC I OKRES WYPŁATY ZASIŁKU Dzielenie się uprawnieniami do zasiłku macierzyńskiego: Za okres urlopu rodzicielskiego – rodzice mogą dzielić się uprawnieniami, mogą także pobierać zasiłek równocześnie w ramach przysługującego maksymalnego okresu oraz w ramach czterech części tego urlopu.

55 WYSOKOŚC I OKRES WYPŁATY ZASIŁKUZasiłek macierzyński WYSOKOŚC I OKRES WYPŁATY ZASIŁKU Zasiłek macierzyński z tytułu urodzenia dziecka w czasie urlopu wychowawczego: Pracownicy, która urodziła dziecko w trakcie urlopu wychowawczego, zasiłek macierzyński przysługuje za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego. W przypadku gdy zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego wynikający z wniosku pracownicy wykracza poza udzielony urlop wychowawczy, za okres od następnego dnia po zakończeniu urlopu wychowawczego pracownica ma prawo do części urlopu rodzicielskiego w wymiarze różnicy między wymiarem urlopu rodzicielskiego wynikającym z wniosku, a okresem wypłaconego zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego, przypadającym w czasie korzystania z urlopu wychowawczego.

56 Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego:Zasiłek macierzyński WYSOKOŚC I OKRES WYPŁATY ZASIŁKU Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego: W przypadku gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego pomniejszona o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych (zasiłek macierzyński netto) jest niższa od kwoty świadczenia rodzicielskiego, określonego w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (1000 zł), kwotę zasiłku macierzyńskiego netto podwyższa się do wysokości świadczenia rodzicielskiego. Jeżeli zasiłek macierzyński przysługuje za część miesiąca, kwota podwyższenia będzie ustalana w stosunku do pomniejszonej proporcjonalnie kwoty świadczenia rodzicielskiego. Podwyższenie zasiłku nie dotyczy zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego.

57 Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego:Zasiłek macierzyński WYSOKOŚC I OKRES WYPŁATY ZASIŁKU Podwyższenie zasiłku macierzyńskiego: Ubezpieczona uprawniona do zasiłku macierzyńskiego z więcej niż jednego tytułu będzie zobowiązana poinformować każdego płatnika zasiłku o prawie do zasiłku z innego tytułu. Jeżeli ubezpieczona jest uprawniona do zasiłku macierzyńskiego z więcej niż jednego tytułu, a łączna kwota zasiłku macierzyńskiego netto jest niższa od kwoty świadczenia rodzicielskiego, kwota podwyższenia będzie wyliczona jako różnica między kwotą świadczenia rodzicielskiego a łączną kwotą netto zasiłku macierzyńskiego z różnych tytułów i wypłacona przez płatnika wskazanego przez ubezpieczonego. Jeżeli zasiłek z co najmniej jednego tytułu wypłaca ZUS, wypłaty kwoty podwyższenia zasiłku macierzyńskiego dokonuje ZUS. Od kwoty podwyższenia zasiłku nie nalicza się zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Kwota podwyższenia zasiłku podlega finansowaniu z budżetu państwa.

58 DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DOUSTALENIA PRAWA DO ZASIŁKUZasiłek macierzyński DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DOUSTALENIA PRAWA DO ZASIŁKU Dokumenty stanowiące podstawę do ustalenia prawa do zasiłku macierzyńskiego: zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego: zaświadczenie o przewidywanej dacie porodu – za okres przed porodem, skrócony odpis aktu urodzenia lub jego kopia potwierdzona przez płatnika składek albo przez ZUS za zgodność z oryginałem – za okres od dnia porodu, w przypadku przyjęcia dziecka na wychowanie i wystąpienia do sądu z wnioskiem o jego przysposobienie – zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka, zawierające datę urodzenia dziecka, albo jego kopia potwierdzona przez płatnika składek albo przez ZUS za zgodność z oryginałem oraz oświadczenie ubezpieczonego o dacie przyjęcia dziecka na wychowanie; w przypadku przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej – prawomocne orzeczenie sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej albo umowa cywilnoprawna zawarta pomiędzy rodziną zastępczą a starostą albo ich kopia oraz dokument potwierdzający wiek dziecka.

