1 Audiometria Elektrofizjologiczna Obiektywne Badanie SłuchuGliwice, 24 marca 2009

2 Agenda Budowa ucha Audiometria elektrofizjologiczna Typy AEPABR ASSRs Badanie ABR Badanie ASSRs Automatyzacja ABR Literatura

3 Budowa ucha

4 Budowa ucha Audiometria impedancyjna

5 Budowa ucha Otoemisja akustyczna

6 Budowa ucha Audiometria elektrofizjologiczna

7 Agenda Budowa ucha Audiometria elektrofizjologiczna Typy AEPABR ASSRs Badanie ABR Badanie ASSRs Automatyzacja ABR Literatura

8 Audiometria elektrofizjologicznaZbiór metod opartych o pomiar i analizę biopotencjałów elektrycznych, będących efektem aktywacji kolejnych elementów układu słuchowego. W prawidłowo pracującym kanale słuchowym można zarejestrować ok. 20 różnych potencjałów. Generują je m.in. ślimak, nerw słuchowy, ośrodki w pniu mózgu, kora mózgowa i inne. Największe znaczenie w praktyce klinicznej mają potencjały wywołane pnia mózgu – ABR (ang. auditory brainstem responses).

9 Audiometria elektrofizjologicznaBiopotencjały zbierane z błony bębenkowej: ECoG – elektrokochleografia Biopotencjały zbierane z powierzchni głowy pacjenta ABR - potencjały wywołane pnia mózgu (wczesne) (1-12ms po podaniu bodźca) MLR - potencjały średniolatencyjne (12-50ms po podaniu bodźca) CERA - badanie odpowiedzi korowych (50-300ms po podaniu bodźca) CNV - potencjały późne ( ms po podaniu bodźca)

10 Audiometria elektrofizjologicznaPień mózgu Struktura anatomiczna ośrodkowego układu nerwowego, obejmująca wszystkie twory leżące u podstawy czaszki. Znajduje się tam: ośrodek oddychania, ośrodek regulujący pracę serca, ośrodek regulujący ciśnienie tętnicze, ośrodek regulujący temperaturę organizmu, ośrodek regulujący metabolizm, ośrodki odruchowe wzroku i słuchu, ośrodek integracji bodźców ruchowych i czuciowych.

11 Audiometria elektrofizjologicznaczęść dystalna nerwu słuchowego (VIII n.) część proksymalna nerwu słuchowego (VIII n.) jądra ślimakowe oliwka górna jądra wstęgi bocznej (lateral leminiscus)

12 Audiometria elektrofizjologicznaMetoda słuchowych potencjałów wywołanych pnia mózgu stosowana jest w praktyce klinicznej: dla określenia czułości narządu słuchu, w diagnostyce różnicowej zaburzeń słuchu, w monitorowaniu funkcji nerwu słuchowego i pnia mózgu podczas zabiegów neurochirurgicznych, w badaniach przesiewowych słuchu u noworodków i niemowląt.

13 Agenda Budowa ucha Audiometria elektrofizjologiczna Typy AEPABR ASSRs Badanie ABR Badanie ASSRs Automatyzacja ABR Literatura

14 Typy AEP ABR Auditory Brainstem ResponsePotencjały wywołane pnia mózgu ASSRs Auditory Steady-State Evoked Responses Słuchowe potencjały stanu ustalonego

15 Agenda Budowa ucha Audiometria elektrofizjologiczna Typy AEPABR ASSRs Badanie ABR Badanie ASSRs Automatyzacja ABR Literatura

16 Badanie ABR ∑ EEG

17 Badanie ABR - stymulacjatrzask toneburst Przetwornik: słuchawki audiologiczne słuchawki wewnątrzuszne wibrator kostny

18 Badanie ABR – zbieranie i uśrednianie danychZarejestrowany sygnał EEG ulega uśrednieniu w celu wyeliminowania przypadkowych czynności mózgu.

19 Badanie ABR – analiza Analiza ilościowa:wartość latencji fal I, III i V wartości interwałów między I-III, III-V, I-V iloraz międzyuszny amplitud fal V Analiza jakościowa: obecność fal w odpowiedzi kształt zapisu i powtarzalność

20 Badanie ABR – analiza

21 Badanie ABR - analiza

22 ABR – audiogram Próg słyszenia to najniższa intensywność tonu, przy której pacjent słyszy ton. Audiogram to wykres wartości progów słyszenia w funkcji częstotliwości tonów.

23 ABR – zalety Badanie przesiewowe oparte na metodzie ABR charakteryzuje się bardzo dużą czułością i specyficznością (ok. 98%). Możliwość wychwycenia innych patologii układu słuchowego (obecność guzów). Nieinwazyjność (z wyłączeniem narkozy u dzieci 1-4 letnich). Możliwość automatyzacji badania - brak interakcji z pacjentem. Rekonstrukcja audiogramów.

