1 CZŁOWIEK JAKO ISTOTA SPOŁECZNACzłowiek – istotą społeczną Proces socjalizacji Role społeczne Piramida potrzeb Abrahama Maslowa

2 CZŁOWIEK – ISTOTA SPOŁECZNAJego rozwój jest nierozerwalnie związany ze społeczeństwem( do prawidłowego rozwoju niezbędni są inni ludzie; Realizuje swe potrzeby, żyjąc w społeczeństwie; Kształtuje swą wiedzę o świecie dzięki innym ludziom, którzy przekazują mu tradycję, reguły zachowania, wiadomości o życiu itd.; Społeczeństwo umożliwia mu przeżycie w początkowym okresie życia.; Poprzez swą działalność oddziałuje on na otaczającą rzeczywistość

3 Według koncepcji behawiorystycznej, środowisko, w którym żyje człowiek kształtuje go przez odpowiedni system kar i nagród. System ten wpajają określone zasady i formy zachowania. Według koncepcji psychoanalitycznej, człowiek sam kieruje się własnymi potrzebami i popędami, które decydują o jego zachowaniu. Według koncepcji humanistycznej zarówno środowisko zewnętrzne jak i wewnętrzne ma wpływ na jego zachowanie, jednak ostatecznie działanie wypływa z przemyśleń i posiadanych wartości.

4 Umiejętności niezbędne do życia, np. porozumiewania się;SOCJALIZACJA SOCJALIZACJA – to proces, kształtujący osobowość człowieka, przystosowujący go do życia w społeczeństwie. W czasie jego trwania jednostka przyswaja sobie obowiązujące w otoczeniu społecznym: Umiejętności niezbędne do życia, np. porozumiewania się; Ideały reguły i normy postępowania, wartości oraz symbole np. symbolika narodowa; Role społeczne, np.. Ojca, dziecka, pracownika, ucznia

5 FAZY SOCJALIZACJI – SOCJALIZACJA PIERWOTNAOdbywa się w dzieciństwie w wyniku kontaktów z rodzicami i rówieśnikami, których zachowania jednostka naśladuje umiejętności niezbędne do życia np. rozumienie znaków, symboli (w tym narodowych) i porozumiewanie się role społeczne np. dziecka, ojca, pracownika, obywatela, Polaka, katolika reguły, ideały, normy postępowania umiejętności posługiwania się różnymi przedmiotami, charakterystycznymi dla danego społeczeństwa.

6 FAZY SOCJALIZACJI – SOCJALIZACJA WTÓRNAOdbywa się w późniejszym czasie i trwa do końca życia, dokonuje się pod wpływem instytucji społecznych. Na tym etapie jednostka ma duży wpływ na kształtowanie samego siebie

7 FUNKCJE SOCJALIZACJI Jest mechanizmem transmisji kultury – jednostka przejmuje dorobek kulturowy i cywilizacyjny poprzednich pokoleń Zapewnia utrzymanie porządku społecznego poprzez wpojenie jednostce norm moralnych obowiązujących w społeczeństwie

8 mentalność indywidualistyczna mentalność kolektywistyczna wartości Jednym z ważnych elementów człowieka jest jego osobowość, w skład której wchodzi: tożsamość mentalność mentalność indywidualistyczna mentalność kolektywistyczna wartości potrzeby postawy

9 ROLA SPOŁECZNA Rolą społeczną określa się zespół norm postępowania, nakazów, zakazów, cech psychicznych i fizycznych oraz wartości, który tworzą pewien wzór wytworzony przez społeczeństwo

10 REGUŁY OPISUJĄCE ROLĘ SPOŁECZNĄreguła etykiety roli (normy zwyczajowe i obyczajowe) jak się ubrać w danej sytuacji formy zwracania się do siebie (do nauczyciela, kolegi, szefa) wyrażania stanów emocjonalnych (stadion, teatr) celebrowanie roli reguła stanowiąca o przywilejach związanych z pełnioną rolą (oczekiwania wobec partnerów) – uczeń od nauczyciela sympatii, poszanowania, nauczyciel od ucznia posłuszeństwa, szacunku reguły stanowiące o wymaganiach roli – konieczność wypełniania określonych zadań

11 KONFLIKT RÓL Konflikt powinności wynikających z pełnienia różnych ról społecznych (system wartości najlepszym antidotum) Trudności związane z przechodzeniem z jednej roli w drugą (uczeń – pracownik firmy) – człowiek przywyka do pewnych tożsamości i jej zmiana stwarza mu trudności przystosowawcze

12 Szczególnie pełnić jest te role, którym przypisane zostały stereotypyStereotyp (z greckiego stereós – stanowiący bryłę, stężały + typos – odbicie, obraz), funkcjonujący w świadomości społeczeństwa uproszczony, skrótowy i zabarwiony wartościująco obraz rzeczywistości, odnoszący się do grup społecznych, osób, sytuacji, instytucji, utrwalony wielokrotnym powtarzaniem. Szczególnie pełnić jest te role, którym przypisane zostały stereotypy

13 POZYCJA SPOŁECZNA Pozycja społeczna, w socjologii – miejsce jednostki w strukturze grupy społecznej; z pozycją społeczną związane są prawa i obowiązki, zespół określonych ról społecznych, jakie jednostka może pełnić w grupie. Pozycje społeczną wyznaczają czynniki obiektywne, np. wykształcenie, zajmowane stanowisko oraz wysokość dochodów, a także subiektywne, wynikające z prestiżu społecznego (tj. autorytetu, uznania, poważania danej osoby przez innych), jaki ma jednostka w grupie. Pozycja społeczna jednostki w grupie nazywana jest często także statusem społecznym.

14 PIRAMIDA POTRZEB ABRAHAMA MASLOWA