1 Chemia nieorganiczna Sole Nazwy i wzory soli. Kwasy przeciw zasadom.Różne metody otrzymywania soli. Sole łatwo i trudno rozpuszczalne w wodzie. Właściwości soli.
2 W jaki sposób możemy podzielić sole?Co to są sole? Solami nazywamy związki chemiczne o wzorze ogólnym MmRn, składające się z jonu metalu i jonu reszty kwasowej. Występują w nich wiązania jonowe. W jaki sposób możemy podzielić sole? sole tlenowe beztlenowe Na2SO4 KNO3 Na2S FeCl3
3 Zarówno kwasy jak i zasady w roztworach wodnych ulegają dysocjacji.Jakim reakcjom ulegają wodne roztwory kwasów i zasad? Napisz równania reakcji dysocjacji H2SO4 i KOH. Zarówno kwasy jak i zasady w roztworach wodnych ulegają dysocjacji. Kwas siarkowy (VI) dysocjuje w sposób następujący: Zasada potasowa dysocjuje w sposób następujący:
4 W jaki sposób w roztworze kwasu i zasady zabarwi się…?zasada Fenoloftaleina Oranż metylowy Papierek uniwersalny
5 Napisz równanie reakcji (sumarycznie i jonowo) przebiegające pomiędzy kwasem siarkowym (VI) a zasadą potasową. Jak nazywa się typ reakcji, w której kwas reaguje z zasadą? Jest to reakcja zobojętniania.
6 Jaką barwę przyjmie po reakcji wybrany wskaźnik?kwas zasada sól Fenoloftaleina Oranż metylowy Papierek uniwersalny Jaki jest odczyn soli? Sól ma odczyn obojętny.
7 Różne metody otrzymywania soliTemat: Różne metody otrzymywania soli
8 Różne metody otrzymywania soliMETODA I. Reakcja kwasu z zasadą.
9 METODA I. Reakcja kwasu z zasadą.Napisz równanie reakcji zachodzącej pomiędzy kwasem solnym a zasadą sodową, nazwij produkty. chlorek sodu woda
10 METODA I. Reakcja kwasu z zasadą. Jak zabarwi się fenoloftaleina w roztworze zasady? Fenoloftaleina zabarwi się na malinowo. Co stanie się z fenoloftaleiną w miarę dodawania kwasu? Fenoloftaleina odbarwi się.
11 Ogólny schemat przebiegu reakcji można zapisać:METODA I. Reakcja kwasu z zasadą. Ogólny schemat przebiegu reakcji można zapisać: kwas + zasada → sól + woda np: Jakie będą produkty tej reakcji? 2HCl + Ca(OH)2 → CaCl2 + 2H2O 2HCl + Ca(OH)2 → chlorek wapnia
12 Reakcja tlenku metalu z kwasem.Różne metody otrzymywania soli METODA II. Reakcja tlenku metalu z kwasem.
13 Reakcja tlenku metalu z kwasem.METODA II. Reakcja tlenku metalu z kwasem. Doświadczenie 1: Reakcja tlenku wapnia z kwasem solnym. Sprzęt: 1 probówka Odczynniki: rozcieńczony kwas solny HCl tlenek wapnia CaO oranż metylowy
14 czynności: obserwacje: wnioski: równanie reakcji: tlenek wapnia kwas solny oranż metylowy +
15 Doświadczenie 1: Reakcja tlenku wapnia z kwasem solnym.tlenek wapnia CaO oranż metylowy kwas solny HCl +
16 CaO + 2HCl → CaCl2 + H2O czynności: obserwacje:Do probówki wlej rozcieńczony kwas solny. Dodaj oranżu metylowego. Następnie wsyp niewielką ilość tlenku wapnia. Oranż zmienia zabarwienie z czerwonego na pomarańczowy. wnioski: Kwas solny przereagował z tlenkiem wapnia., w wyniku czego powstała sól, która ma odczyn obojętny. równanie reakcji: CaO + 2HCl → CaCl2 + H2O tlenek wapnia Oranż zmienia zabarwienie z pomarańczowego na czerwony. Po dodaniu tlenku wapnia roztwór stopniowo odbarwia się. Kwas solny przereagował z tlenkiem wapnia., w wyniku czego powstała sól, która ma odczyn obojętny. kwas solny oranż metylowy CaO + 2HCl → CaCl2 + H2O + tlenek wapnia + kwas solny → chlorek wapnia + woda
17 Reakcja tlenku metalu z kwasem.METODA II. Reakcja tlenku metalu z kwasem. Ogólny schemat przebiegu reakcji można zapisać: tlenek metalu + kwas → sól + woda np: Jakie będą produkty tej reakcji? CaO + 2HCl → CaCl2 + H2O chlorek wapnia
18 Napisz równanie reakcji przebiegające pomiędzy tlenkiem magnezu a kwasem azotowym (V). Nazwij substraty i produkty reakcji. MgO + 2HNO3 → Mg(NO3)2 + H2O tlenek magnezu + kwas azotowy (V) → azotan (V) magnezu + woda
19 Reakcja tlenku niemetalu z zasadą.Różne metody otrzymywania soli METODA III. Reakcja tlenku niemetalu z zasadą.
20 Reakcja tlenku niemetalu z zasadą.METODA III. Reakcja tlenku niemetalu z zasadą. Doświadczenie 2: Reakcja wodorotlenku wapnia z dwutlenkiem węgla. Sprzęt: 1 probówka rurka szklana Odczynniki: wodorotlenek wapnia Ca(OH)2
21 czynności: obserwacje: wnioski: równanie reakcji: dwutlenek węgla wodorotlenek wapnia
22 wodorotlenek wapnia Ca(OH)2Doświadczenie 2: Reakcja wodorotlenku wapnia z dwutlenkiem węgla. dwutlenek węgla z płuc CO2 Czekamy, aż zmętnienie zniknie… wodorotlenek wapnia Ca(OH)2 Pojawia się biały osad
23 Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3↓ + H2O czynności: obserwacje:Do probówki nalano ok. 2cm³ roztworu wodorotlenku wapnia, a następnie przez rurkę szklaną umieszczoną w probówce wdmuchiwano powietrze wydychane z płuc. Roztwór wodorotlenku wapnia mętnieje po wprowadzeniu do niego wydychanego powietrza- tworzy się biały osad. wnioski: W wydychanym powietrzu znajduje się dwutlenek węgla, który reaguje z wodorotlenkiem wapnia, powodując wytrącenie soli. równanie reakcji: Ca(OH)2 + CO2 → ↓CaCO3 + H2O dwutlenek węgla Roztwór wodorotlenku wapnia mętnieje po wprowadzeniu do niego wydychanego powietrza- wytrąca się biały osad. W wydychanym powietrzu znajduje się dwutlenek węgla, który reaguje z wodorotlenkiem wapnia, powodując wytrącenie soli. wodorotlenek wapnia Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3↓ + H2O wodorotlenek wapnia + dwutlenek węgla → węglan wapnia + woda
24 Reakcja tlenku niemetalu z zasadą.METODA III. Reakcja tlenku niemetalu z zasadą. Ogólny schemat przebiegu reakcji można zapisać: tlenek niemetalu + zasada → sól + woda np: Jakie będą produkty tej reakcji? Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3↓ + H2O Ca(OH)2 + CO2 → węglan wapnia
25 Reakcja metalu z niemetalem.Różne metody otrzymywania soli METODA IV. Reakcja metalu z niemetalem.
26 Reakcja metalu z niemetalem.METODA IV. Reakcja metalu z niemetalem. Ogólny schemat przebiegu reakcji można zapisać: metal + niemetal → sól np: Jakie będą produkty tej reakcji? T Fe + S → FeS↓ Fe + S → siarczek żelaza (II)
27 Reakcja tlenku metalu z tlenkiem niemetalu.Różne metody otrzymywania soli METODA V. Reakcja tlenku metalu z tlenkiem niemetalu.
28 Reakcja tlenku metalu z tlenkiem niemetalu.METODA V. Reakcja tlenku metalu z tlenkiem niemetalu. Ogólny schemat przebiegu reakcji można zapisać: tlenek metalu + tlenek niemetalu → sól np: Jakie będą produkty tej reakcji? CaO + CO2 → CaO + CO2 → CaCO3↓ węglan wapnia
29 Reakcja metalu z kwasem.Różne metody otrzymywania soli METODA VI. Reakcja metalu z kwasem.
30 Reakcja metalu z kwasem.METODA VI. Reakcja metalu z kwasem. Ogólny schemat przebiegu reakcji można zapisać: metal + kwas → sól + wodór↑ np: Jakie będą produkty tej reakcji? 2Na + H2SO4 → Na2SO4 + H2↑ 2Na + H2SO4 → siarczan (VI) sodu
