1 Podstawy skutecznej obsługi i rozwoju transportu miejskiego wysokiej jakości(ang. HQPT – High Quality Public Transport) MATERIAŁY DODATKOWE Wskazówki dotyczące rozwoju HQPT w małych i średnich miastach europejskich

2 - ZAKRES: małe i średnie miasta w Unii Europejskiej OGÓLNE PROJEKT PROCEED – Podstawy skutecznej obsługi i rozwoju transportu publicznego wysokiej jakości (HQPT) - Projekt europejski projekt finansowany przez Komisję Europejską ( ) - CEL: Pomoc w planowaniu, rozwoju i wdrażaniu efektywnych i wydajnych systemów publicznego transportu autobusowego - ZAKRES: małe i średnie miasta w Unii Europejskiej - EFEKT: „Wskazówki w zakresie transportu publicznego wysokiej jakości” oraz „Materiały dodatkowe” Więcej informacji oraz dokument z ostateczną wersją Wskazówek: Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

3 ZAKRES NINIEJSZEJ PREZENTACJI OGÓLNE ZAKRES NINIEJSZEJ PREZENTACJI Planowanie, wdrażanie oraz obsługa systemu autobusowego transportu publicznego wysokiej jakości: Wskazówki dotyczące metod analizy rynku Wskazówki dotyczące rozwoju i unowocześniania sieci oraz infrastruktury Wskazówki dotyczące finansowania Wskazówki dotyczące zarządzania Wskazówki dotyczące marketingowych Przykłady i miejsca badań Rekomendacje Wnioski Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

4 - Jakich wskaźników można użyć do opisania docelowego poziomu jakości?OGÓLNE Kontrola jakości jako element zarządzania usługami transportu publicznego: - Jak osiągnąć określony poziom jakości usług (punktualność, niezawodność, …)? - Jakich wskaźników można użyć do opisania docelowego poziomu jakości? - Jak mierzyć, kontrolować, certyfikować lub normalizować jakość? Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

5 Piramida jakości w transporcie publicznymOGÓLNE Zasada Koła Jakości Piramida jakości w transporcie publicznym Podstawowe charakterystyki usług są bazą TP, nad nimi komfort i usługi dodatkowe, na wszystko zaś wpływają kwestie organizacyjne / operacyjne. Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

6 Metody analizy aspektu rynkowego Analiza: - Uwarunkowań lokalnych RYNEK Metody analizy aspektu rynkowego Analiza: - Uwarunkowań lokalnych - Lokalnego popytu na komunikację - Potrzeb i oczekiwań użytkowników - Monitoringu wyników Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

7 Rozwój strategii planowania na początkowych etapach procesu planowania SIEĆ HQPT jako część miejskiej polityki transportowej zintegrowanej z planami zagospodarowania przestrzeni: Rozwój strategii planowania na początkowych etapach procesu planowania Wdrożenie polityki na obsługiwanych / nieobsługiwanych obszarach w celu znalezienia równowagi między ekonomicznym a społecznym popytem Potrzeba silnej woli politycznej Dobra współpraca między deweloperami, planistami miejskimi, finansowymi i transportowymi Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

8 Rozwój i unowocześnianie sieci i infrastruktury- Plan na różnych poziomach: krótko- / średnio- / długo-terminowy - Koordynacja rozkładów jazdy - Intermodalność: strategie przesiadek - Buspas’y i uprzywilejowanie w ruchu drogowym Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

9 Przykłady szlaków autobusowych i przywilejów w ruchuSIEĆ Rozwój i unowocześnianie sieci i infrastruktury: Przykłady szlaków autobusowych i przywilejów w ruchu Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

10 Dostępność i lokalizacja przystanków autobusowychSIEĆ Wygląd pojazdów Wyświetlacze informacji w czasie rzeczywistym w autobusach, przystanki i miejsca przyciągania Dostępność i lokalizacja przystanków autobusowych Spowalnianie ruchu Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

