1 czytanie jako istotny element rozwoju dzieciJak zachęcić dziecko do czytania? Autorka: Beata Polewacz Nauczyciel j. polskiego w SP nr 29 w Olsztynie Olsztyn, r.

2 Szanowni Rodzice uczniów Szkoły Podstawowej nr 29 im. J. Liszewskiego w Olsztynie! Jestem już długoletnim nauczycielem języka polskiego i z coraz większym smutkiem obserwuję wśród swoich uczniów niechęć do czytania nie tylko lektur, ale wszelkich książek lub czasopism. Postanowiłam poprzez tę prezentację zaapelować do Państwa o wsparcie wysiłków wszystkich pracowników naszej szkoły, by zachęcić dzieci do częstszego sięgania po książkę. Podaję adresy stron internetowych, na które warto „wchodzić”, by zapoznać się z nowościami wydawniczymi i akcjami promującymi czytelnictwo wśród dzieci. Zamieszczam też propozycje niektórych pozycji książkowych, które cieszą się uznaniem wśród dzieci i ich rodziców. Beata Polewacz

3 Przeciętnie dzieci spędzają 20 godzin tygodniowo przed ekranemPrzeciętnie dzieci spędzają 20 godzin tygodniowo przed ekranem. Niektóre nawet 40 i więcej. Do 18 roku życia dziecko obejrzy 8 tys. morderstw i 100 tys. aktów przemocy. Amerykańska Akademia Pediatrów zaleca rodzicom, by dzieci do 2 roku życia w ogóle nie oglądały telewizji, a dzieci starsze i nastolatki, by nie korzystały dłużej niż 1-2 godz. dziennie z telewizji i komputera - łącznie.

4

5 Dlaczego? Ponieważ czytanie bardzo pozytywnie wpływa na ludzki rozwój.Badanie stanu czytelnictwa Zakład Badań Czytelnictwa Biblioteki Narodowej i TNS OBOP Dlaczego? Ponieważ czytanie bardzo pozytywnie wpływa na ludzki rozwój. 42% Polaków deklaruje brak zainteresowania książką. Wyniki te są zatrważające, ponieważ człowiek wychowany jedynie przez „szklany ekran” funkcjonuje zupełnie inaczej, niż ktoś kto czyta książki.

6

7 To oni, nie telewizja, żyją z nami do dziś.Podczas wspólnego czytania dziecko ma takie poczucie, że rodzic jest blisko, poświęca mu uwagę. Jest też przewodnikiem, który przeżywa to samo, co dziecko – tak buduje się poczucie bliskości i wzajemności. Czytając, dorosły bardziej się angażuje: zmienia ton głosu, komunikuje się z dzieckiem niewerbalnie, bo czyta całym ciałem. Czytanie, to proces twórczy - kreuje wyobraźnię, dotyka fantazji i uczuć. Obraz telewizyjny nie ma takiej siły. Wielu z nas nie pamięta fabuły żadnej z dobranocek naszego dzieciństwa, choć wiele z nich oglądało się z pasją. Dokładnie jednak zapamiętaliśmy wiele ważnych bajek i ich bohaterów. To oni, nie telewizja, żyją z nami do dziś.

8 Agnieszka Carrasco-ŻyliczCzytanie wpływa wszechstronnie, wypełnia wszystkie przestrzenie rozwoju dziecka: intelekt, emocje, także rozwój społeczny, ale i wiele innych, niezdefiniowanych obszarów, bo każdy moment czytania i każdy tekst inaczej działa na dziecko. Czytanie na pewno stymuluje rozwój intelektualny, przyspiesza rozwój mowy, rozwija umiejętności komunikacyjne, rozbudowuje pamięć dziecka, pobudza do kreatywności, tworzenia rzeczywistości poprzez słowa i różne pomysły działań - dziecko samo kreuje swoje zabawy na podstawie tego, co czyta.

