1 Andrea Horvath, Marek RuszczyńskiAnoreksja, bulimia. Andrea Horvath, Marek Ruszczyński II Katedra Pediatrii Zespół Żywieniowy
2
3 Case study CASE A 16 y/o gymnast comes to your clinic for a sports physical. She has always been thin, but on consulting your growth chart, you note that she has lost almost 7,5 kg since her last visit. She is now 170cm tall and weighs 47 kg. Concerned, you question her about her weight. She admits that she has been dieting, and when probed, describes a very restricted, low-calorie diet. She is able to list for you the exact calorie and fat content of all of the foods she eats. When you ask her why she is dieting, she expresses fear of “getting any fatter”. She denies any binging, purging or use of laxatives. While she had menarche 3 years ago, her periods have become irregular and she has not menstruated in the past 4 months. Review of systems is positive for dizziness, fatigue and cold intolerance.
4 Pytania 1. What types of eating disorders exist and what are the criteria for diagnosing them? 2. What is the epidemiology of eating disorders? 3. What physical findings are associated with anorexia nervosa and bulimia nervosa? 4. What studies/tests should you order as part of your initial evaluation of a patient suspected to have an eating disorder? 5. What medical complications are associated with these disorders? 6. What are the guidelines for hospitalization of a patient with an eating disorder? 7. What is the approach to treatment for a patient in the clinic setting? 8. What is the prognosis?
5 Zaburzenia łaknienia Fałszywe wyobrażeniaRzeczywiste osłabienie łaknienia
6 Zaburzenia łaknienia Rzeczywiste osłabienie łaknieniao / p schorzenia p. pokarmowego o / p choroby zakaźne guz mózgu (podwzgórza) choroby układu krążenia zaburzenia wydzielania wewnętrznego (ch. Addisona, nad. przytarczyc, n. przysadki)
7 Przyczyny niedożywienia (1)Niedostateczna podaż E brak łaknienia (anoreksja) ból lub biegunka po posiłku (NZJ) Zaburzenia wchłaniania z. złego wchłaniania (zanik kosmków) z. krótkiego jelita (leczenie chirurgiczne)
8 Przyczyny niedożywienia (2)Zwiększone straty E jelitowe (wysięk, krwawienie, utrata białek i elektrolitów) interakcje leków Zwiększone zapotrzebowanie E katabolizm w stanie zapalnym zakażenia, gorączka
9 Problemy związane z żywieniem1,3 : 1 7-10% Otyłość 30 : 1 1% Bulimia 9 : 1 0,4% Anorexia 1,5 : 1 35% Stosowanie diety K : M %
10 Problemy związane z żywieniemCzynniki ryzyka: płeć żeńska stosowanie diety wczesne dojrzewanie perfekcjonizm nerwowość przy rozmowach o żywieniu niska samoocena brak celów życiowych zaburzenia funkcjonowania rodziny
11 0,5 % - kobiet (młodzież i dorośli) – anoreksja1-5% - bulimia
12 Ocena stanu odżywieniaBMI (Masa ciala/wysokość2) Wskaźnik Cole’a (BMI aktualne/BMI należne) nadmierne > 110 norma nieznaczne niedożywienie niedożywienie wyniszczenie < 75
13 Anorexia nervosa Nieświadome lub świadome nieakceptowanie własnego ciała, niezgoda na dojrzewanie Przymus psychiczny prowadzący do samozniszczenia organizmu
14 Anorexia nervosa Przyczyny:zaburzenia w rozwoju autonomii i w procesach identyfikacji płciowej patologiczna struktura rodziny czynniki społeczne i kulturowe
15 Anorexia nervosa Objawy prodromalnenarastające wprowadzane ograniczenia żywieniowe wybieranie pokarmów o niskiej wartości kalorycznej wzmożona ruchliwość, gimnastyka zainteresowanie tematyką żywieniową (przepisy, gotowanie dla innych) nadużywanie środków przeczyszczających
16 DSM IV A. Odmowa utrzymania ciężaru ciata na lub powyżej granicy wagi minimalnej dla wieku i wzrostu (np. utrata wagi prowadząca do utrzymania ciężaru ciata poniżej 85% wagi oczekiwanej lub brak należnego przyrostu wagi w okresie wzrastania prowadzący do utrzymania ciężaru ciata poniżej 85% wagi należnej). B. Intensywny lęk przed przybraniem na wadze lub otyłością mimo utrzymującej się rzeczywistej niedowagi. C. Zaburzenie sposobu doświadczania własnej wagi i kształtu ciała; pacjentka nie jest w stanie wpływać na ciężar i kształt ciała na podstawie własnej oceny lub zaprzecza znaczeniu niskiej masy ciała . D. U kobiet w okresie po menarche amenorrhoea, nieobecność przynajmniej trzech kolejnych cykli menstruacyjnych. Wyodrębnione typy:
17 Typ „ograniczający" (restricting type): w trakcie anorexia netyosa nie dochodzi do regularnych epizodów nie kontrolowanego objadania się lub zachowań „wydalających" (np. indukowanych wymiotów lub nadużywania środków przeczyszczających albo diuretyków). Typ „żarłoczno-wydalający" (binge eating/purging type): w trakcie epizodu anorexia nenosa dochodzi do regularnych epizodów nie kontrolowanego objadania się lub zachowań „wydalających" (np. indukowanych wymiotów lub nadużywania środków przeczyszczających, diuretyków lub lewatyw).