31 Różne metody otrzymywania soliMETODA VII. Reakcja soli z zasadą.
32 Ogólny schemat przebiegu reakcji można zapisać:METODA VII. Reakcja soli z zasadą. Ogólny schemat przebiegu reakcji można zapisać: sól1 + zasada1 → sól2 + zasada1 np: Jakie będą produkty tej reakcji? FeCl3 + 3NaOH → FeCl3 + 3NaOH → 3NaCl + Fe(OH)3↓ chlorek żelaza (III) chlorek sodu
33 Różne metody otrzymywania soliMETODA VIII. Reakcja soli z kwasem.
34 Ogólny schemat przebiegu reakcji można zapisać:METODA VIII. Reakcja soli z kwasem. Ogólny schemat przebiegu reakcji można zapisać: sól1 + kwas1 → sól2+ kwas2 np: Jakie będą produkty tej reakcji? Na2CO3 + 2HCl → 2NaCl + H2O + CO2 ↑ Na2CO3 + 2HCl → 2NaCl + H2CO3 Na2CO3 + 2HCl → węglan sodu chlorek sodu
35 Różne metody otrzymywania soliMETODA IX. Reakcja soli 1 z solą 2.
36 Ogólny schemat przebiegu reakcji można zapisać:METODA IX. Reakcja soli 1 z solą 2. Ogólny schemat przebiegu reakcji można zapisać: sól1+ sól2 → sól3 + sól4 np: Jakie będą produkty tej reakcji? AlCl3 + Na3PO4 → AlCl3 + Na3PO4 → AlPO4↓ + 3NaCl chlorek glinu fosforan (V) sodu fosforan (V) glinu chlorek sodu
37 Różne metody otrzymywania soliZadania
38 Ułóż równania następujących reakcji otrzymywania Zadanie 1 Ułóż równania następujących reakcji otrzymywania soli i podaj ich nazwy. a) cynk z kwasem siarkowym (VI) b) wodorotlenek wapnia z tlenkiem fosforu (V) c) tlenek żelaza (II) z tlenkiem azotu (V) d) srebro z kwasem solnym Zn + H2SO4 → ZnSO4 + H2↑ 6Ca(OH)2 + P4O10 → 2Ca3(PO4)2↓ + 6H2O FeO + N2O5 → Fe(NO3)2 Ag + 2HCl → reakcja nie zachodzi
39 ZnSO4 - siarczan (VI) cynkuZadanie 1 Nazwy soli a) b) c) d) ZnSO4 - siarczan (VI) cynku Ca3(PO4)2 – ortofosforan (V) wapnia Fe(NO3)2 – azotan (V) żelaza (II) brak produktu reakcji
40 Zadanie 2 Uzupełnij równania reakcji, ilustrujące 4 różne sposoby otrzymywania MgCl2. Podkreśl reakcję zobojętniania. 2HCl MgCl2 ….Mg → …. H2 ↑ b) …. MgO → …. H2O c) …. Mg(OH) → d) …. Mg → 2HCl MgCl2 2HCl MgCl2 2H2O Cl2 MgCl2
41 Zadanie 3 Rozwiąż chemograf identyfikując substancje oznaczone literami A, B, D oraz napisz i uzgodnij odpowiednie równania reakcji. Podaj nazwy substancji ukrytych pod literami A, B, D.
42 Zadanie 3 A. 2Ca + O2 → 2CaO B. CaO + H2O→ Ca(OH)2↓rozwiązanie A. 2Ca + O2 → 2CaO tlenek wapnia B. CaO + H2O→ Ca(OH)2↓ wodorotlenek wapnia D. Ca(OH)2 + CO2 → CaCO3↓ węglan wapnia
43 Pytanie Jakie metody otrzymywania soli poznaliście na dzisiejszej lekcji? (9 metod) kwas + zasada → sól + woda tlenek metalu + kwas → sól + woda tlenek niemetalu + zasada → sól + woda metal + niemetal → sól tlenek metalu + tlenek niemetalu → sól metal + kwas → sól + wodór↑ sól1 + zasada1 → sól2 + zasada1 sól1 + kwas1 → sól2+ kwas2 sól1+ sól2 → sól3+ sól4
44 Metody otrzymywania solimetal niemetal sól tlenek metalu tlenek niemetalu sól kwas zasada sól Metody otrzymywania soli sól 1 sól 2 sól
45 Ułóż równania ilustrujące 3 metody otrzymywania siarczanu (VI) wapnia.Dopisz produkty, uzgodnij współczynniki stechiometryczne, podaj nazwy powstałych soli. a) Zn + HCl → b) ZnO + H2SO4 → c) SO3 + NaOH → d) Ca(OH)2 + H3PO4 → Praca domowa dla wszystkich
46 Praca domowa dla chętnych Zaprojektuj doświadczenie mające na celu otrzymanie siarczanu (VI) magnezu. Napisz równanie reakcji zachodzącej podczas prażenia skały wapiennej.