1 AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA W KRAKOWIEKATEDRA PODSTAW BUDOWY I EKSPLOATACJI MASZYN

2 ZADANIE PROJEKTOWE NR 2 Temat: Zaprojektować dwupodporowy wał maszynowy „B” według podanego schematu. Wykonał: Michał Patyk Pod nadzorem: dr inż.Jerzego Tarnowskiego

3 Elementy wału Czop ruchowy Czop spoczynkowy Zaokrąglenie przejścioweŁożysko Koło zębate Łożysko Tarcza sprzęgła D D d 6 1 2 5 4 1 3 2 6 Czop ruchowy Czop spoczynkowy Zaokrąglenie przejściowe 4. Podcięcie 5. Rowek pod wpust 6. nakiełek

4 Łożysko Koło zębate A Łożysko B Tarcza sprzęgła D D C D d C 6 1 2 5 4 1 3 2 6 C-C D A B r 4-podcięcie 3- zaokrąglenie 5-rowek wpustowy 6-nakiełek

5

6 I. WYZNACZANIE WIELKOŚCI WYJŚCIOWYCH1. Średnica koła podziałowego 3. Prędkość obrotowa wału „B” 2. Przełożenie 4. Wyznaczenie mocy na wale „B”

7 II. Obciążenie wału

8 Obciążenie wału- obliczenia3. Siła obwodowa (2) 1. Moment skręcający wału „B” 2. Siła obwodowa (1) 4. Siła promieniowa

9 III. Obliczanie reakcji na łożyskach- „reakcje belek”- Belki: 1. Płaszczyzna „x-x” 2. Płaszczyzna „y-y” „x-x” Pr x2 x1 x3 Rax Rbx a b c „y-y” Po Po1 y2 y3 y1 Rby Ray a b c

10 Reakcje całkowite:

11 IV. Obliczanie momentów gnących-Płaszczyzna „x-x” -Płaszczyzna „y-y”

12 Momenty gnące całkowite

13 V. Obliczanie momentu skręcającego i momentów zredukowanycha. Moment skręcający b. Momenty zredukowane

14 VI. Obliczanie średnic wału

15 VII. Dobór łożyska dla czopa A i B1. Obliczanie obciążenia zastępczego PZ dla czopa A  PZ = XVFP + YFW Y = 0; X = 1; V = 1 PZ = FP = RA Obliczanie obciążenia zastępczego PZ dla czopa B  PZ = XVFP + YFW Y = 0; X = 1; V = 1 PZ = FP = RB

16 2. Współczynnik prędkości obrotowej3. Współczynnik trwałości *** q=3 dla łożysk kulkowych *** q=10/3 dla łożysk wałeczkowych

17 Tabela współczynnika temperaturowegoTemperatura łożyska,°C 150 200 250 300 Współczynnik ft 1,0 0,9 0,75 0,6

18 Nośność ruchowa łożysk „C”Dla łożyska w podporze A Dla łożyska w podporze B

19 Dobór łożysk, promieni zaokrągleń, podcięć, wpustów, pierścieni osadczych wg norm:1. łożyska kulkowe PN-85/M-86100 2. promienie zaokrągleń PN60/M-2045 3. wpusty PN-70/M-85005 4. pierścienie osadcze PN-81/M-85111