1 Badanie naprężeń własnych za pomocą ultradźwiękówBolesław AUGUSTYNIAK

2 Założenia metody UD Prędkość fali UD zależy od naprężenia Zależności te opisuje nieliniowa teoria sprężystości

3 Liniowa teoria zależności v(naprężenie)r gęstość l, m - stałe Lamego (drugiego rzędu) V11 – fala podłużna V12– fala poprzeczna Wskaźniki ij oznaczają: i – kierunek propagacji fali, j – kierunek drgań Naprężenie zmienia gęstość – a więc i prędkość

4 Nieliniowa teoria sprężystościmodel Hughes i Kelly (1953) prędkość fali UD z uwzględnieniem członów 3-go rzędu w energii sprężystej

5 Wyrażenie na v(naprężenie)Wskaźniki ijk : i – kierunek propagacji fali, j – kierunek drgań cząstek, k – kierunek naprężenia l, m, n : stałe sprężystości trzeciego rzędu

6 Wyrażenie na v - pozostałe

7 Metodyka skalowania 1 – materiał2 – układ ND fal przypowierzchniowych podłużnych i poprzecznych 3 – głowica fal podłużnych i poprzecznych oróżnej polaryzacji

8 Wynik kalibracji 11 – podłużna , || , 12 – poprzeczna, || 21 – poprzeczna, , polaryzacja ||  23 - poprzeczna, , polaryzacja   22 - podłużna, 

9 Wpływ naprężeń na prędkość różnych fali UD

10 Stałe 2-ego i 3-ego rzędu dla stali [MPa ]

11 Metoda uproszczona Kierunki: i – fali, j – drgań, k - naprężenia

12 Wpływ temperatury na zmianę prędkościDla v = 5000 m/s zmiana 10 m/s to około 0,2 % v Równoważna jest naprężeniu 150 MPa dla fal L

13 Pomiar prędkości metodą czasu przelotu

14 Pomiar czasu przelotu metodą ‘echa’The signal records is analyzed in frequency domain, Fig.3. Unwrapped phase characteristics q(f) in an optimally selected frequency band is linearized by the least square method. The wave-path time shift t may be determined by relations qlin = 2p(const.-t.f) and t = t(s) - t(0). The deviation of the phase q(f) from the straight line qlin is plotted in lower part. Small fluctuations around lincarized phase characteristics are visible in the case of the transmitted T-wave.

15 Pomiar czasu przelotu metodą fali ciągłeja) Magnitude R(f) of the swept harmonic L- wave generated in a specimen. b) Evaluation of the first L-wave reflection time delay tR. c) Comparision of phase oscillations q - q lin with its theoretical prediction (8) of f(f) assuming tR = L0/c

16 Głowice UD do badań naprężeńFale przypowierzchniowe , DEBRO, IPPT

17 Fale przypowierzchniowe , DEBRO, IPPTPomiary dla szyn Fale przypowierzchniowe , DEBRO, IPPT

18 Pomiary dla szyn -weryfikacjaDEBRO, IPPT

19 Pomiary dla kół kolejowychWieńce monobloków DEBRO, IPPT, fale poprzeczne liniowo-spolaryzowane

20 Pomiary dla kół kolejowychDEBRO, IPPT, Fale podpowierzchniowe – naprężenia na powierzchni Fale poprzeczne – naprężenie średnie na szerokości wieńca

21 DEBRO, IPPT, Pomiary dla wałówNaprężenia wzdłużne na powierzchni wału , uśrednione dla 20 cm, Fale pod-powierzchniowe

22 Pomiary dla spoin – układ głowic

23 Pomiary dla spoin – rozkład naprężeń

24 Wnioski Zalety Wady 1. Można badać naprężenia przypo-wierzchniowe i uśrednione w głębi każdego materiału sprężystego 2. Jest znany model – nieliniowa teoria akusto-sprężystości 3. Ciągle rozwijana 1. Bardzo trudna technika pomiaru czasu przelotu fali 2. Konieczność uwzględniania wpływu temperatury oraz tekstury 3. Zastosowano praktycznie tylko do szyn i kół oraz wałów

25 Pomiary naprężeń - efekt dwójłomności fal (new)Naprężenia wewnątrz ściskanego wałka ceramicznego Dreszer USA,