1 Badanie pn.,,Ocena skuteczności i efektywności wsparcia osób z grupy wiekowej 45+ w poszczególnych priorytetach komponentu regionalnego PO KL w województwie mazowieckim Posiedzenie Komitetu Monitorującego RPO WM na lata 2014 -2020 21 marca 2016 r. Departament Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich
2 PROBLEMATYKA I METODOLOGIA BADANIA
3
4 METODOLOGIA BADANIA Pogłębione wywiady telefoniczne – ITI (n=9) Studium przypadku projektów (n=6) Komputerowo wspomagane wywiady telefoniczne - CATI (projektodawcy n=279; uczestnicy projektów n=621; przedsiębiorcy n=306) Indywidualne wywiady pogłębione – IDI (n=6) Metoda podwójnej różnicy (difference-in-difference - DiD) Benchmarking Desk research (dokumenty strategiczne; raporty z badań o zasięgu ogólnokrajowym dotyczących PO KL; dane statystyczne ZUS, GUS, BKL, EUROSTAT; dane systemu SIMIK, LSI; wnioski o dofinansowanie projektów; wnioski o płatność)
5 CHARAKTERYSTYKA UCZESTNIKÓW PROJEKTÓW
6 W przypadku najstarszych mieszkańców regionu mamy do czynienia z największymi ograniczeniami w zakresie dostępności wsparcia finansowanego ze środków EFS lub największą pasywnością w korzystaniu z niego – w porównaniu z osobami w wieku do 45 lat udział osób z grupy wiekowej 65+ zamieszkujących obszary wiejskie jest prawie trzykrotnie mniejszy. STRUKTURA UCZESTNIKÓW Miejsce zamieszkania uczestników projektów Struktura wiekowa uczestników projektów do 45 lat - 144 210 45+ - 84 174, w tym: 50+ - 56 900; 65+ - 1299 ______________ RAZEM: 228 384
7 REKOMENDACJE L.p.Wniosek (strona w raporcie) Rekomendacja (strona w raporcie) Sposób wdrożeniaAdresat rekomendacji Klasa rekomendacji 1W przypadku najstarszych mieszkańców regionu mamy do czynienia z największymi ograniczeniami w zakresie dostępności wsparcia finansowanego ze środków EFS lub największą pasywnością w korzystaniu z niego – w porównaniu z osobami w wieku do 45 lat udział osób z grupy wiekowej 65+ jest prawie trzykrotnie mniejszy. (s. 22) Podejmowanie działań zapewniających dostępność wsparcia dla grupy 65+, które wykraczają poza uwzględnienie kategorii 65+ w grupie docelowej, co jest rozwiązaniem niewystarczająco skutecznym w adresowaniu wsparcia do tej kategorii osób. (s. 22) Wprowadzenie dodatkowych kryteriów merytorycznych – szczegółowych premiujących przedsięwzięcia o określonym udziale osób z grupy 65+ w ramach Działań: 8.2, 8.3, 9.1, 9.3, 10.2 (przy jednoczesnym założeniu, że określenie owego udziału nie powinno przekraczać poziomu 15% - dominujący udział w grupie uczestników reprezentujących kategorię wiekową 50+ powinny mieć jednak osoby z grupy 50-65 lat). Podejmowanie w ramach Działania 11.1 działań informacyjno-promocyjnych dedykowanych grupie 65+, tj. uwzględniających specyfikę przekazywanego rodzaju informacji (uproszczenie treści, wykorzystywanie wizerunku osób starszych) oraz stosowanych kanałów komunikacji (przede wszystkim oparcie się o tradycyjne media). IZ RPO WM 2014-2020 WUP MJWPU IP ZIT Rekomendacja programowa operacyjna
8 REKOMENDACJE L.p.Wniosek (strona w raporcie) Rekomendacja (strona w raporcie) Sposób wdrożeniaAdresat rekomendacji Klasa rekomendacji Premiowanie na etapie oceny merytorycznej projektów w ramach Działań: 8.2, 8.3, 9.1, 9.3, 10.2 takich sposobów ich popularyzacji, które angażują osoby i podmioty mogące w sposób bezpośredni dotrzeć do potencjalnych zainteresowanych z grupy 65+ w stopniu większym niż sam projektodawca (najbliższe otoczenie społeczne, samorząd lokalny, parafie itp.). Położenie szczególnego nacisku na powiązanie aktywizacji zawodowej i społecznej w przypadku osób z grupy 65+ (w przypadku Działania 8.2 – wprowadzenie do elementu diagnozy sytuacji osoby nieaktywnej zawodowo także aspektu jej aktywności społecznej i wprowadzenie np. do tematyki szkoleń lub doradztwa elementu znaczenia aktywności społecznej; w przypadku Działań: 9.1 i 9.3 – premiowanie za pomocą kryteriów merytorycznych – szczegółowych przedsięwzięć, w których wsparciem obejmowane są osoby wykluczone społeczne z grupy wiekowej 65+).
