1

2

3

4 1.Jak nazywa się miejscowość w Polsce, w której znaleziono skamieniałość nazwaną smokiem? Rekonstrukcja Smoka z Lisowic autorstwa Justyny Słowiak

5 2.Jak nazywa się miejscowość w Polsce, w której znaleziono skamieniałości archozaura – Silezaura i innych gadów i płazów?

6 Rekonstrukcja planktonicznych graptolitów Rhabdinopora Graptolity Dictyonema sp., miocen; Bułgaria 3.Jak nazywają się organizmy, żyjące głównie planktonicznie, które w ordowiku i sylurze były bardzo powszechne, a które masowo występują np. w łupkach w wąwozie „Prągowiec” w Górach Świętokrzyskich?

7 Rekonstrukcja pierwszych w historii Ziemi czworonogów, które wyszły na ląd w Górach Świętokrzyskich 4.W Polsce znaleziono tropy najstarszego w świecie czworonoga, który wyszedł na ląd. Jak nazywa się kamieniołom, w którym je znaleziono?

8 5.W jakim okresie dziejów Ziemi pojawiły się pierwsze amonitowate?

9 6.W jakim okresie dziejów Ziemi pojawiły się trylobity? Trylobit Andalusiana sp.

10 7.Dawno, dawno temu, w okresie zwanym sylurem pojawiły się pierwsze rośliny lądowe. Jak się one nazywały?

11 8.W jakim okresie dziejów Ziemi pojawiły się pierwsze ssaki? Gobiconodon, przedstawiciel grupy trykonodontów – wymarłego rzędu wczesnych ssaków http://pl.wikipedia.org/wiki/Ewolucja_ssak%C3%B3w#mediaviewer/Plik:Gobiconodon.jpg

12 9.W jakim okresie dziejów Ziemi wymarły trylobity? Trylobity

13 10.Jaka duża grupa zwierząt morskich należących do mięczaków wymarła razem z dinozaurami?

14

15

16 W jednej kolumnie znajdują się kopaliny lub skały, w drugiej zaś – minerały wchodzące w skład tych złóż czy skał. Połącz je w pary, aby wykorzystać wszystkie nazwy w obu kolumnach. Jedną kopalinę można połączyć tylko z jednym minerałem. Za dobrą odpowiedź uczestnik otrzymuje 2 punkty. Czas na odpowiedź – 2 minuty. 1 minuta GRANIT MARMUR PIASKI SZKLARSKIE RUDA CYNKU RUDA MIEDZI RUDA OŁOWIU RUDA ŻELAZA SÓL KAMIENNA SÓL POTASOWA ZŁOŻA WĘGLA ANTRACYT GALENA HALIT KALCYT KWARC MAGNETYT MALACHIT SFALERYT SKALEŃ SYLWIN

17

18 1.Czy pola zandrowe zbudowane są głównie z gliny zwałowej? Lodowiec Skaftafellsjökull i sandr Skeiðarársandur. Okolice Skaftafell, Park Narodowy Vatnajökull Fot. R. Kucharski radekkucharski.com

19 2.Czy najgłębszym jeziorem w Polsce pochodzenia lodowcowego jest Jeziorak? Jezioro Jeziorak na Pojezierzu Iławskim. http://www.gmina-ilawa.pl/dla_turysty/jezioro-jeziorak/

20 Pole mutonów nr 2, Łomnica, Sudety. 3.Czy „baraniec” i „muton” to synonimy tych samych form polodowcowych? dzikiesudety.blogspot.com Fot. J. Wieczorek, R. Stypiński

21 Morena czołowa (kolor pomarańczowy) poniżej krawędzi jęzora lodowcowego (kolor zielony). Tień-Szań. Kirgistan 4.Czy morena czołowa powstaje w trakcie wycofywania się lądolodu czy lodowca górskiego? www.zycieaklimat.edu.pl

22 5.Czy morena boczna jest formą charakterystyczną dla lądolodu? Dobrze wykształcona moreny boczne przez cofający się lodowiec Athabaska w Jasper National Park, Kanada. Fot. D. Barnes

23 6.Czy najmłodszym zlodowaceniem w Polsce było zlodowacenie narwii?

24 7.Czy nunataki to ujemne formy morfologiczne? Nunataki na wschodnim wybrzeżu Grenlandii Fot. M. Haferkamp http://pl.wikipedia.org/wiki/Nunatak

25 8.Czy znajdujący się w muzeum eksponat o nazwie Coelodonta antiquitatis to niedźwiedź jaskiniowy? Nosorożec włochaty Coelodonta antiquitatis

26 9.Czy grubość pokrywy lądolodu w czasie zlodowaceń plejstoceńskim mogła na obszarze Polski być większa od 1 km? Grubość pokrywy lądolodu na Antarktydzie 0 2 1 4 3 (km) 021345

27 10. Czy pradoliny na obszarze Polski powstały dzięki erozji lodowcowej? Przebieg pradolin na terenie Polski http://www.zycieaklimat.edu.pl/pradoliny

28

29 Na mapie Polski znajduje się po kolei lokalizacja 10 kamieniołomów eksploatujących obecnie lub w przeszłości skały różnego wieku z nazwami. W odpowiedzi trzeba wpisać skałę, która jest lub była w nim eksploatowana Za każdą dobrą odpowiedź uczestnik otrzymuje 2 punkty. Czas na odpowiedź na każde pytanie – 15 sekund.

30 Małogoszcz 1 wapienie

31 Organy Wielisławskie 2 porfiry (melafiry)

32 Kazimierz Dolny 3 opoki, gezy, wapienie

33 Sadowa Góra w Jaworznie 4 wapienie

34 Wojcieszów 5 marmury

35 Góra Wżar 6 andezyty

36 Bielawy k. Inowrocławia 7 wapienie

37 Strzelin 8 granity

38 Biała Góra 9 piaski szklarskie

39 10 Sławniowice marmury

40

41 1.Czy pierwsze owady pojawiły się na Ziemi w karbonie? Owad sprzed 400 mln lat (dewon) Rhyniognatha hirsti, ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Londynie http://facweb.furman.edu/~wworthen/bio440/evolweb/devonian/rhyniognatha.htm

42 2.Czy niektóre ssaki potrafią latać?

43 3.Czy pierwsze ptaki żyły w tym samym czasie co dinozaury? Model ptaka Iberomesornisa z wczesnej kredy. Muzeum Historii Naturalnej w Madrycie. Fot. J.M. B. Álvarez http://pl.wikipedia.org/wiki/Iberomesornis

44 Model archeopteryksa w Oksfordzkim Muzeum Historii Naturalnej Kamieniołom w Solnhofen, Niemcy 4.Czy kamieniołom, w którym znaleziono pierwszy szkielet ptaka, znajduje się w Austrii?

45 5.Czy pteranodon mógł być zagrożeniem dla populacji tyranozaurów?

46 6.Meganeura to sławny owad karboński. Czy były to jętki? Rekonstrukcja Meganeury. Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie Skamieniała Meganeura. Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie

47 7.Czy pierwsze muchy pojawiły się w triasie? Mucha w osadach oligoceńskich (35 mln lat temu), Kolorado, USA. http://www.ucmp.berkeley.edu/arthropoda/u niramia/diptera.html

48 8.Czy w triasie pszczoły produkowały miód kwiatowy?

49 9.Czy owady karbońskie bywały drapieżne?

50 10. Czy najstarszy szczątek latającego owada znaleziony na świecie pochodzi z Bawarii?