1
2 Centrum PISOP Jesteśmy grupą aktywnych ludzi, którzy od 15 września 2000 r. tworzą niezależne Stowarzyszenie Należymy do Ogólnopolskiej Sieci SPLOT Nazwa PISOP jest skrótem słów: Poradnictwo, Informacja, Szkolenia Organizacji Pozarządowych W ramach swoich działań: -Aktywizujemy obywateli -Wspomagamy przedsiębiorczość społeczną -Wspieramy współpracę. Prowadzimy działalność gospodarczą.
3 Najważniejsze aktywności Centrum PISOP Wypracowaliśmy Model Zarządzania Organizacją Pozarządową BINGO Wspieraliśmy projektodawców Europejskiego Funduszu Społecznego w latach 2005 – 2014 Stworzyliśmy i administrujemy serwisem internetowym dla wielkopolskich organizacji pozarządowych www.wielkopolskie.ngo.plwww.wielkopolskie.ngo.pl Rozpoczęliśmy dyskusję na temat społecznej odpowiedzialności biznesu w Wielkopolsce Prowadzimy (wspólnie z trzema organizacjami) Poznańskie Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych i Wolontariatu.
4 Pozyskiwanie środków na działania organizacji
5 Zarządzanie jest sztuką osiągania zamierzonych rezultatów przez innych ludzi, zarządzający osiągają cele organizacji poprzez organizowanie pracy innych, a nie przez wykonywanie pracy osobiście; Zarządzanie to działalność kierownicza polegająca na ustalaniu celów i powodowaniu ich realizacji w organizacjach podległych zarządzającemu, na podstawie własności środków produkcji lub dyspozycji nimi /wg Glińskiego/; Zarządzanie to działanie polegające na dysponowaniu zasobami /wg prof. T. Pszczołowskiego/; Zarządzanie to zestaw działań (planowanie, organizowanie, motywowanie, kontrola) skierowanych na zasoby organizacji (ludzie, finansowe, rzeczowe, informacyjne) wykorzystywanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji /wg Giffina/. Zarządzanie organizacją pozarządową
6 Wyróżnia się trzy zasadnicze style kierowania: Styl autokratyczny - lider sam ustala cele grupowe i rozdziela zadania, komunikuje się przez nakazy i zakazy, często sam ustala normy grupowe, których przestrzegania skrupulatnie przestrzega, częściej posługuje się karaniem niż nagradzaniem, nie wyjaśnia swego postępowania. Styl demokratyczny - lider jest raczej organizatorem grupy i jej funkcjonowania, niż osobą odgórnie sprawującą władzę, nie przeszkadza inicjatywie i inwencji podwładnych, posługuje się pozycjami i sugestiami, grupa współuczestniczy w ustalaniu celów, zadań i norm. Styl liberalny - zupełna swoboda członków grupy w podejmowaniu decyzji indywidualnych czy zbiorowych, lider dostarcza jedynie materiałów do wykonania zadania, nie ingeruje w pracę zespołu, nie komentuje, nie ocenia pracy innych, udziela informacji jedynie zapytany.
7 Koordynowanie organizacjiZarządzanie finansami Zarządzanie zespołemKomunikowanie Zarządzanie
8 Czym jest zarządzanie finansami w NGO? Zarządzanie finansami to zapewnienie stabilności długofalowego działania organizacji, a nie księgowość. Pojęcie zawiera w sobie działania organizacji mające na celu: zaplanowanie finansów – czyli przygotowanie, najczęściej na przyszły rok, założeń dotyczących spodziewanych przychodów i wydatków organizacji; dbałość o płynność finansową – czyli zapewnienie organizacji środków finansowych pozwalających zachować ciągłość prowadzonych działań i osiągania założonych celów; dywersyfikację źródeł przychodów – czyli zapewnienie różnych źródeł finansowania poszczególnych działań organizacji; umiejętność gospodarowania dostępnymi środkami finansowymi, radzenia sobie w obliczu niepewności.
9 Planowanie strategiczne spojrzenie w przyszłość, opis wszystkich działań merytorycznych na przestrzeni kilku najbliższych lat (najczęściej 2-5) oraz opis wszystkich działań wewnątrz, jakie są niezbędne do tego, aby zrealizować swój program merytoryczny.
10 Warunki realizacji planowania strategicznego Zespół – w procesie planowania strategicznego powinny uczestniczyć wszystkie osoby zaangażowane w realizację działań i zarządzanie. Dotyczy to zarówno pracowników, jak i wolontariuszy. Czas – zespół organizacji powinien przeznaczyć na przeprowadzenie planowania min. 10-16 godzin. Czas ten jest niezbędny, by w skupieniu określić przyszłe kierunki aktywności. Spokój – oderwanie się od bieżących, często trudnych spraw jest ważnym warunkiem myślenia o przyszłości. Na czas planowania zespół powinien wyłączyć się z bieżących zadań, by skuteczniej zaplanować przyszłe zadania. Często planowania odbywają się podczas wyjazdowych spotkań w ośrodkach szkoleniowych, gwarantujących atmosferę pracy.
11 Warunki realizacji planowania strategicznego Moderator/moderatorka – aby proces planowania mógł zostać sprawnie przeprowadzony i każda osoba uczestnicząca miała możliwość wypowiedzenia swojego zdania bez względu na to, czy jest członkiem zarządu, czy najmłodszym stażem wolontariuszem oraz aby osiągnąć zamierzone rezultaty, należy włączyć zewnętrznego/ą moderatora/kę odpowiedzialnego/ą za proces planowania. Pomoce dydaktyczne – planowanie działań wiąże się z różnymi metodami pracy grupowej, indywidualnej, pomoce dydaktyczne, tj. arkusze papieru mazaki, kolorowe kartki są pomocnymi narzędziami w pracy.
