1 Czy mo ż na prze ż y ć dzie ń bez chemii??? Klasa 2GA Projekt gimnazjalny. Osoby biorące udział w projekcie: Przemysław Nowak Mirosław Nowogrodzki Marek Minas Arkadiusz Misiowiec Damian Nowak Kamil Małańczak Opiekun: mgr Joanna May

2 Czym zajmuje si ę chemia??? Chemia- to nauka, która zajmuje się: -budową i właściwościami różnych substancji -przemianami tych substancji -warunkami wpływającymi na szybkość i rodzaj tych przemian

3 Podział materii Materia to wszystko co nas otacza. MATERIA SUBSTANCJEMIESZANINY PROSTE ZŁOŻONE JEDNORODNE NIEJEDNORODNE PIERWIASTKI CHEMIC Z NE ZWIĄZKI CHEMICZNE

4 Co jest cz ł owiekowi niezb ę dne do ż ycia??? -jedzenie -oddychanie -picie -sen -ruch -ubranie-higiena

5 Oddychanie Co oddychanie ma wspólnego z chemią??? Oddychanie-jest to proces, który przebiega, w każdej komórce naszego ciała 24h/dobę. Oddychanie polega na: -rozkładzie glukozy przy udziale tlenu lub bez udziału tlenu do DWUTLENKU WĘGLA I WODY w celu wytwarzania energii. Proces ten przebiega w mitochondriach. glukoza + tlen → dwutlenek węgla + woda + energia C 6 H 12 O 6 +6O 2 → 6CO 2 +6H 2 O+ATP

6 Zdjęcie komórki zwierzęcej Mitochondria – otoczone podwójną błoną organe lla, obecne w większości komórek eukariotycznych. Organella te mają różną wielkość, przeważnie od 2 do 8 μm, mogą też szybko zmieniać swój kształt i rozmiary. 1.jąderko 2.błona jądra komórkowego 3.rybosom 4.pęcherzyk 5.szorstkie retikulum endoplazmatyczne 6.aparat Golgiego 7.mikrotubule 8.gładkie retikulum endoplazmatyczne 9.mitochondrium 10.wakuole 11.cytozol 12.lizosom 13.centriola

7 Oddychanie: Do oddychania potrzebny jest tlen. Oddychanie przebiega w każdej komórce naszego ciała w mitochondriach. Tlen ma następujące właściwości: -jest bezbarwny -jest bezwonny -słabo rozpuszcza się w wodzie -nie pali się, ale podtrzymuje palenie Objętość tlenu w powietrzu wynosi około 21%.

8 Fotosynteza Źródłem tlenu na Z iemi jest proces fotosyntezy. Tlen jest ubocznym produktem fotosyntezy.

9 Doświadczenie 1 Przeprowadziliśmy doświadczenie, w którym zbadaliśmy hipotezę,że tlen podtrzymuje palenie.

10 Doświadczenie 1: Wsypywaliśmy KMnO 4 (manganian (VII) potasu) do próbówki.

11 Doświadczenie 1: Probówkę z KMnO 4 ogrzewamy w płomieniu palnika a ulatniający się tlen zbieramy do probówki zanurzonej w wodzie. Tlen wypycha wodę z probówki, bo jest słabo rozpuszczalny w wodzie.

12 Doświadczenie 1: Do probówki z tlenem wkładamy zapalone łuczywko. Łuczywko rozżarzyło się. Tlen podtrzymuje palenie.

13 Dwutlenek węgla: Produktem oddychania jest dwutlenek węgla. Dwutlenek węgla ma następujące właściwości: -jest bezbarwny -jest bezwonny -dobrze rozpuszcza się w wodzie -jest cięższy od powietrza -występuje w wodach gazowanych i napojach typu cola

14 Doświadczenie 2 Wykrywaliśmy dwutlenek węgla w wydychanym powietrzu.

15 Doświadczenie 2: Przygotowaliśmy roztwory wody wapiennej.

16 Doświadczenie 2 W jednej zlewce znajdowała się próba kontrolna, a w drugiej próba badawcza.

17 Doświadczenie 2 Obserwacja: woda wapienna zmętniała, pod wpływem powietrza wydychanego z płuc. Wniosek: w powietrzu wydychanym z płuc jest dwutlenek węgla.

18 Jedzenie W składnikach pokarmowych znajdują się następujące związki chemiczne. Związki chemiczne w pokarmach NIEORGANICZNE ORGANICZNE -woda i sole mineralne -białka -tłuszcze -węglowodany -witaminy

19 Występowanie białek Białka Roślinne Zwierzęce - występują w -ser i twaróg nasionach fasoli, -wędliny grochu i bobu -mięso

20 Doświadczenie 3: Wykrywanie białek REAKCJA KSANTOPROTEINOWA Białko pod wpływem kwasu azotowego (V) zabarwia się na żółto.

