1 ANALIZA EKONOMICZNA PRZEDSIĘBIORSTWdr Andrzej Sobczyk WYKŁAD 1 SZCZECIN,2007

2 Teoretyczne podstawy – Kartezjusz „Rozprawa o metodzie” 1637rTeoretyczne podstawy – Kartezjusz „Rozprawa o metodzie” 1637r. Ustalił zasady do tej pory niepodważalne. nie wolno uważać za prawdziwe co nie zostało całkowicie zbadane, udowodnione badać rzecz trzeba rozłożyć na części badając cokolwiek należy zaczynać od rzeczy najłatwiejszych a kończyć na najtrudniejszych, zakładając związek między elementami bardzo odległymi ujmując przedmiot badania, jego elementy należy wyliczać tak dokładnie lub ogólnie by niczego nie pominąć

3 Ogólnie analiza oznacza rozkład na składniki/czynniki (w sensie materialnym i niematerialnym) - przeciwieństwo syntezy. Analiza to sposób postępowania naukowego, uporządkowania, dzielenia całości na elementy składowe. Analiza ekonomiczna – metoda polegająca na podzieleniu całości przedsiębiorstwa na części składowe a następnie rozpatrywane oddzielnie.

4 Analiza ekonomiczna metoda badania procesów gospodarczych, polegająca na rozpatrywaniu związków, najczęściej ilościowych, zachodzących pomiędzy poszczególnymi elementami tych procesów. Może być stosowana zarówno do badania zjawisk i procesów gospodarczych zachodzących w skali całej gospodarki (analiza makroekonomiczna), jak również zjawisk i procesów występujących w ramach poszczególnych jednostek gospodarczych i instytucji (analiza mikroekonomiczna).

5 Analiza ekonomiczna umożliwia stawianie diagnoz, ułatwia podejmowanie decyzji, a także sprzyja racjonalizacji procesów gospodarczych, zarówno w skali makro-, jak i mikroekonomicznej. W analizie ekonomicznej znajdują szerokie zastosowanie metody matematyczne (m.in rachunek marginalny oraz programowanie liniowe).

6 Cele Analizy EkonomicznejStosując tę metodę chcemy znaleźć odpowiedzi na takie pytania: Jaka jest struktura badanych związków oraz jakie występują zależności między nimi? Jaki jest mechanizm funkcjonowania badanej całości (czy jest to klan czy rynek)? Jakie zmiany zachodzą w badanej całości? Jakie jest oddziaływanie?

7 Klasyfikacje analizy ekonomicznej Ze względu na charakter badanych wielkościanaliza finansowa — zajmuje się oceną zjawisk i zdarzeń wyrażonych w pieniądzu analiza techniczno-ekonomiczna — ocena zjawisk nie mających charakteru pieniężnego np. zatrudnienie (struktura, wskaźnik fluktuacji), wykorzystanie maszyn i urządzeń, gospodarka remontowa, gospodarka zapasami

8 Klasyfikacje analizy ekonomicznej Ze względu na podmiot dokonujący ocenyanaliza zewnętrzna — bliższe i dalsze otoczenie dokonuje oceny; bliższe: konkurencja, klient, dostawcy; dalsze: instytucje publiczno-prawne analiza wewnętrzna — dokładna, obiektywna przeprowadzana przez samą firmę.

9 Klasyfikacje analizy ekonomicznej Ze względu na przyjęty horyzont czasowyanaliza przyszłościowa (ex ante) — ocena zjawisk, które dopiero będą miały miejsce, sporządza się plany i prognozy przyszłego działania analiza bieżąca — przeprowadzana w trakcie występowania danego zjawiska, pozwala wpływać na efekty analiza przeszłościowa (retrospektywna, ex post) — analizuje przeszłe zjawiska, pozwala wyciągać wnioski

10 Klasyfikacje analizy ekonomicznej Ze względu na zakres badanych wielkościanaliza mikroekonomiczna — dotyczy oceny pojedynczych przedsiębiorstw i gospodarstw domowych analiza makroekonomiczna — dotyczy zjawisk zachodzących w skali całej gospodaraki np. stopy procentowe, tempo wzrostu PKB, inflacja, stopa bezrobocia

11 Klasyfikacje analizy ekonomicznej Ze względu na szczebel zarządzaniaanaliza strategiczna — powyżej jednego roku analiza operacyjna — poniżej jednego roku

12 Płaszczyzny porównań stosowane w analizie ekonomicznejPorównanie z planem (konkretyzacja celów firmy) Porównanie w czasie przy podstawie a) stałej — zawsze bazą odniesienia jest ten sam moment, wyznacza trend b) łańcuchowej — bazą odniesienia jest moment poprzedni, wyznacza dynamikę Porównanie w przestrzeni (między przedsiębiorstwami), gdy porównujemy informacje o niskim stopniu agregacji szukamy firm podobnych (np. koszty jednostkowe), jeśli wysokie agregaty, mogąa być różne (np. atrakcyjność biznesu) Porównanie z normą/wzorcem Porównanie ze średnią — średnia arytmetyczna obarczona jest dużym błędem

13 Zakłócenia występujące przy porównaniu zjawiskZakłócenia o charakterze organizacyjnym — są efektem restrukturyzacji gospodarki i przedsiębiorstw (np. fuzje (połączenie dobrowolne), przejęcia (wrogie), rozpadanie firm, outsourcing) Zakłócenia o charakterze przedmiotowym (rzeczowym) — spowodowane dokonującym się postępem technicznym i technologicznym, kiedy jedne produkty są zastępowane innymi (należy sprawdzić czy oceniana firma jest młoda, wchodząca na rynek, branża w której działa)

14 Zakłócenia występujące przy porównaniu zjawiskZakłócenia o charakterze finansowym — występują na skutek zmiany wartości pieniądza w czasie (np. inflacja, kursy walut, stopy procentowe i podatkowe, notowania giełdowe) Zakłócenia o charakterze metodologicznym — wywołane zmieniającymi się przepisami (ustawy, rozporządzenia), które zmieniają m.in. zakres pojęciowy, korygując konstrukcję mierników na rynek, branża w której działa)