9 STRUKTURA UCZESTNIKÓW Sytuacja na rynku pracy w województwie (rok 2014) Sytuacja na rynku pracy w chwili udziału w projekcie Elementem różnicującym populację osób w wieku 45+ jest sytuacja na rynku pracy, z uwzględnieniem dwóch głównych kategorii: osób pracujących oraz osób bezrobotnych (w tym: długotrwale bezrobotnych).
10 REKOMENDACJE L.p.Wniosek (strona w raporcie) Rekomendacja (strona w raporcie) Sposób wdrożeniaAdresat rekomendacji Klasa rekomendacji 3Dodatkowy element różnicujący populację osób w wieku 45+ to sytuacja na rynku pracy, z uwzględnieniem dwóch głównych kategorii: osób pracujących oraz osób bezrobotnych (w tym: długotrwale bezrobotnych). (s. 40-43) Uwzględnienie we wszystkich działaniach wspierających grupę 50+ jej wewnętrznego zróżnicowania ze względu na sytuację na rynku pracy. (s. 40-43) Osoby bezrobotne – Położenie w działaniach projektowych w ramach osi VIII adresowanych do osób z grupy 50+ nacisku na proces poszukiwania zatrudnienia (poradnictwo zawodowe lub/i pośrednictwo pracy) oraz poradnictwo psychologiczne – w odniesieniu do osób z grupy 50+ będących zarówno długotrwałe bezrobotnymi, jak i tracącymi pracę po długim okresie zatrudnienia, tego rodzaju pomoc, realizowana w formule zindywidualizowanej i asystenckiej winna stanowić obligatoryjny element działań projektowych, którego planowane zastosowanie do tej kategorii osób winno być weryfikowane na etapie oceny składanego wniosku o dofinansowanie. Osoby bezrobotne – Wprowadzenie elementu oceny wsparcia dla osób bezrobotnych z grupy 50+ przez pryzmat efektywności zatrudnieniowej, zarówno w ramach Działania 8.1, jak i 8.2, z jednoczesnym określeniem minimalnego progu efektywności zatrudnieniowej na poziomie nie niższym niż ma to miejsce w przypadku osób długotrwale bezrobotnych lub mających niskie kwalifikacje. Z kolei w przypadku Działań: 9.1 i 9.3 – wprowadzenie wskaźnika dotyczącego liczby osób w wieku 50+ zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym pracujących po opuszczeniu programu (łącznie z pracującymi na własny rachunek) i premiowanie za pomocą kryteriów merytorycznych – szczegółowych projektów w największym stopniu przyczyniających się do realizacji wskaźnika. WUP MJWPU Rekomendacja programowa operacyjna
11 REKOMENDACJE L.p.Wniosek (strona w raporcie) Rekomendacja (strona w raporcie) Sposób wdrożeniaAdresat rekomendacji Klasa rekomendacji 3Dodatkowy element różnicujący populację osób w wieku 45+ to sytuacja na rynku pracy, z uwzględnieniem dwóch głównych kategorii: osób pracujących oraz osób bezrobotnych (w tym: długotrwale bezrobotnych). (s. 40-43) Uwzględnienie we wszystkich działaniach wspierających grupę 50+ jej wewnętrznego zróżnicowania ze względu na sytuację na rynku pracy. (s. 40-43) Zdywersyfikowanie działań wspierających adresowanych do każdej z wyodrębnionych grup Osoby bezrobotne – Stosowanie w ramach instrumentu wsparcia w postaci zatrudnienia subsydiowanego preferencji polegających na możliwości uzyskania większego poziomu dofinansowania w sytuacji zatrudnienia osoby z grupy 50+ (w ramach projektów realizowanych w Działaniach: 8.1 i 8.2). Osoby bezrobotne – Stosowanie (w ramach Działań: 8.1 i 8.2) niestandardowych rozwiązań z zakresu subsydiowanego zatrudnienia jak np. intermentoring, czyli objęcie subsydiowanym zatrudnieniem w ramach danego zakładu pracy pracownika starszego (50+) i pracownika młodszego, który znajdowałby się pod opieką pracownika starszego odpowiedzialnego za jego przeszkolenie i wdrożenie do pracy w danym miejscu. Osoby pracujące – Wprowadzenie w Działaniach: 10.2 i 10.3.4 dodatkowego kryterium merytorycznego – szczegółowego premiującego te przedsięwzięcia, w których zapewniony został określony udział osób z grupy 50+. WUP MJWPU Rekomendacja programowa operacyjna
