1 Bogusław Wyszyński Gospodarstwo Rybacko-Wędkarskie OlsztynJeziora tylko dla wędkarzy? Przykłady użytkowania jezior bez połowów gospodarczych. Bogusław Wyszyński Gospodarstwo Rybacko-Wędkarskie Olsztyn Chce tu powiedzieć, że ……

2 Racjonalna gospodarka rybackaNależy tak prowadzić gospodarowanie zasobami ryb, aby potomne pokolenia też miały czym gospodarować

3 Użytkownicy „rybaccy”, czyli kto korzysta z zasobów rybLegalni: rybacy, wędkarze Nielegalni: kłusownicy Inni: zwierzęta dziko-żyjące

4 Połowy „przemysłowe” Połowy gospodarcze to nie tylko „białko”- to także regulacja struktury populacji ryb

5 Takie są marzenia

6 Skąd się biorą ryby Naturalna rekrutacja – przeżywa od ikry do końca pierwszego roku tylko ułamek % Zarybienia Naturalne migracje

7 Naturalna rekrutacja Zależy między innymi od: Stanu czystości wódIlości tarlaków (struktury populacji) Zasobów zooplanktonu Warunków pogodowych Występowania tarlisk Działań człowieka: ochrona, kłusownictwo … Ilości zwierząt drapieżnych

8 Ograniczenia liczebności

9 Ograniczenia liczebnościNaturalna wydajność zbiorników wodnych Kormorany Zanieczyszczenia, zatrucia ryb oraz ich środowiska Przyduchy letnie i zimowe Nadmierne odłowy (rybackie i wędkarskie) Kłusownictwo Niewystarczająca rekrutacja naturalna Koszty zarybień Urbanizacja brzegów w tym tarlisk

10 Co głównie łowią wędkarzeDrapieżniki: szczupak, okoń, sandacz, węgorz, sum, boleń Duże ryby karpiowate: leszcz, lin, karp, karasie Inne, w tym np. sieja zimą

11 Szczupak

12 Szczupak Szczytowy drapieżnik Szybki wzrostMasę 5 kg osiąga w okresie 4-7 lat 1 osobnik zajmuje nawet kilkadziesiąt mb linii brzegowej

13 Szczupak 1 duży osobnik może potrzebować nawet 0,5 ha wodyNa 1 kg przyrostu musi zjeść 5-10 kg ryb Średnia wydajność połowowa z ha to kilka kg

14 Okoń

15 Okoń Gatunek drapieżny Powolny wzrostMasę 0,5 kg osiąga w wieku od kilku do ponad 10 lat Średnia wydajność połowowa to kilka kg z ha

16 Sandacz

17 Sandacz Gatunek szybko rosnącyMasę 3 kg osiąga średnio w wieku 4-7 lat Wyjątkowo łatwo-łowny w narzędzia kłusownicze

18 Węgorz

19 Węgorz Gatunek wolno-rosnący Wymaga zarybieńMasę 0,5 kg potrafi osiągnąć nawet dopiero po kilkunastu latach Gwałtowne obniżenie pogłowia tego gatunku w ostatnich latach (o 90-99%)

20 Przeciwnicy rybaka i wędkarzaKormoran Kłusownik Mewy Wydry Norki Mięsiarze Sandacz narybek letni

21 Kto pozyskuje ryb najwięcej?Zwierzęta wolno-żyjące, w tym kormorany, czaple, wydry …… Kłusownicy, w tym nielegalnie łowiący wędkarze Wędkarze legalni Rybacy

22 Inne zagrożenia M.E.W. Melioracja Zanieczyszczenia

23 Czy jeziora tylko dla wędkarzy?Za Znaczący przychód z licencji Dodatkowe „pary oczu” w walce z zanieczyszczeniami, kłusownictwem Pomoc w ochronie jezior i rzek Przeciw Możliwe „braki ekonomiczne” Ukierunkowane połowy Niekorzystna zmiana struktury ichtiofauny Nieracjonalna gospodarka rybacka

24 Możliwe sposoby gospodarowaniaTyp I: duże i zróżnicowane gatunkowo odłowy wędkarskie – może nie wymagać połowów rybackich Typ II: niewielkie ale zróżnicowane odłowy wędkarskie – wymaga połowów rybackich Typ III: duże lub niewielkie, ale ukierunkowane gatunkowo (np. na ryby drapieżne) odłowy wędkarskie – wymaga ukierunkowanych połowów rybackich

25 Przykład jeziora Dadaj Typ I

26 Dadaj Duża ilość licencji wędkarskichSzerokie spektrum łowionych gatunków wędkarskich Połowy gospodarcze chwilowo ograniczone do odłowów kontrolnych

27 Dadaj - współpraca Ochrona przed kłusownictwemMonitorowanie środowiska Pomoc przy zarybieniach

28 Dadaj - zagrożenia Zbyt duża ilość kormoranówNowe gatunki drapieżników: Mewy!

29 Co dają nam kormorany?

30 Przykład jeziora Linowskiego Typ II

31 Linowskie Trudno dostępne dla wędkarzy Niewielka ilość łowiącychŁowione głównie drapieżniki Planowane niewielkie połowy gospodarcze

32 Linowskie Bez połowów gospodarczych: zaburzona struktura ryb, dzierżawa nieopłacalna ekonomicznie

33 Dejguny Typ III

34 Dejguny Zbiornik o powierzchni 800 ha Niewielka ilość wędkarzyDuża ilość szczupaka i sielawy Konieczność gospodarczych połowów sielawy! Gatunek nie eksploatowany wędkarsko!

35 Iławki

36 Iławki Powierzchnia 120 ha Bardzo zasobne w rybyGłówne gatunki: sandacz, leszcz, karaś srebrzysty Duża aktywność kłusownicza W 2014 wykupiono 6 licencji rocznych! Czynsz roczny 62q żyta Wartość rocznych zarybień ponad zł

37 Jezioro Bęskie

38 Jezioro Bęskie Powierzchnia około 60 ha Duża rzesza wędkarzyGłówne ukierunkowanie na odłowy wędkarskie karasia srebrzystego

39 Jezioro Bęskie Główne gatunki Sum Karaś srebrzysty Sandacz LinSum i wędkarze znacząco ograniczyli liczebność małego i średniego karasia

40 Jezioro Bęskie Badania składu pokarmu karasi o masie powyżej 1 kg wykazały, że w okresie letnim karaś odżywia się makrofitami! Nie daje się łowić wędkarzom. I co z tym zrobić?

41

42

43 Podsumowanie Gospodarowanie rybackie i wędkarskie się uzupełnia i razem stanowi o racjonalnej gospodarce rybackiej Na wielu akwenach odłowy gospodarcze są niezbędne z powodów ekonomicznych, a innych z powodów konieczności prowadzenia racjonalnej gospodarki (przegęszczenie np. płoci, karłowacenie leszcza, choroby …) Użytkownikom rybackim zdecydowanie bardziej opłaca się wędkarskie użytkowanie wód!