9 Paulina Wilk: Czytanie buduje zdolności przeżywania: dostrzegania, nazywania emocji i odczuwania ich, nawet tych najsilniejszych, w sposób bezpieczny. Przeżycia są „ukryte” w bohaterze bajki, historie i bohaterowie budują w dzieciach odwagę do wyrażania uczuć. Czytanie to czynność niespieszna – pozostawia pole i przestrzeń, by dziecko uczyło się procesu przemyśliwania i rozumienia spraw. Czytając nie tylko przyjmuje bodźce i reaguje na nie – może je przepracować, ocenić, ustosunkować się do nich. Ważne, by nie przymuszać dzieci do czytania, bo można tym spowodować trwały uraz. Czas spędzony z książką powinien kojarzyć się z przyjemnością, szczęśliwą chwilą. Szkolna nauka czytania bywa dla dzieci stresem, bo czytają publicznie, często pokonując wstyd. Jeśli wcześniej uda się wytworzyć w dziecku dobre, pogodne skojarzenia, czytanie nie będzie dla niego wysiłkiem, tylko radością.

10 Jak zachęcić dziecko do czytania?Zacznijcie czytać dziecku najwcześniej, jak to tylko będzie możliwe. Stale miejcie pod ręką dziecięce książki i pokazujcie je swojemu dziecku. Okładki powinny być w żywych kolorach. Początkowo niemowlę może uczyć się skupiać wzrok na znajdujących się na nich obrazkach. Wybierajcie taki czas w ciągu dnia, który będziecie mogli ze spokojem poświęcić na wspólne czytanie. Czytajcie dziecku od 20 do 30 minut dziennie. Niech ten czas będzie szczególny tak dla dziecka, jak i dla Was- bez telewizji i telefonów, o ile to możliwe. Własnym przykładem pokazuj dziecku, że czytanie sprawia przyjemność.

11 Do wspólnego czytania wybierajcie książki, które będąinteresujące zarówno dla dziecka, jak i dla Was. Pokażcie dziecku książki, które śmieszą – wiele dzieci i dorosłych traktuje czytanie jako coś bardzo poważnego, tymczasem wspólne czytanie zabawnych fragmentów może pokazać tę czynność z innej strony. Podczas wspólnej lektury wykorzystajcie wszelkie wyrazy dźwiękonaśladowcze, takie jak „bum-bum” czy „puk-puk” do wzbudzenia zainteresowania maluszka. Zachęcaj dziecko do ilustrowania przeczytanego tekstu oraz uczenia się krótkich wierszyków. Wyjaśniaj niezrozumiałe słowa, zachęcaj do zadawania pytań na temat przeczytanego tekstu.

12 Dobra literatura dla dzieci daje dobre wzorce zachowaniaDobra literatura dla dzieci daje dobre wzorce zachowania. Dla rodziców to bezcenna pomoc w kształtowaniu właściwych postaw i nawyków dziecka. Czytanie uczy dzieci odróżniania dobra od zła i zachęca do refleksji nad konsekwencjami własnych słów i czynów. W książkach znajdujemy przykłady wartości moralnych, takie jak uczciwość, szacunek, odpowiedzialność, życzliwość, rozum, odwaga, czy sprawiedliwość. Wskazujcie dziecku korzyści wynikające z czytania książek: wyszukiwanie ciekawych informacji, zrobienie czegoś wg przepisu. Wyszukujcie w książkach fragmenty, które mogą posłużyć jako rozwiązania konkretnych sytuacji, z którymi dziecko styka się w życiu.

