1 Organizacja i realizacja kształcenia według modułowego programu nauczania dla zawodu

2 Cele kursu podniesienie poziomu i efektywności edukacji zawodowejprzygotowanie uczestników kursu do organizacji i realizacji procesu kształcenia z wykorzystaniem programów modułowych

3 Wykaz istotnych aktów prawnych

4

5 Rozporządzenie MENiS z dnia 5 lutego 2004 rRozporządzenie MENiS z dnia 5 lutego 2004 r. w sprawie dopuszczenia do użytku szkolnego programów nauczania i podręczników oraz cofania dopuszczenia

6 Rozporządzenie MENiS z dnia 5 lutego 2004 rRozporządzenie MENiS z dnia 5 lutego 2004 r. w sprawie dopuszczenia do użytku szkolnego programów nauczania i podręczników oraz cofania dopuszczenia

7 Rozporządzenie MENiS z dnia 5 lutego 2004 rRozporządzenie MENiS z dnia 5 lutego 2004 r. w sprawie dopuszczenia do użytku szkolnego programów nauczania i podręczników oraz cofania dopuszczenia

8 Rozporządzenie MENiS z dnia 5 lutego 2004 rRozporządzenie MENiS z dnia 5 lutego 2004 r. w sprawie dopuszczenia do użytku szkolnego programów nauczania i podręczników oraz cofania dopuszczenia

9 Rozporządzenie MENiS z dnia 1 lipca 2002 rRozporządzenie MENiS z dnia 1 lipca 2002 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu.

10 Budowa modułowych programów kształcenia

11  Moduł Modularyzacjastały czynnik, powtarzalny wymiar czegoś, jednostka o ustalonych cechach (Słownik języka polskiego PWN)  Modularyzacja Uporządkowanie elementów wchodzących w  skład wyrobu końcowego w odpowiednie podzbiory. Na podstawie materiałów KOWEZiU

12 Na podstawie materiałów KOWEZiU

13 Modułowy program nauczania dla zawoduNa podstawie materiałów KOWEZiU

14 Treści kształcenia modułowego programu nauczania dla zawodu powinny uwzględniać wymagania:procesu pracy, naukowo-techniczne, społeczne, dydaktyczne, dotyczące struktury i układu treści, dotyczące systemowego podejścia do doboru treści.

15 Zakres treści wynika z analizy:podstawy programowej, procesu pracy na stanowiskach właściwych dla zawodu oraz opisach pracy, kwalifikacji zawodowych.

16 Program nauczania dla zawoduPodstawy formalno-prawne prac programowych Wymagania procesu pracy Wymagania naukowo-techniczne, dydaktyczne strukturalne Program nauczania dla zawodu Standardy kwalifikacji zawodowych Plan nauczania dla zawodu Programy nauczania w układzie: Podstawa programowa kształcenia w zawodzie Przedmiotowym Bloko-wym Modu-łowym Standardy wymagań egzaminacyjnych Ramowy plan nauczania dla szkoły zawodowej Opracowano na podstawie publikacji KOWEZiU Zarys metodologii konstruowania programów modułowych dla zawodu

17 Obszar zawodowy Analiza pracy w zawodzie 1 Analiza pracy w zawodzie 2Analiza pracy w zawodzie „n” Stanowisko pracy „n” Zadanie „n” Stanowisko pracy 2 Umiejętność n” Zadanie 2 Stanowisko pracy 1 Jednostka modułowa Zadanie 1 Umiejętność 2 Umiejętność 1

18 Monter elektronik … Zawód Stanowisko pracy Zadania zawodowe ElementyUmiejętności Rozróżnianie mierników Naprawa sprzętu Serwis AGD Obsługa klienta Sklep AGD Monter elektronik Fabryka sprzętu elektronicznego Pomiary … Interpretacja wyników Diagnozowanie sprzętu Lokalizacja usterki Dobieranie mierników Wykonywanie pomiarów

19 FAZA II ETAP I – wyodrębnianie modułów kształcenia w zawodzie FAZA Izawodu FAZA I Analiza wymagań kwalifikacyjnych dla zawodu Analiza kierunków rozwoju Społ.-gosp. oraz nauki i techniki Analiza treści pracy oraz określanie wymagań dla zawodu Analiza zadań zawodowych na stanowiskach pracy Analiza opisu kwalifikacji absolwenta (podstawa programowa) Analiza standardów kwalifikacji zawodowych Opracowanie wykazu zadań zawodowych i odp. im umiejętności Ustalanie kryteriów wyodrębniania modułów kształcenia w zaw. i odp. im j.m. FAZA II Konstruowanie dydaktycznej mapy programu nauczania Strukturalizacja treści  programowych, ustalanie układu treści Wyodrębnianie modułów kształcenia w zawodzie Wyodrębnianie jednostek modułowych dla ustalonych modułów Ustalanie układu jednostek m. w modułach, sporządzanie schematów Opracowanie dydaktycznej mapy programu Na podstawie materiałów KOWEZiU

