1 Choroby układu oddechowegochoroba maedi pasterelloza adenomatoza

2 Dawna i aktualne listy OIELista A Lista OIE Choroby owiec i kóz Gorączka doliny Rift Choroba niebieskiego języka Guzowata choroba skóry Pomór małych przeżuwaczy Ospa owiec i kóz Pryszczyca Lista B Bruceloza owiec i kóz (wył. B. ovis) Bruceloza owiec (B. ovis) Zakaźne zapalenie stawów i mózgu kóz Zaraza płucna kóz Zakaźna bezmleczność Enzootyczne ronienie owiec Choroba maedi-visna Choroba Nairobi Scrapie (ch. kłusowa) Adenomatoza Salmonelloza Zakaźne zapalenie stawów i mózgu kóz Zaraza płucna kóz Zakaźna bezmleczność Enzootyczne ronienie owiec Choroba maedi-visna Choroba Nairobi Bruceloza owiec (B. ovis) Salmonelloza Pomór małych przeżuwaczy Scrapie (ch. kłusowa) Ospa owiec i kóz

3 Choroba maedi-visna Inne nazwy: (pol.) Postępowe zapalenie płuc(łac.) Pneumonia interstitialis progressiva (ang.) Maedi-visna disease (ang.) Progressive pneumonia

4 Choroba maedi-visna Zakaźna choroba wirusowa o przebiegu przewlekłym, charakteryzująca się: postępowym zapaleniem płuc (maedi) lub zapaleniem opon mózgowych, mózgu i rdzenia kręgowego (visna), niekiedy też zapaleniem stawów i gruczołu mlekowego.

5 Wirus maedi-visna (MVV)Czynnik etiologiczny Wirus maedi-visna (MVV) Rodzina: Retroviridae Podrodzina: Lentivirinae Nieonkogenny Zakażenia trwałe o długim okresie wylęgania

6 Źródła zakażenia Drogi przenoszenia Wydzielina z układu oddechowego:chore owce i kozy bezobjawowi nosiciele i siewcy Mleko samice karmiące Drogi przenoszenia Kontakt bezpośredni, Śródmacicznie, Podczas porodu, Podczas ssania

7 Czynniki usposabiająceStres (transport, przepęd) Pogorszenie warunków środowiskowych Zakażenie innymi retrovirusami Zachorowalność: 50% Śmiertelność: ok. 100%

8 Patogeneza: Wniknięcie do organizmu  umiejscowienie w monocytach i makrofagach  replikacja  wbudowanie w aparat genetyczny (PROWIRUS)  zakażenie przetrwałe  stała ekspresja białek wirusa na powierzchni makrofagów  rozplen i gromadzenie się komórek jednojądrzastych  powstawanie nacieków zapalnych

9 Patogeneza c.d.  nacieki zapalne: Postać maedi: płucamózg i opony stawy gruczoł mlekowy wokół naczyń Postać maedi: płuca Postać visna: układ nerwowy

10 Inkubacja: Okres inkubacji bardzo długi: 1-3 lat zakażenie jagniąt  objawy u owiec 2-4 letnich

11 Przebieg głównie subkliniczny.Objawy kliniczne: Przebieg głównie subkliniczny. Postać maedi: apatia spadek masy ciała narastająca duszność i charczenie odstawanie od stada zaleganie Komplikacje bakteryjne: gorączka wypływy z nosa kaszel

12 Dead sheep desert vehicle – pojazd pustynny „Martwa owca”. Festiwal „Burning Man” 2000r.

13 Zmiany anatomopatologicznepłuca: powiększenie 2-4 krotne barwa szaro-czerwona – niebieskawa konsystencja gumowata zmiany zapalne histopatologicznie: zmiany typowe dla śródmiąższowego zapalenia płuc (powiększenie przegród miedzypęcherzykowych, zanik pęcherzyków płucnych i obfity naciek komórek jednojądrzastych)