13 Pokażcie dziecku, do czego służą zakładki do książki, a także,że nie musicie kończyć książki od razu. Możecie przerwać jej czytanie i wrócić do lektury, gdy znów zechcecie spotkać się z jej bohaterami. Wygospodarujcie miejsce na małą biblioteczkę dla dziecka – choćby półkę, z której będzie mogło swobodnie wyciągać książki dla siebie. Zadbaj o to, żeby w domu były książki odpowiednie do wieku dziecka. Pytajcie innych rodziców, co czytają swoim dzieciom. Wybierzcie się też wspólnie do najbliższej biblioteki dziecięcej i poproście o pomoc osoby tam pracujące. Nie porzucajcie zwyczaju wspólnego, głośnego czytania, gdy dziecko będzie już umiało czytać samodzielnie. Zwróćcie uwagę na to, jak Wy sami traktujecie książki. Dzieci są genialnymi naśladowcami, dlatego jeśli będą widziały Was– rodziców – traktujących książki z szacunkiem, z dużym prawdopodobieństwem będą zachowywać się w taki sam sposób.

14 niego czymś naturalnym.Jeśli macie w domu małego ucznia, wybierzcie się razem do szkolnej biblioteki i zachęcajcie dziecko do wypożyczania nie tylko lektur, ale także innych książek, które je zainteresują. Inspiruj dziecko do czytania książek innym, np. młodszemu rodzeństwu czy maskotce. Książki, magazyny czy czasopisma obecne w różnych miejscach Waszego domu będą sprzyjały traktowaniu ich przez dziecko jako zwykłego elementu codzienności. Jeśli dziecko będzie widziało Was czytających, ta czynność stanie się dla niego czymś naturalnym.

15 z domu, nikt Cię jej nie nauczy.MAMO ! TATO! Jeśli chcesz, by Twoje dziecko było mądre i odnosiło sukcesy w szkole i w życiu, czytaj dziecku głośno bez względu na sytuację rodzinną, materialną czy własne wykształcenie. Z czytaniem jest trochę, jak z kulturą osobistą, jeśli nie wyniesiesz jej z domu, nikt Cię jej nie nauczy.

16 Promocja czytelnictwa w PolsceFundacja ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom prowadzi następujące programy: Klub Czytających Przedszkoli, Czytające Szkoły, Program Nauczania Wartości poprzez literaturę. reklamy telewizyjne Działania Fundacji konkursy dla autorów promocja dobrej książki

17

18 Film edukacyjny „Wychowanie przez czytanie” Fundacji "ABCXXI - Cała Polska czyta dzieciom”. Autorzy mówią w nim o powinnościach rodziców wobec dzieci: zaspokajaniu ich potrzeb emocjonalnych, głośnym czytaniu i nauczaniu wartości. W filmie wzięły udział dzieci, którym dorośli regularnie czytają, oraz nauczyciele i rodzice, którzy przedstawiają zaobserwowane korzyści z czytania.  Film propaguje ideę codziennego głośnego czytania dzieciom w domach, przedszkolach i szkołach, dzięki któremu uczą się one myślenia, rozwijają swe umiejętności językowe, doskonalą pamięć i wyobraźnię, poszerzają wiedzę, lepiej rozwijają się psychicznie, umysłowo i społecznie. Głośne czytanie dzieciom to znakomita metoda wychowawcza i najlepsza inwestycja w przyszłość dziecka.

19 Promocja czytelnictwa w PolsceCentrum Informacji o Książce Dziecięcej i Młodzieżowej bank informacji o książce dziecięcej informuje o nowościach wydawniczych wspiera programy promujące czytanie integruje środowisko związane z książką dziecięcą szybko przekazuje informacje (codziennie strona jest aktualizowana)

20 Promocja czytelnictwa w PolsceStowarzyszenie Przyjaciół Książki dla Młodych - Polska Sekcja IBBY wystawy i targi książki dziecięcej Lista Honorowa IBBY Nagrody im. H. Ch. Andersena

