1 BIBLIA Biblia = Pismo Święte„Biblion” po grecku oznacza zwój papieru (tak wyglądały greckie księgi). Biblia to liczba mnoga od tego słowa, a więc dosłownie oznacza księgi.

2 CZAS POWSTANIA PISMA ŚWIĘTEGOKsięgi tworzące Biblię spisywano przez jakieś 1400 lat. Stary Testament od XIII w.p.n.e. do II w.p.n.e., a Nowy Testament w I w.n.e. Mniej więcej przez pierwszych pięćset lat, od XVIII do XIII w.p.n.e. Biblia była przekazywana ustnie. Potem zapisywano ją na kamiennych tablicach, następnie na tablicach glinianych czy drewnianych, później na zwojach z wyprawionych, które zszywano w jeden zwój i nawijano na ozdobne drążki. Potem zapisywano ją na papirusie i pergaminie.

3 JĘZYK BIBLII Poszczególne fragmenty Biblii spisano w trzech językach:Księgi Starego Testamentu zostały napisane w językach: hebrajskim, aramejskim i greckim. Księgi Nowego Testamentu – w języku greckim, oprócz Ewangelii św. Mateusza, którą spisano po aramejsku.

4

5 NAJWAŻNIEJSZE PRZEKŁADY BIBLII NA JĘZYK POLSKIBiblia królowej Zofii, inaczej: Biblia szaroszpatacka – tłumaczenie z I poł. XV w., którego dokonano z łaciny. Biblia Leopolity – wydana w Krakowie w 1561 r.. To prawdopodobnie pierwsze tłumaczenie Pisma Świętego dla katolików. Tłumacz – nieznany. Główny redaktor przekładu- Jan Leopolita (prof. Akademii Krakowskiej). Tłumaczenie to (poza Wulgatą) nie zyskało akceptacji hierarchów Kościoła. Biblia Jakuba Wujka – katolicki przekład całej Biblii na język polski. Do wydania Biblii Tysiąclecia był to najpopularniejszy przekład na język polski. Biblia Tysiąclecia – przetłumaczona w całości z języków oryginalnych, wydana w 1965 roku.

6 STYL BIBLII Styl biblijny odznacza się niezwykłą podniosłością, jest patetyczny, uroczysty. Wielokrotnie powtarzane są te same informacje, zdania. Wyrazy ułożone są w dziwnym porządku. To efekt archaizmu składniowego (tak po prostu kiedyś mówiono).

7 GATUNKI BIBLIJNE „Biblia jest tyglem i źródłem przeróżnych gatunków.” Jest ich w niej całe mnóstwo. Najczęściej zdarza się tak, że jedna księga łączy wiele gatunków. Mało jest w Piśmie Świętym ksiąg jednorodnych pod względem gatunkowym ( Księga Psalmów, Księga Przysłów). Wiele ksiąg ma wymiar historyczny (Księga Królewska, Księga Samuela, Księga Powtórzonego Prawa). Niektóre to kroniki (np. Pierwsza Księga Królewska, Druga Księga Królewska, Pierwsza Księga Kronik, Druga Księga Kronik). Są też w Piśmie Świętym teksty przypominające nieco narodowe epopeje (np. Księga Rodzaju czy Księga Wyjścia).

8 KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH GATUNKÓW BIBLIJNYCH

9 MODLITWA – wypowiedź religijna o charakterze indywidualnego lub zbiorowego zwrotu do bóstwa. W Biblii to zwrot do jedynego Boga. Celem modlitwy jest nawiązanie z Nim kontaktu. Wśród modlitw –w zależności od treści – wyróżnia się: dziękczynne, błagalne, pochwalne.

10 HYMN – uroczysta pieśń pochwalnaHYMN – uroczysta pieśń pochwalna. Podmiot liryczny hymnu bardzo często jest zbiorowy. Chwalone może być bóstwo (w Biblii –Bóg), ale również bohaterskie czyny, wielkie idee, wartości. Bardzo ważnym przykładem jest nowotestamentowy Hymn o miłości Pawła z Tarsu z jego 1 Listu do Kryntian.

11 PIEŚŃ –najstarszy i najbardziej rozpowszechniony gatunek poezji lirycznej. Pierwotnie była ściśle związana z muzyką. Stanowił element zbiorowych obrzędów. Cechuje ją uproszczenie budowy, prosta składnia, układ stroficzny, występowanie refrenów i paralelizmów.

12 PSALM – oryginalny gatunek, występujący tylko w Starym Testamencie.To pieśni religijne, które w liczbie 150 tworzą całą oddzielną księgę Biblii. Ich specyfika polega na tym, że są połączeniem modlitwy i hymnu.

13 PODANIE – opowieść ludowa, najpierw przekazywana ustniePODANIE – opowieść ludowa, najpierw przekazywana ustnie. Z mitem i baśnią łączą podania elementy fantastyczne w fabule. Ono jednak odwołuje się do konkretnych faktów, realiów legendarnych lub historycznych.

14 TYPY TEKSTÓW BIBLIJNYCH

15 STARY TESTAMENT Formy poetyckie: modlitwy, psalmy, pieśni, hymny, lamentacje. Teksty prawne: formuły, dekalogi, zbiory praw. Teksty kultowe: formuły, rytuały, przepisy, religijne zakazy i nakazy. Teksty historyczne: mity, podania, legendy, bajki, przypowieści, relacje historyczne, Teksty prorockie: ostrzeżenia, groźby, przepowiednie. Teksty mądrościowe, tzw. sapiencjalne: życzenia, błogosławieństwa, przekleństwa, formuły magiczne.

16 NOWY TESTAMENT Ewangelie, a w ich ramach: logia – wypowiedzi Jezusa oraz opowiadania o Nim. Apokalipsa. Listy. Dzieła historyczne. Wyznania wiary. Teksty parenetyczne, propagujące wzory postępowania. Hymny.

17 WYBRANI BOHATEROWIE STAREGO TESTAMENTU

18 NOE KAIN I ABEL ABRAHAM LOT I ŻONA LOTA

19 HIOB SAMSON I DALILA MOJŻESZ

20 WYBRANI BOHATEROWIE NOWEGO TESTAMENTU

21 DAWID I GOLIAT JAN CHRZCICIEL SALOMON

22 MARIA MAGDALENA JUDASZ ISKARIOTA ŁAZARZ

23 EWANGELIŚCI

24 APOSTOŁOWIE

25 BOHATEROWIE PRZYPOWIEŚCI BIBLIJNYCH

26 SYN MARNOTRAWNY SIEWCA MIŁOSIERNY SAMARYTANIN

27 PODSUMOWANIE Biblia, obok kultury antyku, jest jednym z najważniejszych źródeł naszej kultury. Na niej opiera się system wartości całego świata chrześcijańskiego. Z niej także wyrasta nasza kultura i sztuka, dla której po dzień dzisiejszy jest źródłem inspiracji. To nie tylko święta księga dla wyznawców judaizmu, czy chrześcijan. To księga uniwersalna, ponadczasowa, zawierająca ponadkulturowe prawdy moralne –jak Dekalog, czyli Dziesięć Przykazań Bożych.