20 ETAP II – dobór treści kształcenia zawodowegoFAZA III dobór i strukturalizacja treści kształcenia Analiza wymagań formalno-prawnych oraz treści podstawy programowej Analiza wymagań dydaktycznych oraz układu struktury treści kształcenia Opracowanie założeń programowo-organizacyjnych kszt-nia zawodzie oraz planu naucz. Opracowanie celów kształcenia modułów Opracowanie szczegółowych celów kształcenia oraz materiału nauczania dla j.m. Opracowanie wskazań metodycznych do realizacji programów j.m. Opracowanie propozycji metod sprawdzania oceny osiągnięć ed.u. Opracowanie końcowej wersji programu, przekazanie do recenzji i zatwierdzenia Wybór metod, materiałów i środków dydaktycznych FAZA IV przygotowanie dydaktycznej obudowy programu Ocena predyspozycji uczących się i określanie indywidualnych ścieżek kształcenia zawodowego Analiza i wykorzystanie dostępnych materiałów środków dydaktycznych Opracowanie systemu kontroli postępów osiągnięć uczniów Opracowanie materiałów metodycznych dla ucznia i nauczyciela Opracowanie pakietów edukacyjnych dla określonych j. m.

21 Wymagania procesu pracyPodstawa programowa kształcenia w zawodzie Wyspecyfikowane opisy pracy w zawodzie Standardy kwalifikacji zawodowych Kryterium wstępne – dotyczy logicznych związków między zadaniami zawodowymi kwalifikacjami Bloki programowe wiadomości i umiejętności Zadania zawodowe i odpowiadające im czynności Wiadomości umiejętności, postawy – kwalifikacje zawodowe Kryterium porządkujące – dotyczy rodzaju kwalifikacji KATEGORIE MODUŁÓW KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE 1. Podstawy działalności zawodowej 2. Podstawy zawodu 3. Podstawowe prace w zawodzie 4. Specjalistyczne prace w zawodzie Na podstawie materiałów KOWEZiU

22 Na podstawie materiałów KOWEZiU

23 Na podstawie materiałów KOWEZiU

24 Moduł kształcenia M1 Moduł kształcenia MnModel programu nauczania o strukturze modułowej I. Założenia organizacyjno-programowe w zawodzie II. Plany nauczania III. Moduły kształcenia zawodowego Moduł kształcenia M1 Moduł kształcenia Mn Jednostka modułowa M1.1 Jednostka modułowa Mn.1 Jednostka modułowa M1.2 Jednostka modułowa Mn.2 Jednostka modułowa M1.n Jednostka modułowa Mn.n IV. Zestawy pakietów edukacyjnych dla nauczycieli i uczniów Pakiety edukacyjne do jednostek modułowych P1 Pakiety edukacyjne do jednostek modułowych Pn Na podstawie materiałów KOWEZiU

25

26

27 Na podstawie materiałów KOWEZiU

28 Na podstawie materiałów KOWEZiU

29 Na podstawie materiałów KOWEZiU

30 Mapa dydaktyczna programuTREŚCI ZAWODOWE TREŚCI OGÓLNO-ZAWODOWE TREŚCI SPECJALIZACYJNE

31 Na podstawie materiałów KOWEZiU

32 Na podstawie materiałów KOWEZiU

33 Na podstawie materiałów KOWEZiU

34 Na podstawie materiałów KOWEZiU

35 Organizacja procesu dydaktycznego

36 Jeśli sądzisz, że potrafisz masz rację.Jeśli sądzisz, że nie potrafisz też masz rację. (Henry Ford)

37

38 Wykonywanie zadań zawodowych jest źródłem dochodów.Zawód zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, dla wykonania których wymagane są odpowiednie kwalifikacje (wiedza i umiejętności), zdobyte w wyniku kształcenia lub praktyki. Zadania te wykonywane są z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby w różnych zakładach pracy. Wykonywanie zadań zawodowych jest źródłem dochodów. (Budowa standardów kwalifikacji zawodowych w Polsce. Red .S.M. Kwiatkowski, Z. Sepkowska. 2000)

39 Klasyfikacje zawodów

40 Struktura podstawa programowej kształcenia w zawodzie

41 Struktura podstawa programowej kształcenia w zawodzie cd.

42 Zawód szerokoprofilowyzawód zakładający szeroki obszar przyszłego zatrudnienia, stwarzający podstawę do wielokierunkowej specjalizacji w toku pracy zawodowej i umożliwiający przekwalifikowanie się w obrębie tego zawodu oraz zdobywanie specjalizacji dodatkowych. Nowy słownik. T.W. Nowacki, K. Korabiowska-Nowacka, B. Baraniak 1999)

