1 Cytogenetyka kliniczna

2 Częstość aberracji chromosomowych0,7% żywo urodzone dzieci 2% z ciąży matek w wieku>35 lat 50% spontanicznych aborcji 45,X Trisomia 16 Triploidia

3

4 Aberacje liczby chromosomów poliploidiaEuploidia Poliploidia Triploidia 69,XXX Tetraploidia 92,XXXX

5 Aberracje liczby chromosomów aneuploidiaMonosomia Trisomia Trisomia 21 Zespół Downa Trisomia 18 Zespół Edwardsa Trisomia 13 Zespół Pataua

6 Zespół Downa Opisany przez Johna Langdon Downa w 1866Częstość 1/800 żywo urodzonych dzieci 1/600-1/2000 15% pacjentów z upośledzeniem umysłowym ma zespół Downa 65%-85% zygot podlega samoistnym poronieniom

7 Fenotypowe cechy twarzy w zespole DownaKrótkogłowie 75 Płaska nasada nosa 68 Skośno górne szpary powiekowe 82 Plamki Brushfilda 56 Zdeformowane lub dysplastyczne uszy 50 Zmarszczka nakątna 59 Wystający język 47 Krótka szyja 61 Okrągłe policzki

8 10 cech zespołu Downa u noworodka według HallHipotonia 80% Słaby odruch Moro 85% Nadmierna ruchomość stawów 80% Nadmiar skóry na karku 80% Płaski profil twarzy 90% Skośnogórne szpary powiekowe 80% Nieprawidłowe małżowiny 60% Dysplastyczna miednica 70% Klinodaktylia piątego palca 60% Pojedyncza linia zgięciowa dłoni 45%

9

10 Cytogenetyka zespołu Downa95% 47 XX +21 or 47 XY +21 Ryzyko wzrasta wraz z wiekiem matki 0.9/1000 gdy < niż 33 lata 2.8/1000 od 35 do 38 roku życia 38/1000 gdy >44 lat Ryzyko nawrotu trisomii 21 w rodzinie z jednym chorym dzieckiem wynosi 1%

11 Cytogenetyka zespołu Downa4.8% przypadków spowodowane jest niezrównoważonymi translokacjami Powstającymi de novo Lub przekazanymi przez rodziców

12 Częstość różnych typów translokacjit(Dq21q) 54 t(14q21q) (58) t(13q21q) (22) t(15q21q) (20) t(21qGq) 41 t(21q21q) (83) t(21q22q) (17) t(21q Inne) 5

13 Ryzyko urodzenia drugiego chorego dzieckaD/G matczyna 10% D/G ojcowska 2-5% G/G (21/22) 4% G/G (21/21) 100%

14 Pochodzenie nondysjunkcji i odziedziczonych translokacjiMatczyna Ojcowska Całkowite pochodzenie nondysjunkcji Pierwszy/drugi podział mejotyczny 80/ /40 Translokacje D/G Translokacje G/G

15 Problemy zdrowotne w zespole DownaRozwój Hipotonia Opóźnienie rozwoju Średni IQ z górnym limitem 70 Rodzina – zakłady opieki Pogorszenie zdolności intelektualnych w trzeciej i czwartej dekadzie ze względu na chorobę Alzheimera

16 Problemy zdrowotne w zespole DownaWzrost końcowy wzrost mężczyźni 151cm kobiety 141cm 40-50 % wady serca Częsta przyczyna śmierci 20% Kanał przedsionkowo komorowy 1/3 Ubytek przegrody międzykomorowej 1/3 Ubytek przegrody międzyprzedsionkowej 10% Tetralogia Fallota 7%

17 Problemy zdrowotne w zespole Downa10-18% przewód pokarmowy Niedrożność dwunastnicy Pylorostenoza Choroba Hirschsprunga Hematologia Przejściowa reakcja białaczkowa Policytemia u noworodków Białaczka 20 razy częściej niż w ogólnej populacji

18 Problemy zdrowotne w zespole Downa20-40% niedoczynność tarczycy Oczy 60-70% wady refrakcji często astygmatyzm 30-40% zez Stożek rogówki 15% Zaćma wrodzona 4%

19 Geny w zespole Downa 21q22 CRYA1 –zaćma ETS2- onkogen, białaczkaAPP prekursor  amyloidu- choroba Alzheimera Gen kinazy DYRK upośledzenie umysłowe

