1 Bezrobocie
2 Rynek pracy Rynek pracy to miejsce, gdzie dokonują się transakcje wymiany usług pracy między pracodawcami a pracownikami oraz ustalają się rozmiary wspomnianych transakcji i ich warunki, a zwłaszcza cena tych usług, tj. płaca Wiedza, umiejętności, kwalifikacje, zaangażowanie, stosunek do pracy, pracowitość, punktualność Warunki pracy, udogodnienia, bonusy
3 Popyt na pracę
4 Podaż pracy
5 Równowaga na rynku pracy
6 Pojęcie bezrobocia Ludność Ludność w wieku produkcyjnymAktywni zawodowo Pracujący Bezrobotni Bierni zawodowo Ludność w wieku nieprodukcyjnym
7 Zatrudnienie, siła roboczaRynek pracy AJ LF Oznaczenia: LD – (Labour demand) popyt na pracę (generowany przez przedsiębiorstwa) LF – (Labour force) podaż pracy, całkowity zasób siły roboczej w gospodarce AJ – (Job acceptance) liczba osób skłonna podjąć się pracy przy danej stawce godzinowej A B w1 C E Płaca realna F w* LD N1 NE N2 Wnioski: |EF| - bezrobocie naturalne, stan równowagi (pełnego zatrudnienia); UWAGA: bezrobocie przy tym poziomie nie zanika całkowicie!!! Zakładając, że płaca jest wyższa niż w*: |AB| - bezrobocie przymusowe, ponieważ o tyle więcej osób niż poziom N1 chciałoby podjąć pracę Im wyższe wynagrodzenie tym liczba osób skłonna podjąć pracę się zwiększa i staje się bliższa całkowitej podaży pracy Zatrudnienie, siła robocza
8 Mierzenie bezrobocia i zatrudnieniaWskaźnik stopy bezrobocia – określa odsetek osób w wieku produkcyjnym zdolnych i gotowych do pracy, a pozostających bez pracy. Współczynnik aktywności zawodowej – pokazuje, jaki odsetek ludności w wieku produkcyjnym stanowią aktywni zawodowo. Współczynnik stopy zatrudnienia – informuje o tym, jaka część ludności w wieku produkcyjnym pracuje, czy też inaczej, jaki odsetek ludności w wieku produkcyjnym stanowią pracujący
9 Zasoby i strumienie na rynku pracyBezrobotni Bierni zawodowo Pracujący Szybkość przepływów, długość pozostawania w danym zasobie – mogą być zróżnicowane
10 Rodzaje bezrobocia Bezrobocie frykcyjne – wynikające z potrzeby czasu jaki potrzebują osoby bezrobotne na znalezienie pracy odpowiadającej im preferencjom i kwalifikacjom Bezrobocie strukturalne – wynikające z niedopasowania kwalifikacji siły roboczej do oferowanych stanowisk lub w wyniku niewystarczającej liczby oferowanych miejsc pracy na danym rynku Bezrobocie cykliczne – obserwowane rok do roku wahania stopy bezrobocia wokół jego naturalnego poziomu
11 Skutki bezrobocia Obniżenie poziomu produkcji,Makroekonomiczne Mikroekonomiczne Obniżenie poziomu produkcji, Pogorszenie stanu finansów publicznych Konflikty społeczne Obniżenie poziomu życia, Obniżenie poziomu kapitału ludzkiego, Ubóstwo, Bezdomność
12 Płaca minimalna a bezrobocieOznaczenia: LD – (Labour demand) popyt na pracę (generowany przez przedsiębiorstwa) LS – (Labour supply) podaż pracy generowany przez mieszkańców danego kraju LS A B w1 E Płaca realna w* LD NE Zasób siły roboczej Wnioski: W sytuacji, gdy płaca minimalna jest w1 powstaje bezrobocie |AB| wynikające z niedopasowania rynku pracy (przy danej płacy w1 mniej przedsiębiorstw jest w stanie zatrudnić pracowników)
13 Kluczowe problemy rynku pracyDługotrwałe bezrobocie Struktura wiekowa bezrobocia Bezrobocie a geografia (zróżnicowanie regionalne) Niski współczynnik aktywności zawodowej Niski wiek przechodzenia na emeryturę
14 Polska – rynek pracy
15 Bezrobocie w Polsce Źródło: GUS Dane prezentowane w wariancie a) opracowane zostały z wykorzystaniem wyników Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonego w 1996 r., natomiast w wariancie b) wykorzystano wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań oraz Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonych w 2002 r. Wskaźniki zawarte w wariancie b) są prezentowane na bieżąco od stycznia 2004 roku.
16 Argentyna – 8,2 Boliwia – 2,7 Brazylia – 6,8 Chile – 6,4 Kolumbia – 10,1 Ekwador – 4,6 Paragwaj – 4,5 Peru – 4,2 Urugwaj – 7,0 Wenezuela – 8,6 Źródło Bank Światowy, Unemployment, total (% of total labor force) (modeled ILO estimate), 2014r.