1 Akademia Analizy Technicznej Wprowadzenie Wstęp do analizy technicznej Cz. 1

2 Akademia Analizy Technicznej -1 2 Czy rynek jest racjonalny? Czy rynek jest racjonalny czy emocjonalny? Homeo economicus – A. Smith Teoria portfelowa CPAM i APT

3 Akademia Analizy Technicznej -1 3 Rok 2002 Nobel z ekonomii w dziedzinie finansów behawioralnych Daniel Kahneman i Veron Smith, otrzymał w 2002 roku nagrodę Nobla z ekonomii.

4 Akademia Analizy Technicznej -1 4 Analiza techniczna Uczucia rządzące inwestorami na giełdzie: Strach i chciwość

5 Akademia Analizy Technicznej -1 5 Analityk techniczny Osoba, która uświadomiła sobie fakt, że rynek nie jest logiczny lecz emocjonalny. Analiza techniczna pozwala sobie na takie wyniesienie się ponad logikę, które eliminuje emocjonalizm i pozwala wykorzystać emocje innych.

6 Akademia Analizy Technicznej -1 6 AT / AF Metody analizy technicznej są sprzeczne z intuicją.

7 Akademia Analizy Technicznej -1 7 AT / AF Przez większość czasu tłum ma rację – „szanuj trend” Inwestowanie wbrew opinii większości należy rozważyć dopiero wtedy, gdy ceny znajdą się na nienormalnym poziomie. W okolicach punktów zwrotnych tłum się myli – dopiero wtedy należy rozpoznawać skrajne stany emocjonalne.

8 Akademia Analizy Technicznej -1 8 Dlaczego AT sprawdza się? Odzwierciedla ona proces filtrowania Cena i wolumen oddają ocenę akcji wyrażaną przez inwestorów, śledzących rynek. W cenie znajdują odbicie nie tylko informacje fundamentalne ale także emocje. Rynek jest bardzo skuteczny jeśli chodzi o przełożenie informacji i wydarzeń na ceny – ale przełożenie odbywa się przez filtr emocji.

9 Akademia Analizy Technicznej -1 9 AT - zastosowanie Rynki akcji Indeksy rynkowe Indeksy branżowe Pojedyncze akcje Waluty Stopy procentowe Towary (commodities) Kontrakty terminowe Opcje

10 Akademia Analizy Technicznej -1 10 AT / AF Metody analizy na giełdzie: Analiza techniczna Analiza fundamentalna Analiza międzyrynkowa

11 Akademia Analizy Technicznej -1 11 Analiza techniczna Analiza techniczna – jest metodą przewidywania przyszłych ruchów cen indeksów

12 Akademia Analizy Technicznej -1 12

13 Akademia Analizy Technicznej -1 13

14 Akademia Analizy Technicznej -1 14 Emocje Do tych wszystkich czynników należy dołączyć: EMOCJE

15 Akademia Analizy Technicznej -1 15 Hossa - Bessa Czynniki gospodarcze stanowią bezpośrednią przyczynę hossy lub bessy. Wykresy, będące głównym narzędziem analizy technicznej, odzwierciedlają psychologię panującą na rynku byka czy też niedźwiedzia. „Za każdą formacją z wykresów stoi tłum inwestorów”

16 Akademia Analizy Technicznej -1 16 Hossa Hossa – dłuższy trend wzrostowy Bossa – dłuższy trend spadkowy

17 Akademia Analizy Technicznej -1 17 Aksjomaty AT Trzema najważniejszymi aksjomatami analizy technicznej są: 1.Rynek dyskontuje wszystko. 2.Ceny podlegają trendom. 3.Historia się powtarza.

18 Akademia Analizy Technicznej -1 18 Rynek dyskontuje wszystko Do najważniejszych uwarunkowań mających bezpośredni wpływ na wycenę danego towaru, należą czynniki: 1.Fundamentalne 2.Polityczne 3.Psychologiczne

19 Akademia Analizy Technicznej -1 19

20 Akademia Analizy Technicznej -1 20 Ceny podlegają trendom Trend ma zasadnicze znaczenie w większości metod analizy technicznej. Znaczna część metod stworzonych przez analizę techniczną ma na celu badanie właśnie trendów poprzez ich rozpoznawanie i śledzenie tendencji już istniejących.

21 Akademia Analizy Technicznej -1 21 Ceny podlegają trendom A. Elder porównuje rynek do wielkiego, falującego oceanu, pojedynczego inwestora zaś do żeglarza: „Inwestor musi analizować trendy i ich zwroty, podobnie jak żeglarz studiuje ocean”. „Inwestorzy w czasie trendów muszą respektować siłę rynku”. Jedną z najważniejszych prawd analizy technicznej pozostaje przecież zasada: „nie walcz z trendem”.

22 Akademia Analizy Technicznej -1 22 Historia się powtarza Analiza techniczna w znacznej mierze opiera się na badaniu ludzkiej psychiki. Określone zachowania inwestorów sprzedających lub kupujących akcje, tworzą na wykresach charakterystyczne formacje cenowe. Formacje cenowe powstające na wykresach badanych przez analizę techniczną, znane są już od ponad stu lat i pozwoliły na sformułowanie twierdzeń dotyczących psychologii rynku hossy i bessy.

23 Akademia Analizy Technicznej -1 23 Historia się powtarza Z uwagi na fakt, że formacje te sprawdziły się w przeszłości, analiza techniczna przyjmuje założenie, że znajdą one swoje potwierdzenie także i w przyszłości. Badacze rynków finansowych są przekonani, że przy obecnie szybkim tempie rozwoju rynków finansowych, jedyną rzeczą, która się nie zmienia lub też ewoluuje stosunkowo wolno jest właśnie psychika ludzka.

24 Akademia Analizy Technicznej -1 24 Historia się powtarza W roku 1932 czy 1966 ludzie reagowali w podobnie emocjonalny sposób na nowe wiadomości czy rozwój sytuacji gospodarczej, jak czynią to dzisiaj. Wiadomości i sytuacja gospodarcza są inne, ale ludzkie reakcje pozostają takie same

25 Akademia Analizy Technicznej -1 25 Położenie trendu na wykresie w szeregach czasowych i analizie technicznej

26 Akademia Analizy Technicznej -1 26 Ceny stosowane w analizie technicznej Otwarcia – open (O) Zamknięcia – close (C) Najwyższa – high (H) Najniższa – low (L) Średniej ceny dnia = (H+L)/2 (median price) Ceny typowej = (C+H+L)/3 (typical price). Inne kombinacje np.: = (H+L+2C)/4

27 Akademia Analizy Technicznej -1 27 Trend wzrostowy

28 Akademia Analizy Technicznej -1 28 Trend wzrostowy

29 Akademia Analizy Technicznej -1 29 Trend spadkowy

30 Akademia Analizy Technicznej -1 30 Trend spadkowy

31 Akademia Analizy Technicznej -1 31 Trend spadkowy

32 Akademia Analizy Technicznej -1 32

33 Akademia Analizy Technicznej -1 33 Stopa zwrotu w czasie t Stopa zysku akcji w okresie t jest zdefiniowana jako: gdzie: R t – stopa zysku akcji w przedziale czasu od t-1 do t, C t – kurs akcji w momencie czasu t, C t-1 – kurs akcji w momencie czasu t-1, D t – wielkość dywidendy wypłaconej w przedziale czasu od t-1 do t. PP t – wielkość praw poboru w przedziale czasu od t-1 do t.

34 Akademia Analizy Technicznej -1 34 Rodzaje wykresów Słupkowe Świecowe W cenach zamknięcia Kółko i krzyżych (P&F) Techniki japońskie (renko, kagi, przełamanie trzech linii)

35 Akademia Analizy Technicznej -1 35 Linowy

36 Akademia Analizy Technicznej -1 36 Wykres słupkowy

37 Akademia Analizy Technicznej -1 37 Wykres świecowy

38 Akademia Analizy Technicznej -1 38 P&F

39 Akademia Analizy Technicznej -1 39 Czas Wykres Intraday (ticki, minuty, 5 – minut, 10 – minut, 30- minut, godzina). Dzienny Tygodniowy Miesięczny Kwartalny Roczny

40 Akademia Analizy Technicznej -1 40 Wykres godzinowy - świece

41 Akademia Analizy Technicznej -1 41 Wykres godzinowy - liniowy

42 Akademia Analizy Technicznej -1 42 Wykres dzienny

43 Akademia Analizy Technicznej -1 43 Wykres tygodniowy

44 Akademia Analizy Technicznej -1 44 Wykres miesięczny

45 Akademia Analizy Technicznej -1 45 Wykres kwartalny

46 Akademia Analizy Technicznej -1 46 Wykres roczny

47 Akademia Analizy Technicznej -1 47 Skala arytmetyczna

48 Akademia Analizy Technicznej -1 48 Skala logarytmiczna

49 Akademia Analizy Technicznej -1 49 Skala odwrócona

50 Akademia Analizy Technicznej -1 50 Zmiana położenia trendu w skali arytmetycznej i logarytmicznej

51 Akademia Analizy Technicznej -1 51 Czas wg GPW Na potrzeby statystyki sporządza się wykresy w ujęciu kwartalnym i rocznym. Wykresy dzienne, tygodniowe i miesięczne stosuje się do analizy rynku w ujęciu średnio - i długoterminowym. Terminy te w analizie technicznej oznaczają trochę co innego niż na przykład na rynku finansowym. Krótki termin to w analizie technicznej okres do 4 tygodni. Średni termin - od 1 do 9 miesięcy. Długi termin rozpoczyna się od 9 miesięcy. Niektórzy uważają, że pieniądze można zarabiać korzystając ze zmian cen w trakcie jednej sesji. Graczy, którzy rozpoczynają i kończą transakcję w tym samym dniu, nazywamy daytraderami.

52 Akademia Analizy Technicznej -1 52 Horyzont czasowy Scalping Daytrading Swinging Inwestowanie – dłuższe horyzonty czasowe

53 Akademia Analizy Technicznej -1 53 Stop loss

54 Akademia Analizy Technicznej -1 54 Rodzaje stop loss i target price Stały – ustalony poziom Zmienny – podążający za ceną (zmiana procentowa x% ceny w kierunku przeciwnym do obecnego trendu lub przecięcie średniej powoduje zamknięcie pozycji)

55 Akademia Analizy Technicznej -1 55 Pozycje Długie Krótkie Flipping – odwrócenie pozycji jednym zleceniem Zamknięcie pozycji, odczekanie (wygenerowanie sygnału i dopiero wejście na rynek)

56 Akademia Analizy Technicznej -1 56 Wejście / wyjście z rynku