21

22 „Daj żyć książce – podziel się nią” to pierwsze wydarzenie organizowane przez Stowarzyszenie Aktywna Europa. Celem projektu jest zbudowanie oraz zorganizowanie społeczności aktywnie czytających książki i mieszkających na terenie miasta Lublin oraz zachęcenie innych osób do stałego czytania książek i wymieniania się nimi. Wydarzenie „Daj żyć książce – podziel się nią” ma za zadanie w szczególności zaktywizować mieszkańców Lublina do czytania książek. W związku z tym, iż obecnie powszechnie uważa się, iż zakup książek jest stosunkowo drogi, to najlepszą formą zachęcania mieszkańców do regularnego czytania książek jest stworzenie dla nich platformy dyskusji i wymiany posiadanych pozycji. Dzięki temu wiele osób będzie mogło dotrzeć do poszukiwanych przez siebie książek, które nierzadko są trudno dostępne nawet w bibliotekach.

23 Akcje czytelnicze

24 A ja nie chcę być księżniczkąGrzegorz Kasdepke Emilia Dziubak (Ilustr.) Wydawnictwo Nasza Księgarnia Wiek dziecka: do 6 lat Kto by pomyślał, że mała dziewczynka o imieniu Marysia może być aż tak straszliwym smokiem! Na pewno nie jej mama. I tata też nie. Ani babcia. Jedynie dziadek miał pewne podejrzenia. Rezolutna Marysia sprawi, że w rodzinnym domu zapanuje niezłe zamieszanie... Zabawna i przewrotna opowieść o tym, że mądrość jest ważniejsza od urody i że zawsze warto być sobą!

25 Basia i opiekunka Zofia Stanecka Marianna Oklejak (Ilustr.)Wydawnictwo: Egmont Wiek dziecka: do 6 lat Basia to rozpoznawalny polski współczesny bohater dla dzieci przedszkolnych i wczesnoszkolnych. Świetna współczesna literatura dziecięca, dowcipnie zilustrowana, w nowoczesnej oprawie graficznej. Basia to współczesna, zabawna i mądra dziewczynka. Nie idealnie grzeczna, ale z polotem. ATRAKCYJNA. Bohaterka jest dziewczynką przyciągającą siłą swego charakteru. Jest to jednocześnie świat bardzo bliski i zrozumiały dla dziecka - współczesne realia opisane są tu współczesną świetną polszczyzną. WARTOŚCIOWA. Przygody Basi poszerzają wiedzę dziecka, pomagają mu zrozumieć otaczający go świat, pokazują jak poradzić sobie w trudnych sytuacjach. Polska a nie zaściankowa, dowcipna ale nie prymitywna, mądra ale nie przemądrzała, kształcąca ale nie na siłę.

26 Misiek, co Ty opowiadasz? Katarzyna MajgierMisiek, niezwykle wygadany sześciolatek, próbuje za wszelką cenę znaleźć cierpliwego słuchacza, któremu będzie mógł opowiedzieć swoje historie i zadać tysiące dociekliwych pytań ("Mogę mówić za siebie i za pana"). I nie jest to wyłącznie dziecięca fantazja i paplanina bez sensu. Misiek stawia swoim rodzicom i dziadkom prawdziwe wyzwania, jest wymagającym rozmówcą, niedającym się zbyć byle czym. Misiek, co Ty opowiadasz? Katarzyna Majgier Wydawnictwo: Akapit Press Wiek dziecka: do 6 lat Nagrody Konkurs Literacki im. Astrid Lindgren na współczesną książkę dla dzieci i młodzieży » Wyróżnienie w kategorii 0-6 lat Wielu czytelników zapewne i wśród swoich kolegów rozpozna podobnych do Miśka. A może zastanowi się nad tym, czy sam nie chwali się w taki sposób. To dobry tekst do wspólnego czytania z dzieckiem, a przy tym do rozmowy z nim, co jest kłamstwem, a co tylko zmyślaniem, i kiedy zmyślanie staje się kłamstwem.