59 DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DOUSTALENIA PRAWA DO ZASIŁKUZasiłek macierzyński DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DOUSTALENIA PRAWA DO ZASIŁKU Dokumenty stanowiące podstawę do ustalenia prawa do zasiłku macierzyńskiego: 2) Dokumenty wymagane do wypłaty zasiłku macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka za granicą. Dokumentem do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka podczas pobytu za granicą jest: - zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza określające przewidywana datę porodu zawierające nazwę zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza, opatrzone datą wystawienia i podpisem - za okres przed porodem, - skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub zagraniczny akt urodzenia dziecka lub ich kopia potwierdzona przez płatnika składek albo przez ZUS za okres od dnia porodu.

60 DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DOUSTALENIA PRAWA DO ZASIŁKUZasiłek macierzyński DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DOUSTALENIA PRAWA DO ZASIŁKU Dokumenty stanowiące podstawę do ustalenia prawa do zasiłku macierzyńskiego: Nie wymaga się od ubezpieczonych przetłumaczenia na język polski zaświadczeń lekarskich oraz aktów urodzenia dziecka wystawionych na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz państw stron umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego, których stroną jest Rzeczpospolita Polska (Ukraina, Macedonia, Serbia, Czarnogóra, Bośnia i Hercegowina), w języku urzędowym tych państw.

61 DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DOUSTALENIA PRAWA DO ZASIŁKUZasiłek macierzyński DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DOUSTALENIA PRAWA DO ZASIŁKU Dokumenty stanowiące podstawę do ustalenia prawa do zasiłku macierzyńskiego : 3) zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego: pisemny wniosek pracownicy/pracownika złożony w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu; pisemny wniosek ubezpieczonych niebędących pracownikami złożony u płatnika zasiłku przed rozpoczęciem korzystania z zasiłku, a więc nie później niż w dniu poprzedzającym rozpoczęcie korzystania z zasiłku rodzicielskiego; w przypadku gdy z zasiłków tych występuje drugi z rodziców, który nie pobierał zasiłku macierzyńskiego za okres bezpośrednio poprzedzający okres wnioskowany – oprócz dokumentów niezbędnych do ustalenia prawa do zasiłku za okres podstawowy, również zaświadczenie płatnika zasiłku zawierające imię, nazwisko i PESEL drugiego z rodziców o okresie, za który zasiłek został wypłacony, liczbie części wypłaconego zasiłku i stawce procentowej, w jakiej zasiłek macierzyński przysługiwał drugiemu z rodziców;

62 DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DOUSTALENIA PRAWA DO ZASIŁKUZasiłek macierzyński DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DOUSTALENIA PRAWA DO ZASIŁKU Dokumenty stanowiące podstawę do ustalenia prawa do zasiłku macierzyńskiego : 4) w przypadku rezygnacji z pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego albo jego części: oświadczenie ubezpieczonej, czy ubezpieczony ojciec dziecka będzie korzystał z uprawnień do zasiłku macierzyńskiego za pozostały okres zawierające imię, nazwisko i PESEL drugiego z rodziców; wniosek ubezpieczonej złożony płatnikowi zasiłku w okresie pobierania zasiłku zawierający datę, od której rezygnuje ona z pobierania zasiłku; W przypadku gdy z zasiłków tych występuje drugi z rodziców, który nie pobierał zasiłku macierzyńskiego za okres bezpośrednio poprzedzający okres wnioskowany – oprócz dokumentów niezbędnych do ustalenia prawa do zasiłku za okres podstawowy, również zaświadczenie płatnika zasiłku zawierające imię, nazwisko i PESEL drugiego z rodziców o okresie, za który zasiłek został wypłacony, liczbie części wypłaconego zasiłku i stawce procentowej, w jakiej zasiłek macierzyński przysługiwał drugiemu z rodziców;

63 DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DOUSTALENIA PRAWA DO ZASIŁKUZasiłek macierzyński DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DOUSTALENIA PRAWA DO ZASIŁKU Dokumenty stanowiące podstawę do ustalenia prawa do zasiłku macierzyńskiego : 5) za okres urlopu ojcowskiego: pisemny wniosek pracownika, złożony w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu; skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub odpowiednio prawomocne postanowienie sądu o przysposobieniu dziecka lub ich kopia potwierdzona przez płatnika składek albo przez ZUS za zgodność z oryginałem; oświadczenie, że zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego nie został pobrany wcześniej z innego tytułu.

64 DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DOUSTALENIA PRAWA DO ZASIŁKUZasiłek macierzyński DOKUMENTY STANOWIĄCE PODSTAWĘ DOUSTALENIA PRAWA DO ZASIŁKU Dokumenty stanowiące podstawę do ustalenia prawa do zasiłku macierzyńskiego : 6) za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego, osoba ubezpieczona niebędąca pracownikiem występuje z wnioskiem o wypłatę zasiłku macierzyńskiego do płatnika zasiłku, składanym przed terminem rozpoczęcia korzystania z zasiłku oraz dodatkowo: a) skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub jego kopia potwierdzona przez płatnika składek albo przez ZUS za zgodność z oryginałem – w razie ubiegania się o zasiłek macierzyński w związku z urodzeniem się dziecka; b) prawomocne postanowienie sądu o przysposobieniu dziecka lub jego kopia potwierdzona przez płatnika składek albo prze ZUS za zgodność z oryginałem – w razie ubiegania się o zasiłek macierzyński w związku z przysposobieniem dziecka; c) oświadczenie, że zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego nie został pobrany z innego tytułu.

65 SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCHZasiłek macierzyński SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Zasady ogólne: Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających zasiłek macierzyński finansuje w całości budżet państwa. Wysokość składek na te ubezpieczenia, wyrażona w procentach, jest jednakowa dla wszystkich ubezpieczonych i wynosi: na ubezpieczenie emerytalne – 19,52 % podstawy wymiaru, na ubezpieczenie rentowe – 8 % podstawy wymiaru (obowiązuje od r.). Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających zasiłek macierzyński stanowi kwota tego zasiłku (pełna kwota zasiłku przed potrąceniem zaliczki na podatek).

66 SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCHZasiłek macierzyński SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Zasady ogólne: Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest ograniczona i w danym roku kalendarzowym nie może być wyższa od kwoty odpowiadającej trzydziestokrotności przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, określonego w ustawie budżetowej (w 2017r. jest to kwota ,00zł). Ograniczenie rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dotyczy wszystkich tytułów do ubezpieczeń w danym roku kalendarzowym, z których od podstawy wymiaru obliczane były składki na w/w ubezpieczenia – w tym również pobierania zasiłku macierzyńskiego lub przebywania na urlopie wychowawczym.

67 SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCHZasiłek macierzyński SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Zasady ogólne: Zasiłek macierzyński nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne. Zgodnie z art. 67 ust. 6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2016r., poz. 1793) w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego nie wygasa prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego.

68 SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCHZasiłek macierzyński SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Zasady ogólne: Zgłoszenia do ubezpieczeń osób pobierających zasiłek macierzyński dokonuje się poprzez wykazanie ubezpieczonego w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA. Płatnicy składek nie składają zatem zgłoszenia do ubezpieczeń ZUS ZUA, gdyż wykazanie ubezpieczonego w imiennym raporcie miesięcznym jest traktowane na równi ze zgłoszeniem.

69 Płatnicy składek zatrudniającyZasiłek macierzyński SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH – PŁATNICY ZGŁASZAJĄCY DO 20 UBEZPIECZONYCH Płatnicy składek zatrudniający do 20 ubezpieczonych W sytuacji, gdy pracodawca zatrudnia do 20 pracowników, płatnikiem zasiłku macierzyńskiego będzie ZUS. To na nim spoczywają obowiązki płatnika składek, w tym dotyczące rozliczania składek ubezpieczonych. Pracodawca będzie musiał natomiast wykazywać przerwę w opłacaniu składek w dokumentach rozliczeniowych.

70 Zasiłek macierzyński SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH – PŁATNICY ZGŁASZAJĄCY DO 20 UBEZPIECZONYCH Pracodawca ma obowiązek składać za pracownika – przez cały okres jego pobytu na urlopie macierzyńskim – dodatkowy formularz ZUS RSA „Imienny raport miesięczny o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu składek”.

