1 CHORDOFONY INSTRUMENTY STRUNOWE mgr inż. Marek Miller

2 SPIS TREŚCI Chordofony – slajd 3,4Podział instrumentów strunowych – slajd 5 Instrumenty smyczkowe – slajd 6,7 Instrumenty szarpane – slajd 8-13 Instrumenty młoteczkowe – slajd 14-17 Bibliografia – slajd 18

3 Chordofony , strunowe instrumenty muzyczne – grupa instrumentówmuzycznych w systematyce instrumentologicznej opracowanej przez Curta Sachsa oraz Ericha M. von Hornbostelaw których wibratorem (źródłem dźwięku) jest drgająca struna. Instrumenty strunowe należą do najstarszych instrumentów muzycznych. Prawdopodobnie prototypem instrumentów strunowych był łuk z drgającą cięciwą. Najstarszy znany wizerunek instrumentu strunowego pochodzi z malunków odkrytych we francuskich jaskiniach. Przedstawiają one mężczyznę grającego na jednostrunowym instrumencie za pomocą smyczka.

4 W celu wzmacniania dźwięku takiego rodzaju instrumentów początkowo używano ust, a potem innych komór rezonansowych o naturalnym pochodzeniu. Pierwsze instrumenty strunowe, przypominające współczesne odpowiedniki z grupy szarpanych, powstały na Bliskim Wschodzie już w trzecim tysiącleciu p.n.e., skąd w wyniku ekspansji kulturowej dotarły także do Europy. Droga rozwojowa tych instrumentów prowadzi przez dodanie rezonatorów, zwiększenie ilości strun i odkrycie możliwości ich skracania.

5 PODZIAŁ INSTRUMENTÓW STRUNOWYCHInstrumenty strunowe dzielą się na: instrumenty smyczkowe instrumenty szarpane instrumenty młoteczkowe

6 INSTRUMENTY SMYCZKOWEInstrument smyczkowy – instrument muzyczny z grupy chordofonów, w których struna wprowadzana jest w stan wibracji za pomocą smyczka, przesuwanego po strunie – legato, detaché, lub uderzając w nią włosiem – spiccato. Inną metodą wydobycia dźwięku z instrumentu smyczkowego jest col legno - czyli uderzenie struny drzewcem smyczka lub pizzicato, czyli szarpniecie struny palcem oraz klang (pizzicato bartokowskie, pizzicato à la Bartók) – szarpnięcie struny tak silne, by uderzyła o gryf. Instrumenty smyczkowe składają się z następujących elementów: pudło rezonansowe  przestrzeń gdzie wzmacniany jest dźwięk produkowany przez drgające struny struny (najczęściej cztery)   strojone do odpowiednich częstotliwości, oparte na podstawku gryf z podstrunnicą  do której przyciskane, są struny tak by zmienić ich długość, a co za tym idzie częstotliwość drgań. Gryf zakończony jest śrubami pozwalającymi stroić instrument, zapewniając odpowiednie napięcie strun

7 INSTRUMENTÓW SMYCZKOWYCHDO KLASYCZNYCH INSTRUMENTÓW SMYCZKOWYCH ZALICZAMY SKRZYPCE ALTÓWKA WIOLONCZELA KONTRABAS

8 Instrument szarpany - muzyczny instrument strunowy,INSTRUMENTY SZARPANE Instrument szarpany - muzyczny instrument strunowy, w którym wzbudzenie drgań struny odbywa się poprzez jej szarpnięcie. Może być to bezpośrednie szarpnięcie gołymi lub uzbrojonymi palcami, lub - jak to ma miejsce w klawiszowych instrumentach szarpanych za pomocą drewnianego pióra (klawesyn) - uderzenie w klawiaturę.

9 DO INSTRUMENTÓW SZARPANYCH ZALICZAMYBAŁAŁAJKA BANJO BANDŻOLA

10 CYTRA LIRA

11 GITARA GITARA ELEKTRYCZNA GITARA BASOWA

12 KOTO HARFA LUTNIA

13 KLAWESYN MANDOLINA

14 INSTRUMENTY MŁOTECZKOWEInstrument młoteczkowy - instrument strunowy, w którym wibracja strun wzbudzana jest uderzeniem młoteczka. Młoteczki mogą być trzymane w dłoniach lub być częścią mechanizmu uruchamianego przez klawiaturę.

15 DO INSTRUMENTÓW MŁOTECZKOWYCH ZALICZAMYPIANOLA PIANINO

16 CYMBAŁY WĘGIERSKIE CYMBAŁY

17 FORTEPIAN

18 BIBLIOGRAFIA: S. Śledziński – „Mała Encyklopedia Muzyki”, PWN Warszawa 1970 M. Drobner – „Instrumentoznawstwo i akustyka”, PWM Kraków 1968

19 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