1 Łagodne schorzenia gruczołu sutkowegoKlinika Endokrynologii Ginekologicznej Akademii Medycznej w Warszawie

2 Budowa anatomiczna sutka

3 Łagodne schorzenia gruczołu sutkowego- definicjaPrzewlekłe choroby charakteryzujące się niezłośliwą proliferacją podścieliska oraz/lub miąższowych tkanek sutka czego wynikiem może być powstanie: torbieli guzkowatości pojedynczych guzków Sandhya, Mayo Clinic Proceedings

4 Łagodne schorzenia gruczołu sutkowego- synonimyMastopatia Dysplazja łagodna sutka Zmiany włóknisto- torbielowate Choroba Reclusa

5 Mastopatia- objawy Ból ( mastalgia)Bolesne obrzmienie sutków ( mastodynia) Zmiany guzowate Wyciek z sutka ( mlekotok)

6 Objawy- ból Najczęstszy objaw mastopatii Jednostronny ObustronnyCykliczny Ciągły Zlokalizowany Rozlany

7 Objawy-zmiany guzowateNajczęściej: Torbiele : Małe- do 10 mm ( zwykle 1-3 mm)- 90% Duże- > 10 mm –10% Gruczolakowłókniak

8 Torbiele Stanowią 50-80% przypadków mastopatiiSzczyt występowania rok życia Często towarzyszy im mastalgia Małe ryzyko zezłośliwienia ( ! Duże w przypadku torbieli >10 mm z towarzyszącą atypią komórkową (od 2.5do5.3 x)

9 Torbiele-częstość występowania

10 Torbiele-czynniki ryzyka-Kobiet z zaburzeniami miesiączkowania -Nieródek -Kobiet z samoistnymi poronieniami -Niestosujących doustnej antykoncepcji -Mających menarche <12 roku życia -Mających menopauzę >55 roku życia

11 Torbiele-obraz histopatologiczny

12 Gruczolakowłókniak Częstość występowania ok. 30-40 %10-20 % guzki mnogie 5-10% występuje obustronnie Guz lity Lokalizacja-najczęściej górny zewnętrzny kwadrant sutka 15-30 lat - główny przedział wiekowy

13 Gruczolakowłókniak (preparat makroskopowy)

14 Wyciek z sutka ( mlekotok)- definicjaKażda wydzielina z brodawki sutkowej kobiety uzyskana w drodze samoistnego wycieku lub poprzez drażnienie mechaniczne gruczołu sutkowego poza okresem ciąży i połogu

15 Mlekotok Jednostronny Obustronny Samoistny Występujący po uciskuRóżna barwa : ( mleczny, żółty, zielony, brązowy, opalizujacy, krwisty, surowiczy)

16 Mlekotok Występuje u 30 % kobiet z mastopatią3-4 % współistnieje z rakiem sutka

17 Mlekotok- podział Skala Friesen- Tolis I kilka kropli przy uciskuII około 1 ml wydzieliny III okresowo występujący mlekotok samoistny IV masywny stały wyciek z sutka

18 Mastopatia-etiologiaNiedobór progesteronu Hiperprolaktynemia Niedoczynność/nadczynność tarczycy Dieta bogatotłuszczowa Nadmiar metyloksantyn w diecie Niedobór witamin w diecie : A, E, B1, B6

19 Mastopatia-postępowanie diagnostyczneWywiad Badanie fizykalne Mammografia Ultrasonografia Biposja cienkoigłowa Badania hormonalne

20 Leczenie mastopatii Farmakologiczne Chirurgiczne CeL-Zahamowanie wzrostu guzków Złagodzenie bólu Zmniejszenie wielkości zmiany Warunki Guzek nie ulega powiększeniu Brak wycieku krwistego z sutka Chirurgiczne Wskazane gdy: Guzek powiększa się Towarzyszący krwisty wyciek z brodawki Silny strach przed nowotworem Włókniak

21 Leczenie- farmakologiczneProgesteron i progestageny w II fazie cyklu Doustne środki antykoncepcyjne Antyestrogeny ( Tamoxifen) Analogi GnRH Danazol Agoniści dopaminy ( przy mlekotoku)

22 Leczenie- niefarmakologiczneRedukcja o 10-20% zawartości tłuszczu w diecie Redukcja metyloksantyn w diecie ( kawa) Kwas gama- linolenowy. Suplementacja witamin A, B1, B6, E