43 Wdrażanie programów modułowych Analiza wybranego programu modułowegoAnaliza wykazu programów dopuszczonych do użytku szkolnego i pakietów edukacyjnych Krok I Przeszkolenie nauczycieli w zakresie kształcenia wg programów modułowych Krok II Powołanie zespołu, który przygotuje szkołę do kształcenia wg programu modułowego Krok III Krok IV Analiza wybranego programu modułowego Na podstawie materiałów H. Grządziel

44 Wdrażanie programów modułowychUstalenie potrzeb szkoły w zakresie doskonalenia kadry i doposażenia bazy Krok V Analiza kosztów Krok VI Podjęcie decyzji o wdrożeniu programu modułowego Krok VI Krok VII Zaplanowanie działań związanych z wdrożeniem Na podstawie materiałów H. Grzadziel

45 Główne działania związane z wdrożeniem programu modułowego cd.Podjęcie decyzji, o miejscach realizacji kształcenia umiejętności praktycznych (w szkole, CKP, CKU u pracodawcy) Zaplanowanie doskonalenia kadry Zaplanowanie doposażenia bazy dydaktycznej Opracowanie szkolnego planu nauczania Opracowanie systemu sprawdzania i oceniania osiągnięć szkolnych Na podstawie materiałów H. Grzadziel

46

47 Planowanie przemyślenie i przewidzenie do wykonania przyszłości zadań uznanych za celowe oraz związanych z ich realizacją czynności obowiązków i uprawnień. Plan zaprojektowany układ czynności celowych, logicznie uzasadnionych, zmierzających do osiągnięcia założonych celów C. Plewka

48 Dobry plan jest (1):

49 Dobry plan jest (1):

50

51

52

53

54

55

56

57 Na podstawie materiałów KOWEZiU

58 TREŚCI OGÓLNO-ZAWODOWETREŚCI ZAWODOWE TREŚCI OGÓLNO-ZAWODOWE TREŚCI SPECJALIZACYJNE

59 Szkoła policealna na podbudowie programowej liceum profilowanego2 semestry 32 godziny tygodniowo TREŚCI ZAWODOWE Z1 Z2 Z3 Z1.02 Z1.03 Z1.04 Z1.05 Z1.01 Z1.06 Z2.01 Z2.02 Z3.01 Z3.02 Z2.03 Z3.03 Z2.04 Z2.05 S2 S1 TREŚCI SPECJALIZACYJNE

60

61

62 Planowanie dydaktyczne

63 System dydaktyczno-wychowawczy wg Konstantego LechaPROCES NAUCZANIA I WYCHOWANIA NAUCZYCIEL ZASADY METODY TREŚCI ŚRODKI BAZA ORGANIZACJA PROCES UCZENIA SIĘ Uczeń Na podstawie materiałów KOWEZiU

64

65 Jak uczyć ? Czego uczyć ? Jak sprawdzić ? Model Gallowey’a

66 Metodyka planowania pedagogicznegoPLAN METODYCZNY Określanie celów kształcenia Dobór środków dydaktycznych, zaplanowanie czynności i zachowań uczących się i nauczyciela Wykorzystanie celów kształcenia do strukturyzacji treści kształcenia (cele + materiał + wymagania) Dobór metod nauczania PLAN WYNIKOWY (dawniej rozkład materiału)

67 Cele operacyjne Jasne Konkretne Realne Ukierunkowane na uczniaMierzalne Zadane pozytywnie

68 Taksonomia celów poznawczychPoziom Kategoria Czynności ucznia I. Wiadomości A. Zapamiętanie wiadomości Przypominanie sobie pewnych terminów, faktów, praw, teorii. Uczeń nie powinien mylić ich ze sobą ani zniekształcać B. Zrozumienie Przedstawienie wiadomości w innej formie niż były zapamiętane, porządkowanie i streszczanie, proste wnioski. II. Umiejętności C. Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych Praktyczne posługiwanie się wiadomościami według podanych wcześniej wzorców. D. Stosowanie w sytuacjach problemowych Formułowanie problemów, dokonywanie analizy i syntezy nowych zjawisk, formułowanie planu działania, wartościowanie