21 W Ę GLOWODANY (CUKRY) WĘGLOWODANY -PROSTE -ZŁOŻONE -Glukoza -Fruktoza -Galaktoza -DWUCUKRY -WIELOCUKRY -sacharoza(cukier buraczany) -laktoza(cukier mleczny) -maltoza -skrobia -celuloza -glikogen

22 WYKRYWANIE GLUKOZY Problem badawczy: „Czy w liściach w spichrzowych cebuli, winogronach jest glukoza?’’ Hipoteza: „W liściach spichrzowych cebuli, winogronach jest glukoza’’ Odczynniki: Roztwór glukozy, płyn Fehlinga(2NaOH+CuSO 4 →Cu(OH) 2 +Na 2 SO 4 ) Wodorotlenek sodu + siarczan(VI) miedzi(II) powstaje wodorotlenek miedzi (II) Materiał badawczy: Cebula, winogrona

23 PRZEBIEG DOŚWIADCZENIA PRZYGOTOWUJEMY PRÓBĘ KONTROLNĄ: Roztwór glukozy i próbę badawczą: wyciśnięty sok z winogron i pokrojona cebula

24 PRZYGOTOWUJEMY ODCZYNNIK FEHLINGA Przygotowujemy roztwór siarczanu(VI) miedzi(II) Przygotowujemy roztwór wodorotlenku sodu

25 Otrzymaliśmy odczynnik Fehlinga ↑ Wytrącił się osad wodorotlenku miedzi (II) Do probówki z siarczanem(VI) miedzi(II) wlewamy wodorotlenek sodu →

26 Ogrzewamy próbę kontrolną i badawczą z odczynnikiem Fehlinga Obserwacje: w wyniku ogrzewania zarówno w próbie kontrolnej(roztwór glukozy) jak i badawczej(roztwór soku z cebuli i roztwór soku z winogron) wytrącił się pomarańczowy osad.

27 WNIOSKI Potwierdziliśmy hipotezę. W liściach spichrzowych cebuli i w soku z winogron jest glukoza Roztwór glukozy ↑ ↑ Próba badawczaPróba kontrolna Sok z winogron Sok z cebuli

28 WYKRYWAMY SKROBIĘ Problem badawczy: „Czy w bulwach ziemniakach, bananach i jabłku jest skrobia?’’ Hipoteza: W bulwie ziemniaka w bananie i jabłku jest skrobia. Próba kontrolna: Skrobia ziemniaczana Próba badawcza: Bulwa ziemniaka, banan i jabłko Odczynniki: jodyna i płyn Lugola

29 Przebieg doświadczenia Na skrobię ziemniaczaną, jabłko, plastry banana i bulwę ziemniaka kropliliśmy płyn Lugola i jodynę.

30 Obserwacje Jodyna i płyn Lugola w kontakcie ze skrobią ziemniaczaną, bananem i bulwą ziemniaka zmieniły zabarwienie z koloru brunatnego na fioletowy. Jabłko nie spowodowało zmiany zabarwienia jodyny. Wnioski: W bulwie ziemniaka i bananie jest skrobia. W jabłku skrobia nie występuje.

31 Tłuszcze RoślinneZwierzęce ← ← -margaryna -olej -smalec -masło -boczek -śmietana

32 Wykrywamy tłuszcze Problem badawczy : „Czy w nasionach słonecznika i w orzechach jest tłuszcz?’’ Hipoteza: W nasionach słonecznika i w orzechach jest tłuszcz Próba kontrolna : Olej rzepakowy Materiał badawczy: Nasiona słonecznika, orzechy

33 Przebieg doświadczenia Próba kontrolna: Na bibułę nanosimy krople oleju. Próba badawcza: Na bibule rozgniatamy nasiona słonecznika i orzechy Obserwacje: Na bibule zarówno w próbie kontrolnej jak i w próbie badawczej pojawiają się tłuste plamy.

34 Wniosek: Potwierdziliśmy hipotezę. W nasionach słonecznika i w orzechach jest tłuszcz.

35 BARWNIKI, KONSERWANTY I POLEPSZACZE Substancje te są dodawane do żywności w celu przedłużenia jej trwałości, poprawienia wyglądu, smaku, zapachu i konsystencji. Zaliczamy do nich: barwniki, środki zapachowe, konserwanty, przeciwutleniacze, środki zagęszczające, emulgatory i środki spulchniające. Są to substancje naturalne produkowane z roślin, jak również otrzymane syntetycznie w laboratorium. Każdy rodzaj dodatków oznacza się literą „E’’ z odpowiednią liczbą i ich niewielka ilość nie stwarza niebezpieczeństwa dla zdrowia.

36 Związki chemiczne w pokarmach, które lubimy. -cukier, tłuszcz, mleko -woda, glukoza, fruktoza, kwas jabłkowy, cytrynowy, witaminy, sole mineralne i błonnik -żelatyna, pektyna, agar, cukier, barwniki, aromaty - sacharoza (glukoza + fruktoza) -glukoza, fruktoza, maltoza, kwasy organiczne -białka, węglowodany i tłuszcze -wodorowęglan sodu, barwniki, emulgatory, zagęstniki

37 Gotowanie, pieczenie, smażenie to reakcje chemiczne, które towarzyszą nam na co dzień. -smażenie -pieczenie -gotowanie

38 Ruch W naszych mięśniach przebiegają ścisłe procesy chemiczne. D o tego, aby mięśnie wykonywały ruch potrzebna jest energia. Energia powstaje w procesie oddychania komórkowego. Jeżeli mięśnie wykonują intensywny i kró tko trwały wysiłek krew nie zdąży doprowadzić do nich wystarczają cej iloś ci tlenu. Glukoza jest wówczas rozkład ana do kwasu mlekowego. Powoduje to ból i zmęczenie mięśni. Glukoza -> kwas mlekowy

39 Ubranie Ubranie to też związki chemiczne np. b awełna, wełna są zbudowane z celulozy. -bawełna -wełna -jedwab

40 Higiena Również w higienie osobistej korzystamy z substancji chemicznych.

41 Podsumowanie: Nie można przeżyć dnia bez chemii !!!!! Jesteśmy otoczeni substancjami chemicznymi. Wokół nas powstają różne reakcje chemiczne. Chemi i nie należy się bać tylko trzeba ją rozumieć.