71 W zależności od rodzaju urlopu płatnik podaje SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH – PŁATNICY ZGŁASZAJĄCY DO 20 UBEZPIECZONYCH Zasiłek macierzyński W zależności od rodzaju urlopu płatnik podaje w nim jeden z następujących kodów świadczenia/ przerwy: 311 – zasiłek macierzyński z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres zasiłku macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego; 315 – wyrównanie zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres zasiłku macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego; 319 - zasiłek macierzyński z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres urlopu rodzicielskiego ; 320 - wyrównanie zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres urlopu rodzicielskiego;

72 ciąg dalszy kodów świadczenia/ przerwy:SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH – PŁATNICY ZGŁASZAJĄCY DO 20 UBEZPIECZONYCH Zasiłek macierzyński ciąg dalszy kodów świadczenia/ przerwy: 325 - zasiłek macierzyński z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego; 326 - wyrównanie zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego; 327 – zasiłek macierzyński z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres urlopu ojcowskiego; 328 – wyrównanie zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia chorobowego za okres ustalony jako okres urlopu ojcowskiego. 329 – podwyższenie zasiłku macierzyńskiego do kwoty świadczenia rodzicielskiego.

73 Rozpoczęcie lub zakończenie urlopu macierzyńskiego w trakcie miesiącaSPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH – PŁATNICY ZGŁASZAJĄCY DO 20 UBEZPIECZONYCH Zasiłek macierzyński Rozpoczęcie lub zakończenie urlopu macierzyńskiego w trakcie miesiąca Obowiązek złożenia przez pracodawcę raportu ZUS RSA oraz ZUS RCA „Imienny raport miesięczny o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach”, w którym zostaną rozliczone składki od wypłaconego za dany miesiąc wynagrodzenia za dni przepracowane w miesiącu. Złożenie raportu ZUS RCA będzie również konieczne, jeśli w trakcie trwającego urlopu macierzyńskiego pracodawca wypłacił pracownikowi przychody ze stosunku pracy podlegające oskładkowaniu np. premię miesięczną, kwartalną czy półroczną.

74 Płatnicy składek zatrudniający powyżejSPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH – PŁATNICY ZGŁASZAJĄCY POWYŻEJ 20 UBEZPIECZONYCH Zasiłek macierzyński Płatnicy składek zatrudniający powyżej 20 ubezpieczonych W odniesieniu do osób pobierających zasiłek macierzyński płatnik składek wykazuje tylko należne składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w odpowiednich dokumentach rozliczeniowych. Nie dokonuje natomiast wpłaty tych składek do ZUS. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na zasiłku macierzyńskim, który jest wypłacany przez pracodawcę, stanowi kwota zasiłku brutto.

75 Zasiłek macierzyński SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH – PŁATNICY ZGŁASZAJĄCY POWYŻEJ 20 UBEZPIECZONYCH Pracodawca jest zobowiązany składać za pracownika przebywającego na urlopie macierzyńskim następujące miesięczne raporty rozliczeniowe: ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 1240xx – osoba pobierająca zasiłek macierzyński, w którym nalicza należne składki emerytalno-rentowe od kwoty wypłaconego zasiłku macierzyńskiego brutto; ZUS RSA z kodem pracowniczym 0110xx, z kodem świadczenia/przerwy 311, liczbą dni zasiłkowych/liczbą wypłat oraz z kwotą wypłaconego zasiłku macierzyńskiego brutto.

76 Zasiłek macierzyński SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH – PŁATNICY ZGŁASZAJĄCY POWYŻEJ 20 UBEZPIECZONYCH

77 Pozostała grupa ubezpieczonych:Zasiłek macierzyński SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Pozostała grupa ubezpieczonych: 0411 – osoba wykonująca umowę agencyjną, umowę zlecenia lub umowę o świadczenie usług 0421 – osoba współpracująca z osobą wykonującą umowę agencyjną, umowę zlecenia lub umowę o świadczenie usług osoba sprawująca opiekę nad dziećmi na podstawie umowy uaktywniającej w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 2011r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, dla której podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia stanowi kwota nie wyższa niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę 0200 – osoba wykonująca pracę nakładczą

78 Pozostała grupa ubezpieczonych:Zasiłek macierzyński SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Pozostała grupa ubezpieczonych: W przypadku grup ubezpieczonych wymienionych w art. 9 ust.1c ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2016r., poz. 693) płatnik składek powinien: na druku ZUS ZWUA wyrejestrować ich od dnia nabycia prawa do zasiłku macierzyńskiego z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, na formularzu ZUS ZZA zgłosić od tej samej daty tj. od dnia nabycia prawa do zasiłku wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego, po ustaniu prawa do pobierania zasiłku, ubezpieczony powinien zostać ponownie zgłoszony do ubezpieczeń społecznych, pod warunkiem, że umowa nie wygasła bądź nie została rozwiązana.