12 STRUKTURA UCZESTNIKÓW Struktura wykształcenia mieszkańców woj. (dane: rok 2014) Wykształcenie uczestników projektu
13 REKOMENDACJE L.p.Wniosek (strona w raporcie) Rekomendacja (strona w raporcie) Sposób wdrożeniaAdresat rekomendacji Klasa rekomendacji 6.W przypadku osób z grupy 45+ mamy do czynienia z relatywnie niskim poziomem wykształcenia (w porównaniu do kategorii młodszych). (s. 20-21) Dostosowanie działań wspierających osoby z grupy 50+ do poziomu i profilu ich wykształcenia. (s. 20-21) Położenie nacisku na działania adresowane do osób raczej o niższym poziomie kwalifikacji i niewykonujących zawodów o charakterze specjalistycznym. Promowanie wśród realizatorów projektów w ramach Działań: 8.1, 8.2, 9.1 i 9.3 wyników badań i analiz potwierdzających, iż głównym atutem osób z grupy 50+ jest ich doświadczenie praktyczne, a istotnym ograniczeniem – niewielka skłonność do pełnej reorientacji zawodowej, tak by projektodawcy mogli w taki sposób planować działania projektowe, by dostosować kierunki ewentualnej reorientacji zawodowej do charakteru dotychczasowej aktywności zawodowej osób z grupy 50+. Premiowanie w ramach Działań: 8.1, 8.2, 9.1, 9.3, 10.2 i 10.3.4 za pomocą kryteriów merytorycznych – szczegółowych tych projektów, w których osiągnięty byłby określony udział odbiorców wsparcia spełniających jednocześnie dwa warunki: wiek powyżej 50 lat oraz zakwalifikowanie do grupy o niskim poziomie kwalifikacji. W przypadku gdy sam fakt premiowania tego rodzaju działań okaże się nieskuteczny, należy wprowadzić w ww. Działaniach (za pomocą kryterium dostępu) wymóg adresowania projektów do określonej powyżej kategorii osób (przy czym w przypadku kryterium dostępu wymagany pułap uczestnictwa osób spełniających jednocześnie oba wskazane warunki powinien być niższy niż w przypadku określania owego pułapu w odniesieniu do kryteriów merytorycznych – szczegółowych). IZ RPO WM 2014-2020 WUP MJWPU Rekomendacja programowa operacyjna
14 STRUKTURA UCZESTNIKÓW Profil wykształcenia wyższego uczestników projektów
15 STRUKTURA UCZESTNIKÓW Profil wykształcenia zawodowego uczestników projektów
16 KOMPETENCJE OSÓB 45+ Kompetencje preferowane wśród poszukiwanych pracowników Samoocena poziomu umiejętności uczestników projektów
17 REKOMENDACJE L.p.Wniosek (strona w raporcie) Rekomendacja (strona w raporcie) Sposób wdrożeniaAdresat rekomendacji Klasa rekomendacji 5.W przypadku osób z grupy 45+ może występować problem dezaktualizacji i ograniczonej przydatności nabytego kilka dekad temu wykształcenia. Główny atut osób starszych stanowi doświadczenie o charakterze praktycznym. (s. 49-50) Podejmowanie działań zorientowanych na utrzymanie głównego atutu osób starszych, jakim jest doświadczenie praktyczne. (s. 49-50) Położenie w projektach w osi VIII nacisku w przypadku osób z grupy 50+ na stosowanie