1

2 1.Początek rządów dynastii 2.Przemiany ustrojowe za Jagiellonów 3.Stosunki polsko-litewskie 4.Konflikty z sąsiadami 5.Gospodarka 6.Społeczeństwo 7.Demakracja szlachecka

3 8.Kultura 9.Nauka

4 Początek rządów dynastii W 1385 roku zawiązano umowę polsko – litewską w Krewie, co było początkiem panowania dynastii Jagiellonów w Polsce przypadającym na lata 1385 – 1572. Jagiełło, wielki książę litewski w zamian za małżeństwo z Jadwigą objął tron Polski i zapoczątkował tym okres panowania dynastii w Polsce. Następny slajd

5 Przemiany ustrojowe za Jagiellonów Podczas panowania dynastii Jagiellonów umocniła się władza szlachecka, powstała demokracja szlachecka. W 1374 roku przyznany został przywilej koszycki, który zwalniał stan szlachecki z podatków, z wyjątkiem dwóch groszy z łanu chłopskiego. W przywileju czerwińskim wydanym w 1422 roku zapewniono szlachcie nietykalność majątkową bez wyroku sądowego i ograniczono uprawnienia starostów. W statucie wydanym w Warce w 1423 roku rozszerzono prawa szlachty, zwłaszcza w stosunku do miast i kmieci. Zezwolono na usunięcie sołtysa mimo zagwarantowanego mu dokumentem lokacyjnym prawa dziedziczności. Następny slajd

6 Stosunki polsko-litewskie W 1401 roku podpisano unie wileńsko – radomską kiedy Witold uznany został dożywotnio panującym księciem Litwy pod zwierzchnią władzą Jagiełły. W 1413 roku zawarto kolejną unię polsko – litewską w Horodle, gdzie obie strony zobowiązały się do wzajemnych konsultacji w sprawie wyboru króla i wielkiego księcia litewskiego po śmierci Jagiełły i Witolda. Wydano kolejne przywileje szlacheckie w celu pozyskania poparcia tej warstwy społecznej dla planów dynastycznych, związanych z dziedziczeniem tronu przez potomków polskiego króla. W XVI wieku ten związek zawiązany dla obrony został ostatecznie zamieniony w unię realną po unii lubelskiej w 1596 roku. Następny slajd

7 Konflikty z sąsiadami W 1411 roku zawarto pokój w Toruniu, na podstawie którego Polacy odzyskali tylko Żmudź. Kolejne wojny z Krzyżakami (1414, 1419, 1422 i 1433 rok) nie przyniosły decydujących rozwiązań.. W 1409 wybuchła „wielka wojna”, w trakcie której stoczono zwycięską bitwę pod Grunwaldem (15 lipiec1410 rok). Ten sukces wojsk polsko – litewskich został przypieczętowany w kolejnej zwycięskiej bitwie pod Koronowem. W 1411 roku zawarto pokój w Toruniu, na podstawie którego Polacy odzyskali tylko Żmudź.. Kolejne wojny z Krzyżakami (1414, 1419, 1422 i 1433 rok) nie przyniosły decydujących rozwiązań.Wojny zakończyło rozwiązanie zakonu krzyżackiego w 1525 roku. Następny slajd

8 Gospodarka Kraj w XV wieku rozwinął się pod względem gospodarczym. Wprowadzono nowe metody produkcji żywności, mieszczaństwo bogaciło się na handlu. Odzyskanie przez Polskę po pokoju toruńskim Pomorza spowodowało przesunięcie szlaków handlowych o znaczeniu międzynarodowym. Rozwijały się nadbałtyckie miasta: Gdańsk, Elbląg, czy leżący na trasie biegu Wisły Toruń. Sprzedawano również drewno, w które obfitowały ziemie polskie i litewskie. Handel zbożem i wymiana na towary luksusowe oraz przemysł bursztynniczy) doprowadziły do dużego rozwoju Gdańska, który awansował do roli największego miasta i jednego z najważniejszych ośrodków w Europie. Następny slajd

9 Społeczeństwo Mieszczaństwo bogaciło się na handlu stąd wzrost jego znaczenia. Przez cały XV wiek szlachta blokowała rozwój mieszczaństwa i jego ingerencje w sfery polityki, gwarantując sobie dominację w przywilejach. W związku z utratą ekonomicznego znaczenia, szlachta zmuszona była przestawić się na nowy sposób życia: po pierwsze po raz pierwszy wykazywała aktywność na polu produkcji.Chłopi natomiast odrabiali pańszczyznę pracując dla szlachty. Następny slajd

10 Demakracja szlachecka W 1374 roku wydano przywilej koszycki, który zwalniał stan szlachecki z podatków, z wyjątkiem dwóch groszy z łanu chłopskiego. Doprowadziło to do osłabienia rządów królewskich w Polsce na rzecz stanu szlacheckiego. W przywileju czerwińskim wydanym w 1422 roku zapewniono szlachcie nietykalność majątkową bez wyroku sądowego i ograniczono uprawnienia starostów. W statucie wydanym w Warce w 1423 roku rozszerzono prawa szlachty, zwłaszcza w stosunku do miast i kmieci. Zezwolono na usunięcie sołtysa mimo zagwarantowanego mu dokumentem lokacyjnym prawa dziedziczności. wydał w 1430 roku przywilej jedlneński. Szlachta uzyskała gwarancję nietykalności swych dóbr i nietykalności osobistej bez wyroku sądowego. Następny slajd

11 Rolnictwo W rolnictwie wykształcił się nowy typ gospodarstwa: folwark pańszczyźniany, pracujący już nie jedynie na potrzeby rodu, ale produkujący określone dobra na sprzedaż. Wykorzystywano do tego pracę chłopów z ziem leżących w obrębie majątku. Aby uzyskać te same dochody, przy inflacji, rozszerzano coraz bardziej obszar ziemi uprawnej. W Przywilejach zaś szlachta zagwarantowała sobie ręce do pracy, ograniczając znacznie wolność chłopów. Zarabiano na eksporcie zboża, drewna oraz wołów, hodowanych na terenach Rusi (dzisiejszej Ukrainy). Z bilansu wynika, że produkcja rolna po wprowadzeniu jednolitych gospodarstw folwarcznych wzrosła o 100 %. Następny slajd

12 Kultura W czasie rządów dynastii Jagiellonów przebudowano Wawel.Wtedy tworzyli też wybitni polscy poeci,a Jan Długosz pisał swoje kroniki. Następny slajd

13 Nauka Władysław Jagiełło opiekował się odnowioną Akademią Krakowską.W Akademi Krakowskiej kształciło się wielu polskich uczonych. Następny slajd

14