1 Cnoty Kardynalne James Thornhill Cztery cnoty kardynalne

2 Czym jest cnota? Jest ona wewnętrzną , stałą i podstawową sprawnością, dyspozycją do czynienia dobra moralnego, zwłaszcza do spełniania go w duchu radości, wbrew zewnętrznym i wewnętrznym przeszkodom, nawet za cenę ofiar.

3 Cnota- filozofia StoicyFilozofia stoicka opiera się na ty, ze naszym życiem kieruje bezlitosne fatum. Skoro jest ono nieubłagane i dąży do „swojego” celu, to nie ma sensu się temu przeciwstawiać, jedynym rozsądnym rozwiązaniem jest zaakceptowanie praw natury i przystosowanie się do nich. Przystosowanie to wymaga osiągnięcia stanu cnoty. Cnotę stoicy rozumieli totalnie .Było to dla nich pełne zrozumienie praw natury, nie tylko na poziomie intelektualnym, ale przede wszystkim emocjonalnym. Cnotę można tylko posiąść całą, albo w ogóle jej nie mieć. Kto raz osiągnął prawdziwą cnotę, był już "bezpieczny" w tym sensie, że nie groziła mu nigdy jej utrata. Cnota stoicka jest równoważna dobru i szczęściu. Prawdziwie cnotliwy człowiek to ten, co osiągnął stan pełnej obojętności do świata – niczego nie pragnie i niczego nie się nie lęka. Stoicy nazywali ten stan apatią. Platon Pierwszym starożytnym filozofem, który wyróżnił cnoty kardynalne, był Platon. Była to tzw. Teoria czterech cnót: cnotą duszy rozumnej jest mądrość i jej osiąganie; cnotą duszy popędliwej jest męstwo, cnotą duszy pożądliwej jest panowanie nad sobą, czyli wstrzemięźliwość, te trzy cnoty podporządkowane były czwartej – sprawiedliwości, która pojawia się wtedy, gdy każda z części duszy we właściwy sposób kieruje się przynależną jej cnotą, mądrość jest cnotą sprawczą, warunkującą pozostałe cnoty.

4 Cnoty kardynalne Dlaczego cnoty te nazywamy "kardynalnymi"?– pojęcie w chrześcijaństwie oznaczające cnoty ludzkie (KKK 1810), które odgrywają kluczową rolę i dlatego nazywa się je cnotami "kardynalnymi"; wszystkie inne grupują się wokół nich (KKK 1805). Wyróżnia się 4 cnoty kardynalne: Roztropność (Prudentia), Sprawiedliwość (Iustitia), Umiarkowanie (Temperantia), Męstwo (Fortitudo). Dlaczego cnoty te nazywamy "kardynalnymi"? łacińskie słowo "cardo" oznacza "zawias", cnoty kardynalne są więc pewną podstawą, "zawiasem" na którym opiera się cała etyka ludzka

5 Jak katolicy definiują cnoty kardynalne…Cnoty kardynalne są wyróżnione w Księdze Mądrości: (Mdr 8, 5-7) „7 I jeśli kto miłuje sprawiedliwość – jej to dziełem są cnoty: uczy bowiem umiarkowania i roztropności, sprawiedliwości i męstwa.” Katechizm Kościoła Katolickiego "Cztery cnoty odgrywają kluczową rolę i dlatego nazywa się je cnotami "kardynalnymi"; wszystkie inne grupują się wokół nich. Są nimi: roztropność, sprawiedliwość, męstwo i umiarkowanie." (KKK 1805)

6 1. Roztropność (Prudentia)Cnoty kardynalne z grobu Papieża Klemensa II w katedrze w Bambergu cnota moralna, która wyraża się umiejętnością dobierania właściwych środków prowadzących do celu. Jest zasadą doskonalenia postępowania człowieka. W intelekcie człowieka roztropność jest mechanizmem pomagającym dobrać właściwe środki do konkretnych celów. Człowiek roztropny mimo wielu środków prowadzących do obranego celu wykazuje się roztropnością dopiero gdy wybrany przez niego środek jest środkiem dobrym w wymiarze moralnym Roztropność w woli jest to umiejętność dążenia do dobra, która została wykryta przez rozum i dotyczy ściśle określonego celu.

7 2. Sprawiedliwość (Iustitia)Cnoty kardynalne z grobu Papieża Klemensa II w katedrze w Bambergu cnotą moralną, która polega na stałej i trwałej woli oddawania Bogu i bliźniemu tego, co im się należy. Sprawiedliwość jednak niesie z sobą nie tylko zmagania by dobrze postepować, ale także obejmuje osąd wartości – że jest dobro i zło i że musimy pomiędzy nimi wybierać. Tę właśnie kwestię, nasza kultura „nie osądzaj” często odrzuca. Sprawiedliwość naprawdę łączy cztery kardynalne cnoty, ponieważ mówi nam że dobre rzeczy nie są zarezerwowane tylko dla mnie, ale są one dla wszystkich. Muszę tak działać aby korzyść odnieśli także inni, nie tylko ja sam.

8 3. Umiarkowanie (Temperantia)Cnoty kardynalne z grobu Papieża Klemensa II w katedrze w Bambergu Cnota moralna, która polega na używaniu rozumu dla panowania nad własnymi instynktami i potrzebami. Oznacza umiejętność korzystania z dóbr materialnych zgodnie z ich celem. Zapewnia panowanie woli nad popędami. Stawia pragnieniom pewne granice. Tomasz z Akwinu Średniowieczny teolog rozumiał cnotę umiarkowania jako wyraz naturalnego upodobania w tym, co piękne, gdyż niesie w sobie zachowanie proporcji oraz zachowuje postępowanie w odniesieniu do pragnień zmysłowych w zgodzie z rozumem, co jest podstawą każdej cnoty. Zachowuje to człowieka od zezwierzęcenia: Konkretną formą cnoty umiarkowania w odniesieniu do sfery erotycznej, jest cnota czystości.

9 4. Męstwo (Fortitudo) Cnoty kardynalne z grobu Papieża Klemensa II w katedrze w Bambergu Cnota moralna, która polega na umiejętności podjęcia dobrej decyzji mimo niesprzyjających uwarunkowań, zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych. Cnota męstwa czyni zdolnym do stawienia czoła próbom i narażenia się na nieprzyjemne konsekwencje, w imię wyższych wartości. Można wyróżnić męstwo fizyczne, uzdalniające do stawienia czoła cierpieniu czy niebezpieczeństwa śmierci, a także męstwo moralne, którym można wykazać się wobec możliwości hańby, zgorszenia czy zniewag.

10 Ile jest cnót kardynalnych? Cztery.Czym się różnią cnoty kardynalne od teologalnych? Cnoty kardynalne są podstawą etyki wszystkich ludzi , a ich nabycie zależy od wysiłku człowieka, natomiast cnoty teologalne (wiara, nadzieja i miłość) są rozumiane w teologii chrześcijańskiej jako "wszczepione" przez Boga (w duszę chrześcijanina) i odnoszące się do Niego Co to jest cnota? Jest to stała dyspozycja do czynienia dobra. Jakie wyróżnia się cnoty kardynalne? Roztropność, sprawiedliwość, umiarkowanie, męstwo. Czym charakteryzuje się roztropność? Uzdalnia człowieka do rozeznawania dobra i wyboru odpowiednich środków do niego prowadzących. Czym charakteryzuje się sprawiedliwość? Polega na woli oddawania każdemu tego, co się mu należy. Czym charakteryzuje się umiarkowanie? Umiejętnością korzystania z przyjemności w rozsądnych granicach Czym charakteryzuje się męstwo? Wytrwałością i umiejętnością znoszenia trudów w dążeniu do dobra.

11 Cnoty kardynalne są podstawą etyki wszystkich ludzi ,a ich nabycie zależy od wysiłku człowieka, natomiast cnoty teologalne (wiara, nadzieja i miłość) są rozumiane w teologii chrześcijańskiej jako "wszczepione" przez Boga (w duszę chrześcijanina) i odnoszące się do Niego *Aneta Broda klasa Ic r