1 BEZROBOCIE

2 CO TO JEST BEZROBOCIE? Bezrobocie to zjawisko społeczne, polegające na tym, że część ludzi zdolnych do pracy nie znajduje zatrudnienia z różnych powodów. Stanowi to jeden z trudniejszych problemów społeczno- gospodarczych. Od dawna jest przedmiotem zainteresowania psychologów i socjologów ze względu na swoje następstwa. Zjawisko bezrobocia jest ściśle powiązane z ubóstwem i bezdomnością. Choć bezrobocie jest uznawane za konieczny element gospodarki, po przekroczeniu 3-5% stanowi zagrożenie dla społeczeństwa.

3 Współczynnik aktywności zawodowej jest to stosunek liczby aktywnych zawodowo do liczby ludności w wieku produkcyjnym. Uzależniony jest od : wysokości płac systemu zasiłków kwalifikacji, umiejętności (systemu edukacji), kultury, tradycji.

4 frykcyjne strukturalne z wyboru cykliczne ukryte długotrwałe długookresowe BEZROBOCIE Rodzaje bezrobocia

5 Bezrobocie frykcyjne związane z naturalną płynnością siły roboczej, możliwą dzięki pełnej swobodzie zmiany miejsca pracy i wyboru stanowiska pracy. W dynamicznie rozwijającej się gospodarce często pojawiają się niedopasowania między wolnymi miejscami pracy, napływem i odpływem siły roboczej z rynku pracy oraz zmianie miejsc pracy przez pracowników. Rezultatem tych procesów jest to, że występuje pewna liczba wolnych miejsc pracy i osób bezrobotnych..

6 Bezrobocie strukturalne występuje niedopasowanie struktury podaży pracy i popytu na pracę ze względu na posiadane kwalifikacje, wykształcenie, zawód czy miejsce zamieszkania. Wynika ono z niedopasowania kwalifikacji pracowników do nowej technologii i braku kompetencji, trudności w dostosowaniu się do zmian systemu produkcyjnego. Ten rodzaj bezrobocia może mięć charakter dosyć trwały, ponieważ jego likwidacja wymaga zazwyczaj zmiany zawodu, kwalifikacji czy tez miejsca zamieszkania.

7 Bezrobocie długookresowe dotyczy osób, które pozostają bez pracy od 6 do 12 miesięcy. Może przekształcić się w bezrobocie długotrwałe, bowiem czym dłuższa przerwa w pracy, tym maleją szanse na ponowne jej uzyskanie. Rosnące wymagania pracodawców, zmiany technik i organizacji pracy, konieczność uzupełniania kwalifikacji lub w ogóle zmiany zawodu nie sprzyjają skracaniu okresu pozostawania bez pracy. Dłuższe pozostawanie bez pracy powoduje, że ewentualni kandydaci stają się, ze względu na dezaktualizację swoich wiadomości i doświadczeń, mało interesujący dla pracodawców.

8 Bezrobocie długotrwałe (chroniczne) Trwa dłużej niż 12 miesięcy. Spowodowane jest podobnymi przyczynami co bezrobocie długookresowe.

9 Bezrobocie ukryte Dotyczy ludzi nie ujętych w statystykach bezrobocia, ponieważ nie rejestrują się w urzędach pracy. Osoby te posiadają dochód, ale nie mają zawartego stosunku ubezpieczeniowego.

10 Bezrobocie cykliczne powstaje na skutek spadku popytu w gospodarce. W czasie kiedy występuje zapotrzebowani na wytwarzane produkty, nie ma problemów z miejscami pracy. Kiedy jednak zapotrzebowanie to maleje zaczynają się problemy z pracą. Producenci w celu zmniejszenia kosztów produkcji zwalniają pracowników (np. prace sezonowe, urlopy).

11 Bezrobocie z wyboru Pojawia się w niektórych krajach, gdzie wysokość zasiłków przyznawanych bezrobotnym jest na tyle wysoka, aby zrekompensować utratę stałego zarobku i tym samym stworzyć zachętę do pozostawania zawodowo bezczynnym. Może też być spowodowane tym, że pewna część pracowników poszukujących zatrudnienia nie akceptuje poziomu płacy realnej. Niektórzy nie są zainteresowani podjęciem pracy ze względu na dobrą sytuację finansową rodziny.

12 Konsekwencje bezrobocia.

13 Zjawisko bezrobocia pociąga za sobą negatywne konsekwencje społeczne i ekonomiczne: pogarsza się sytuacja materialna bezrobotnych i ich rodzin, bezrobotni podlegają procesom frustracji i degradacji społecznej co może być źródłem patologicznych zjawisk społecznych, z makroekonomicznego punktu widzenia skutkiem bezrobocia są straty produkcji wynikłe z niepełnego wykorzystania siły roboczej, straty budżetu państwa wynikłe z wypłacania zasiłków dla bezrobotnych, a także straty jakie ponosi budżet we wpływach podatkowych, wzrasta przestępczość, narastają niepokoje w społeczeństwie wywołane frustracjami, beznadziejnością, strajkami, niski poziom inwestycji.

14 Bezrobocie a działalność państwa. Polityka państwa Cel : redukcja bezrobocia I. AktywnaII. Pasywna a) Polityka makroekonomiczna b) Polityka mikroekonomiczna

15 I. Aktywna polityka państwa a)Makroekonomiczna stymulowanie popytu na towary, obniżanie podatków i stóp procentowych, obniżanie obciążeń składkowych (ZUS), dostęp do chłonnych rynków zbytu, Mikroekonomiczna publiczne programy zatrudnienia („programy robót publicznych”) bezzwrotna pomoc finansowa przedsiębiorstwom, które rezygnują z planowej redukcji zatrudnienia lub tworzą nowe miejsca pracy, pożyczki dla bezrobotnych w celu podjęcia działalności gospodarczej na własny rachunek, szkolenia zawodowe umożliwiające bezrobotnym zdobywanie i zmianę kwalifikacji, usługi pośrednictwa pracy świadczone przez biura pracy, dotyczące zwłaszcza gromadzenia i udzielania informacji o wolnych miejscach pracy i bezrobotnych poszukujących pracy.

16 II. Pasywna polityka państwa zasiłki dla bezrobotnych, jednorazowe odszkodowania dla osób zwalnianych z pracy, dodatki związane z wcześniejszym przechodzeniem na emeryturę, okres wypowiedzenia

17 Zjawisko ubóstwa i bezdomności. Zjawisko ubóstwa i bezdomności są ściśle związane z problemem bezrobocia. Poziom ubóstwa można zbadać za pomocą kilku wskaźników m.in. minimum socjalnego. Minimum socjalne określa wartość dóbr życiowych (ile kosztują podstawowe produkty, odzież itd. Drugim wskaźnikiem jest tzw. minimum egzystencji. Określa ono wartość dóbr i usług niezbędnych do podtrzymywania egzystencji (żywność i mieszkanie – dobra niezbędne do życia). Ponieważ ludzie nie są w stanie płacić opłat usuwa się ich z domów (eksmisja) co powoduje wzrost bezdomności. Nie znana jest do końca skala tego zjawiska. Bezdomnym bardzo trudno zdobyć i utrzymać pracę.