79 SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCHZasiłek macierzyński SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Płatnicy składek uprawnieni do wypłaty zasiłku macierzyńskiego są zobowiązani: do przekazania za w/w ubezpieczonych imiennych raportów miesięcznych ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 0411, 0421, 0430, 0200 z kodem świadczenia/przerwy 311, 319, 325 lub 327 okresem i liczbą dni zasiłkowych oraz kwotą wypłaconego zasiłku, ZUS RCA z kodem tytułu ubezpieczenia 1240, z wykazana kwotą wypłaconego zasiłku macierzyńskiego jako podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, raport ZUS RZA z w/w kodem tytułu ubezpieczenia oraz rozliczeniem składki na ubezpieczenie zdrowotne

80 Pozostała grupa ubezpieczonych :Zasiłek macierzyński SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Pozostała grupa ubezpieczonych : Płatnicy składek, którzy nie są uprawnieni do wypłaty świadczeń (gdyż ich wypłaty dokonuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych): są zobowiązani do comiesięcznego przekazywania raportów ZUS RZA z rozliczeniem składek na ubezpieczenie zdrowotne, nie przekazują raportu ZUS RSA z wykazanym okresem pobierania zasiłku macierzyńskiego. Rozliczenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w w/w przypadku z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego dokonuje za te osoby ZUS w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA.

81 Pozostała grupa ubezpieczonych :Zasiłek macierzyński SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Pozostała grupa ubezpieczonych : Odrębny tryb postępowania dotyczy ubezpieczonych z kodami tytułu ubezpieczenia zgłoszonych wyłącznie do ubezpieczeń społecznych 0417, 0424, 0800. Osób tych nie wyrejestrowuje się z ubezpieczeń społecznych, gdyż nie podlegają ubezpieczeniu zdrowotnemu. Nie wpływa to na zmianę tytułu do ubezpieczeń społecznych – nadal podlegają one z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego. Zarówno w przypadku płatników składek uprawnionych do wypłaty zasiłków, jak i tych nieuprawnionych rozliczenia składek w dokumentacji rozliczeniowej dokonuje się na takich samych zasadach jak w przypadku pracowników z kodem tytułu ubezpieczenia 0110.

82 Osoby prowadzące pozarolniczą działalność Zasiłek macierzyński SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Osoby prowadzące pozarolniczą działalność i osoby z nimi współpracujące: Niezależnie od posiadania ustalonego prawa do emerytury lub renty osoby te podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności lub współpracy przy jej wykonywaniu. W sytuacji nie złożenia wniosku o objęcie dobrowolnymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej obowiązkowe jest wyłącznie ubezpieczenie zdrowotne – art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2016r., poz. 693).

83 Osoby prowadzące pozarolniczą działalność Zasiłek macierzyński SPORZĄDZANIE DOKUMENTÓW ROZLICZENIOWYCH Osoby prowadzące pozarolniczą działalność i osoby z nimi współpracujące: W związku z nabyciem prawa do zasiłku macierzyńskiego, osoba prowadząca działalność gospodarczą, która nie chce przystąpić do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, powinna wyrejestrować się z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZWUA z tytułu prowadzonej działalności i ponownie zgłosić się do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZZA. Po ustaniu zasiłku macierzyńskiego, jeśli działalność jest nadal wykonywana, osoba ta powinna wyrejestrować się z ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZWUA i ponownie zgłosić się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZUA z tytułu działalności. Może zostać objęta również dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym.

84 Ubezpieczeni będący pracownikami:Podstawa wymiaru USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓW Ubezpieczeni będący pracownikami: przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy; przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe zatrudnienia, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych zatrudnienia.

