1 Anna Gryta Biblioteka Główna ZUTZASTOSOWANIE ZASAD ARCHITEKTURY INFORMACJI W UDOSTĘPNIANIU ZASOBÓW BIBLIOTEKI Anna Gryta Biblioteka Główna ZUT

2 ILOŚĆ INFORMACJI POWSTAJĄCA W CIĄGU ROKU1 – 2 eksabajtów niepowtarzalnych informacji* 1 eksabajt = 1018 bajtów czyli bajtów _____________________________________ *”How much information?” – program badawczy przeprowadzony na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, dostepny w Internecie –

3 ARCHITEKTURA INFORMACJIInterdyscyplinarna dziedzina wiedzy obejmująca: projektowanie wizualne; projektowanie informacji; bibliotekoznawstwo; psychologię poznawczą; ergonomię; dziennikarstwo.

4 ARCHITEKTURA INFORMACJI DEFINICJA1Sztuka oraz nauka organizowania informacji w celu ułatwienia ludziom efektywnego zaspokojenia ich potrzeb informacyjnych.

5 ARCHTEKTURA INFORMACJI DEFINICJA 2Proces organizowania, nazewnictwa, projektowania nawigacji i systemów wyszukiwawczych pomocnych w znajdowaniu i zarządzaniu informacją.

6 ARCHITEKTURA INFORMACJI DEFINICJA 3Nowa dyscyplina poznawcza i praktyczna zajmująca się dostarczaniem zasad projektowania i tworzenia konstrukcji w obrazie wirtualnym.

7 CELE ARCHITEKTURY INFORMACJIOSZCZĘDZAJ CZAS CZYTELNIKA (Jedno z pięciu praw S.R.Ranganathana,1931 r.) „NIE KAŻ MI MYŚLEĆ” (Architekt informacji S.Krug, 2006 r.)

8 ARCHITEKTURA INFORMACJI W BIBLIOTECE - HISTORIA660 lat p.n.e.- zbiory glinianych tabliczek króla asyryjskiego były posegregowane tematycznie;

9 ARCHITEKTURA INFORMACJI W BIBLIOTECE - HISTORIA330 lat p.n.e. – w Bibliotece Aleksandryjskiej znajdowało się 120 zwojów bibliograficznych;

10 ARCHITEKTURA INFORMACJI W BIBLIOTECE - HISTORIA1876 r. – Melvil Devey opracowuje system klasyfikacji dziesiętnej.

11 ARCHITEKTURA INFORMACJI W BIBLIOTECEOrganizacja przestrzeni bibliotecznej (rzeczywistej); Edukacja użytkowników; Ewaluacja zasobów sieci; Projektowanie serwisów internetowych.

12 ORGANIZACJA PRZESTRZENI BIBLIOTECZNEJArchitektoniczny projekt pomieszczeń biblioteki; Rozmieszczenie czytelni, oddziałów informacji itd. Sposób udostępniania zbiorów (systemy klasyfikacji, rodzaje dostępu).

13 ORGANIZACJA PRZESTRZENI BIBLIOTECZNEJ – WOLNY DOSTĘP

14 EDUKACJA UŻYTKOWNIKÓWCel – użytkownik niezależny i samodzielny: Sam korzysta z różnych źródeł informacji; Stosuje odpowiednie techniki i strategie wyszukiwawcze; Wykorzystuje narzędzia umożliwiające poruszanie się po środowisku rzeczywistym i cyfrowym

15 EWALUACJA ZASOBÓW SIECIGoogle jak punk wyjścia dla wszystkich poszukiwań w Internecie; Rzetelność informacji w Internecie; Open Access; Niebezpieczeństwa wynikające z korzystania z sieci (Phishing*) _______________________________________________________________________________________________________________ *Phishing polega na wykradaniu od osób korzystających z internetu ich danych osobowych, haseł, loginów itp.podszywając się pod oryginalne strony instytucji

16 STRONA WWW JAKO ŹRÓDŁO INFORMACJI O BIBLIOTECE I JEJ ZASOBACHPodstawowe informacje o bibliotece (historia, struktura, dane adresowe itp.) Informacje o zbiorach; Zasady udostępniania zbiorów; Informacje o katalogach; Usługi świadczone przez bibliotekę i inne.

17 JAK PROJEKTOWĆ STRONY WWW BIBLIOTEK?- Logo serwisu należy umieszczać w lewym, górnym rogu, musi być ono dobrze widoczne; - Najważniejsze informacje powinny być najbardziej dostępne; - Tytuły muszą odpowiadać zawartości, być jasne, przejrzyste – na pierwszy rzut oka informować czytelnika o tym, gdzie trafi klikając na dany link. Nie ma sensu wymyślać nietypowych nazw, gdyż użytkownicy stracą czas na zgadywanie, co kryją poszczególne łącza.

18 JAK PROJEKTOWĆ STRONY WWW BIBLIOTEK?- Użytkownik nie czyta treści, lecz ją przegląda; Użytkownik nie wybiera optymalnie, lecz zadowala się wynikiem; Czytelnik nie myśli jak coś działa, lecz jakoś „sobie radzi”.

19 TRZY PRAWA FUNKCJONALNOŚCI S. KRUGAI. Nie każ mi myśleć! Oglądana strona WWW powinna być, na ile to możliwe, zrozumiała, oczywista i niewymagająca dodatkowych objaśnień.

20 TRZY PRAWA FUNKCJONALNOŚCI S. KRUGAII. Nie ma znaczenia, ile razy musisz kliknąć, pod warunkiem, że każde kliknięcie jest wyborem dokonanym jednoznacznie i bez chwili zastanowienia.

21 TRZY PRAWA FUNKCJONALNOŚCI S. KRUGAIII. Wyrzuć połowę słów z każdej strony, a potem połowę z tego, co zostało. Pozbycie się zbędnych słów: redukuje chaos na stronie; sprawia, że treści użyteczne stają się jeszcze bardziej widoczne; skraca strony, co umożliwia użytkownikowi oglądanie większej ich części bez konieczności przewijania.

22 STRONA DOMOWA BIBLIOTEKI GŁÓWNEJ ZUT

23 STRONA DOMOWA BIBLIOTEKI WTiICH

24 INSTRUKCJE

25 FORMAT HIPERŁĄCZY Jest: Lepiej: np. Lepiej: np.

26 ARCHITEKT INFORMACJI - STUDIAStudia podyplomowe dla bibliotekarzy –Architektura informacji. Zarządzanie informacją w serwisach internetowych Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie - Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa

27 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