20 Zespół Edwardsa 47, XX +18 or 47,XY +18 Częstość 1/5000 – 1/7000Przewaga dziewczynek (4K:1M) Oczekiwana długość życia dla żywo urodzonego noworodka 4 dni z przedziałem od 1 godziny do 18 miesięcy 45% przeżywa 1 tydzień 3-9% przeżywa 6 miesięcy 0-5% żyje ponad 1 rok

21 Ważne cechy zespołu EdwardsaNiedobór wzrostu 96% Mikrocephalia % Mała cofnięta żuchwa 96% Nisko osadzone zniekształcone uszy 88% Szeroko rozstawione brodawki sutkowe 90% Wnętrostwo % Nakładanie palców % Hipoplazja paznokci %

22 Wady w zespole EdwardsaOUN Hipoplazja ciała modzelowatego Serce Wady wielozastawkowe Ubytek przegrody międzykomorowej Układ moczowy Torbielowatość nerek Nerka podkowiasta Układ pokarmowy Zarośnięcie przełyku Zarośnięcie odbytu Inne Pojedyncza tętnica pępowiny

23 Zespół Edwardsa

24 Zespół Edwardsa głowa

25 Zespół Edwardsa

26 Zespół Pataua 47,XX +13 or 47,XY +13 Częstość 1/1200075% klasyczna trisomia 25% translokacje najczęściej t(13q,14q) Średnia oczekiwana długość życia 130 dni 45% umiera w pierwszym miesiącu 70% umiera w pierwszych sześciu miesiącach 86% umiera w pierwszym roku Przeżycie ponad 3 lata jest wyjątkowe

27 Cechy częstsze w trisomii 13Rozszczep podniebienia Polidaktylia Dextrocardia Hipoteloryzm Hipoplastyczne brodawki sutkowe Krótka szyja

28 Zespół Pataua

29 Zespół Pataua

30 Aberacje liczby chromosomów aneuploidia chromosomów płciowychZespół Turnera 46, X Zespół Klinefeltera Trisomia X

31 Częstość różnych kariotypów obserwowanych w zespole Turnera45,X 50% Izochromosom X 12-20% Mozaicyzm % 45,X/46,XX (10-15%) 45,X/46XY (2-5%)

32 Cechy kliniczne zespołu TurneraWzrost Długość urodzeniowa 47cm, waga urodzeniowa /- 467g Końcowy wzrost cm Zachowanie Inteligencja norma Zdolności poznawcze upośledzone Głowa i szyja Epicantus % Wysoko wysklepione podniebienie 36% Zez % Niedosłuch 50% Płetwistość szyi 46% Krótka szeroka szyja ,niska linia owłosienia 74%

33 Cechy kliniczne zespołu TurneraSerce Koarktacja aorty, ubytek w przegrodzie międzykomorowej 10-16% Nerki 38% Nerka podkowiasta Skóra Znamiona barwnikowe 63% Obrzęk limfatyczny stóp i dłoni 38% Paznokcie Hipoplastyczne paznokcie 66% Układ kostny Koślawe łokcie 54%

34 Zespół Turnera

35 Zespół Klinefeltera Częstość wśród mężczyzn 2/1000Wiele X warianty aneuploidii 47,XXY, 48,XXXY, 46,XY/47,XXY 80% 47,XXY 10% mozaicyzm 2-5 cm wyżsi niż średnia wśród mężczyzn Małe jądra

36 Zespoły mikrodelecji Diagnoza przy użyciu HRT lub FISHZespół Williamsa Zespół Prader-Willy Zespół Angelmana Zespół Smith-Magenis WAGR Zespół Wolf-Hirschorn

37 Zespół Williamsa Częstość 1 na 10000 do 1 na 20000 90-95% del 7q11.23Przodopochylenie nozdrzy , długa rynienka, epikantus Nadzastawkowe zwężenie aorty 64% Opóźnienie rozwoju 97% Hiperkalcemia 15%

38 Zespół Williamsa

39 Zespół Prader Willy 70% del 15q11 ojcowska Upośledzenie umysłoweHipotonia Hipogonadyzm Otyłość

40 Zespół Prader Willy

41 Zespół Angelmana del 15q11 matczyna in 65%Ojcowska monorodzicielska disomia 3-5% Lub mutacje w genie UBE3A Częstość 1 na do 1 na 20000 Ciężkie upośledzenie umysłowe IQ poniżej 40 Padaczka 80%

42 Zespół Angelmana

43 Aberracje strukturalneTranslokacje Wzajemne Robertsonowskie Delecje Duplikacje Chromosom pierścieniowy Inversje Izochromosom