85 Ubezpieczeni będący pracownikami:Podstawa wymiaru USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓW Ubezpieczeni będący pracownikami: jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego, podstawę stanowi wynagrodzenie, które ubezpieczony osiągnąłby, gdyby przepracował pełny miesiąc kalendarzowy; z podstawy wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy (nieobecność usprawiedliwiona); zmiana umowy o pracę polegająca na zmianie wymiaru czasu pracy – podstawę stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy;

86 Ubezpieczeni będący pracownikami:Podstawa wymiaru USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓW Ubezpieczeni będący pracownikami: w podstawie wymiaru zasiłków nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik, zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, zachowuje prawo w okresie pobierania zasiłku; składników wynagrodzenia przysługujących do określonego terminu, lub których wypłaty zaprzestano, nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłków należnych po tym terminie; składniki wynagrodzenia za okresy miesięczne wlicza się do podstawy wymiaru za miesiące kalendarzowe, z których wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru;

87 Ubezpieczeni będący pracownikami:Podstawa wymiaru USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓW Ubezpieczeni będący pracownikami: składniki wynagrodzenia za okresy kwartalne wlicza się do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w wysokości stanowiącej 1/12 kwot wypłaconych pracownikowi za cztery kwartały poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy; składniki wynagrodzenia za okresy roczne wlicza się do podstawy wymiaru zasiłków w wysokości stanowiącej 1/12 kwoty wypłaconej pracownikowi za rok poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy; składniki wynagrodzenia za inne okresy wlicza się do podstawy wymiaru zasiłków w sposób analogiczny jak przy składnikach kwartalnych i rocznych;

88 Ubezpieczeni będący pracownikami:Podstawa wymiaru USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓW Ubezpieczeni będący pracownikami: podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków (bez względu na rodzaj zasiłku) nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe; podstawa wymiaru zasiłków z tytułu zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu kwoty 13,71% tego wynagrodzenia, tj. od kwoty 1725,80 zł ( ,71%) przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłków, zasiłek wyrównawczy traktuje się na równi z wynagrodzeniem za pracę, wliczając go do podstawy wymiaru zasiłków.

89 USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓWPodstawa wymiaru USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓW Ubezpieczeni nie będący pracownikami (osoby prowadzące pozarolniczą działalność, umowa zlecenia itp.): przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy; przeciętny miesięczny przychód za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia chorobowego/ wypadkowego, jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12 miesięcy kalendarzowych zatrudnienia;

90 USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓWPodstawa wymiaru USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓW Ubezpieczeni nie będący pracownikami (osoby prowadzące pozarolniczą działalność, umowa zlecenia itp.): jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem pierwszego miesiąca ubezpieczenia chorobowego/wypadkowego, tj. w pierwszym miesiącu kalendarzowym ubezpieczenia lub w miesiącu drugim, gdy pierwszy miesiąc jest niepełnym miesiącem kalendarzowym ubezpieczenia podstawę wymiaru stanowi: dla ubezpieczonych, dla których jest określona najniższa podstawa wymiaru składek, tj. ubezpieczonych wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia oraz osób współpracujących, deklarujących dochód do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, duchownych i prowadzących pozarolniczą działalność oraz osób współpracujących, najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe/wypadkowe za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie.

91 USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓWPodstawa wymiaru USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓW Ubezpieczeni nie będący pracownikami (osoby prowadzące pozarolniczą działalność, umowa zlecenia itp.): dla ubezpieczonych, dla których nie została określona najniższa podstawa wymiaru składek stanowi: kwota przychodu określona w umowie przypadająca na pierwszy miesiąc kalendarzowy ubezpieczenia chorobowego/ wypadkowego – umowa agencyjna, umowa zlecenia, o ile w umowie określona została odpłatność za wykonywanie umowy kwotowo, kwota przeciętnego miesięcznego przychodu innych ubezpieczonych, z którymi płatnik zawarł takie same lub podobne umowy za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku – umowa agencyjna, umowa zlecenia, o ile odpłatność za wykonywanie umowy określono w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie,

92 USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓWPodstawa wymiaru USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓW Ubezpieczeni nie będący pracownikami (osoby prowadzące pozarolniczą działalność, umowa zlecenia itp.): kwota przeciętnego miesięcznego przychodu innych członków spółdzielni za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku – dla członków RSP, SKR, kwota przeciętnego miesięcznego przychodu osób wykonujących pracę nakładczą na rzecz danego płatnika za miesiąc, w którym powstało prawo do zasiłku – dla osób wykonujących pracę nakładczą, miesięczna kwota wynagrodzenia, którą osoba wykonująca pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności otrzymałaby za pierwszy miesiąc kalendarzowy ubezpieczenia – dla ubezpieczonych będących osobami wykonującymi odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności po odliczeniu kwoty 13,71%.

