1 Bankowość Zajęcia 6 Wydział Zarządzania UW, Aleksandra Luterek

2 Ryzyko rynkowe  Ryzyko zmian warunków na rynkach  Wyróżnia się: Ryzyko stopy procentowej Ryzyko walutowe Ryzyko zmiany cen papierów wartościowych  Value at Risk - służy do pomiaru ryzyka rynkowego

3 VaR – Value at Risk  Miara maksymalnej straty, która może zostać poniesiona w określonym horyzoncie czasowym, przy założeniu, że występuje bardzo niskie prawdopodobieństwo, że faktyczne straty przekroczą tę wartość

4 Ryzyko stopy procentowej  Wrażliwość aktywów i pasywów na zmiany stóp procentowych  Aktywa/Pasywa wrażliwe: O zmiennym oprocentowaniu Krótkoterminowe o stałym oprocentowaniu  Aktywa/Pasywa niewrażliwe: Długoterminowe o stałym oprocentowaniu

5 Metody pomiaru ryzyka stopy procentowej  Metoda luki – zestawienie niedopasowania aktywów i pasywów o stałym oprocentowaniu w wybranych okresach  Metoda duracji – średni ważony okres oczekiwania na wpływy środków pieniężnych z danego instrumentu  Metoda elastyczności stopy procentowej – dopasowanie oprocentowania A i P banku do zmian rynkowej stopy procentowej  Metody symulacyjne – mierzą prawdopodobną maksymalna stratę, która jest skutkiem niekorzystnych zmian stóp

6 Metoda luki - przykład  Bank posiada w okresie do jednego roku aktywa wrażliwe na zmiany oprocentowania wynoszące 60 mln złotych oraz pasywa wrażliwe na zmiany oprocentowania wynoszące 80 mln złotych. Oczekuje się, że w ciągu najbliższego roku stopy procentowe wzrosną o 0,5%. Jaki będzie wpływ stóp na wynik odsetkowy banku? Wzór: Oczekiwana zmiana dochodu z odsetek= luka * zmiana stopy procentowej (60.000.000-80.000.000)*0,5%= (-20.000.000)*0,005= -100.000 zł

7 Metoda duracji - przykład  Oblicz durację obligacji trzyletniej o nominale 1000zł, stałym oprocentowaniu 10% wypłacającej kupony raz do roku. Odp. Przeciętny okres zwrotu z inwestycji wynosi 2,7355 lat.

8 Zmiana stopy procentowej Ile wyniesie duracja przy wzroście stopy procentowej o 2%? PV=951,9634 Odp. Przy wzroście stopy procentowej o 2%, czas oczekiwania na zwrot inwestycji zmalał do 2,7287 lat.

9 Zmiana stopy procentowej Inny sposób: Wzór: Procentowa zmiana ceny instrumentu finansowego= (-duracja) * zmiana rynkowej stopy procentowej -2,7355 * 2% = -5,471% Wartość instrumentu przy wzroście stopy o 2% = 1000 – 5,471%*1000 = 945,29 zł PV=951,9634 (z poprzedniego wyliczenia) Różnica (błąd) = -6,6734

10 Duracja zmodyfikowana  Pozwala na zmniejszenie błędu wyliczeń. ΔPV= 1000 * (-2,7355) * 0,02/(1+0,12) = -48,8482 1000 - 48,8482 = 951,1518 (wynik bardziej zbliżony)

11 Wskaźnik duracji dla portfela papierów wartościowych o stałej stopie procentowej D p – duracja portfela D i – wskaźnik duracji dla i-tego papieru wartościowego w portfelu U i – udział i-tego papieru wartościowego w portfelu W – liczba papierów wartościowych w portfelu

12 Zadanie Oblicz durację dla portfela skarbowych papierów wartościowych, które składają się w równych częściach z dwóch rodzajów obligacji skarbowych: 1.Obligacja A, 2-letnia o rocznym oprocentowaniu 9%, D A =1,9174 2.Obligacja B, 5-letnia, o rocznym oprocentowaniu 10%, D B =4,1696 Dp= ½ * 1,9174 + ½ * 4,1696 = 3,0435. Przeciętny okres oczekiwania na wpływy z portfela wyniesie 3 lata.

13 Metoda elastyczności stopy procentowej  Uwzględnia instrumenty o stałym i zmiennym oprocentowaniu  Elastyczność dopasowania się oprocentowania aktywów banku do zmiany rynkowej stopy procentowej  Elastyczność dopasowania się oprocentowania pasywów banku do zmiany rynkowej stopy procentowej

14 Interpretacja  E r = 0 - wszystkie A lub P mają stałe oprocentowanie  E r = 1 - wzrost stopy rynkowej bezpośrednio wpływa na oprocentowanie A lub P banku  E rA = E rP - dochód odsetkowy banku nie zależy od zmian stopy na rynku  E rA > E rP - dochód odsetkowy banku rośnie/spada w przypadku wzrostu/spadku rynkowej stopy procentowej  E rA < E rP - dochód odsetkowy banku rośnie/spada w przypadku spadku/wzrostu rynkowej stopy procentowej

15 Ryzyko walutowe  Związane jest z wpływem zmian kursów walutowych na pozycje walutowe banku  Pozycje walutowe: Indywidualna Globalna Całkowita Absolutna

16 Pozycja walutowa bilansowapozabilansowałącznie 1. Indywidualna USD210017503850 EUR-34402150-1290 GBP0-2750 CHF14000 2. Globalna6011501210 3. Całkowita350039005250* 4. Absolutna694066509290 *Poziom wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka walutowego = wynik * 8% Globalna – suma pozycji indywidualnych Całkowita – wartość bezwzględna maksymalnej wartości pozycji długich lub krótkich Absolutna – suma wartości bezwzględnych pozycji indywidualnych

17 Dziękuję