1 BYĆ PRZEDSIĘBIORCZYM - nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2 CYKL KONIUNKTURALNY Przebieg i fazy Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3 Cykl koniunkturalny oznacza występujące naprzemiennie okresy przyspieszenia i spowolnienia tempa wzrostu gospodarczego. Wahania takie są typowe dla gospodarek rynkowych i w praktyce nie daje się im zapobiec Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4 Celem polityki makroekonomicznej we współczesnych gospodarkach jest jednak ograniczenie skali tych wahań (czyli spowodowanie, aby w okresach przyspieszenia wzrost PKB nie był nadmiernie wysoki, a w okresie spowolnienia dynamika PKB nie ulegała zbytniemu obniżeniu). Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
5 Łączny, najbardziej typowy cykl koniunkturalny w gospodarce trwa zazwyczaj kilka lat. Na cykl ten składają się cztery podokresy (w ekonomii używa się różnych klasyfikacji podokresów cyklu, wyróżniając zazwyczaj od 2 do 4 podokresów): Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
6 Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
7 Faza ożywienia, kiedy szybko wzrastają inwestycje, spożycie oraz PKB, a jednocześnie zaczyna spadać bezrobocie. Wzrostowi nie towarzyszy jeszcze narastanie zjawisk nierównowagi gospodarczej. Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
8 Faza spowolnienia, kiedy tempo wzrostu inwestycji, spożycia i PKB obniża się, a jednocześnie wyhamowaniu ulega spadek bezrobocia. W okresie spowolnienia wyhamowaniu ulega również narastanie zjawisk nierównowagi gospodarczej Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
9 Faza recesji, kiedy spadają inwestycje, spożycie i PKB, a wzrasta bezrobocie. Jednocześnie spada skala nierównowagi Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
10 Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Wahania cykliczne nakładają się na długookresowy wzrost gospodarczy. Długookresowy wzrost wynika przede wszystkim z faktu, że z okresu na okres społeczeństwo dysponuje większym kapitałem ludzkim, produkcyjnym, wiedzą i doświadczeniem. Wzrost jest związany przede wszystkim ze wzrostem zdolności podażowych gospodarki,
11 Kształtowanie się PKB zależy głównie od czynników popytowych. Przyspieszenie gospodarcze spowodowane jest zazwyczaj głównie wysoką dynamiką inwestycji. W ślad za tym spada jednak bezrobocie, a więc (zgodnie z regułą opisaną przez krzywą Phillipsa) wzrastają płace. Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
12 Polityka antycykliczna to polityka przeciwdziałania nadmiernym wahaniom tempa wzrostu PKB wywołanym przez cykle koniunkturalne. Polityka ta koncentruje się na wzmacnianiu popytu krajowego (spożycia indywidualnego, spożycia zbiorowego oraz nakładów inwestycyjnych brutto) Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
13 w okresie, gdy w gospodarce panuje zła koniunktura (w fazie spowolnienia) lub na ograniczaniu dynamiki popytu krajowego wówczas, gdy gospodarka rozwija się zbyt szybko i narastają w niej zjawiska nierównowagi (w fazie ożywienia). Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
14 Typowe działania należące do sfery polityki antycyklicznej to: W zakresie polityki pieniężnej: podwyżki stóp procentowych banku centralnego w okresie ożywienia, po to by podrożyć kredyt i tym samym ograniczyć dynamikę inwestycji przedsiębiorstw i spożycia indywidualnego Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
15 W okresie spowolnienia bank centralny podejmuje działania odwrotne: obniża stopy procentowe, aby zachęcić do wzrostu inwestycji i spożycia Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
16 W zakresie polityki fiskalnej: obniżenie deficytu budżetowego (poprzez ograniczenie wydatków lub wzrost dochodów podatkowych) w okresie ożywienia, po to by ograniczyć dynamikę spożycie zbiorowego lub wpłynąć na ograniczenie spożycia indywidualnego. Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
17 W okresie spowolnienia rząd podejmuje działania odwrotne: zachęca do wzrostu popytu krajowego obniżając podatki, lub zwiększając wydatki publiczne (prowadzi to do wzrostu deficytu budżetowego). Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
18 Realizacja polityki antycyklicznej jest zazwyczaj jednym z celów rządu i banku centralnego. Czasem instytucje te bardziej lub mniej świadomie prowadzą działania odwrotne: przyczyniają się do dalszego wzrostu dynamiki popytu w okresie ożywienia Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
19 (pogłębiając zjawiska narastania nierównowagi gospodarczej) lub do dalszego ograniczenia dynamiki popytu w okresie spowolnienia. Politykę taką – zazwyczaj nieplanowaną – nazywamy polityką procykliczną Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
20 KONIEC Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego