1 CUKRY

2 Wiadomości ogólne: CnH2mOm Cn(H2O)mCukry stanowią grupę biologicznie ważnych związków o wzorze ogólnym CnH2mOm Ponieważ wzór ten można formalnie zapisać jako Cn(H2O)m cukry noszą również nazwę węglowodanów. Cukry – Węglowodany – organiczne związki chemiczne składające się z atomów węgla, wodoru i tlenu.

3 Podział cukrów: Ze względu na liczbę jednostek cukrowych w cząsteczce, węglowodany dzielą się na:

4 Cukry proste - Monosacharydyglukoza (cukier gronowy) C6H12O6 białe, krystaliczne ciało stałe o słodkim smaku bardzo dobrze rozpuszczalne w wodzie, ma odczyn obojętny, jest palne, reaguje z wodorotlenkiem miedzi, posiada właściwości redukujące Glukoza pod wpływem enzymów ulega fermentacji alkoholowej.

5 Zastosowanie glukozy w medycynie: m.in. jako środek wzmacniający serce, w schorzeniach wątroby, do konserwowania krwi przemysł spożywczy: wyroby cukiernicze przemysł włókienniczy: m.in. barwienie skór.

6 Fruktoza (cukier owocowy)C6H12O6 biała substancja krystaliczna, temperatura topnienia: około 100°C, posiada słodki smak (nieco słabszy od sacharozy) i dobrze rozpuszcza się w wodzie. W wyniku fermentacji ulega przemianie do etanolu.

7 Zastosowanie fruktozy- jako substytut cukru dla diabetyków - wspomagająco w chorobach serca, profilaktycznie - ma działanie przeciwnowotworowe - jako substrat w przemyśle farmaceutycznym - w przemyśle spożywczym.

8 Dwucukry -DisacharydySacharoza (cukroza) C12H22O11 bezbarwne, krystaliczne ciało stałe, nietoksyczne, ma słodki smak i bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie, temperatura topnienia: 184 °C. W kwaśnych warunkach hydrolizuje do fruktozy i glukozy.

9 Zastosowanie sacharozyJest to cukier trzcinowy, lub cukier buraczany służący do słodzenia produktów spożywczych.

10 Wielocukry - Polisacharydy(C6H10O5)n Skrobia (składa się z dwóch różnych polisacharydów) biała, bezpostaciowa (nie jest krystaliczna), amorficzna substancja bez smaku i zapachu, nierozpuszczalna w zimnej wodzie (pęcznieje), a z gorącą tworzy kleik skrobiowy.

11 Zastosowanie skrobi w przemyśle włókienniczym, farmaceutycznym,spożywczym, kosmetycznym, papierniczym, tekstylnym do produkcji klejów.

12 Wybarwiona skrobia w komórce ziemniaka i banana.

13 Celuloza (błonnik) (C6H10O5)nma kolor biały, jest odporna chemicznie i mechanicznie. Nie rozpuszcza się w wodzie, rozpuszcza się w amoniakalnym roztworze miedzi(II) ([Cu(NH3)4](OH)2), chlorowodorkach niektórych soli, stężonym kwasie siarkowym(VI).

14 Zastosowanie celulozyprodukcja tkanin, papieru, włókien sztucznych (acetyloceluloza, jedwab octanowy, jedwab wiskozowy, nitroceluloza), lakierów, celuloidu, celofanu, materiałów wybuchowych (bawełna strzelnicza).

15 Funkcje węglowodanów w organizmach:zapasowe – u roślin magazynem energii jest głównie skrobia i insulina, a u zwierząt oraz ludzi glikogen transportowa – u roślin transportową formą cukru jest sacharoza, a u zwierząt oraz ludzi glukoza budulcowa (celuloza, hemiceluloza) wchodzą w skład DNA i RNA, stanowią modyfikację niektórych białek. hamują krzepnięcie krwi – heparyna są materiałem energetycznym (fruktoza) i odżywczym (maltoza, laktoza, rafinoza).

16 Próba Tollensa Próba Tollensa lub próba lustra srebrnego to reakcja chemiczna służąca do wykrywania aldehydów. Model przestrzenny kationu diaminasrebra(I), [Ag(NH3)2]+

17 Próba Trommera Próba Trommera - reakcja chemiczna, która służy do wykrywania aldehydów. Aldehydy - grupa związków organicznych posiadających grupę aldehydową, czyli grupę karbonylową połączoną z jednym lub dwoma atomami wodoru.

18 Bibliografia Pracę przygotowała: Paulina Sochocka 3a 2008/2009 Pracę przygotowała: Paulina Sochocka 3a 2008/2009