1 BAROK
2 Najważniejsze wydarzeniaWojna trzydziestoletnia Rządy kardynała Richelieu we Francji Ścięcie Karola I Karol II królem Anglii Wojna Szwecji z Polską – Piotr I carem Rosji Śmierć Ludwika XIV. Ludwik XV na tronie Francji Fryderyk Wilhelm królem Prus – Ludwik XVI zaczyna panowanie we Francji Zdjęcie z krzyża Rubens Wojna Stanów Zjednoczonych o niepodległość Panowanie Katarzyny II – Panowanie Fryderyka II w Prusach – Najważniejsze wydarzenia
3 barok Filozofia barokurenesans Człowiek w centrum myśli – potężny pan natury Nauka, wykształcenie, wszechstronność Harmonia w filozofii i sztuce Mimetyczność sztuki (naśladownictwo) barok Humanizm, sława, piękno świata i życia jako motywy literatury Człowiek jako kruszyna w kosmosie, powrót wiary w jedyną potęgę Boga Wzrost handlu i roli pieniądza, bogacenie się ludzi, wzrost gospodarczy Religijność, metafizyka, mistycyzm Dysharmonia, niepokój, niepewność Ekspresjonizm sztuki Przemijanie, szatan, śmierć, czas- motywy sztuki i filozofii Wojny, zarazy, głód, śmierć – spadek demograficzny, zwątpienie w doczesne wartości Filozofia baroku
4 Rene Descartes (Kartezjusz)Autor słynnej maksymy Cogito ergo sum (myślę, więc jestem); Rozprawa o metodzie Giordano Bruno – głosił naukę o nieskończoności wszechświata; spłonął na stosie w 1600 r. John Locke – tabula rasa Blaise Pascal Autor wizji człowieka jako kruchej, rozumnej trzciny; Autor Zakładu –słynnej „gry z Bogiem” Autor dzieła Myśli. Filozofia baroku
5 Baruch Spinoza – panteizm - wszystko jest częścią BogaGottfried Wilhelm Leibniz – świat składa się z niezależnych od siebie monad Francis Bacon – określił reguły empirycznej metody naukowej Tommaso Campanella – idee komunizmu utopijnego w Mieście Słońca Filozofia baroku
6 Filozofia baroku/Nauki przyrodniczeIsaac Newton oddzielił nauki ścisłe (zajmujące się materią) od filozofii (badającej świat duchowy) sformułował prawo powszechnego ciążenia i trzy fundamentalne zasady dynamiki Galileusz określił reguły empirycznej metody naukowej odkrył księżyce Jowisza i zjawisko bezwładności Filozofia baroku/Nauki przyrodnicze
7 Jan Heweliusz gdański astronomprzeprowadził wiele obserwacji księżycowych, planetarnych i słonecznych zaobserwował fazy planety Merkury Wyniki obserwacji słonecznych były opublikowane jako dodatki do jego Selenografii (1647), Cometografii (1668), oraz Machina Coelestis (1679) Nauki przyrodnicze
8 Zjawiska Marinizm – nurt w poezji (Giambattisto Marina), koncept-istota utworu Gongoryzm – hiszpański rodzaj poezji barokowej (Luis de Gongora), zaskakująca, skomplikowana, filozoficzna treść Kontrreformacja – odpowiedź Kościoła katolickiego na renesansowy ruch reformacji Poezja metafizyczna – angielscy poeci (John Donne, George Herbert); przeświadczenie o znikomości życia, przemijaniu, śmierci Klasycyzm – Francja; sposób życia i myślenia, przywołujący antyczne wzorce, powołujący się na klasyczne autorytety Sarmatyzm – nurt charakterystyczny dla Polski, cała formacja kulturowa polskiej szlachty, jej strój, obyczaje, sposób bycia i przekonanie o wyjątkowości i wyższości swojej klasy, rzekomo pochodzącej od starożytnej szlachty Topos piekła, szatana, śmierci i czasu – jako popularnych tematów literatury Literatura baroku
9 Literatura w baroku Hiszpania Francja Miguel Cervantes – Don KichotLope de Vega – dramaty np. Rodryg, ostatni z Gotów Calderon de la Barca – Książę niezłomny Luis de Gongora – poezje; gongoryzm Miguel Cervantes Francja Molier (Jean Baptiste Poquelin) – komedie, m.in. Świętoszek, Skąpiec Pierre Corneille - Cyd Jean de la Fontaine - bajki Nicolas Boileau – Sztuka poetycka Jean Racine – Fedra i inne dramaty klasycyzm Molier Literatura baroku
10 Anglia Włochy Shakespeare John Milton – Raj utraconypoeci metafizyczni: John Donne George Herbert John Milton Włochy Giambattista Marino - marinizm Torquato Tasso Giambattista Marino Literatura baroku