93 USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓWPodstawa wymiaru USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓW Ubezpieczeni nie będący pracownikami (osoby prowadzące pozarolniczą działalność, umowa zlecenia itp.): podstawę wymiaru zasiłku w przypadku, gdy niezdolność do pracy powstała w pierwszym miesiącu kalendarzowym ubezpieczenia, a ubezpieczenie było poprzedzone innym ubezpieczeniem i przerwa pomiędzy okresami ubezpieczenia nie przekracza 30 dni, stanowi przychód ubezpieczonego za pierwszy miesiąc ubezpieczenia, po uzupełnieniu do pełnej kwoty, od której zostałaby opłacona składka na ubezpieczenie chorobowe/wypadkowe, gdyby ubezpieczony podlegał temu ubezpieczeniu przez pełny miesiąc kalendarzowy; jeżeli niezdolność do pracy powstała w drugim miesiącu kalendarzowym, a pierwszy miesiąc jest niepełnym miesiącem kalendarzowym ubezpieczenia, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się po uzupełnieniu przychód za pierwszy miesiąc ubezpieczenia;

94 USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓWPodstawa wymiaru USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓW Ubezpieczeni nie będący pracownikami (osoby prowadzące pozarolniczą działalność, umowa zlecenia itp.): uzupełniona kwota przychodu nie może przekraczać kwoty 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia; nie uzupełnia się przychodu za okresy niezdolności do pracy przypadające w pierwszym kalendarzowym miesiącu ubezpieczenia, za które ubezpieczony nie ma prawa do zasiłku; z podstawy wyłącza się przychód za miesiące, w których ubezpieczony wykonywał pracę lub działalność przez mniej niż połowę miesiąca; przyjmuje się przychód za miesiące, w których ubezpieczony wykonywał pracę lub działalność przez co najmniej połowę miesiąca – w kwocie faktycznej, bez uzupełnienia; podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków (bez względu na rodzaj zasiłku) nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe;

95 Podstawa wymiaru dla ubezpieczonych niebędących pracownikami:USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓW Podstawa wymiaru Podstawa wymiaru dla ubezpieczonych niebędących pracownikami: w przypadku ubezpieczonego, dla którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe stanowi zadeklarowana kwota i ubezpieczenie chorobowe trwało krócej niż 12 miesięcy kalendarzowych, podstawę wymiaru zasiłków stanowi suma: przeciętnej miesięcznej najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega w podstawie wymiaru zasiłku, oraz kwoty stanowiącej iloczyn jednej dwunastej przeciętnej kwoty zadeklarowanej jako podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, z których przychód podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłków, oraz liczby tych miesięcy;

96 Podstawa wymiaru dla ubezpieczonych niebędących pracownikami:USTALANIE PODSTAWY WYMIARU ZASIŁKÓW Podstawa wymiaru Podstawa wymiaru dla ubezpieczonych niebędących pracownikami: jeżeli okres ubezpieczenia chorobowego rozpoczął się po przerwie nieprzekraczającej 30 dni od ustania ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu, w liczbie pełnych miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia uwzględnia się również pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia z poprzedniego tytułu (podstawę stanowi przeciętna miesięczna najniższa podstawa wymiaru składek oraz przeciętna kwota zadeklarowana jako podstawa wymiaru składek za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia, w części przewyższającej najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, za okres pełnych miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia z aktualnego tytułu); jeżeli przerwa w ubezpieczeniu chorobowym (nie przekraczająca 30 dni) nie jest związana z ustaniem tytułu do ubezpieczeń społecznych, a związana jest jedynie z nieopłaceniem składki na ubezpieczenie chorobowe bądź opóźnieniem w jej opłaceniu, w podstawie wymiaru zasiłku uwzględnia się również przeciętny miesięczny przychód za miesiące przed przerwą.

97 Dziękuję za uwagę