1 ALTERNATYWNE PALIWA Z ODPADÓW POWSTAJĄCYCH W WYNIKU DEMONTAŻU WYEKSPLOATOWANYCH POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH Odpady powstają na wszystkich etapach działalności gospodarczej, zarówno w sferze zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji. Można przyrównać je do zasobów, które gwarantują ciągłość procesów gospodarczych. Problem zagospodarowania odpadów jest niezwykle ważny, z uwagi na ciągle rosnącą ich produkcję, ograniczoną ilość miejsca na składowanie oraz na zagrożenia dla środowiska, które wywołują odpady. Jednym ze sposobów zagospodarowania odpadów jest wykorzystanie ich w energetyce jako paliwa alternatywne. Zgodnie z Nową Dyrektywa Ramową Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie odpadów, termiczne przekształcanie odpadów jest jedną z metod wykorzystania odpadów poprzez odzysk. Jest to zgodne z uwzględniona w Dyrektywie hierarchią postępowania z odpadami. Stosując te zasady państwa członkowskie preferują rozwiązania, które nie mają negatywnych skutków dla zdrowia ludzkiego i są najbardziej korzystne dla środowiska. mgr inż. Anna SKARBEK - ŻABKIN, Instytut Transportu Samochodowego, Warszawa e-mail: [email protected] Tab.1.Udział materiałów w samochodzie osobowym klasy średniej Tab. 2 Wartość opałowa i zawartość popiołu w badanych odpadach WŁAŚCIWOŚCI PALIWOWE Zasada wyznaczania wartości opałowej polega na całkowitym spalenie próbki odpadów w atmosferze tlenu pod ciśnieniem w bombie kalorymetrycznej o znanej pojemności cieplnej i pomiarze przyrostu temperatury wody znajdującej się w naczyniu kalorymetrycznym. Wykonanie oznaczenie: po okresie 5 – 10 minut od momentu uruchomienia aparatury, w którym następuje wyrównanie się temperatury płaszcza kalorymetrycznego, wody w naczyniu kalorymetrycznym i w bombie, następuje właściwy pomiar, który polega na trzech następujących po sobie okresach: - okres początkowy : trwa 5 minut i poprzedza zapalenie próbki. - okres główny : następuje po zapaleniu próbki do chwili wyrównania się temperatury wody w naczyniu kalorymetrycznym, - okres końcowy : trwa 5 minut od chwili wyrównania się temperatury. Zasada oznaczania zawartości składników palnych i niepalnych polega na spopieleniu badanej próbki odpadów, a następnie wyprażeniu jej do stałej masy w piecu elektrycznym w temperaturze 800 o C i obliczeniu w procentach zawartości składników palnych i niepalnych. Przed przystąpieniem do oznaczania zawartości składników palnych należy wyprażyć tygiel, w którym zostanie umieszczona próbka odpadów. Do przygotowanego tygla należy odważyć 1 – 2 g wysuszonych i zmielonych odpadów. Tygiel wraz z próbką należy umieścić na trójkącie kaloinowym i ostrożnie ogrzewać palnikiem, aż do odpędzenie dymów i wypalenia zwęglonych cząstek osiadłych na ściankach tygla. Następnie tygiel wraz z zawartością należy wstawić do rozgrzanego do temp. 800 C pieca i prażyć przez 3 godziny. Po tym czasie wyjąć go z pieca, wstawić do eksykatora, ostudzić i zważyć. Czynności te należy powtarzać, aż do uzyskania wyników ważenia, nie różniących się między sobą więcej niż o 0,0005 g. PALIWA ALTERNATYWNE W SAMOCHODACH OSOBOWYCH Uwzględniając, że w kraju zarejestrowanych jest ponad 19 milionów samochodów w ruchu to unieszkodliwieniu powinno być poddane blisko milion pojazdów rocznie (w Unii Europejskiej 5 do 6 % zarejestrowanych pojazdów samochodowych poddawanych jest rocznie recyklingowi) co stanowi masę około 700.000 do 800.000 ton odpadów; materiałów, części i zespołów przeznaczonych do recyklingu lub odzysku. Jeśli założyć, że zgodnie z wymaganiami dyrektywy i ustawy recyklingowej 10 % masy pojazdów stanowi frakcja przeznaczona do odzysku energetycznego w postaci odpadów palnych takich jak płyny eksploatacyjne, tworzywa sztuczne, guma, tkaniny, drewno to można szacować masę 70.000 do 80.000 ton/rok potencjalnego paliwa alternatywnego. Analiza tablicy 1. pokazuje, że 20 d0 30 % masy samochodu osobowego stanowią materiały palne. Obowiązujące akty prawne powodują konieczność stworzenia takich mechanizmów i rozwiązań technicznych oraz nowych technologii aby efektywność zapobiegania degradacji środowiska naturalnego była jak największa. W Nowej Dyrektywie Ramowej przedstawiona jest następująca hierarchia postępowania z odpadami: − zapobieganie powstawaniu, − przygotowanie do ponownego użycia, − recykling, − odzysk energii − unieszkodliwianie (w tym składowanie). Odpady palne jak ilustruje tabela 2 wykazują wysoką wartość opałową porównywalną z wartością opałowa węgla, a zawartość części niepalnych (popiołu) jest tylko nieco wyższa niż dla węgla. Zatem odpady palne odzyskane z pojazdu wycofanego z eksploatacji można uznać jako pełny zamiennik paliw stałych stosowanych w instalacjach energetycznych. Zdj. 1-3 Pojazdy oczekujące na demontaż oraz wymontowane odpady.