18 Anorexia nervosa Objawy psychiczne izolacja od rodziny i rówieśnikówunikanie tematów związanych z dojrzewaniem płciowym skupianie się na osiągnięciach, ambicjach reagowanie agresją na próby nakłaniania do jedzenia, przy jednoczesnym nadmiernie układnym zachowaniu zmiana postrzegania własnego ciała brak poczucia choroby
19 Anorexia nervosa Objawy przedmiotowe: „meszek płodowy”utrata masy ciała > 15%; wyniszczenie „meszek płodowy” zanik lub brak miesiączki bradykardia niedociśnienie arytmia; nagły zgon prolaps zastawki dwudzielnej upośledzenie dojrzewania
20 Anorexia nervosa Odchylenia laboratoryjne: EKG:białka, glukozy, leukocytów albuminy, AspAT, AlAT, bilirubina EKG: zaburzenia rytmu; bradykardia wydłużenie QT Zaburzenia endokrynologiczne: LH, FST T3, rT3 kory nadnerczy
21 Anorexia nervosa Wskaźnik śmiertelności - 10 – 20%
22
23 Bulimia nervosa „Chorobliwe odczuwanie głodu na tle nerwowym” Objawynawracające epizody żarłoczności brak kontroli nad ilością spożywanych pokarmów prowokowanie wymiotów nadużywanie środków przeczyszczających i moczopędnych
24 DSM IV A. Powtarzające się epizody gwałtownego objadania się. Epizod objadania się charakteryzuje się: — jedzeniem w krótkim czasie (np. w 2 godz.) ilości jedzenia, która dla większości osób jest zdecydowanie za duża, aby można ja. było zjeść w tym czasie i w podobnych okolicznościach, — poczucie braku kontroli nad jedzeniem w trakcie epizodu (na przykład poczucie, że nie można przestać jeść lub zapanować nad ilością i sposobem jedzenia). B. Stosowanie nawracających nieprawidłowych zachowań kompensacyjnych służących zapobieganiu przyrostowi masy ciała, takich jak: — prowokowanie wymiotów; nadużywanie środków przeczyszczających, diuretyków, lewatyw i innych, — poszczenie, — intensywne ćwiczenia fizyczne. C. Zarówno epizody objadania się, jak i nieprawidłowe zachowania kompensacyjne występują przeciętnie co najmniej dwa razy na tydzień przez trzy miesiące. D. Samoocena wyznaczona głównie przez kształt i wagę ciała. E. Zaburzenie to nie występuje w przebiegu anorexia nervosa.
25 Typ „przeczyszczający" (purging type): w przebiegu epizodu bulimia nervosa dochodzi do regularnego prowokowania wymiotów lub używania środków przeczyszczających, odwadniających lub lewatyw. Typ „nieprzeczyszcząjący" (nonmpurging type): w przebiegu epizodu bulimia nen/osa dochodzi do stosowania takich nieprawidłowych zachowań kompensacyjnych, jak poszczenie lub uprawianie intensywnych ćwiczeń fizycznych bez regularnego stosowania wymiotów lub nadużywania środków przeczyszczających, odwadniających lub lewatyw.
