1 Analiza i projektowanie systemów informacyjnychdr inż. Andrzej Ciemski

2 Treść wykładu pojęcia podstawowe cykl życia systemuanaliza i projektowanie strukturalne analiza i projektowanie obiektowe notacja UML zagadnienia związane z projektowaniem systemów informacyjnych projektowanie kodu oprogramowania architektura systemów informacyjnych projektowanie interfejsu użytkownika narzędzia CASE

3 Cel wykładu zagadnienia związane z etapami analizy i projektowaniaprzedstawienie różnych metod analizy i projektowania systemów informacyjnych projektowanie systemów informacyjnych z wykorzystaniem narzędzi CASE projekt systemu z wykorzystaniem narzędzi CASE

4 Literatura Avison D., Fitzgerald G. , Information System Development: Methodologies, Techniques and Tools, McGraw-Hill, London 1995 Yourdon E., Modern Structured Analysis, Prentice Hall, Englewood Cliffs1989 Gane C. P. , Sarson T. , Structured Systems Analysis Tools and Techniques, Prentice Hall, New York 1979 Booch G., Object-Oriented Design with Application, Benjamin Cummings 1991 Coad P. , Yourdon E. , Object-Oriented Analysis, Yourdon Press 1991 Rumbaugh J. Object-Oriented Modeling and Design, Prentice Hall, Englewood Cliffs 1991

5 Wykład 1 - Pojęcia podstawowemetodyka tworzenia systemów informacyjnych dziedzina przedmiotowa formalizmy opisu dziedziny przedmiotowej rodzaje podejść metodologicznych system informacyjny planowanie systemów informacyjnych strategia informatyzacji

6 Metodyka tworzenia systemów informacyjnychspójny zestaw metod i procedur logicznie uporządkowany posiadający charakter techniczny i organizatorski stosowany przez zespół wykonawczy stosowany przy realizacji cyklu życia systemu

7 Składniki metodyki formalizmy oraz modele opisu rzeczywistości dziedziny przedmiotowej strukturyzacja procesu tworzenia systemów informacyjnych szczegółowe metody i techniki tworzenia systemów informacyjnych narzędzia wspomagania komputerowego tworzenia systemów informacyjnych CASE wymagania wobec twórców oraz zespołu wykonawczego planującego tworzenie oraz rozwój systemów informacyjnych kontrola oraz kryteria oceny jakościowej projektu

8 Co ustala metodyka fazy projektu sposób postępowania w każdej z fazwarunki przechodzenia z jednej fazy do drugiej używaną notację w każdej z faz notacja jest połączona z metodyką i służy do opisu każdej z faz projektu notacja stanowi środek komunikacyjny między analitykami, projektantami oraz użytkownikami końcowymi dokumentację każdej z faz rozliczenia czasowe oraz finansowe

9 Dziedzina przedmiotowaanalizowany wycinek rzeczywistości podstawa do tworzenia systemu informacyjnego formalizmy jako opis dziedziny przedmiotowej przykłady dziedzin przedmiotowych działalność gospodarcza przedsiębiorstwa zarządzanie zasobami przedsiębiorstwa gospodarka materiałowa zarządzanie kadrami zarządzanie kontaktami z klientem zarządzanie łańcuchem dostaw

10 Formalizmy opisu dziedziny przedmiotowejmodele dziedziny przedmiotowej - modele konceptualne odzwierciedlenie statyki oraz dynamiki dziedziny przedmiotowej odwzorowanie poszczególnych elementów modeli za pomocą odpowiednich metod oraz technik najczęściej w postaci diagramów analiza struktury, parametry oraz sposób użytkowania pozwala na dobór właściwych narzędzi wspomagających proces tworzenia systemów informacyjnych

11 System informacyjny zestaw wzajemnie połączonych ze sobą składnikówdane personel sprzęt i oprogramowanie sieć komputerowa pozwala na rozwiązywanie problemów powstających w obrębie dziedziny przedmiotowej pozwala na realizację założonych celów w dziedzinie przedmiotowej System informacyjny Nowa koncepcja Nowe technologie Nowa koncepcja Nowe technologie Nowa koncepcja Nowe technologie Nowe technologie

12 Warsztat analityka i projektantamodele metody sposoby dokumentowania skomputeryzowane narzędzia elementy warsztatu analityka oddziaływują na procedurę i efektywność tworzenia systemu informacyjnego

13 Ocena procesu tworzenia systemu informacyjnegokryteria spójności kompletność projektu kompletność systemu wyniki oceny systemu przyjęcie do eksploatacji ponowne planowanie analiza projekt wdrożenie

14 Klasyfikacja metod tworzenia systemów informatycznychsytuacja obecna różnorodność metodyk tworzenia systemów informatycznych specyfika dziedzin przedmiotowych poddawanych procesowi modelowania zmiany w obszarze inżynierii oprogramowania kryteria oceny podejście do procesu tworzenia systemów informacyjnych sposób definiowania danych oraz procesów w projekcie sposób oddziaływania systemu informacyjnego na dziedzinę przedmiotową kierunek tworzenia systemów informacyjnych

15 Podejście do procesu tworzenia systemów informacyjnychmetodyki techniczne dobrze ustrukturyzowany proces tworzenia systemu informacyjnego sformalizowane modele opisu rzeczywistości metodyki społeczne uwzględniają socjologiczne, społeczne oraz organizacyjne zagadnienia związane z tworzeniem systemu informacyjnego uwzględniają rolę oraz oddziaływanie systemu informacyjnego na system społeczny łączenie metodyk technicznych oraz metodyk społecznych