69 Taksonomia celów praktycznychPoziom Kategoria Czynności ucznia I. Działania A. Naśladowanie działania Wykonywanie własnych działań z systematyczną kontrolą przez porównywanie z wzorcem (ew. pod kierunkiem nauczyciela) B. Odtwarzanie Wykonanie w całości bez konieczności obserwowania wzoru z niewielką płynnością II. Umiejętności C. Sprawność działania w stałych warunkach Dokładne wykonanie wyuczonego działania, jeżeli okoliczności działania nie ulegną zmianie D. Sprawność działania w zmiennych warunkach Automatyzacja działania w dowolnych warunkach. Najwyższa skuteczność przy niewielkim nakładzie energii i czasu

70 Memento „Nie daj się zwieść urokom tzw. celów niemierzalnych”Gdy uczniowie tracą motywację, pogłębiaj cele i ograniczaj materiał „Nie myl osobowości ucznia z pamięcią komputera” (B. Niemierko)

71 Formułowanie wymagań

72 Na podstawie materiałów KOWEZiU

73

74 Ilekroć to możliwe uczniowie powinni mieć możliwość wyboru i ponosić odpowiedzialność za swoją edukacją (Elizabeth Schultz) Na podstawie materiałów KOWEZiU

75 Sztuka uczenia przekształca się w sztukę uczenia dzieci, jak należy się samodzielnie uczyć. (Helena H. Wollenberg)

76 Kształtowanie postaw przedsiębiorczychUczenie się poprzez działanie wykorzystanie możliwości popełnianie błędów zrozumienie radzenie sobie ze stresem kontakty z innymi rozwiązywanie problemów Na podstawie materiałów KOWEZiU

77 Ludzie generalnie pamiętają5% 10% 30% 50% 70% 90% tego, co czytają tego, co słyszą tego, co widzą tego, co widzą i słyszą tego, co mówią i piszą tego, co mówią i podczas działania

78 Człowiek w pełni aktywny:myśli, mówi, porusza się, czuje.

79 Człowiek może być w pełni aktywny gdy:działa z poczuciem bezpieczeństwa, ma poczucie sensu tego, co robi, doświadcza powiązania między własnym wysiłkiem wkładanym w działanie, a uzyskiwanym efektem.

80 Metody szczególnie zalecane w kształceniu wg programów modułowychmetoda tekstu przewodniego, metoda projektu, ćwiczenia praktyczne, ćwiczenia laboratoryjne, metoda przypadku, gry dydaktyczne, dyskusje.

81 METODA PROJEKTÓW jako metoda dydaktyczna„Projektem można nazwać celowe działanie wykonane z całego serca” W. KILKPATRICK

82 Metoda projektów posiada następujące zalety:

83 FAZY PRACY METODĄ PROJEKTÓW0. Podjęcie decyzji o wybraniu partii materiału nauczania do realizacji nauczania metodą projektów, sformułowanie celów działania Zainicjowanie projektu Zawarcie kontraktów z uczestnikami Realizacja projektu zakończona stworzeniem raportu Prezentacja projektu i jego ocena Podsumowanie, uzupełnienie, refleksje powykonawcze Sprawdzenie zdobytych wiadomości i ukształtowanych umiejętności

84 METODA PRZEWODNIEGO TEKSTU

85 Planowanie wykonania zadania.Fazy pracy z tekstem przewodnim INFORMACJE Zbieranie i analiza informacji o podobnych rozwiązaniach Faza I PLANOWANIE Planowanie wykonania zadania. Faza II USTALENIA Ustalenie zgodności planowanego wykonania z możliwościami Faza III

86 Fazy pracy z tekstem przewodnimREALIZACJA Praktyczne wykonanie zadania, Faza IV SPRAWDZENIE Sprawdzenie poprawności wykonania Faza V ANALIZA Analizę sposobu wykonania zadania. Faza VI

87 Rozporządzenie MENiS z dnia 7 września 2004 rRozporządzenie MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania …

88 Rozporządzenie MENiS z dnia 7 września 2004 rRozporządzenie MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania …

89 Poziomy procesu ewaluacji programu (wg Kilkpatricka)

90 Poziomy procesu ewaluacji programu (wg Kilkpatricka)

91 Poziomy procesu ewaluacji programu (wg Kilkpatricka)

92 Poziomy procesu ewaluacji programu (wg Kilkpatricka)

93 Cechy procesu kształcenia według programów o strukturze modułowej Organizacja procesu kształcenia

94 Cechy procesu kształcenia według programów o strukturze modułowej Metody pracy dydaktycznej

95 Cechy procesu kształcenia według programów o strukturze modułowej Materiały i środki dydaktyczne

96 Cechy procesu kształcenia według programów o strukturze modułowej Relacje nauczyciel - uczeń

97 Cechy procesu kształcenia według programów o strukturze modułowej Jakość kształcenia

98 Na podstawie materiałów KOWEZiU

99 Na podstawie materiałów KOWEZiU