działań zaradczych o charakterze prozatrudnieniowym, które będą ograniczać czas pozostawania bez zatrudnienia, a tym samym – utraty kontaktu z bieżącą sytuacją w ramach danej branży czy zawodu (pośrednictwo pracy, zatrudnienie subsydiowane), z jednoczesnym premiowaniem (za pomocą kryteriów merytorycznych – szczegółowych) w ramach Działań: 9.1 i 9.3 takich przedsięwzięć, w których tworzone są miejsca pracy dla osób z grupy 50+. Promowanie wśród realizatorów projektów w ramach Działań: 8.1, 8.2, 9.1 i 9.3 wyników badań i analiz potwierdzających, iż głównym atutem osób z grupy 50+ jest ich doświadczenie praktyczne, tak by projektodawcy mogli w taki sposób planować działania projektowe, by w ramach wsparcia dotyczącego pośrednictwa pracy dla osób z grupy 50+ nacisk był położony na poszukiwanie dla osób starszych zatrudnienia zgodnego przede wszystkim z doświadczeniem zawodowym z ostatniego okresu ich aktywności zawodowej. IZ RPO WM 2014-2020 WUP MJWPU Rekomendacja programowa operacyjna
18 MOTYWACJE I POTRZEBY UCZESTNIKÓW Motywacje uczestnictwa w projekcie Potrzeby uczestników projektów
19 REKOMENDACJE L.p.Wniosek (strona w raporcie) Rekomendacja (strona w raporcie) Sposób wdrożeniaAdresat rekomendacji Klasa rekomendacji 2W odniesieniu do populacji 45+ mamy do czynienia ze znaczącym wewnętrznym zróżnicowaniem jeśli chodzi o większość analizowanych zagadnień. W ramach tego zróżnicowania wyróżnić należy grupę 45-65 oraz 65+. (s. 20-39) Uwzględnienie we wszystkich działaniach wspierających grupę 50+ jej wewnętrznego zróżnicowania polegającego na znaczącej odrębności podgrupy 50-65 oraz 65+. (s. 20-39) Uwzględnianie na etapie oceny składanych wniosków w ramach Działań: 8.1, 8.2, 10.2 i 10.3.4 kwestii rozróżniania grupy 50+ na dwie odrębne podgrupy wiekowe i stosowania takiego rozróżnienia w różnych aspektach projektu: formy wsparcia, tematyka wsparcia, sposób promocji, sposób rekrutacji etc., co pozwoli uwzględnić wewnętrzne różnice w grupie 50+ na poziomie całego projektu (niewystarczającym rozwiązaniem jest tutaj wymóg tworzenia indywidualnej ścieżki aktywizacyjnej dla każdego uczestnika, gdyż rekomendowane rozwiązanie wykracza poza kwestię oferowanych form wsparcia). IZ RPO WM 2014-2020 WUP MJWPU Rekomendacja programowa operacyjna
20 PRZYCZYNY PROBLEMÓW ZWIĄZANYCH Z ZATRUDNIENIEM OSÓB Z GRUPY WIEKOWEJ 45+
21 POSTAWY UCZESTNIKÓW Postawy uczestników projektów wobec aktywności zawodowej i społecznej
22 REKOMENDACJE L.p.Wniosek (strona w raporcie) Rekomendacja (strona w raporcie) Sposób wdrożeniaAdresat rekomendacji Klasa rekomendacji 4Wśród osób najstarszych, legitymujących się najniższym poziomem wykształcenia oraz pozostających najdłużej bez pracy występują dodatkowe bariery związane podejmowaniem wszelkich działań rozwojowych. (s. 43) Zapewnienie w przypadku osób z grupy 50+ znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy wsparcia określonych form pomocy poprzedzających aktywizację zawodową. (s. 43) Premiowanie (za pomocą kryteriów merytorycznych – szczegółowych) lub wyłączne dopuszczanie (za pomocą kryteriów dostępu) przedsięwzięć w Działaniach: 8.1, 8.2, 9.1 i 9.3 adresowanych do najtrudniejszych kategorii z grupy 50+ (osoby najstarsze, najsłabiej wykształcone, o najdłuższym okresie pozostawania bez zatrudnienia), w których projektodawca przewiduje możliwość poprzedzenia aktywizacji zawodowej działaniami z obszaru aktywizacji społecznej, które zorientowane będą na: podwyższenie poziomu motywacji wewnętrznej, przełamanie ewentualnych barier wewnętrznych związanych z podejmowaniem dalszych działań rozwojowych, zwiększenie wiary w siebie oraz swoje możliwości i szanse na rynku pracy (w przeciwnym razie formy pomocy z obszaru aktywizacji zawodowej mogą się okazać nieskuteczne, czy wręcz może występować brak chęci korzystania z nich). Położenie szczególnego nacisku na niniejsze zalecenie w przypadkach, gdy aktywizacja zawodowa ma mieć charakter bardzo zaawansowany i obejmować proces pełnego przekwalifikowania zawodowego. WUP MJWPU Rekomendacja programowa operacyjna
23 POSTAWY PRACODAWCÓW
24 Ocena pracowników w wieku 45+ w stosunku do pracowników młodszych
25 REKOMENDACJE L.p.Wniosek (strona w raporcie) Rekomendacja (strona w raporcie) Sposób wdrożeniaAdresat rekomendacji Klasa rekomendacji 7.Wśród przedsiębiorców występują opinie na temat starszych pracowników, które bazują na negatywnych stereotypach dotyczących tej grupy. Jednocześnie, nawet pozytywne opinie nie przekładają się w stopniu znaczącym na aktywność w zatrudnianiu osób starszych. (s. 53-61) Podejmowanie działań zorientowanych na przełamywanie negatywnych stereotypów dotyczących zatrudniania osób starszych oraz właściwe kształtowanie świadomości mazowieckich pracodawców w tym zakresie. (s. 53-61) Promowanie kategorii 50+ jako grupy, która stanowi wartościowy zasób z punktu widzenia przedsiębiorstw. Odwoływanie się w podejmowanych działaniach informacyjno-promocyjnych do negatywnych stereotypów dotyczących grupy 50+ i wskazywanie ich nieprawdziwego lub nie w pełni prawdziwego charakteru. Podejmowanie w prowadzonych działaniach informacyjno-promocyjnych kwestii stanowiących faktyczną trudność lub ograniczenie w odniesieniu do grupy 50+, przy jednoczesnym wskazywaniu możliwości ich przezwyciężenia, w tym: także w oparciu o wsparcie możliwe do uzyskania w ramach RPO WM 2014-2020. Uwzględnienie rekomendowanych działań informacyjno-promocyjnych w katalogu działań podejmowanych w ramach Pomocy Technicznej RPO WM 2014-2020 – oś XI (ze względu na fakt, iż podejmowane działania dotyczyłyby jednej z priorytetowych grup objętych wsparciem w ramach Programu). Podejmowanie wspólnych inicjatyw promocyjnych dotyczących ww. kwestii we współpracy z IZ PO WER (w ramach PO WER również podejmowane są działania zorientowane na wsparcie grupy 50+ w kontekście ich aktywizacji zawodowej i społecznej). IZ RPO WM 2014-2020 WUP MJWPU IZ PO WER Rekomendacja programowa operacyjna
26 Powody występowania niskiego prawdopodobieństwa zatrudnienia osób w wieku 45+ dominacja osób młodych wśród poszukujących pracy (30,3%), brak poszukiwanych kwalifikacji (27,3%), brak nowoczesnej wiedzy (9,1%), mniejsza skłonność starszych pracowników do nauki / zmian (9,1%), duża rola sprawności fizycznej w wykonywaniu pracy (6,1%). POSTAWY PRACODAWCÓW
27 Postawy przedsiębiorców wobec podnoszenia kwalifikacji osób w wieku 45+ Nieco ponad jedna trzecia firm zatrudniających osoby starsze (34,9%) deklaruje podjęcie w okresie najbliższego roku działań mających na celu podniesienie poziomu kwalifikacji osób w wieku 45+. Formą planowanych działań są szkolenia.
