1 27 Wołyńska Dywizja Piechoty AK

2 15 stycznia 1944 r. rozpoczęła się epopeja największej polskiej jednostki partyzanckiej – 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej. Tego dnia, komendant Okręgu AK Wołyń wydał rozkaz o mobilizacji podległych sobie jednostek. Decyzja o rozpoczęciu na tym obszarze Akcji „Burza”, wynikała z nasilających się wystąpień UPA (Ukraińskiej Powstańczej Armii) i przesuwającego się frontu.

3 Walki rozpoczęły się 19 stycznia 1944 rokuWalki rozpoczęły się 19 stycznia 1944 roku. W marcu 1944 roku oddziały 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK znalazły się w strefie przyfrontowej i przy współpracy z siłami sowieckimi przystąpiły do ciężkich walk o Kowel z regularnymi jednostkami niemieckimi. „Burza” na Wołyniu

4 Mobilizacja – przysięga partyzantówW ramach akcji mobilizacyjnej przeciągnięto w szeregi AK policjantów z Batalionu Policyjnego nr 107 z Maciejowa. Ponadto w ramach dywizji znalazła się kompania dywersyjno-saperska z Warszawy, licząca około 20 ludzi. Była to jedyna pomoc kadrowa, jaką dywizja wołyńska otrzymała z centralnej Polski. W wyniku mobilizacji i koncentracji sił w ramach dywizji utworzono dwa zgrupowania pułkowe: o kryptonimie „Gromada” i o kryptonimie „Osnowa” liczące łącznie około 6500 żołnierzy. W bazie samoobrony w Zasmykach ulokowało się zaplecze kwatermistrzowskie.

5 Walki o bazę operacyjnąOrganizująca się dywizja opanowała obszar o wymiarach 80 na 40 km. Od południa sąsiadował on z silnymi placówkami UPA i SKW. W związku z tym istniejące już oddziały AK przystąpiły do poszerzania bazy operacyjnej. Od stycznia do marca 1944 roku podjęto 16 większych akcji zaczepnych przeciw siłom ukraińskim, ostatecznie wypierając je z pozycji zagrażających dywizji i ludności polskiej. Walki o bazę operacyjną

6 Dywizję podzielono na trzy kolumny – sztabową, „Kowala” i „Gardy” które nocą z 21 na 22 maja 1944 roku wyszły poza pierścień okrążenia, pokonując bagna nie obsadzone przez nieprzyjaciela. Każda z kolumn miała samodzielnie udać się w kierunku północno-wschodnim gdzie planowano połączenie sił i forsowanie Prypeci. W tym czasie dowódca dywizji otrzymał od Komendanta Głównego AK rozkaz przejścia za Bug. Rozkaz ten nie dotarł do dwóch pozostałych kolumn, które rozpoczęły marsz ku Prypeci. Na Polesiu wołyńskim

7 „Burza” na LubelszczyźnieW lasach parczewskich, siły dywizji wyczerpane długotrwałymi walkami poddano ponownie wypoczynkowi i aprowizacji. Jednocześnie uzupełniono je kilkoma miejscowymi oficerami oraz około stu podoficerami i szeregowcami znającymi teren. Ponadto do dywizji sukcesywnie dołączały grupy żołnierzy przebijające się z Wołynia. Wskutek wszystkich uzupełnień stan osobowy dywizji w lipcu 1944 roku wyniósł około 3260 żołnierzy. „Burza” na Lubelszczyźnie Tablica w kościele w Starym Uścimowie

8 20 lipca Armia Czerwona sforsowała Bug i zaczęła zajmować Lubelszczyznę. W zaistniałej sytuacji dowództwo Dywizji rozpoczęło przygotowywanie uderzenia na Lublin w ramach akcji „Burza”. 22 lipca mjr „Żegota” przywiózł z Komendy Okręgu zadania akcji „Burza” na Lubelszczyźnie, jakie postawiono przed Dywizją. Batalion I/45 pod przywództwem „Gzymsa” w zasadzce rozbił kolumnę Niemców pod Firlejem. Bataliony II/43 pp „Hrubego” i II/50 pp „Jastrzębia”, współdziałając z miejscowym oddziałem AK, opanowały Lubartów. Nocą batalion „Jastrzębia” obsadził Michów, batalion I/43 pp „Korda” opanował Kock zaś batalion I/50 pp „Sokoła” zajął Koniaków i Kozłówkę. Zablokowano ruchy Niemców we wszystkich kierunkach. Około południa 23 lipca do Lubartowa wkroczyły jednostki 3 Korpusu Armii Czerwonej, a po południu przybyły oddziały ppłk. Korczyńskiego. Na skutek jego żądań, dowództwo dywizji usunęło swoje oddziały z Lubartowa, koncentrując je w rejonie Kaniówki, Kozłówki i Siedlisk.

9 Żołnierzy dywizji rozstrzeliwano m. inŻołnierzy dywizji rozstrzeliwano m.in. w Kąkolewnicy , na Zamku w Lublinie. Po rozwiązaniu dywizji, w listopadzie 1944 roku, NKWD utworzyło w Skrobowie na Lubelszczyźnie specjalny obóz „filtracyjny”, jeden z kilkudziesięciu tego typu obozów NKWD na terenie Polski. Internowano w nim żołnierzy Armii Krajowej aresztowanych przez NKWD. 27 marca 1945 roku 48 więźniów obozu dokonało brawurowej ucieczki. Ci, którzy zostali w Skrobowie, zostali wkrótce wywiezieni do łagrów. Dalszy los żołnierzy

10 Dowódcy dywizji Płk Kazimierz Bąbiński "Luboń" ( ) komendant Okręgu AK Wołyń Ppłk dypl. Jan Wojciech Kiwerski "Oliwa" ( ) Mjr. Jan Szatowski-Szatyński "Kowal" ( ), dowódca kowelskiego zgrupowania 27 dywizji "Gromada"

11 Mjr Tadeusz Sztumberk-Rychter "Żegota" (1907 -1972), szef sztabu 27 dywizjiPłk Jan Kotowicz "Twardy" ( )

12 Liczebność i wyposażenie dywizjioficerów: 126 (24,5%) podoficerów i szeregowych: 7200 (45,6%) koni: 1150 (16,4%) broń osobista (pistolety, karabiny): 6500 (40,6%) ręczne i lekkie karabiny maszynowe: 130 (40,6%) ciężkie karabiny maszynowe: 45 (34,1%) granatniki: 13 (16,0%) moździerze: 4 (20,0%) lufy artylerii: 7 (8,9%)

13 Imię 27 Wołyńskiej DP AK noszą:Nadbużański Oddział Straży Granicznej Gimnazjum nr 14 w Lublinie Rondo w Lublinie, Koszalinie i we Wrocławiu Gimnazjum w Świeszynie 141 Bydgoska Drużyna Harcerska Szkoła Podstawowa w Skrobowie Szkoła Podstawowa w Czarnej Dąbrówce 3 Malborska Obronna Drużyna Starszoharcerska "Uderzenie"

14 Miejsca rzezi na Wołyniu

15 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ !