1 BIZNES PLAN część II © Aleksander Kusak X.2016

2 2 Przykład – sporządzenie planu finansowego

3 3 INFORMACJE BILANSOWE A. AKTYWA TRWAŁE 438 000 B. AKTYWA OBROTOWE 405 600 1. Zapas materiałów (w cenie nabycia)IlośćCena 44 000 A:3 0003,09 000 B:10 0003,535 000 2. Zapas produktów (wg kosztu wytworzenia) 81 600 X:35018063 000 Y:12015518 600 3. Należności 250 000 4. Środki pieniężne 30 000 C. ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE 235 000 1. Zobowiązania wobec dostawców 190 000 2. Zobowiązania podatkowe 45 000 D. KAPITAŁ OBROTOWY 170 600 E. KAPITAŁY STAŁE 608 600 1. Kapitał akcyjny 200 000 2. Kapitał zapasowy 135 000 3. Zysk roku bieżącego 18 600 4. Zadłużenie St. proc =15,0% 255 000

4 4

5 5 PLAN KOSZTÓW OGÓLNEGO ZARZĄDU KosztyKwota 1. Materiały33 000 2. Płace38 000 3. Energia12 000 4. Amortyzacja 8 500 5. Pozostałe5 000 6. Razem 96 500 PLAN KOSZTÓW SPRZEDAŻY KosztyKwota 1. Materiały7 500 2. Płace 25 000 3. Energia8 500 4. Amortyzacja3 300 5. Pozostałe10 000 6. Razem54 300 PLAN KOSZTÓW WYDZIAŁOWYCH KosztyKwota 1. Materiały 42 000 2. Płace 35 000 3. Energia20 200 4. Amortyzacja36 400 5. Pozostałe5 200 6. Razem138 800 Klucz do podziału kosztów wydziałowych: produkt X – 55%, produkt Y – 45% Dodatkowe dane do rachunku CF i bilansu: 1. wzrost należności na koniec roku planowanego 35 000 2. wzrost zobowiązań na koniec roku planowanego 53 000 w tym: - wzrost zobowiązań z tytułu dostaw 14 156 - wzrost zobowiązań z tytułu podatków 18 844 - wzrost zobowiązań wobec pracowników 20 000

6 6 TWORZENIE PLANU Tab. 1 PLAN PRZYCHODÓW ZE SPRZEDAŻY PRODUKTSPRZEDAŻ W SZT.CENA ZBYTUPRZYCHODY OGÓŁEM X Y Razem-- Tab. 2 PLAN PRODUKCJI TREŚĆPRODUKT XPRODUKT Y 1. Plan sprzedaży 2. Planowany zapas końcowy 3. Zapas początkowy 4. PLANOWANA PRODUKCJA

7 Tab. 3 PLAN ZUŻYCIA MATERIAŁÓW BEZPOŚREDNICH PRODUKT X Treść Produkcja w sztukach Zużycie jednostkowe Łączne zużycie materiałów Cena Koszt materiałów Materiał A Materiał B Razem PRODUKT Y Treść Produkcja w sztukach Zużycie jednostkowe Łączne zużycie materiałów Cena Koszt materiałów Materiał A Materiał B Razem Łączny koszt

8 Tab. 4 PLAN ZAKUPU MATERIAŁÓW BEZPOŚREDNICH TreśćMateriał AMateriał BRazem 1. Planowane zużycie w szt. - 2. Planowany stan końcowy w szt. - 3. Stan początkowy w szt. - 4. Planowany zakup (1+2 - 3) - 5. Jednostkowa cena nabycia- 6. Wartość nabycia materiałów (4*5)

9 Tab. 5 PLAN KOSZTÓW ROBOCIZNY BEZPOŚREDNIEJ TreśćProdukt XProdukt YRazem A. Robocizna wykwalifikowana 1. Planowana produkcja- 2. Normatywne zużycie czasu na 1 produkt- 3. Planowany budżet czasu (1*2)- 4. Stawka wynagrodzenia za rbg - 5. Całkowite wynagrodzenie B. Robocizna niewykwalifikowana 1. Planowana produkcja - 2. Normatywne zużycie czasu na 1 produkt - 3. Planowany budżet czasu (1*2) - 4. Stawka wynagrodzenia za rbg - 5. Całkowite wynagrodzenie Razem (A + B)

10 Tab. 6 PLANOWANY KOSZT WYTWORZENIA PRODUKTÓW TreśćProdukt XProdukt YRazemUwagi 1. Koszty bezpośrednie (zmienne) materiały Tab. 3 wynagrodzenia Tab. 5 2. Koszty wydziałowe 3. Razem koszt wytworzenia (1 + 2) 4. Planowana produkcja w szt.- Tab. 2 5. Planowany jedn. koszt wytworzenia -

11 Tab. 7 PLANOWANY RACHUNEK ZYSKÓW i STRAT PrzychodyTab. 1 Koszty wytworzenia Tab. 6 Koszty ogólnego zarządu Koszty sprzedaży ZYSK OPERACYJNY Odsetki ZYSK BRUTTO Podatek dochodowy (20%) ZYSK NETTO

12 Metoda pośrednia Zysk netto Amortyzacja Zmiana zapasów materiałów Zmiana zapasów produktów Zmiana należności Zmiana zobowiązań z tyt. dostaw Zmiana zobowiązań wobec pracowników Zmiana zobowiązań z tyt. podatków CASH FLOW I Inne wydatki (nieoperacyjne) Spłata zadłużenia Inwestycje Inne wpływy (nieoperacyjne) Wzrost zadłużenia CASH FLOW II Gotówka początkowa Gotówka końcowa Tab. 8. PLANOWANY RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

13 Metoda pośrednia wg rodzajów działalności Zysk netto Korekty Amortyzacja Odsetki od kredytów Zmiana zapasów Zmiana należności Zmiana zobowiązań krótkoterminowych CASH FLOW NA DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ Wpływy z działalności inwestycyjnej Wydatki na działalność inwestycyjną CASH FLOW NA DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ Wpływy z działalności finansowej Wydatki na działalność finansową - odsetki od kredytu CASH FLOW NA DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ ŁĄCZNE CASH FLOW Gotówka początkowa Gotówka końcowa Tab. 9 PLANOWANY RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (c.d.)

14 14 Lp. Wyszczeg ó lnienie Kwota 1.Źródła finansowania 2. Źr ó dła zewnętrzne 3.Sprzedaż 4.Wykorzystanie źródeł finansowania 5. Zwiększenie aktyw ó w 6. Koszty operacyjne – amortyzacja 7.Koszty finansowe 8. Spłata kredyt ó w 9.Podatek dochodowy 10.Przepływy pieniężne 11.Gotówka początkowa 12. Gotówka końcowa Tab. 10. PLANOWANY RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH (c.d.)

15 AKTYWAKWOTAPASYWAKWOTA Majątek trwały Majątek obrotowy Zapasy materiałów Zapasy produktów Należności Gotówka Kapitał własny Kapitał akcyjny Kapitał zapasowy Zysk okresu bieżącego Kredyty długoterminowe Zobowiązania krótkoterminowe RAZEM Tab. 11. PLANOWANY BILANS