24 Agenda Budowa ucha Audiometria elektrofizjologiczna Typy AEPABR ASSRs Badanie ABR Badanie ASSRs Automatyzacja ABR Literatura

25 Badanie ASSRs Słuchowe potencjały stanu ustalonego (ASSRs - auditory steady-state evoked responses) składają się z zarejestrowanych w mózgu zjawisk elektrycznych będących wynikiem stymulacji akustycznej, których widmo pozostaje stałe w czasie. Można je zaobserwować w sytuacji, gdy stymulacja akustyczna jest wysyłana do ucha z wystarczająco dużą częstością, aby elektryczne odpowiedzi mózgu na kolejne stymulacje łączyły się ze sobą. Potencjały będące wynikiem łączenia reakcji na stymulację, gdy układ dochodzi do stanu stabilnego, stają się słuchowymi potencjałami stanu ustalonego (John, Lins, Boucher i Picton, 1998).

26 Badanie ASSRs Nie tylko czyste tony, ale również sinusoidalna modulacja amplitudowa lub częstotliwościowa ciągłego sygnału nośnego o stałej częstotliwości może być wykorzystana do wywołania słuchowych potencjałów stanu ustalonego. Badanie ASSRs składa się z następujących elementów: generowanie wieloskładnikowego bodźca słuchowego (modulowanego amplitudowo, AM2 i/lub częstotliwościowo), rejestracja zjawisk elektrycznych w mózgu, będących odpowiedzią na bodziec, wyświetlanie zebranych wyników i ich widma, określenie, czy zarejestrowana aktywność mózgu będąca wynikiem stymulacji jest większa od szumu (tła) elektroencefalograficznego.

27 Badanie ASSRs EEG FFT F-Test (istotność)

28 Badanie ASSRs - stymulacjawieloskładnikowe bodźce słuchowe (czyste tony zmodulowane AM i/lub FM) Przetwornik: słuchawki audiologiczne słuchawki wewnątrzuszne wibrator kostny

29 Badanie ASSRs - stymulacjaBrak modulacji 1000 Hz 100 % AM (80 Hz) 50 % AM (80 Hz) 50 % FM 20 % FM 50% AM (80 Hz) 20 % FM

30 Badanie ASSRs - stymulacja500 Hz (77 Hz) 1000 Hz (85 Hz) 2000 Hz (93 Hz) 4000 Hz (101 Hz) Stymulacja wynikowa

31 Badanie ASSRs – zbieranie danychNośna Hz Mod Hz Prawe Lewe 500 77 81 1000 85 89 2000 93 97 4000 101 105 Przyjmuje się, że region ślimaka pobudzany przez częstotliwość nośną (np Hz) musi prawidłowo pracować, aby została wygenerowana odpowiedź na modulację (np. 85 Hz).

32 Badanie ASSRs – analiza50 40 30 20 dB HL 81 89 97 105 Częstotliwość (Hz)

33 Badanie ASSRs – audiogramTest behawioralny ASSRs .5 1 2 4 kHz 120 20 40 60 80 100 dB HL Ucho lewe Ucho prawe 70 50 30

34 Agenda Budowa ucha Audiometria elektrofizjologiczna Typy AEPABR ASSRs Badanie ABR Badanie ASSRs Automatyzacja ABR Literatura

35 Automatyzacja ABR Wzorzec „idealnej” odpowiedzi (zależny od wieku badanego) wraz z miarą przystawania do wzorca oraz warunkiem brzegowym.

36 Agenda Budowa ucha Audiometria elektrofizjologiczna Typy AEPABR ASSRs Badanie ABR Badanie ASSRs Automatyzacja ABR Literatura

37 Literatura Osterhammel P. A.: “Otoemisja akustyczna”, Otolaryngologia polska, Tom VIII, Suplement No 15, , 1994. Smurzyński J.: “Podstawy badań otoemisji akustycznej”, Audiofonologia, Tom VII, 5-18, 1995. Śliwińska-Kowalska M., Sułkowski W., Murowaniecki Z.:“ Emisja otoakustyczna wywołana – badania u osób z prawidłowym słuchem”, Otolaryngologia polska, XLIX, 1, 46-56, 1995. Kochanek K.: Ocena progu słyszenia za pomocą słuchowych potencjałów wywołanych pnia mózgu w zakresie częstotliwości 500–4000 Hz, Praca habilitacyjna, Warszawa, Wydawnictwa Akademii Medycznej w Warszawie, 2000 Musiek F. E., Rintelmann W. F.: Contemporary perspectives in hearing assessment, Boston, Allyn and Bacon, 1999 A. Pruszewicz (red.): Zarys audiologii klinicznej, Wydawnictwa Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego, Poznań 1999 Stapells D. R., Oates P.: Estimation of the pure–tone audiogram by the auditory brainstem response, a review. „Audiology & Neuro–Otology” 1997, 2, 5, 257–280

38 Dziękujemy za uwagę! Iwona MachowskaMarketing & New Business Manager Tel Ul. Toszecka 101/ Gliwice Tel