14

15 5-tonowa rzeźba owcy obsadzona kwiatami.Maidstone, Kent, Anglia

16 Rozpoznanie powolny rozwój choroby objawy klinicznewysoka śmiertelność zmiany anatomopatologiczne badanie histopatologiczne badanie laboratoryjne: izolacja, badanie efektu cytopatycznego, PCR, hybrydyzacja in situ, immunoblotting. badanie serologiczne: test ELISA test AGID (agar gel immunodiffusion)

17 Postępowanie Dawna lista B OIE Obowiązek rejestracjiLeczenie nie prowadzone, ze względu na: postępowy charakter choroby, rodzaj zmian, etiologię wirusową Likwidacja chorych osobników

18 Profilaktyka Wprowadzanie do stad nowych osobników ze stad wolnychKwarantanna i badanie serologiczne nowych osobników Monitoring: likwidacja seropozytywnych osobników wraz z potomstwem. Stado wolne: wyniki 2 badań monitoringowych w odstępie 1 roku – ujemne.

19 Le Grand Noir (Black Sheep)Uniquely blended, the black sheep on the label symbolizes the wine: irreverent, different. And delicious. Chardonnay and red varietals are aged in French and American oak for 6 months.

20 Pastereloza Inne nazwy: (pol.) Posocznica krwotoczna owiec(łac.) Pasteurellosis ovium (ang.) Pasteurellosis (ang.) Haemorrhagic septicaemia in sheep (ros.) Pastieriellez (ros.) Giemorragiczeskaja siepticemija

21 Pastereloza Choroba występująca:u jagniąt jako ostro przebiegająca posocznica u dorosłych owiec jako zapalenie płuc

22 Pasteurella multocidaEtiologia Pasteurella multocida Pasteurella hemolytica (rzadziej) pałeczki warunkowo chorobotwórcze P. hemolytica (odróżnienie od P. multocida) rozkłada maltozę nie wytwarza indolu

23 Rozprzestrzenienie pasterelozy

24 Źródła zakażenia Drogi zakażenia Zachorowalność: 50% Śmiertelność: 10%Bezobjawowi nosiciele Drogi zakażenia Droga pokarmowa Droga aerogenna Zachorowalność: 50% Śmiertelność: 10%

25 Patogeneza Wniknięcie zarazka  czynniki stresogenne  uzjadliwieniejagnięta: posocznica owce dorosłe: odoskrzelowe zapalenie płuc

26 Postacie choroby Postać ostra: Postać podostra Postać przewlekłajagnięta ssące jagnięta po odsadzeniu Postać podostra Postać przewlekła

27

28 Objawy kliniczne Postać ostra: posocznicazejście śmiertelne w ciągu 24-48h  Postać podostra: trwa kilka-kilkanaście dni ciepłota wewnętrzna: wzrost do 41˚C

29 Objawy kliniczne c.d.  Postać przewlekła może trwać kilka tygodniwychudzenie rzężący, przyspieszony oddech kaszel wypływ śluzowo-ropny z nozdrzy przyspieszenie akcji serca wycieńczenie  śmierć Ogólne zakażenie krwi  śmierć

30 Kadr z filmu „Black Sheep”

31 Zmiany anatomopatologicznePostać ostra: zmiany charakterystyczne dla posocznicy: błony surowicze i śluzowe: wybroczyny nerki: wybroczyny węzły chłonne: obrzęk jamy ciała: surowiczo-krwisty płyn początek zapalenia płuc

32 Zmiany anatomopatologiczne c.d.Postać podostra: tkanka łączna podskórna (okol. głowy, szyi i przedpiersia): galaretowate i krwotoczne nacieczenia w pełni wykształcone, krupowe zapalenie płuc Postać przewlekła: nasilenie w/w zmian wychudzenie i charłactwo niedokrwistość

33

34 Kadr z filmu „Black sheep”

35 Rozpoznanie Badanie laboratoryjne:hodowlane preparaty barwione Należy rozróżnić, czy chorobę powoduje P. multocida czy P. hemolytica