16 16

17 17

18 18

19 19

20 20

21 21 __________________________________________________________________________ Wskaźniki Rok Rok 1 Rok 2 Rok 3 bazowy ___________________________________________________________________________ Wsk. bieżącej płynności 0.77 0.80 0.97 0.97 Wsk. wysokiej płynności 0.43 0.43 0.47 0.47 Wsk. poziomu kapitału obrotowego (%) (-)13.2 (-)12.4 (-)1.5 (-)1.5 Wsk. zadłużenia aktywów (%) 56.7 61.1 53.5 52.9 Wsk. zadłużenia kredytowego [1] (%) 29.1 32.3 7.7 7.5 [1] Wsk. zadłużenia długoterminowego 0.0 0.0 0.0 0.0 Wsk. pokrycia odsetek (-)0.03 1.17 1.58 1.64 Wsk. marży brutto (%) 22.0 26.0 28.3 28.9 Wsk. zyskowności operacyjnej (%) 6.0 11.5 14.2 14.6 Wsk. zyskowności brutto (%) (-)14.7 2.1 5.6 6.1 Wsk. zyskowności netto (%) (-)14.7 2.1 5.6 6.1 Wsk. obrotu aktywów 0.84 1.08 1.47 1.66 Wsk. obrotu majątku trwałego 1.50 2.12 3.08 3.58 Wsk. obrotu zapasów 4.39 4.72 5.44 5.52 Wsk. spływu należności (dni) 96 78 52 41 ___________________________________________________________________________ [1] [1] Wskaźnik zadłużenia kredytowego jest częścią wskaźnika zadłużenia aktywów i wyraża relację zadłużenia kredytowego do aktywów. Jest wyrażony w procentach

22 22

23 23

24 24

25 25

26 Przykład 2 Przedsiębiorstwo zamierza kupić maszyny, których cena nabycia wynosi 500 tys. zł. Transport i instalacja będą kosztować dodatkowo 60 tys. zł. Inwestycja spowoduje zwiększenie kapitału obrotowego o 80 tys. zł. Maszyny będą eksploatowane przez 8 lat. Przewidywana sprzedaż jest następująca: lata 1 2 3 4 5 6 7 8 sprzedaż (w tys. zł) 400 600 750 750 750 750 750 600 Koszty operacyjne bez uwzględnienia amortyzacji będą wynosić: Lata 1 2 3 4 5 6 7 8 koszty operacyjne (w tys. zł ) 250 265 280 297 315 320 320 325 Projekt jest finansowany z własnych środków. Wymagana stopa zwrotu wynosi 12% Stawka podatku dochodowego wynosi 19%. Amortyzacja jest naliczana według metody liniowej

27 27

28 28

29 29

30 30 Przykład 5 Ocenić projekt inwestycyjny, którego początkowe nakłady wynoszą 500 mln zł. Źródłem sfinansowania jest kapitał własny właściciela. Rachunek przepływów pieniężnych w ciągu najbliższych 5 lat funkcjonowania projektu przedstawia poniższa tabela. Stopa dyskontowa 12% (dane w mln zł) Wyszczególnienie12345 +Zysk netto +Amortyzacja 35 30 40 30 45 30 50 30 50 32 Generowane CF I 6570758082 +/- Zmiana KO - Inwestycje +/- Zadłużenie długoterm. -20 0 -15 0 -5 0 -10 0 000000 Wolne CF455570 82

31 Ustalanie NPV przy g = 0% Wyszczególnienie012345 NCF Współcz. dyskontujący (12%) DCF Łącznie DCF dla lat 1 - 5 Wartość rezydualna - RV Zdyskontowane RV NPV 31

32 Przykład 6 Ustalić wartość NPV dla projektu inwestycyjnego o nakładach początkowych 350 mln zł mając następujące dane: - wartość sprzedaży (dane w tabeli) - koszty operacyjne bez amortyzacji stanowią 85% wartości sprzedaży - amortyzacja (dane w tabeli) - kredyt na inwestycję 150 mln zł spłacany przez 5 lat po 30 mln zł rocznie - oprocentowanie kredytu 15% rocznie od kwoty nie spłaconej - stawka podatku dochodowego 19% zysku brutto - zmiany kapitału obrotowego (dane w tabeli) - zakładany wzrost przepływów pieniężnych po okresie szczegółowej projekcji 3% rocznie WyszczególnienieRok 1Rok 2Rok 3Rok 4Rok 5Lata następne Przychody ze sprzedaży538,3571,2603,2634,0666,3686,3 Amortyzacja23,725,126,527,929,330,2 Zmiana kapitału obrotowego17,817,216,816,216,910,5