11 Przykłady SIEĆ Dwukierunkowy szlak autobusowy przylegający do ogólnodostępnej ulicy zapobiegający nieuprawnionemu użyciu szlaku w Annecy Znak drogowy wskazujący okresowy buspas w Cambridge Ogólnodostępna droga jednokierunkowa z kontrapasem autobusowym prowadzącym do centrum (0,7 km) w Chámbery Buspas o dostępie ograniczonym przez podnoszący się słupek Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

12 w miejskich sieciach autobusowychPopularne typy linii w miejskich sieciach autobusowych SIEĆ Linia średnicowa Linia pętlowa Linia okrężna Linia peryferyjna Linia promienista Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

13 W jaki sposób finansować udoskonalenia FINANSOWANIE W jaki sposób finansować udoskonalenia w systemach transportu publicznego? Uzasadnienie wywodzące się z ekonomii dobrobytu poprzez Analizę kosztów i korzyści (ang. Cost Benefit Analysis, CBA) Kontrakty i przetargi na usługi: regulacja rynku, programy motywacyjne oparte na wynikach, postanowienia dotyczące finansowania i świadczenia usług Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

14 Innowacyjne finansowanie? - Podatek od wynagrodzeń - Opłaty i kary za parkowanie - Sponsorowane linie autobusowe - Podatki konsumpcyjne - Opłaty drogowe - Podatki od nieruchomości, itd., … Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

15 Reklama na autobusach i przystankach Przykłady: FINANSOWANIE Reklama na autobusach i przystankach Przykłady: - Autobusy w Brighton i Hove (UK) - Reklama systemu Park & Ride na autobusach w Plymouth (UK) Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

16 Poziom opłat FINANSOWANIE Struktura opłat System biletowyRamy finansowe + Cele Ewaluacja / Informacje zwrotne System taryfowo-biletowy Wpływ / rezultaty Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

17 Komputerowe systemy kontroli operacyjnejZARZĄDZANIE ZARZĄDZANIE Komputerowe systemy kontroli operacyjnej Bezprzewodowa komunikacja między jednostką GPS w pojeździe, satelitą GPS, systemem radiowym i centrum kontroli ruchu przy pomocy GPS i sygnału radiowego Bezprzewodowa komunikacja między nadajnikami w pojazdach, infrastrukturą drogową i komputerem centralnym przy pomocy sygnału radiowego (Źródło obu ilustracji: ITS Decision, California Center for Innovative Transportation na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley i Caltrans, 2005) Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

18 Planowanie operacyjneZARZĄDZANIE Dlaczego powinno się stosować systemy automatycznego zliczania pasażerów w pojazdach? Planowanie operacyjne Planowanie strategiczne - Podział zysków Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

19 - Miejsce parkowania, konserwacja i naprawa pojazdów ZARZĄDZANIE - Miejsce parkowania, konserwacja i naprawa pojazdów - Strategie przeglądów i czyszczenia pojazdów - Strategie efektywnego wykorzystania pojazdów - Strategie rekrutacji i szkoleń pracowników oraz komunikacji z pracownikami - Oprogramowanie do zarządzania pracownikami i flotą - Struktura zarządzania Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

20 - Priorytety w sygnalizacji świetlnej na skrzyżowaniach? ZARZĄDZANIE W jaki sposób system autobusowy może być tak skuteczny jak system tramwajowy: - Priorytety w sygnalizacji świetlnej na skrzyżowaniach? - Skoordynowany system pojazdów i przystanków? Wysoka częstotliwość? Proste trasy? - Elastyczność w kwestii zmian tras? Wydzielone pasy? Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

21 Opracowanie strategii marketingowych: - Sposoby przyciągnięcia nowych użytkowników Strategia budowania świadomości marki Tożsamość wizualna Marketing polityczny Ocena produktu Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

22 - Zarządzanie kontaktami z klientami MARKETING Która strategia marketingowa najlepiej pasuje do specjalnej grupy docelowej? - Zarządzanie kontaktami z klientami - Marketing jako czynnik biznesowy - System informacji i system biletowy Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

23 Opracowanie strategii marketingowych: Baza wiedzy o potencjalnych klientach Informacje zwrotne od klientów Rada klientów Gwarancje dla pasażerów Centrum informacji dla klientów Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

