1 AKADEMIA ROLNICZA im. H. Kołłątaja w Krakowie Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji RENATURYZACJA RZEKI NIDY Prof.dr hab.Wojciech Bartnik Prof. dr hab. Karol Noga

2 Wstępne rozpoznanie możliwości przeprowadzenia renaturyzacji rzeki Nidy Jakie są cele projektu renaturyzacji rzeki Nidy? Które odcinki rzeki należy zrenaturyzować? Gdzie są źródła zanieczyszczeń i co można zrobić dla poprawy jakości wody? Czy jest zachowana równowaga transportu rumowiska? (czy rzeka jest stabilna?) Jakie są perspektywy renaturyzacji środowiska na terenie zalewowym? Czy są jakieś ograniczenia wynikające z pozwoleń wodnoprawnych i wynikające z potrzeb ichtiologicznych (wędkarskich, rybackich)? Czy są plany perspektywiczne dotyczące gospodarki wodnej? Jakie są wymagania dotyczące ochrony przeciwpowodziowej?

3 Rozpoznanie na podstawie nowoczesnej techniki zbierania danych - GIS Naturalne właściwości cieku i doliny; Zakres zmian antropogenicznych, w tym zmian nieodwracalnych; Wykorzystanie gospodarcze rzeki i doliny; Warunki ekologiczne (środowiska przyrodniczego i kulturowego, występowania gatunków chronionych, walorów krajobrazowych i turystycznych); Konieczność ewentualnego uzupełnienia istniejących rozpoznań; Określenie stref zintegrowanego rozwoju gospodarczego; Zalecenia specjalne (np. wyłączenia pewnych obszarów, ochrona istniejących zasobów); Po zrealizowaniu tej wstępnej fazy rozpoczyna się prace nad przygotowaniem koncepcji przedsięwzięcia renaturyzacyjnego

4 Trzy etapy przedsięwzięć renaturyzacyjnych rzeki Nidy TERMIN 30.06.2003: Faza I - przedstawienie koncepcji wstępnej, TERMIN 15.09.2003: Faza II - opracowanie wstępnego projektu w ujęciu wariantowym, TERMIN *********: Faza III - opracowanie koncepcji ostatecznej (rozwiązanie możliwe do zrealizowania) ******** termin trzymiesięczny od daty uzyskania środków na finansowanie zadania

5 Określenie celów renaturyzacji NIDY na odcinku pomiędzy miejscowościami Rębów i Pińczów Wzrost zróżnicowania biologicznego i zwiększenie walorów przyrodniczych; Wzrost walorów krajobrazowych, rekreacyjnych i turystycznych - turystyka kajakowa; Poprawa jakości wody; Zwiększenie możliwości retencyjnych; Zachowanie ciągłości ekosystemu rzeki; Racjonalizacja wykorzystania rzeki; Ochrona przed powodzią osiedli zagrożonych wylewami; Wyznaczenie stref zintegrowanego rozwoju gospodarczego

6 Schemat postępowania przy planowaniu renaturyzacji

7 Rodzaje działań i przedsięwzięć renaturyzacyjnych rzeki Nidy

8 Schemat hydrodynamicznej oceny koryta rzeki Nidy

9 Wyznaczenie zasięgu powodzi oraz stref zagrożenia powodziowego Opracowanie map zalewów powodziowych dla powodzi miarodajnej o prawdopodobieństwie przewyższenia Q 1% i Q 10%, Programu HEC-RAS i Auto CAD Land Development pozwoli na pełna symulację przepływów katastrofalnych, Numeryczny model terenu (NMT) wykorzystując ortofoto-mapy, Model zostaje uszczegółowiony przekrojami poprzecznymi koryta i doliny rzeki Nidy (w tym przekroje mostowe), Obliczenia przy użyciu modelu HEC-RAS będą wykonane dla ruchu ustalonego przepływu wody, Podstawowe dane dla przeprowadzenia obliczeń symulacyjnych będą stanowiły: - pomierzone geodezyjnie przekroje poprzeczne rzeki, - przekroje mostowe, - wartości objętości przepływów,

10 Zagospodarowanie zlewni Czynniki związane z zagospodarowaniem zlewni, które korzystnie wpływają na reżim oraz na zintegrowaną jakość wód: - zdolność retencyjna; - lesistość zlewni; - naturalność dolin zalewowych, w szczególności mokradeł; - ograniczone użytkowanie terenów przywodnych; - wdrożone zasady zrównoważonej gospodarki wodnej; - racjonalnie zaplanowana urbanizacja i właściwa gospodarka wodno- ściekowa