33 Tabela przewidywanych przepływów typu FCFE na lata 1-5 i okresy następne: Pozycje FCFERok 1Rok 2Rok 3Rok 4Rok 5Lata następne Sprzedaż Koszty operacyjne (bez amort.) (85% sprzedaży) Koszt amortyzacji Zysk EBIT Odsetki od kredytów Zysk EBT Podatek dochodowy (19% zysku ) Zysk EAT Amortyzacja Zmiany aktywów trwałych Spłata kredytu Zmiana KO FCFE

34 Ustalanie NPV Wyszczególnienie012345 NCF Współcz. dyskontujący (14%) DCF Łącznie DCF dla lat 1 - 5 Wartość rezydualna - RV Zdyskontowane RV NPV 34

35 Ryzyko w fazie realizacji inwestycji Ryzyko odchyl. CF w fazie eksploatacji inwestycji Ryzyko dotyczące kosztu kapitału Ryzyko odchyl. CF w działalności operacyjnej Ryzyko odchyl. CF w działalności finansowej Ryzyko odchyl. CF w działalności inwestycyjnej Ryzyko odchyl. zysku operacyjnego Ryzyko odchyl. w ZKO Ryzyko inwestycyjne Ryzyko odchyl. w wielkości sprzedaży Ryzyko odchyl. w zakresie cen wyrobów Ryzyko odchyl. w zakresie kosztów

36 36

37 37

38 38

39 39

40 40

41 41

42 42

43 43

44 44

45 45 PRZYKŁAD 1.1 Przeprowadzić analizę bezpieczeństwa finansowego przedsiębiorstwa. Ustalić wielkości graniczne i dopuszczalne odchylenia czynników na podstawie poniższych danych: - aktualna wielkość produkcji 2000 szt. - cena wyrobu 12 zł - koszty stałe 7000 zł - jednostkowe koszty zmienne 6.5 zł/szt.

46 46

47 47

48 48

49 49

50 50

51 51

52 52

53 53

54 54

55 55

56 56

57 57

58 58

59 59

60 STACJA PALIW Projekt inwestycyjny polega na uruchomieniu stacji paliw zlokalizowanej w centrum dużego osiedla mieszkaniowego w mieście wojewódzkim. Nakłady inwestycyjne obejmują: - grunt i jego uzbrojenie o spodziewanych wydatkach 100 tys. zł - pawilon o wartości nakładów 160 tys. zł (umarzany w ciągu 20 lat) - 4 zbiorniki o wartości ok. 250 tys. zł (umarzane w ciągu 10 lat) - 4 dystrybutory o wartości 100 tys. zł (umarzane w ciągu 5 lat) - wiata o wartości nakładów ok. 80 tys. zł (umarzana w ciągu 20 lat) Budowa stacji i montaż urządzeń potrwa 3 miesiące. Stacja pracuje całą dobę. Przewidywana sprzedaż paliw: - w 1 roku 100 tys. litrów miesięcznie. - w 2 roku 130 tys. litrów miesięcznie, - w 3 i następnych 150 tys. litrów miesięcznie Stacja zatrudni 6 osób ze średnią płacą 3750 zł miesięcznie. Pozostałe koszty stanowią: - materiały (art. biurowe, sanitarne) 2500 zł miesięcznie - woda, kanalizacja 2000 zł miesięcznie - energia elektryczna 1500 zł miesięcznie - reklama (do oszacowania) - pozostałe koszty (np. opłaty lokalne) 2000 zł miesięcznie