24 Przykład: Współpraca z „Parkuj i Jedź” w CorkMARKETING Przykład: Współpraca z „Parkuj i Jedź” w Cork Obiekt Park & Ride w Black Ash 904 miejsca parkingowe w pierwszym obiekcie tego typu w Irlandii Sfinansowany przez Ministerstwo Transportu Usługi świadczy Bus Éireann na mocy kontraktu z Cork City Council Dochód przekroczył koszty operacyjne Otrzymał nagrodę doskonałości w kategorii Usługi publiczne za innowacyjność Specjalne autobusy piętrowe Opłata za samochód (5 €) obejmuje przejazd autobusem Priorytet dla autobusów na korytarzu transportowym W 1-szym roku z usługi skorzystało osób Autobus Park & Ride, Cork (Irlandia) Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

25 Informacje przed, po i w trakcie podróżyMARKETING Informacje przed, po i w trakcie podróży Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

26 MARKETING System biletowy: Perspektywa klientaPrzykład: Przejrzysta tożsamość marki na specjalnych automatach biletowych sieci autobusowej Fastrack w Bluewater (Zjednoczone Królestwo) Przykład: Wygląd biletu jako część tożsamości marki w Jönköping (Szwecja) Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

27 Plan ogólny i politycznyZALECENIA Proces planowania Analiza rynku Plan ogólny i polityczny Funkcjonowanie systemu Charakterystyka systemu Wskazówki dot. HQPT w małych i średnich miastach europejskich

28 Plan ogólny i polityczny – zaleceniaNależy zapewnić trwałe polityczne wsparcie dla projektu. Należy dążyć do bezpiecznego i długoterminowego finansowania. HQPT wymaga dodatkowego wsparcia w ramach polityki rozwoju transportu. Transport publiczny (TP) jest kluczowym elementem urbanistyki. Należy zapewnić jasny podział obowiązków między podmiotami zaangażowanymi w planowanie. Trzeba włączyć miejski transport autobusowy w lokalne założenia planowania ruchu. Korzystaj z najlepszych praktyk u innych. Zapewnij wysoką dostępność usług TP w ciągu całego dnia. Należy zapewnić ciągłość systemu.

29 Analiza rynku – zaleceniaKonieczne jest zdobycie dokładnej wiedzy na temat danego obszaru miejskiego. Należy wdrożyć procedury zarządzania jakością w celu analizy wydajności. Korzystaj z najlepszych praktyk u innych.

30 Charakterystyka systemu – zaleceniaPotraktuj TP jako kluczowy element planowania rozwoju miasta. Trzeba włączyć miejski transport autobusowy w lokalne założenia planowania ruchu. „Myśląc o tramwajach, wykorzystuj autobusy”. Korzystaj z najlepszych praktyk u innych. Należy dążyć do atrakcyjnej i obejmującej całe miasto integracji produktów transportu publicznego. Wysoka jakość w całym „zestawie” usług. Zapewnij wysoką dostępność usług TP w ciągu całego dnia. Stały marketing jako główny czynnik sukcesu. Należy zapewnić ciągłość systemu.

31 Funkcjonowanie systemu – zaleceniaNależy zapewnić jasny podział obowiązków między podmiotami zaangażowanymi w planowanie. Należy wdrożyć procedury zarządzania jakością w celu analizy wydajności. Wysoka jakość w całym „zestawie” usług. Należy dążyć do atrakcyjnej i obejmującej całe miasto integracji produktów transportu publicznego. Korzystaj z najlepszych praktyk u innych. Atrakcyjna oferta biletów i przejrzysty system biletowy to konieczność. Trzeba rozważyć zakres wykorzystania sprzętu technicznego. Stały marketing jako główny czynnik sukcesu. Należy zapewnić ciągłość systemu.

32 PODSUMOWANIE Transport Publiczny Wysokiej Jakości (HQPT) to system transportu publicznego, który jest w stanie konkurować z wykorzystywaniem samochodów prywatnych. „Myśląc o tramwajach, wykorzystuj autobusy”. - Ważna rola kompleksowego podejścia: pojazdy, przystanki, materiały informacyjne, itp., jako jeden „produkt” – miejskie systemy autobusowe.