11 Literatura barokowa w PolsceEpicy Jan Chryzostom Pasek Wacław Potocki Poeci Jan Andrzej Morsztyn Daniel Naborowski Sebastian Grabowiecki Hieronim Morsztyn Zbigniew Morsztyn Wacław Potocki Jan Andrzej Morsztyn Jan z Kijan Daniel Naborowski Literatura baroku
12 Nurty w literaturze barokowejLiteratura dworska Literatura ziemiańska (sarmacka) Literatura plebejska (miejska) Jan Andrzej Morsztyn poezje i tomy: -Kanikuła albo psia gwiazda -Lutnia polski przedstawiciel marinizmu Jan Chryzostom Pasek Pamiętniki Jan z Kijan - Fraszki Sowizdrzała Nowego A. Władysławiusz Wacław Potocki poezje: -Nierządem Polska stoi -Zbytki Polskie -Pospolite ruszenie epos: -Transakcja wojny chocimskiej W. Roździeński Daniel Naborowski poezja metafizyczna: -Krótkość żywota -Cnota grunt wszystkiemu -Marność twórczość anonimowa Literatura baroku
13 ? Nurty w barokowej poezji polskiej Poezja metafizyczna intelektualnaPoezja „światowych rozkoszy” Poezja sarmacka Poezja mieszczańsko - plebejska poezja dworska: Wacław Potocki Sebastian Grabowiecki Hieronim Morsztyn -Światowa rozkosz poezja ziemiańska: ? wiersze anonimowe Mikołaj Sęp Szarzyński Jan z Kijan Szymon Szymonowic -Sielanki Wespazjan Kochowski -psalmy Jan Andrzej Morsztyn Daniel Naborowski Szymon Szymonowic Literatura baroku
14 Nurty w barokowej poezji polskiejPoezja metafizyczna intelektualna Poezja „światowych rozkoszy” Poezja sarmacka Poezja mieszczańsko - plebejska Mikołaj Sęp Szarzyński poezja dworska: Wacław Potocki Jan z Kijan Jan Andrzej Morsztyn Wespazjan Kochowski -psalmy wiersze anonimowe Daniel Naborowski poezja ziemiańska: Sebastian Grabowiecki Szymon Szymonowic -Sielanki Szymon Szymonowic Hieronim Morsztyn -Światowa rozkosz Literatura baroku
15 Sztuki plastyczne barokuPięć kategorii opozycji stylów renesansu i baroku –wg Heinricha Wolfflina renesans barok linearność malarskość płaskość głębia wielość jedność forma zamknięta forma otwarta jasność niejasność Wniebowzięcie NMP Rubens Sztuki plastyczne baroku
16 Sztuki plastyczne barokuMichelangelo Merisi da Caravaggio Sztuki plastyczne baroku
17 Sztuki plastyczne barokuMęczeństwo Św. Piotra, Michelangelo Caravaggio Sztuki plastyczne baroku
18 Sztuki plastyczne barokuPowołanie Św. Mateusza Michelangelo Caravaggio Sztuki plastyczne baroku
19 Sztuki plastyczne barokuMiłość zwycięży wszystko Michelangelo Caravaggio Sztuki plastyczne baroku
20 Sztuki plastyczne barokuDiego Velazquez Sztuki plastyczne baroku
21 Sztuki plastyczne barokuPoddanie Bredy Diego Velazquez Sztuki plastyczne baroku
22 Sztuki plastyczne barokuChrystus ukrzyżowany Diego Velazquez Sztuki plastyczne baroku
23 Sztuki plastyczne barokuTriumf Bachusa Diego Velazquez Sztuki plastyczne baroku
24 Sztuki plastyczne barokuRembrandt Harmenszoon van Rijn Sztuki plastyczne baroku
25 Sztuki plastyczne barokuLekcja anatomii doktora Tulpa Rembrandt Sztuki plastyczne baroku
26 Sztuki plastyczne barokuPowrót syna marnotrawnego Rembrandt Sztuki plastyczne baroku
27 Sztuki plastyczne barokuPortret szlachcica polskiego Rembrandt Sztuki plastyczne baroku
28 Sztuki plastyczne barokuPeter Paul Rubens Sztuki plastyczne baroku
29 Sztuki plastyczne barokuPokłon Trzech Króli Rubens Sztuki plastyczne baroku
30 Sztuki plastyczne barokuUkrzyżowanie Rubens Sztuki plastyczne baroku
31 Sztuki plastyczne barokuZdjęcie z krzyża Rubens Sztuki plastyczne baroku
32 Sztuki plastyczne barokuTrzy Gracje Rubens Sztuki plastyczne baroku
33 Sztuki plastyczne barokuCechy malarstwa barokowego ? Adoracja Rubens Sztuki plastyczne baroku
34 Sztuki plastyczne barokuCechy malarstwa barokowego tematyka religijna, mitologiczna, alegoryczna, historyczna, portretowa religijność i mistycyzm bogata symbolika efektowny iluzjonizm ekspresja światłocień bogactwo formy dzieł sztuki (czasem sztuczność) dysharmonia Adoracja Rubens Sztuki plastyczne baroku