36 Rozpoznanie różnicowePostać ostra: wąglik szelestnica Postać podostra i przewlekła: gruźlica staphylokokoza

37 Postępowanie Zwierzęta z objawami klinicznymi i podejrzane zakażenie są: izolowane leczone antybiotykami na podstawie antybiogramu: ceftiofur w dawce 0,5 mk/kg penicylina o przedłużonym działaniu (LA) w dawce 20,0 mg/kg oksytetracyklina 20,0 mg/kg (parenteralnie lub p.o przez 7 – 10 dni) amoksycyklina z kwasem klawulanowym terapia wspomagająca: podawanie niesterydowych leków przeciwzapalnych

38 Premiera filmu „Black sheep”

39 Profilaktyka unikanie czynników stresogennychodpowiednie warunki zoohigieniczne Przy realnym zagrożeniu podanie całej stawce zwierząt podwyższonego ryzyka tetracyklin i.m. w dawce 20,0 mg/kg m.c.. W razie potrzeby dawka powtarzana co 4 dni szczepionki inaktywowane

40

41 Zagrożenia dla zdrowia ludziW miejscu zranienia przez zwierzęta po 48 godzinach odczyn zapalny Rzadko zmiany ropne i objawy ogólne Nieproporcjonalnie duży ból miejscowy w stosunku do wielkości rany

42 Adenomatoza Inne nazwy: (pol.) gruczolakowatość płuc owiec(łac.) adenomatosisa pulmonum ovis (ang.) ovine pulmonary adenomatosis (ang.) epizootic adenomatosis

43 Adenomatoza Zakaźna, przewlekła choroba płuc, przebiegająca z postępującą proliferacją nabłonka pęcherzyków i oskrzeli, połączona z dusznością, wychudzeniem i prowadząca do śmierci z powodu ogólnego wyniszczenia.

44 Etiologia Wirusy: wirus typu B i D z rodziny Retroviridaewirusy herpes (ich obecność wiązana raczej z zakażeniami latentnymi)

45 Źródło zakażenia Drogi zakażenia wydzielina z nosa: droga aerogennachore owce i kozy zakażone owce i kozy Drogi zakażenia droga aerogenna

46 Wielkie pacynki – Wlk. Bryt.

47 Objawy kliniczne nasilająca się dusznośćpienisty wypływ z nozdrzy – bardzo obfity po pochyleniu głowy w dół silne rzężenia wilgotne – obfita wydzielina w drogach odd. apatia kaszel chudnięcie  wyniszczenie  śmierć (kilka tyg. – 1 rok) w końcowym etapie możliwe powikłania bakteryjne (gł. Mannheimia haemolytica)

48

49 Objawy kliniczne c.d. Postać nietypowa: brak objawów klinicznychwyraźne zmiany w płucach widoczne po uboju

50 Zmiany anatomopatologicznezwłoki: wychudzenie płuca: powiększone kolor purpurowy pojedyncze/liczne guzy/guzki różnej wielkości  rozlane nacieczenia i zgrubienia węzły chłonne: szare lub żółtawobiałe na przekroju gładkie na przekroju oskrzela i tchawica: pienisty, biały, obfity wysięk opłucna płucna: włóknik

51

52

53 Badanie histologiczneproliferacja komórek nabłonka oskrzelików i płuc rozrost tkanki międzypęcherzykowej nacieki makrofagów Nietypowo: nacieki limfocytów nacieki kom. plazmatycznych zwłóknienie tkanki

54 Rozpoznanie różnicoweobjawy kliniczne zmiany anatomopatologiczne badanie histologiczne Rozpoznanie różnicowe choroba maedi pastereloza robaczyca płuc

55 Wykazano przydatność autoszczepionki w stadach zakażonychPostępowanie Dawna lista B OIE obowiązek rejestracji skutecznego leczenia brak eliminacja zwierząt chorych Wykazano przydatność autoszczepionki w stadach zakażonych

56 Profilaktyka Czyszczenie i odkażanie pomieszczeń po eliminacji zwierząt chorych (3% formalina) Unikanie wprowadzania do stad zwierząt pochodzących z terenów, gdzie występuje adenomatoza Unikanie wspólnych wodopojów Izolacja zwierząt zdrowych od podejrzanych