26 Bulimia nervosa Powikłania erozja szkliwazapalenie przełyku, pęknięcie przełyku rozstrzeń żołądka, pęknięcie żołądka zachłystowe zapalenie płuc hipokaliemia powiększenie ślinianek przyusznych
27
28 Anorexia / Bulimia Wskazania do hospitalizacji:M < 75% należnej masy ciała ciężkie zab. metaboliczne: HR < 40 T < 36 RR < 70mmHg K < 2,5mEq/l ciężkie zaburzenia rytmu serca silna depresja; psychozy
29 Bulimia Anorexia - często normalna masa ciała późny początekobjawy kliniczne późno czasami szuka pomocy zdecydowanie kobiety zaostrzenia / remisje anorexia w wywiadzie depresje / samookaleczenia ok. 60% odpowiada na leczenie duży spadek masy ciała wczesny początek szybko objawy kliniczne rzadko szuka pomocy mogą chłopcy ostry / przewlekły brak wywiadu nerwica / depresja złe rokowanie Bulimia Anorexia
30 Anoreksja – leczenie Cele: leczenie ostrych powikłańprzywrócenie masy ciała (ilość/jakość) zapewnienie prawidłowego tempa wzrostu i rozwoju inicjacja/powrót normalnych cykli menstruacyjnych u chłopców poziomu testosteronu opieka psychologiczna/psychiatryczna
31 Anoreksja - leczenie żywieniowePoczątkowo: 30 – 40 kcal/kg/dzień ( kcal/dzień) stopniowy wzrost podaży kalorii
32 Anoreksja - leczenie żywienioweNiewskazana wczesna, nadmierna podaż kalorii: Powikłania (refeeding syndrome): hipofosfatemia zaburzenia żołądkowo-jelitowe arytmie obrzęki zastoinowa niewydolnośc serca
33 Leczenie żywieniowe Posiłki zgodne z piramidą żywieniową25-30% tłuszczu 55% węglowodanów 15-20 % białek Czasowe żywienie jelitowe – dla osób nie będących w stanie przyjąć 1000 kcal/ dziennie
34 Leczenie żywieniowe Dolegliwości związane z ponownym wporowadzaniem prawidłowej diety Zapobieganie: oganiczenie włóknika posiłki dobrze skomponowane o temperaturze pokojowe
35 Leczenie żywieniowe Do czasu osiągnięcia dobrze zbilansowanej, prawidłowej diety: suplementacja witaminowo-mieneralna Wysoko wzbogacane platki śniadaniowe Po uzyskaniu powrotu do prawidłowej diety – zwykle wystarcza podaż około kcal/ kg masy ciała
36 Kontrola leczenia Wyznacz cel BMI między 15 a 17 centylemtygodniowy przyrost 250g – 1kg dziecko nie powinno się ważyć samo! Weryfikacja masy ciała – ciężar właściwy moczu Niskie wartośći – przewodnienie! Kontroluj co miesiąć wysokość w razie potrzeby zwiększ kalorie
37 Kontrola leczenia Brak prawidłowych przyrostów masy ciała i wzrostu mimo adekwatnej podaży kalorii: prowokowane wymioty, środki przeczyszczające nadmierne ćwiczenia fizyczne niespotykanie wysokie zapotrzebowanie metaboliczne
38 Leczenie -bulimia Pierwotne cele terapeutyczne:korekta zaburzeń metabolicznych zaprzestanie prowokkowania wymiotów i podaży środków przeczyszczających normalizacja wagi ciała u osób z nadwagą normalizacja dysfunkcyjnych wzorów jedzenia leczenie zaburzeń psychologicznych
39 Bulimia – leczenie żywieniowePrzywrócenie prawidłowego, regularnego rytmu posiłków Małe posiłki Adekwatna podaż białka, tłuszczu, węglowodanów, błonnika – zwiększenie uczucia sytości Unikanie pokarmów będących czynnikiem spustowym dla wymiotów/przeczyszczania
40 Bulimia leczenie Leczenie behawioralneprzeciętna ilość ( nie za dużo/nie za mało) na talerzu jedzenie przy stole/unikanie miejsc gdzie typowo występują napady powolne spożywanie posiłków, odkładanie sztućców między kęsami unikanie „rozpraszaczy” podczas posiłku planowanie zajęcia na czas bezpośrednio po posiłku
41 Bulimia leczenie Redukcja masy ciała dopiero po osiągnięciu prawidłowych wzroców spożywania pokarmów ! Ustal realną do osiągnięcia masę ciała Adekwatna podaż wody i rozpuszczalnego w wodzie błonnika mnimalizacja zaparć i retencji płynów z odbicia po wycofaniu środków przeczyszczających
42 Leczenie(1) Najczęstsze błędy karmienie „na siłę” perswazja„poradzę sobie sama”
43 Leczenie(2) Psychoterapia indywidualna grupowa Rodzinna Hipnoza
44 Leczenie(3) Farmakoterpia nerwica depresjazdecydowanie lepsze efekty w leczeniu bulimii
45 Cele żywieniowe dla pacjentów z anoreksją / bulimiąOgraniczenie spożywania kawy Spożywanie 3 regularnych posiłków i około 2 – 3 przekąsek dziennie Jedzenie przy stole, unikanie „ rozpraszaczy” Spożywanie posiłków ulubionych – uprzednio „ zakazanych” Unikanie nadmiernyc ćwiczeń fizycznych w celu spalenia kalorii
46 Cele żywieniowe dla pacjentów -podsumowanieRóżnorodne posiłki zgodne z piramidą żywieniową Unikanie posiłków beztłuszczowych i bezcukrowych Unikanie diet Jedzenie – gdy głodny, do osiągnięcia sytości, unikanie uczucia przepełnienia Ograniczenie podaży wody do 8-10 szklanek dziennie
47 Piśmiennictwo: Anorexia nervosa, Jane Morris and Sara Twaddle, 2007;334; BMJ Gastroenterologia dziecięca. Skrypt dla studentów medycyny.
