1 Czy to stwierdzenie jest prawdziwe? Odpowiedź uzasadnij. „Popyt na samochody musi być mniej elastyczny niż popyt na odtwarzacze CD, ponieważ obniżka ceny samochodów o 50 dol. spowoduje znacznie mniejszy wzrost wolumenu sprzedaży niż 50 - dolarowa obniżka ceny odtwarzaczy CD.” Czy to stwierdzenie jest prawdziwe? Odpowiedź uzasadnij. STWIERDZENIE NIE JEST PRAWDZIWE = x Przykład: gdy - Epd = 1,48 Samochody- 1,48 x 0,9% = 1,332% CD – 1,48 x 13% = 19,24% Przykład: gdy - Epd = 0,67 Samochody- 0,67 x 0,9% = 0,603% CD – 0,67 x 13% = 8,71%

2 ANALIZA KOSZTÓW Dr Agnieszka Kiernożycka-Sobejko

3 RODZAJE KOSZTÓW PRODUKCJIKoszty stałe: koszty, które nie zależą od zmian w poziomie produkcji, np.: koszty dzierżawy, czynsze koszty kapitałowe koszty zużycia energii na cele nieprodukcyjne koszty wynagrodzeń personelu poza produkcyjnego koszty ubezpieczeń majątkowych Koszty zmienne: koszty, które zależą od poziomu produkcji, np: koszty wynagrodzenia pracowników produkcyjnych koszty zużycia materiałów i surowców koszty zużycia energii do celów produkcyjnych Koszty osobowe, materiałowe, amortyzacja majątku produkcyjnego, bezpośrednie, Pośrednie (dzieli się na koszty wydziałowe, ogólnozakładowe....)

4 KOSZTY STAŁE (TFC), ZMIENNE (TVC), CAŁKOWITE (TC)Produkcja (Q) Koszty całkowite (stałe, zmienne) TC TVC TFC

5 CAŁKOWITE KOSZTY PRODUKCJI (TC) - suma kosztów stałych i zmiennych, tjCAŁKOWITE KOSZTY PRODUKCJI (TC) - suma kosztów stałych i zmiennych, tj. suma wszystkich wydatków firmy poniesionych w procesie wytwarzania w krótkim okresie. KOSZTY STAŁE (TFC) - te pozycje wydatków, które są niezależne od bieżącego poziomu produkcji, np: koszt administracji i zarządu, koszty ubezpieczenia majątku trwałego, koszty amortyzacji majątku trwałego, itp. KOSZTY ZMIENNE (TVC) -te składniki kosztów, które są zależne od aktualnego poziomu produkcji, np: koszt zużycia surowców i energii elektrycznej do celów produkcyjnych, koszt wynagrodzeń pracowników produkcyjnych, koszty magazynowania i transportu, itp.

6 KOSZTY W KRÓTKIM- I DŁUGIM OKRESIEKrótki okres (SR) - decyzje podejmowane w ramach określonego przedziału nakładów czynników wytwórczych - np. wzrost lub obniżenie produkcji przy danym potencjale wytwórczym Długi okres (LR) - decyzje dotyczące zmiany poziomu nakładów - np. budowa nowej hali produkcyjnej

7 KOSZTY W DŁUGIM OKRESIEKoszt przeciętny SRATC1 SRATC2 SRATC3 LRATC Q – wielkość produkcji SRATC = ATC w krótkim okresie, w krótkim okresie nie zmieniająca się zdolności produkcyjne. LRATC = ATC w długim okresie, w długim okresie zmianie ulegają zdolności produkcyjne. Długookresowa krzywa kosztów przeciętnych składa się z pewnych odcinków krótkookresowych krzywych kosztów, dla różnych możliwych rozmiarów produkcji.

8 DECYZJE FIRM CO DO WIELKOŚCI PRODUKCJI ???Produkcja (Q) Koszty przeciętne LRATC LRATC EKONOMIE SKALI (korzyści skali) DYZEKONOMIE SKALI (niekorzyści skali) Qopt. – optymalna produkcja

9 EKONOMIE/DYZEKONOMIE SKALIEkonomie skali - zjawisko redukcji długookresowych przeciętnych kosztów całkowitych na skutek wzrostu potencjału firmy Dyzekonomie skali - zjawisko ponownego wzrostu długookresowych przeciętnych kosztów całkowitych na skutek wzrostu potencjału firmy (np. nieefektywność dużych organizacji)

10 MINIMALNA EFEKTYWNA SKALA - MESMES – Minimalna Efektywna Skala produkcji – wielkość produkcji gwarantująca najniższy w branży poziom kosztów wytwarzania. Koszty jedn. Podaż

11 MES a struktura konkurencjiOptymalna liczba firm = 20 mln / 4 mln = 5 Koszty jedn. Popyt MES 4 mln 20 mln Podaż

12 również Q jako wielkość produkcjiObszar analizy KATEGORIA SYMBOL WZÓR UWAGI analiza produktywności PRODUKT CAŁKOWITY TP TP = f ( K, L) również Q jako wielkość produkcji PRODUKT PRZECIĘTNY AP AP = TP / L AP =TP / K L - liczba zatrudnionych K - kapitał PRODUKT KRAŃCOWY MP MP = ΔTP/ Δ L MP = ΔTP/ΔK przychodów PRZYCHÓD CAŁKOWITY TR TR = P x Q TR = ( P x Q ) lub TR = P x TP dla produkcji różnorodnej PRZYCHÓD PRZECIĘTNY AR AR = TR / Q lub AR = TR / TP PRZYCHÓD KRAŃCOWY MR MR = TR / Q lub MR = TR / TP kosztów KOSZT CAŁKOWITY TC TC = TVC + TFC TC=Q x ATC CAŁKOWITY KOSZT STAŁY TFC TFC=Q x AFC TFC = TC - TVC CAŁKOWITY KOSZT ZMIENNY TVC TVC=Q x AVC TVC = TC - TFC PRZECIĘTNY KOSZT CAŁKOWITY ATC ATC = TC / Q ATC = AFC + AVC PRZECIĘTNY KOSZT STAŁY AFC AFC = TFC / Q AFC = ATC - AVC KOSZT ZMIENNY AVC AVC = TVC / Q AVC = ATC - AFC KOSZT KRAŃCOWY MC MC = TC / Q de facto MC = TVC / Q zysków ZYSK CAŁKOWITY Π Π = TR-TC Π =Πj x Q ZYSK JEDNOSTKOWY Πj Πj= Π / Q Πj=P-ATC Πj=MR-ATC