61 STACJA PALIW (c.d.) Marża handlowa na sprzedaży paliw wynosi 8,7% doliczana do ceny zakupionego paliwa. Na stacji ma się ponadto odbywać sprzedaż olejów, smarów płynów samochodowych oraz akcesoriów i części zamiennych, a także napojów, słodyczy i papierosów o szacowanym obrocie 50 tys. zł rocznie i zakładanej marży 20% od wartości obrotu. Na terenie stacji istnieje możliwość zamieszczania reklam, co może być źródłem dodatkowego przychodu ok. 20 tys. zł rocznie. Źródłem sfinansowania przedsięwzięcia będzie kapitał właściciela w kwocie 260 tys. zł oraz w pozostałej części inwestycji kredyt bankowy. Zakładane warunki kredytowe: spłata kredytu w ciągu 3 lat po upływie rocznej karencji, oprocentowanie 12% rocznie. Pozostałe założenia do projekcji finansowej: - średnia cena sprzedaży paliw 5,5 zł za litr - obciążenie ZUS 20% - rotacja zapasów paliwa 27x rocznie - stawka podatku dochodowego 19% - stopa dyskontowa 15% - rotacja płatności zobowiązań z tytułu dostaw 54x rocznie ( 7 dni)

62 WyszczególnienieKwota Grunt Pawilon Zbiorniki Dystrybutory Wiata RAZEM Plan nakładów inwestycyjnych na środki trwałe (w tys. zł)

63 63 Wyszczególnienie12345 Należności Zapasy Zobowiązania bieżące ZKO Zmiana ZKO Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy (w tys. zł)

64 64 Wyszczególnienie012345 Środki trwałe  ZKO RAZEM Plan całkowitych nakładów inwestycyjnych (w tys. zł)

65 65 WyszczególnienieKwota Środki trwałe  ZKO RAZEM Plan początkowych wydatków inwestycyjnych (w tys. zł)

66 66 Wyszczególnienie012345 Kapitał własny Kredyt bankowy Zmiana zobowiązań bież. RAZEM Plan źródeł finansowania (w tys. zł)

67 WyszczególnienieKwota Wynagrodzenia ZUS Materiały Kanalizacja Energia elektryczna Pozostałe RAZEM (miesięcznie) RAZEM (rocznie) Plan kosztów stałych (w tys. zł) Amortyzacja środków trwałychKwota Grunt Pawilon Zbiorniki Dystrybutory Wiata RAZEM

68 68 Wyszczególnienie12345 Przychody ze sprzedaży paliw Koszty zmienne (paliwo) Marża brutto Operacyjne koszty stałe Koszty amortyzacji Zysk na podstawowej działalności operacyjnej Wynik na działalności pozostałej Zysk operacyjny Koszty finansowe (odsetki) Zysk brutto Podatek dochodowy Zysk netto Planowany rachunek zysków i strat (w tys. zł)

69 69 Wyszczególnienie12345 Zysk netto Amortyzacja CF I Zmiana ZKO Spłata kredytu CF II SP gotówki SK gotówki Planowany rachunek przepływów pieniężnych (w tys. zł)

70 70 Wyszczególnienie012345 A k t y w a Środki trwałe Zapasy Należności Gotówka RAZEM AKTYWA P a s y w a Kapitał podstawowy Zysk zatrzymany Kredyt bankowy Zobowiązania bieżące RAZEM PASYWA PLANOWANY BILANS (w tys. zł)

71 71 Wyszczególnienie12345 Wsk. zadłużenia aktywów (%) Wsk. pokrycia odsetek Wsk. zyskowności sprzedaży -ROS (%) Wsk. zyskowności aktywów - ROA (%) Wsk. zwrotu kapitału własnego -ROE (%) (zysk / (kapitał wł. – zysk r. bież.) Wskaźniki finansowe

72 72 Wyszczególnienie012345 CF II Współczynnik dyskontujący 1/(1+0,15) n DCF Łączne DCF z 1 – 5 lat Wartość rezydualna RV Zdyskontowane RV NPV Wskaźniki inwestycyjne (NPV, IRR, NPVR)

73 73 Wyszczególnienie12345 BP MBF Ocena ryzyka (1)

74 74 Wyszczególnienie12345 DOL DFL DCL Ocena ryzyka (3)