1 Aneta Januszko-SzakielDługoterminowa archiwizacja elektronicznych zasobów bibliotecznych - przegląd stosowanych metod ochrony Aneta Januszko-Szakiel I Krakowska Konferencja Bibliotek Naukowych „Książka czy plik, tradycja czy nowoczesność?”

2 Plan wypowiedzi Długoterminowa archiwizacja publikacji elektronicznych – definicja terminu Zasoby elektroniczne w bibliotekach i ich nośniki Próby odczytu najstarszych publikacji elektronicznych – wyniki i wnioski z eksperymentu

3 Długoterminowa archiwizacja publikacji elektronicznychzgromadzenie publikacji elektronicznych określone zabiegi natury konserwatorskiej użyteczność publikacji w długim czasie użyteczność = odczyt i prezentacja treści publikacji w formie zrozumiałej dla użytkownika długoterminowy = najbardziej odległy w przyszłości, liczący ponad sto lat cel archiwizacji - zabezpieczenie wiarygodności, autentyczności, integralności, poufności publikacji oraz ich informacji kontekstowych, czyli metadanych dla obecnych i przyszłych użytkowników

4 Nośniki publikacji elektronicznychNajstarsze zgromadzone w polskich bibliotekach dokumenty elektorniczne pochodza z lat Są zapisane na dyskietkach typu Dyskietki 5,25 oraz 3,5 cala, płyty optyczne typu CD-ROM i DVD-ROM, dyski

5 Składowanie publikacji elektronicznychNawet składowanie nośników cyfrowych w odpowiednich warunkach mikroklimatycznych i Macierz dyskowa, biblioteka taśmowa

6 Przyczyny utraty dostępu do treści dokumentów elektronicznychOdpowiednie warunki mikroklimatyczne i procedury bezpieczeństwa to za mało aby mówić o archiwizacji długoterminowej. Próby odczytu najstarszych publikacji elektronicznych przechowywanych w bibliotekach nie powiodły się. Przyczyny to: uszkodzenie fizyczne nośnika brak dostępu do urządzeń umożliwiających odczyt z nośnika brak środowiska programowego. Nawet składowanie nośników cyfrowych w odpowiednich warunkach mikroklimatycznych i

7 Metody ochrony zasobów elektronicznychtworzenie komputerowych muzeów odświeżanie nośnika zmiana generacji nośnika migrowanie do aktualnych formatów emulowanie oryginalnego środowiska tworzenie certyfikowanych wiarygodnych repozytoriów cyfrowych Nawet składowanie nośników cyfrowych w odpowiednich warunkach mikroklimatycznych i

8 Wnioski stała obserwacja zmian technologicznych + właściwa reakcja na te zmiany opracowanie zunifikowanej strategii postępowania z zasobami elektronicznymi inicjowanie działań archiwizacyjnych przez środowisko bibliotekarzy i informatologów założenie współodpowiedzialności i współpracy wszystkich środowisk, instytucji i organizacji, tworzących, korzystających i chroniących narodowe dziedzictwo nauki i kultury Nawet składowanie nośników cyfrowych w odpowiednich warunkach mikroklimatycznych i

9 dr Aneta Januszko-SzakielDziękuję za uwagę! dr Aneta Januszko-Szakiel dr Aneta Januszko-Szakiel, I Krakowska Konferencja Bibliotek Naukowych „Książka czy plik, tradycja czy nowoczesność?”