16 Definiowanie danych oraz procesów dziedziny przedmiotowejzwiązane ze strukturalnym podejściem do tworzenia systemów informacyjnych metodyki zorientowane na dane koncentrują analizę oraz projektowanie wokół danych dziedziny przedmiotowej metodyki zorientowane na procesy koncentrują analizę oraz projektowanie wokół dekompozycji procesów oraz określeniu związków między nimi metodyki stanowią kompromis pomiędzy rozwiązaniami ukierunkowanymi na dane lub procesy

17 Relacje pomiędzy dziedziną przedmiotową a systemem informacyjnympasywne odwzorowanie dziedziny przedmiotowej w systemie informacyjnym organizacyjne odwzorowanie zakładające pasywna rolę systemu informacyjnego decyzje i działania podejmowane są w dziedzinie przedmiotowej aktywne odwzorowanie dziedziny przedmiotowej w systemie informacyjnym wyróżnienie systemu sterowania, w którym podejmuje się decyzje i działania wpływające na dziedzinę przedmiotową system informacyjny jest integralną częścią systemu sterowania

18 Kierunek tworzenia systemów informacyjnychmetodyki zstępujące top-down stopniowe, hierarchiczne wyodrębnianie składników systemu informacyjnego aż do podstawowego poziomu szczegółowości metodyki wstępujące - bottom-up stopniowa synteza systemu informacyjnego poprzez integrację jego elementów zaczynając od podstawowego poziomu metodyki łączone

19 Rodzaje podejść metodologicznychpołączenie kryteriów dziedziny przedmiotowej oraz doświadczeń w zakresie tworzenia systemów informacyjnych strukturalne obiektowe społeczne metodyki kombinowane

20 Przykłady metodyk strukturalnychStructured Systems Analysis and Design Method - SSADM Information Engineering - IE Yourdon Systems Method - YSM ...

21 Przykłady metodyk obiektowychObject Modeling Technique - OMT, Rumbaugh Unified Modeling Language - UML, Booch, Jacobson, Rumbaugh Object Oriented Analysis and Design - OOA/OOD Objectory - Jacobson Fusion - HP Laboratories ...

22 Wymagania stawiane metodykom tworzenia systemów informacyjnychpowinna objąć cały cykl życia systemu informacyjnego płynne przejścia pomiędzy poszczególnymi fazami cyklu życia systemu informacyjnego powinna ułatwiać zrozumienie problemów ich analizę i rozwiązanie poprzez stosowanie różnorakich metod, technik oraz narzędzi komputerowych powinna ułatwiać porozumiewanie pomiędzy różnymi grupami uczestniczącymi w cyklu tworzenia systemu informacyjnego powinna zawierać mechanizmy ewolucyjności i modyfikowalności

23 Planowanie systemów informacyjnychstrategiczne planowanie systemów informacyjnych duże projekty dla złożonych dziedzin przedmiotowych, rzadziej stosowane dla systemów tworzonych od podstaw zagadnienia zarządzania oraz wiedza ekonomiczna misja gospodarcza firmy cele firmy biznesplan otoczenie firmy konkurencja firmy faza planowania powinna być skorelowana z otoczeniem gospodarczym, trendami rozwoju technologii i systemów informatycznych

24 Cele planowania systemu informacyjnegowspomaganie celów strategicznych firmy zaangażowanie kierownictwa firmy w proces planowania i projektowania a następnie użytkowania systemu informacyjnego podniesienie konkurencyjności firmy poprzez wprowadzenie systemu informacyjnego wspomagającego działalność firmy ustalenie priorytetów technologie wspierające najbardziej misję i cele danej organizacji zespół planujący kierownictwo, eksperci danej dziedziny przedmiotowej, analitycy i planiści niezbędna wiedza z zakresu zarządzania oraz organizacji

25 Proces planowania systemu informacyjnegoanaliza misji gospodarczej firmy ocena procesów gospodarczych gospodarcze uzasadnienie istnienia firmy określenie architektury systemu informacyjnego zasoby danych, sieć komputerowa, infrastruktura techniczna w aspekcie procesów gospodarczych organizacji sposób definiowania architektury z wykorzystaniem infoplanu określającego macierzowe zależności między zasobami danych, funkcjami organizacyjnymi, zastosowaniami tj. podsystemami informatycznymi identyfikacja zastosowań systemu informacyjnego wynika z architektury systemu wspomaganie misji gospodarczej firmy ocena obszaru zastosowań Oczekiwane Strategia Procesy Bieżące Technologia

26 Elementy analizy misji gospodarczej firmyczynniki powodzenia klienci dostawcy konkurencja wyroby lub usługi kadry struktury organizacyjne technologia konkurencyjność firmy analiza zwiększenia wartości wyrobu lub usługi w cyklu wytworzenia

27 Czynniki powodzenia Klienci Konkurenci Stan wewnętrzny DostawcyOtoczenie

28 Formułowanie strategii informatyzacji - infoplantrzy procesy analityczny - wyrażenie potrzeb, celów i strategii firmy w kategoriach informacyjnych systemów wspomagających tłumaczenie działalności gospodarczej na systemy i technologię informatyczną oceniający - ocena aktualnie działającego systemu informacyjnego kryteria oceny twórczy - zastosowanie nowych, innowacyjnych rozwiązań z dziedziny technologii informatycznych identyfikacja możliwości, celowość innowacji zaprojektowanie organizacyjnego i technologicznego środowiska umożliwiającego wprowadzania innowacji

29 Projekt Plan Projektu Analiza Projektowanie systemoweProjektowanie obiektowe - Select Process Hierarchy Diagrams Process Thread Diagrams Use Case Diagrams Class Diagrams Object Collaborations Object Sequence Diagrams State Diagrams Implementacja