35 kontrast zestawień formArchitektura - cechy monumentalizm dynamika kontrast zestawień form efekty światłocienia bogata ornamentyka próby wkomponowania budynku w otoczenie opiera się na wzorach architektury klasycznej Kościół Św.Mikołaja w Pradze Architektura świecka Architektura sakralna reprezentacyjne pałace rozbudowane horyzontalnie, często z bocznymi skrzydłami tworzą plan w kształcie litery U kościoły podłużne, na planie prostokąta oraz budowle centralne, na planie koła, wieloboku, krzyża greckiego ogród i park o geometrycznie zaprojektowanych trawnikach, klombach Architektura baroku
36 Fasada kościoła Santa Susanna w Rzymie, projekt Carlo MadernaArchitektura baroku
37 Kościół Santa Maria della Salute w Wenecji, projekt Baldassare LonghenaArchitektura baroku
38 Plac św. Piotra, projekt BerniniegoArchitektura baroku
39 Attyka na kolumnadzie Berniniego – Plac św. PiotraArchitektura baroku
40 Fontanna di Trevi - RzymArchitektura baroku
41 Zwinger, Drezno, projekt PöppelmannaArchitektura baroku
42 Pałac w Carskim Siole Architektura baroku
43 Późnobarokowy Kościół Opatrzności Bożej w Bielsku-BiałejArchitektura baroku
44 Pałac w Wilanowie, projekt Augustyna Wincentego LocciegoArchitektura baroku
45 Święta Lipka Architektura baroku
46 Wnętrze poznańskiej faryArchitektura baroku
47 Muzyka barokowa początek: rok 1597 – skomponowanie przez Jacopo Periego pierwszej opery Dafne Camerata Florencka basso continuo muzyka ma za zadanie uczyć – konstrukcje formalne, np.: prezentacja tematu, rozwój narracji, punkt kulminacyjny, podsumowanie klawesyn opera (Monteverdi) suita, sonata, concerto grosso fuga (J.S.Bach) kompozycje ostatnich twórców baroku takich jak: Antonio Vivaldi, Johann Sebastian Bach, Georg Friedrich Händel, Jean-Philippe Rameau czy Domenico Scarlatti koniec : śmierć Bacha Muzyka baroku
48 Jan Sebastian Bach niemiecki kompozytoruprawiał wszystkie współczesne sobie gatunki muzyczne, poza operą doprowadził do doskonałości barokową formę fugi Wybrane dzieła Pasja według św. Mateusza Aria Koncerty brandenburskie F- dur I (Allegro) Das Wohltemperierte Klavier Toccata i fuga d-moll Utwory na organy: preludia i fugi, toccaty i fugi, fantazje i fugi, tria, sonaty triowe, koncerty Muzyka baroku
49 Jan Sebastian Bach niemiecki kompozytoruprawiał wszystkie współczesne sobie gatunki muzyczne, poza operą doprowadził do doskonałości barokową formę fugi Wybrane dzieła Pasja według św. Mateusza Aria Koncerty brandenburskie F- dur I (Allegro) Das Wohltemperierte Klavier Toccata i fuga d-moll Utwory na organy: preludia i fugi, toccaty i fugi, fantazje i fugi, tria, sonaty triowe, koncerty Muzyka baroku
50 Jan Sebastian Bach niemiecki kompozytoruprawiał wszystkie współczesne sobie gatunki muzyczne, poza operą doprowadził do doskonałości barokową formę fugi Wybrane dzieła Pasja według św. Mateusza Aria Koncerty brandenburskie F- dur I (Allegro) Das Wohltemperierte Klavier Toccata i fuga d-moll Utwory na organy: preludia i fugi, toccaty i fugi, fantazje i fugi, tria, sonaty triowe, koncerty Muzyka baroku
51 Georg Friedrich Händelniemiecki kompozytor i organista Wybrane utwory Opery Almira Agrippina Pasje Pasja według Św. Jana Oratoria Mesjasz Alleluja Muzyka orkiestrowa Water music Music for the Royal Fireworks Kantaty Utwory religijne Serenady, maski, ody Muzyka baroku
52 Antonio Vivaldi włoski skrzypek i kompozytor Wybrane dziełazbiory koncertów, np.12 koncertów Spór między harmonią a wyobraźnią w tym m.in. Cztery pory roku Wiosna muzyka sakralna opery Muzyka baroku
53 Claudio Monteverdi włoski kompozytor, skrzypek i śpiewakpierwszy wielki twórca oper opery: Orfeusz Ariadna Powrót Ulissesa do ojczyzny Koronacja Poppei Toccata dzieła sakralne Muzyka baroku