28 REKOMENDACJE L.p.Wniosek (strona w raporcie) Rekomendacja (strona w raporcie) Sposób wdrożeniaAdresat rekomendacji Klasa rekomendacji 10.Istnieje silne zapotrzebowanie na wsparcie dla firm w obszarze zarządzania różnorodnością, w tym: zarządzania wiekiem. (s. 121) Podejmowanie działań zorientowanych na zwiększenie stopnia upowszechnienia rozwiązań w zakresie zarządzania różnorodnością i zarządzania wiekiem. (s. 121) Upowszechnianie wiedzy na temat zarządzania różnorodnością (ze szczególnym uwzględnieniem zarządzania wiekiem). Poprzedzenie powyższego etapu działaniami zorientowanymi na przekonanie pracodawców, że stosowanie tego rodzaju rozwiązań nie leży tylko w interesie pracowników z wyższych grup wiekowych, ale także opłaca się firmie. Promowanie przykładów dobrych praktyk w zakresie zarządzania różnorodnością oraz intermentoringu. Uwzględnienie rekomendowanych działań informacyjno-promocyjnych w katalogu działań podejmowanych w ramach Pomocy Technicznej RPO WM 2014-2020 – oś XI (ze względu na fakt, iż podejmowane działania dotyczyłyby jednej z priorytetowych grup objętych wsparciem w ramach Programu). Podejmowanie wspólnych inicjatyw promocyjnych dotyczących ww. kwestii we współpracy z IZ PO WER (w ramach PO WER również podejmowane są działania zorientowane na wsparcie grupy 50+ w kontekście ich aktywizacji zawodowej i społecznej). IZ RPO WM 2014-2020 WUP MJWPU IZ PO WER Rekomendacja programowa operacyjna
29 DESTYMULATORY AKTYWNOŚCI Czynniki ograniczające aktywność wg przedsiębiorców Czynniki ograniczające aktywność wg realizatorów projektów
30 REKOMENDACJE L.p.Wniosek (strona w raporcie) Rekomendacja (strona w raporcie) Sposób wdrożeniaAdresat rekomendacji Klasa rekomendacji 8.Charakter czynników stanowiących destymulatory aktywności osób w wieku 45+ w obszarze kształcenia ustawicznego przede wszystkim wskazuje na problem brak wiary w celowość takich działań i przekonania o braku odpowiedniej oferty szkoleniowej, która uwzględniałaby specyfikę grupy 45+. Jednocześnie, większą aktywność w kwestii kształcenia ustawicznego podejmują mieszkańców obszarów miejskich. (s. 68-69) Skoncentrowanie się w działaniach wspierających kształcenie ustawiczne osób starszych na limitowaniu głównych jej destymulatorów. (s. 68-69) Zapewnienie finansowania (a przynajmniej – dofinansowania) działań rozwojowych adresowanych do osób starszych oraz adekwatnej oferty kształcenia ustawicznego, która uwzględnia potrzeby, ograniczenia i możliwości tej grupy docelowej (w powiązaniu z odpowiednim – tj. dostosowanym do specyfiki odbiorców – systemem upowszechniania informacji na temat dostępnego wsparcia, gł. poprzez wprowadzenie w ramach Działań: 10.2 i 10.3.4 wskaźnika dotyczącego liczby osób wieku 50+ objętych wsparciem i premiowanie za pomocą kryteriów merytorycznych – szczegółowych tych przedsięwzięć, które w największym stopniu będą przyczyniać się do realizacji założonej wartości docelowej tego wskaźnika (ew. premiowanie za pomocą kryteriów merytorycznych – szczegółowych dotyczących ww. Działań takich projektów, w których zapewniony jest określony udział osób w wieku 50+). Weryfikacja i ocena w ramach przedsięwzięć planowanych do realizacji w ramach Działań 10.2 i 10.3.4 RPO WM 2014-2020 kwestii zapewnienia adekwatności tematyki i formy wsparcia rozwojowego oferowanego w projektach osobom starszym do specyfiki tej grupy. IZ RPO WM 2014-2020 MJWPU Rekomendacja programowa operacyjna
31 REKOMENDACJE L.p.Wniosek (strona w raporcie) Rekomendacja (strona w raporcie) Sposób wdrożeniaAdresat rekomendacji Klasa rekomendacji Uwzględnienie w prowadzonych przez IZ RPO WM 2014-2020 działań informacyjno-promocyjnych w ramach osi XI dotyczących wsparcia dla osób starszych elementu przekonania odbiorców o celowości podejmowania działań rozwojowych (np. poprzez identyfikację i wskazywanie przykładów pozytywnej zmiany i sukcesu osób z grupy 50+, które wcześniej skorzystały z pomocy w tym zakresie). Podejmowanie działań zapewniających wyższy poziom partycypacji mieszkańców obszarów wiejskich w kształceniu ustawicznym w ramach Działań: 10.2 i 10.3.4 zarówno poprzez dodatkową promocję w tej grupie, zapewnienie odpowiedniego poziomu uczestnictwa w projektach poprzez kierunkowanie wsparcia za pomocą kryteriów wyboru projektów (promowane pomocą kryteriów merytorycznych – szczegółowych tych projektów, w których osiągnięty byłby określony udział odbiorców wsparcia spełniających jednocześnie dwa warunki: wiek powyżej 50 lat oraz zamieszkiwanie na terenach wiejskich; w przypadku gdy sam fakt premiowania tego rodzaju działań okaże się nieskuteczny, należy wprowadzić w ww. Działaniach – za pomocą kryterium dostępu – wymóg adresowania projektów do określonej powyżej kategorii osób; przy czym w przypadku kryterium dostępu wymagany pułap uczestnictwa osób spełniających jednocześnie oba wskazane warunki powinien być niższy niż w przypadku określania owego pułapu w odniesieniu do kryteriów merytorycznych – szczegółowych).