27 Tupcio Chrupcio. Ja się nie bojęTupcio Chrupcio jest już dużą myszką i zwykle jest bardzo dzielny, ale... czasem każdy może się przestraszyć odgłosów burzy, cieni na ścianie albo wody w basenie. Czy Tupcio Chrupcio zrozumie, że nie trzeba się bać? Posłuchajcie! Tupcio Chrupcio. Ja się nie boję Eliza Piotrowska Wydawnictwo: Wilga Wiek dziecka: do 6 lat „Po przeczytaniu lektury synek zrozumiał, że nie tylko on boi się ciemności i że każdy się czegoś boi, nawet dorośli. Ale strach można przezwyciężyć, zwłaszcza wtedy, gdy są przy nas rodzice, bliskie nam osoby, przy których czujemy się bezpiecznie.”

28 Grzegorz Kasdepke Ilustrator: Piotr Rychel Oprawa twarda Ilość stron: 80 Kategoria wiekowa: 3+ Zabawne historie, z ciepłymi relacjami ojciec-syn w roli głównej, przypominają o tym, co w rodzicielstwie jest najpiękniejsze – że czas spędzony z dzieckiem nigdy nie jest czasem straconym. Ta książeczka to zbiór sposobów na małego urwisa, który zamęcza rodziców ciągłymi pytaniami, słyszy wybiórczo to, co chce usłyszeć, i nie umie usiedzieć w jednym miejscu. Książka na pewno przypadnie do gustu i rezolutnym dzieciakom i ich rodzicom, dzielnie powstrzymującym się od wybuchów śmiechu.

29 Kostka i Bruno. Bajki wychowajkiDominika Słomińska Czy trudno przyznać się do winy? Dlaczego trzeba myć ręce? Czy można wchodzić na zamarznięty staw? Czy kiedy po kryjomu chowamy do kieszeni nie swoją rzecz, to jest kradzież, czy tylko pożyczka? Dwoje przedszkolaków w czasie swoich przygód znajduje odpowiedzi na te i inne pytania Wychowując dziecko nie mamy mapy, za to 100% gwarancji, że znajdziemy w przyszłości skarb - mądrego, dobrego, wartościowego człowieka. Ta książka jest drogowskazem w tych poszukiwaniach. 15 bajek dla dzieci, 15 problemów wychowawczych, 15 komentarzy psychologicznych z poradami dla rodziców.

30 Detektyw Pierre w labiryncie. Na tropie skradzionego Kamienia ChaosuHiro Kamigaki Chihiro Maruyama Hiro Kamigaki (Ilustr.) Wydawnictwo Nasza Księgarnia Wiek dziecka: do 10 lat Pierre, labiryntowy detektyw, ma sprawę do rozwiązania! Pan X, znany też jako złodziej-widmo, skradł z muzeum Kamień Chaosu, który wszystko przemienia w labirynt. Czy możesz odpowiedzieć na wyzwanie Pana X i pomóc Pierre’owi, a także jego asystentce Carmen, w przeprawie przez każdy z tych zdradliwych labiryntów? Nie ma czasu do stracenia. Wkrótce cały świat może się w nich zaplątać! Ta zachwycająco zilustrowana książka z labiryntami i zadaniami polegającymi na wyszukiwaniu szczegółów to przygoda, jakiej dotąd nie było!

