1 Akwakultura oczami konsumentaXXXIII Krajowa Konferencja – Szkolenie dla Hodowców Ryb Łososiowatych Jastrzębia Góra, 9-10 października 2008 Akwakultura oczami konsumenta dr. Zuzanna Pieniak Uniwersytet w Gent, Belgia

2 Plan prezentacji : SEAFOODplusAktualny stan wiedzy / Rzeczywistość naukowa Postrzeganie a rzeczywistość – wpływ czynników Przeprowadzone badania Spożycie ryb z uwzględnieniem ich pochodzenia Świadomość oraz wiedza konsumentów Postrzeganie konsumentów Wyzwania dla rynku

3 RTD - pillar 2 Identyfikowalność MAPP, Dania DIFRES, DaniaUGent, Belgia IFL, Islandia NIFA, Norwegia RIVO, Holandia UCC, Irlandia UDC, Hiszpania SEAFOODplus concept Identyfikowalność

4  Aktualny stan wiedzy Możliwe korzyściakwakultury nad rybołówstwem Zarządzanie Jakość Możliwe korzyści Bezpieczeństwo Kontrola  Wartość zdrowotna Gwarancja Akwakultura może kompensować zmniejszanie się zasobów ryb żyjących w środowisku naturalnym. Kompensacja zmniejszających się zasobów ryb + Najszybciej rozwijający się sektor spożywczy

5 Ryba hodowlana a ryba dzikaF I L T R P O S Z E G A N RZECZYWISTOŚĆ - FAKTY POSTRZEGANIE LUDZKI OBIEKTYWIZM SUBIEKTYWIZM NAUKOWY Postrzeganie konsumentów Właściwości produktu Jakość Bezpieczeństwo Preferencje Wartość odżywcza Właściwości sensoryczne Mierzone, Zarządzane, Powtarzalne Wybór

6 Postrzeganie a RzeczywistośćF I L T R P O S Z E G A N RZECZYWISTOŚĆ - FAKTY POSTRZEGANIE OBIEKTYWIZM LUDZKI NAUKOWY SUBIEKTYWIZM Ograniczona świadomość (Negatywne) relacje w mediach Sceptycyzm wobec nowych technologii Ograniczony czas Ograniczona wiedza

7 Wcześniejsze badania Skojarzenia z rybami hodowlanymi były zwykle negatywne: (Hamnvik, 2004) Przepełnione zbiorniki Chemiczna żywność Fabryki ryb, a nie hodowle Dysonans pomiędzy postrzeganiem konsumentów a rzeczywistością naukową

8 Badanie konsumentów (1)Koniec 2004 5 krajów UE (N= 4786) Reprezentatywne próby ze względu na wiek i region Ludzie odpowiedzialni za robienie zakupów

9 Badanie konsumentów (2)Maj 2008 3 kraje UE (N= 2400) Reprezentatywne próby ze względu na wiek i region Ludzie odp. za robienie zakupów

10 Świadomość / wiedza konsumentów nt. ryb

11 Niska świadomość (n=4,786) 2.5% twierdzi, że w ogóle nie jada rybAle : gdy spytaliśmy szczegółowo… 34.5% twierdzi, że nigdy nie jada ryb dzikich, a 33.5% twierdzi, że nigdy nie jada ryb hodowlanych 24.8% twierdzi, że nigdy nie jada: ani ryb dzikich ani ryb hodowlanych???

12 Niska świadomość (Polska)1.9% twierdzi, że w ogóle nie jada ryb Ale : gdy spytaliśmy szczegółowo … 52.7% twierdzi, że nigdy nie jada ryb dzikich, a 41.5% twierdzi, że nigdy nie jada ryb hodowlanych 34.7% twierdzi, że nigdy nie jada: ani ryb dzikich ani ryb hodowlanych???

13 Czy ponad połowa ryb, które możemy kupić to ryby hodowlane ? (nie)44.8% poprawnie

14 % poprawnych odpowiedziWiedza obiektywna ( ) % poprawnych odpowiedzi

15

16 Postrzeganie ryb przez konsumentów

17 ZDROWIE B. pozytywne, na korzyść dzikiej, w Danii i Hiszpanii

18 WARTOŚĆ ODŻYWCZA B.pozytywne, na korzyść dzikiej, w Danii i Hiszpanii

19 BEZPIECZEŃSTWO Pozytywne, na korzyść dzikiej w Danii i Hiszpanii,na korzyść hodowlanej w Belgii i Holandii

20 CENA Droga, ale hodowlana jest postrzegana jako tańsza Ryba hodowlanaRyba dzika

21 SMAK Lepszy u ryby dzikiej

22 Ryba hodowlana postrzegana jest jako bardziej dostępna,DOSTĘPNOŚĆ Ryba hodowlana postrzegana jest jako bardziej dostępna, najbardziej w Belgii Ryba hodowlana Ryba dzika

23

24

25

26 Zainteresowanie informacją o pochodzeniu rybWysokie zainteresow. Nie najważniejsze Neutralne

27 Zainteresowanie pochodzeniem ryb Częstość spożycia ryb Ranking (na 13) 4 11 10 9 9

28 Wnioski

29 Postrzeganie zwykle oparte na emocjach Bardziej negatywny wizerunekNiska świadomość / wiedza  Postrzeganie zwykle oparte na emocjach  Naturalna ryba dzika Przemysłowa ryba hodowlana Lepsza cena Robione na zamówienie Bardziej negatywny wizerunek Lepszy smak Zdrowsza Wyższa jakość

30 Polska Pozytywny wizerunek rybRyba (hodowlana) jest zdrowa, pożywna, bezpieczna, ... Mniejsze różnice w postrzeganiu ryby dzikiej i hodowlanej Niższa świadomość / wiedza nt. pochodzenia ryb, ale... Poprawia się (!) Umiarkowane zainteresowanie informacjami nt. pochodzenia ryb

31 Wyzwania dla rynku Zwiększenie świadomości oraz wiedzy konsumentówPrawidłowa komunikacja / łączność z konsumentami w celu poprawy ogólnego wizerunku akwakultury Zwiększenie świadomości oraz wiedzy konsumentów

32 Dziękuję za uwagę Pytania?