12 Etapy planowania strategicznego Analiza mocnych i słabych stron Analiza otoczenia Wybór celu Określenie priorytetów, definiowanie celów strategicznych (ogólnych), głównych kierunków działania Ewaluacja planu i monitoring Tworzenie wizji i misji
13 Źródła finansowania NGO składki członkowskie darowizny (pieniężne i dary rzeczowe) dotacje ze środków publicznych i prywatnych odpisy 1% podatku dochodowego od osób fizycznych (organizacje pożytku publicznego) zbiórki publiczne, kampanie dochody z działalności odpłatnej pożytku publicznego dochody z działalności gospodarczej
14 Składki członkowskie Składki członkowskie występują tylko w organizacjach typu członkowskiego, czyli stowarzyszeniach i związkach stowarzyszeń. Informacje o sposobie uzyskiwania składek członkowskich (czyli o tym kto ustala, zmienia ich wysokość, kto je zbiera itp.) muszą być umieszczone w statucie stowarzyszenia
15 Dotacje
16 Współpraca finansowa z samorządem Zlecanie zadań (powierzanie lub wspieranie) pożyczka gwarancja poręczenie Otwarty konkurs z inicjatywy JST na wniosek NGO Tryb małych zleceń tylko na wniosek NGO
17 Granty - środki publiczne Samorząd: gmina powiat województwo Rząd Ministerstwa Kancelarie premiera i prezydenta
18 Granty - Fundacje Programy realizowane przez fundacje korporacyjne Fundacja BZ WBK Fundacja Kronenberga Fundacja PZU Narodowy Bank Polski
19 Darowizny Osoba prywatna lub firma (płacąca podatek dochodowy) może przekazać darowiznę stowarzyszeniu czy fundacji lub organizacji kościelnej, działającym na rzecz określonych celów społecznych albo na cele kultu religijnego. Cele te (nazywane również „sferą zadań publicznych”) określa Ustawa o pożytku publicznym i o wolontariacie.
20 Darowizny odliczenia od podatku osoby fizyczne - 6% uzyskanego dochodu osoby prawne – kwotę nieprzekraczającą 10%
21 umowa darowizny umowa sponsorska
22 Jeden procent
23 Przywileje OPP prawo do otrzymywania 1% podatku od osób fizycznych prawo do nieodpłatnego informowania przez radio i telewizję publiczną o działalności organizacji możliwość korzystania z osób, skierowanych do odbycia służby zastępczej, możliwość użytkowania nieruchomości należących do Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego na preferencyjnych warunkach możliwość angażowania do zbiórek publicznych małoletnich wolontariuszy możliwość zwolnienia z podatku VAT zwolnienie od: podatku dochodowego, podatku od nieruchomości, opłat skarbowych, opłat sądowych, podatku od czynności cywilnoprawnych
24 1% 2015 -> 557 mln zł -> 136 mln zł
25 Zbiórki publiczne Zbiórką publiczną jest wyłącznie zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze w miejscach publicznych (do puszek, skarbon stacjonarnych i koszy, na ulicy, w parku, na cmentarzu, ale także za zgodą właściciela/posiadacza/kierownika urzędu w restauracjach, zakładach pracy itp.).
26 Co nie jest a było zbiórką publiczną? Obowiązkiem zgłoszenia zbiórki i zamieszczenia sprawozdania z jej przeprowadzenia nie jest objęta zbiórka, z której pozostaje ślad przepływu pieniędzy i darów, są one ewidencjonowane w inny sposób, np.: przelewy na konto bankowe stowarzyszenia, fundacji, apele o takie wpłaty, wpłaty na konto on-line, przekazywanie darów, pieniędzy za pomocą wirtualnych platform (np. crowdfunding), SMS-y charytatywne dla organizacji pozarządowych, sprzedaż, np. biletów na koncert (to sprzedaż więc powinna odbywać się w ramach działalności gospodarczej, więcej na ten temat dalej).
27 Działalność gospodarcza i działalność odpłatna Dział. odpłatna nie może generować zysku Dział. gosp. powinna generować zysk ale stanowi dodatkowe źródło dochodu
28 Jak organizacje zarządzają finansami? 40,85% nie planuje środków w perspektywie rocznej, licząc na to, co im się uda pozyskać w danym okresie; 69% monitoruje stan finansów, jednak monitorowanie rozumiane jest często jako robienie sprawozdań projektowych, bez globalnej analizy finansów; 36% planuje źródła finansowania jedynie na bieżąco; 90,14% potrzebuje wsparcia w zakresie planowania finansów, w tym przychodów z działalności gospodarczej. Na podst. Badań działalności gospodarczej oraz zarządzania w organizacjach pozarządowych w Wielkopolsce, Centrum PISOP, Fundacja NIWA, Network for Europe, 2012r.
29 Dlaczego organizacje powinny planować finansowanie? Budżetowanie w organizacji pozarządowej pozwala: zaplanować koszty i wpływy finansów w dłuższej perspektywie, spojrzeć „całościowo” na sytuację finansową, zaplanować strategię fundraisingu, zapewnić stabilność finansową, minimalizuje ryzyko utraty płynności finansowej.
30 Dziękuję za uwagę! Piotr Kotlarek [email protected]