32 BARIERY
33
34 REKOMENDACJE L.p.Wniosek (strona w raporcie) Rekomendacja (strona w raporcie) Sposób wdrożeniaAdresat rekomendacji Klasa rekomendacji 9.Specyfika grupy 45+ sprawia, że w jej przypadku istnieje ograniczona możliwość realizowania aktywizacji zawodowej poprzez pełną reorientację zawodową. (s. 71) Uwzględnienie w prowadzonych działaniach aktywizacyjnych problemu w powszechnym stosowaniu reorientacji zawodowej jako instrumentu wsparcia dla osób starszych. (s. 71) Promowanie wśród realizatorów projektów w ramach Działań: 8.1 i 8.2 wyników badań wskazujących na ograniczoną możliwość skutecznego stosowania w przypadku grupy 50+ instrumentów zorientowanych na pełną reorientację zawodową. IZ RPO WM 2014-2020 WUP Rekomendacja programowa operacyjna
35 CZYNNIKI WARUNKUJĄCE KORZYSTANIE ZE WSPARCIA Ocena sposobu organizacji oraz zakresu merytorycznego świadczonego wsparcia pod względem poziomu dopasowania do potrzeb uczestników – w opinii projektodawców Ocena sposobu organizacji oraz zakresu / tematyki otrzymanego wsparcia – w opinii uczestników projektów
36 REKRUTACJA Źródła informacji o możliwości wzięcia udziału w projekcie Opracowane diagnozy potrzeb grupy docelowej bazowały przede wszystkim na dwojakiego rodzaju źródłach: wiedzy i doświadczeniu pracowników (83,9% wskazań) oraz danych statystycznych / raportach (81%).
37 REKOMENDACJE L.p.Wniosek (strona w raporcie) Rekomendacja (strona w raporcie) Sposób wdrożeniaAdresat rekomendacji Klasa rekomendacji 11.W kontekście wsparcia w ramach PO KL mieliśmy do czynienia ze splotem czynników zwiększających aktywność w korzystaniu ze wsparcia i hamujących tę aktywność. (s. 78-82) Zwiększenie pozytywnego oddziaływania czynników sprzyjających korzystaniu ze wsparcia oraz ograniczenie negatywnego wpływu czynników hamujących korzystanie ze wsparcia. (s. 78-82) Utrzymanie przez cały okres wdrażania Działań 8.1, 8.2, 9.1, 9.3, 10.2, 10.3.4 kluczowych elementów sprzyjających korzystaniu ze wsparcia przez osoby z grupy 45+, tj.: zapewnienie adekwatności wsparcia poprzez jego indywidualne profilowanie i kompleksowość; powiązanie – w przypadku osób poszukujących pracy – wsparcia rozwojowego ze wsparciem prozatrudnieniowym; zapewnienie bezpłatnego charakteru wsparcia; zapewnienie dostępności terytorialnej wsparcia. Premiowanie na etapie oceny merytorycznej projektów w ramach Działań: 8.1, 8.2, 8.3, 9.1, 9.3, 10.2, 10.3.4 takich sposobów ich popularyzacji, które są dostosowane do osób z grupy 50+ oraz uwzględniają najbliższe otoczenia społeczne odbiorców wsparcia z tej grupy wiekowej. IZ RPO WM 2014-2020 WUP MJWPU IP ZIT Rekomendacja programowa operacyjna
38 SKUTECZNOŚĆ I EFEKTYWNOŚĆ WSPARCIA
39 OCENA SKUTECZNOŚCI WSPARCIA Deklaracja uzyskania poszczególnego rodzaju efektów w wyniku udziału w projekcie Kompetencje nabyte przez uczestników szkoleń / warsztatów / kursów Efekty o charakterze dodatkowym pojawiły się w nieco więcej niż jednej czwartej projektów. Należą do nich (wg deklaracji beneficjentów): efekt zatrudnieniowy / aktywizacyjny, większa liczba osób objętych wsparciem, nawiązanie kontaktów, zmiana postaw osób objętych wsparciem czy powstanie nowych podmiotów świadczących wsparcie.