48 Dziękuję!
49 Case study CASE A 16 y/o gymnast comes to your clinic for a sports physical. She has always been thin, but on consulting your growth chart, you note that she has lost almost 7,5 kg since her last visit. She is now 170cm tall and weighs 47 kg. Concerned, you question her about her weight. She admits that she has been dieting, and when probed, describes a very restricted, low-calorie diet. She is able to list for you the exact calorie and fat content of all of the foods she eats. When you ask her why she is dieting, she expresses fear of “getting any fatter”. She denies any binging, purging or use of laxatives. While she had menarche 3 years ago, her periods have become irregular and she has not menstruated in the past 4 months. Review of systems is positive for dizziness, fatigue and cold intolerance.
50 1. What types of eating disorders exist and what are the criteria for diagnosing them?• Anorexia Nervosa DSM IV 1. Intense fear of gaining weight or becoming fat, even though underweight 2. Refusal to maintain body weight at or above a minimally normal weight for age and height (i.e., weight loss leading to maintenance of body weight <85% of expected, or failure to make expected weight gain during a period of growth leading to body weight <85% of expected) 3. Disturbed body image, undue influence of shape or weight on self-evaluation, or denial of the seriousness of the current low body weight 4. Amenorrhea or absence of at least three consecutive menstrual cycles (though whose periods are only inducible after estrogen therapy are considered amennorrheic) Types: 1. Restricting: No regular binging or purging (self-induced vomiting or use of diuretics or laxitives) 2. Binge eating/purging: regular binging and purging by a patient who also meets the criteria above for anorexia nervosa
51 1. What types of eating disorders exist and what are the criteria for diagnosing them?Bulimia Nervosa DSM IV Criteria: 1. Recurrent episodes of binge eating, characterized by: • Eating substantially larger quantities of food in a discrete period of time than would be eaten by most people in similar circumstances during that same period of time • A sense of lack of control over eating during the binge 2. Recurrent inappropriate compensatory behavior to prevent weight gain (i.e., self-induced vomiting, use of laxatives, diuretics, fasting or hyper-exercising) 3. Binges, or inappropriate compensatory behaviors occurring, on average, at least twice weekly for at least three months 4. Self-evaluation unduly influenced by weight or shape 5. The disturbance does not occur exclusively during episodes of anorexia nervosa Types: 1. Purging: regularly engages in self-induced vomiting or use of diuretics or laxatives 2. Non-purging: uses other inappropriate compensatory behaviors (such as fasting or hyper-exercising) without purging
52 2. What is the epidemiology of eating disorders?0,5 % - kobiet (młodzież i dorośli) – anoreksja 1-5% - bulimia
53 3. What physical findings are associated with anorexia nervosa and bulimia nervosa?
54 3. What physical findings are associated with anorexia nervosa and bulimia nervosa?
55 4. What studies/tests should you order as part of your initial evaluation of a patient suspected to have an eating disorder? Wywiad !!!, badanie fizykalne !!! Odchylenia laboratoryjne: białka, glukozy, leukocytów albuminy, AspAT, AlAT, bilirubina EKG zaburzenia rytmu; bradykardia wydłużenie QT Zaburzenia endokrynologiczne: LH, FST, T3, rT3 kory nadnerczy
56 5. What medical complications are associated with these disorders?
57 5. What medical complications are associated with these disorders?
58 5. What medical complications are associated with these disorders?
59 5. What medical complications are associated with these disorders?
60 5. What medical complications are associated with these disorders?
61 5. What medical complications are associated with these disorders?
62 5. What medical complications are associated with these disorders?
63 5. What medical complications are associated with these disorders?
64 5. What medical complications are associated with these disorders?
65 5. What medical complications are associated with these disorders?
66 6. What are the guidelines for hospitalization of a patient with an eating disorder?
67 6. What are the guidelines for hospitalization of a patient with an eating disorder?
68 Powolny przyrost masy, refeeding syndrome! 7. What is the approach to treatment for a patient in the clinic setting? Powolny przyrost masy, refeeding syndrome! 1000–1600, kcal/dz. 250 – 1000g/tyg Waga % masy należnej do wysokośći. EN Psychoterapia Leki – SSRI ?!
69 30% - reasonably well, but still continue to have symptoms 8. What is the prognosis? 50% - do well over time 30% - reasonably well, but still continue to have symptoms 20% - poorly. The mortality rate of eating disorders is 5-10% both due to medical complications and suicide. Early and aggressive treatment has a positive effect on prognosis.
70 Naprawdę koniec Dziękuję!