1 BBardzo prosimy o zapisywanie dat. Mogą Wam się przydać.

2 1 2 3 4 0 5 6 8 9 7

3 Kozacy zamieszkiwali stepy położone na południe księstw ruskich, osadnictwo wojskowe zasiedlało pogranicze Rosji i Rzeczypospolitej. Dzisiejsza Ukraina uważa Kozaków za najważniejsze źródła tożsamości narodowej.

4 Słowo ‘’kozak” w łacińsko-persko-kipczackim zostało zapisane pod koniec XIIIw. W kodeksie oznaczało ono stróża, wartownika. W 1308r. ‘’kozak” oznaczał rozbójnika. W innych językach ‘’kozak” był tłumaczony jako najemnika, żołnierza stepowego, a szerzej – wygnańca, bezdomnego, awanturnika. W Polsce pierwszych kozaków odnotowano w 1388r.

5

6  Tereny Zadnieprza,właściwa ojczyzna Kozaczyzny, stanowiły część Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zostały inkorporowane do Korony Polskiej jako województwo kijowskie. Zamieszkujący te tereny Kozacy odegrali ogromną rolę w dziejach Rzeczypospolitej polsko-litewskiej, zwłaszcza w wieku XVII, gdy znacząco przyczynili się do jej osłabienia i obnażenia słabych punktów szlacheckiego państwa

7 NNieuchronnie musiało dojść do spotkania dobyczników z grasującymi na tych terenach Tatarami. Potyczki z koczownikami przerodziły się z czasem w stałą i zaciętą walkę, której wynik był coraz mniej przewidywalny. Wobec zagrożenia tatarskiego rozpoczął się proces łączenia dobyczników w grupki, grupy, następnie zaś w całe oddziały. Wreszcie Kozacy, coraz śmielej wdzierając się na obszary, kontrolowane przez tatarskie ordy. W XVI w. Kozaczyzna przybrała charakter znakomitej, agresywnej i bojowej organizacji wojskowej, złożonej z ludzi odważnych i świetnie znających rzemiosło wojenne.

8  Począwszy od Zygmunta II Augusta, królowie polscy starali się ująć Kozaków w zorganizowaną formację wojskową, pozostającą na żołdzie Rzeczypospolitej – tak powstał rejestr kozacki, w którym jednak ze względu m.in. na ograniczone możliwości finansowe udało się zebrać zaledwie niewielką część rosnącej liczebnie Kozaczyzny. Już w 1575 r. na służbie Rzeczypospolitej było 400 Kozaków niżowych, w 1579 r. liczba ich wzrosła do 530, w I połowie XVII w. wahała się w granicach od 1 do 8 tys. Kozacy objęci rejestrem tworzyli część sił zbrojnych Rzeczypospolitej. Pozostawali pod jurysdykcją „starszego” wyznaczanego przez hetmana wielkiego koronnego, nie podlegali zatem władzy starostów.

9  Takiego statusu nie mieli Zaporożcy, pozostający poza rejestrem, w dużej liczbie zamieszkujący stale sicz, ale także dobra królewskie i prywatne. Kozacy nierejestrowi, których styl życia nie różnił się od tatarskich koczowników, tworzyli rodzaj wojskowej rezerwy, gotowej w każdej chwili do stanięcia pod bronią. Ich zachowania były jednak nieprzewidywalne – to oni byli głównymi sprawcami morskich "chadzek".

10  Przecław Lanckoroński -1516-1528 przypuszczalnie  Eustachy Daszkiewicz-1528-1533 przypuszczalnie  Dymitr (Dmytro) Wiśniowiecki-1550-1564  Bohdan Różyński-1575-1576  Jakub (Jakiw) Szach-1576-1578  Łukasz (Łukian) Czerniński-1578 - 1586  Jan Oryszowski ( Ян Оришовський )- 1580 - 1585  Samuel (Samijło) Zborowski - 1581  Michał (Michajło) i Cyryl (Kirył) Różyńscy -1585

11