40 OCENA SKUTECZNOŚCI WSPARCIA Formy wsparcia stosowane w projektach skierowanych do osób w wieku 45+ Ocena świadczonego wsparcia pod względem pod względem skuteczności w poprawie sytuacji zawodowej i aktywizacji społecznej
41 REKOMENDACJE L.p.Wniosek (strona w raporcie) Rekomendacja (strona w raporcie) Sposób wdrożeniaAdresat rekomendacji Klasa rekomendacji 12.Mężczyźni ponad dwa razy częściej niż kobiety znajdują zatrudnienie w wyniku udziału w projektach PO KL, ich dochody też częściej rosną. (s. 113-114) Podjęcie działań zapewniających większą skuteczność wsparcia aktywizacyjnego wśród kobiet. (s. 113-114) Wprowadzenie w ramach Działań: 8.1 i 8.2 kryterium merytorycznego – szczegółowego, które premiować będzie projekty, w których deklarowany jest odpowiednio wysoki poziom efektywności zatrudnieniowej wśród kobiet z grupy wiekowej 50+ (łączne spełnienie obu warunków: płciowego i wiekowego). Wprowadzenie w ramach Działania 8.3 kryterium merytorycznego – szczegółowego premiującego te przedsięwzięcia, w których tworzone są miejsca pracy dla osób z grupy 50+ (uwzględniając specyfikę obszaru tematycznego projektów w Działaniu 8.3 należy przypuszczać, iż powinno to w szczególności wspomóc aktywizację zawodową kobiet). Promowanie dobrych praktyk realizowanych w projektach cechujących się wysokim poziomem efektywności zatrudnieniowej wśród kobiet. IP ZITRekomendacja programowa operacyjna
42 EFEKTYWNOŚĆ WSPARCIA Społeczno-demograficzne cechy uczestników determinujące efektywność wsparcia
43 REKOMENDACJE L.p.Wniosek (strona w raporcie) Rekomendacja (strona w raporcie) Sposób wdrożeniaAdresat rekomendacji Klasa rekomendacji 13.Najważniejszą determinantą efektywności projektów sytuacja wyjściowa na rynku pracy uczestników projektów w wieku 45+. Dodatkowo podkreślić należy, iż w przypadku utraty pracy osobom starszym jest szczególnie trudno znaleźć inne zatrudnienie (co stanowi wypadkową wskazanych barier w znalezieniu pracy wśród osób z tej grupy). (s. 114) Podejmowanie działań ukierunkowanych przede wszystkim na utrzymanie aktywności zawodowej. (s. 114) Wprowadzenie elementu oceny wsparcia dla osób bezrobotnych z grupy 50+ przez pryzmat efektywności zatrudnieniowej, zarówno w ramach Działania 8.1, jak i 8.2, z jednoczesnym określeniem minimalnego progu efektywności zatrudnieniowej na poziomie nie niższym niż ma to miejsce w przypadku osób długotrwale bezrobotnych lub mających niskie kwalifikacje. Z kolei w przypadku Działań: 9.1 i 9.3 – wprowadzenie wskaźnika dotyczącego liczby osób w wieku 50+ zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym pracujących po opuszczeniu programu (łącznie z pracującymi na własny rachunek) i premiowanie za pomocą kryteriów merytorycznych – szczegółowych projektów w największym stopniu przyczyniających się do realizacji wskaźnika. Ograniczone stosowanie (ale bez całkowitej rezygnacji z niego) instrumentu pomocowego dotyczącego wspierania uruchamiania własnej działalności gospodarczej przez osoby 50+ (skoncentrowanie się na wsparciu prozatrudnieniowym). Promowanie wśród realizatorów projektów w ramach Działań: 8.1 i 8.2 wyników badań wskazujących na szczególne znaczenie utrzymania ciągłości aktywności zawodowej w grupie 50+. IZ RPO WM 2014-2020 WUP MJWPU Rekomendacja programowa operacyjna
44 Departament Rozwoju Regionalnego i Funduszy Europejskich UMWM w Warszawie Al. Solidarności 61 03-402 Warszawa [email protected] Dziękuję za uwagę.