31 Poczytaj mi, mamo. Księga trzecia. Wydawnictwo Nasza Księgarnia „Gorąco polecam Poczytaj mi, mamo. Księgę trzecią, gdyż właśnie dzięki niej odbyłam cudowną podróż do krainy dzieciństwa, do której następnie zaprosiłam moje pociechy. Tom ten, wydany w eleganckiej twardej oprawie, liczy prawie 280 stron i zawiera aż 10 książeczek autorstwa m.in. Wiery Badalskiej (Przepraszam, smoku, Muzyka na krzywej wieży), Ryszarda Marka Grońskiego (Katar żyrafy, Kameleon), Hanny Łochockiej (Wyładunek z przeszkodami), Tadeusza Kubiaka (Warszawskim statkiem). Nie tylko nazwiska pisarzy, ale również ilustratorów takich jak np. Maria Uszacka-Godlewska, Edward Lutczyn, Tomasz Borowski zasługują na uwagę. Poczytaj mi, mamo. Księga trzecia doskonale nadaje się do rodzinnej lektury.” Poczytaj mi, mamo. Księga trzecia. Wydawnictwo Nasza Księgarnia Wiek dziecka: do 10 lat „Moje pociechy już po pierwszej lekturze miały swe ulubione historie, do których chętnie wracamy… nie pomijając oczywiście moich faworytów pt. Przepraszam, smoku i Kameleon. Gorąco zapraszam do wyśmienitej lektury i sentymentalnej podróży do czasów dzieciństwa w jednym!”

32 Metoda Domana polega na wielokrotnym pokazywaniu dziecku zestawów kart ze ściśle określoną treścią. Każdy zestaw słów prezentujemy dziecku 3 razy dziennie w odstępach 30-sto minutowych. Zestaw jest codziennie modyfikowany. Rozpoczynając zabawę w czytanie jako pierwsze pokazujemy dziecku proste rzeczowniki, które łatwo znajdzie w swoim otoczeniu. Rozpocznij zabawę z dzieckiem wówczas, gdy uwierzysz, że możesz nauczyć swoje dziecko czytać. Baw się tak dobrze jak dziecko! Nie udawaj, dzieci to wspaniali obserwatorzy. Zabawa w czytanie powinna zajmować kilka sekund, ale odbywać się często. Pochwal Maluszka, bijcie brawo, pocałuj i przytul po każdej wspólnej zabawie! Kończ zabawę zanim zechce ją skończyć Twoje dziecko Dostosuj tempo zabawy do potrzeb dziecka i Twoich możliwości. Zbyt ambitny plan szybko was zniechęci do systematycznej zabawy. Nie sprawdzaj dziecka, nie nakłaniaj by prezentowało swoje zdolności, jeżeli nie ma na to ochoty.

33 „Wykorzystując naturalną chęć mojej najmłodszej - trzyletniej córeczki do zabawy książkami, sięgnęłam po zestaw do czytania dla małych dzieci z wykorzystaniem metody Domana. Ku mojemu radosnemu zaskoczeniu córka naturalnie zaczęła przeglądać karty, na których z jednej strony narysowane i napisane są wyrazy, a na drugiej stronie znajduje się tylko sam wyraz bez ilustracji graficznej. Pokazałam jej jeden raz, powtarzam - jeden raz - jak będziemy bawić się w czytanie, a Agnieszka sama, zaczęła rozpoznawać pozostałe słowa. Bardzo podobają mi się karty, które w czytelny sposób obrazują bliskie dzieciom przedmioty i osoby.” Instrukcja podana w zestawie zupełnie wystarcza, by zacząć czytać z dzieckiem. Sama przekonałam się, że Zestaw do nauki czytania to świetny pomysł na zabawę i naukę w jednym. Strona graficzna kart sprawia, że dzieci chętnie uczestniczą w zabawie w czytanie. Moja trzylatka sama domaga się kilku sesji dziennie, a w wolnych chwilach sama sięga po karty, by je przeglądać i ćwiczyć czytanie poznanych już słów. Starszy syn zna już co prawda duże i małe litery, ale również chętnie sięga po Zestaw do nauki czytania, by doskonalić swą umiejętność. Największą frajdę sprawia mu wymyślanie zabawnych, często abstrakcyjnych, zdań. Im bardziej dziwaczne, tym lepsze. Dzięki kartom wszyscy dobrze się bawimy i uczymy. Zachęcam zatem wszystkich rodziców do nauki czytania z dziećmi. Na efekty nie trzeba długo czekać. Gorąco polecam!  mama Karina

34 Zestaw „Tropimy Rymy” przeznaczony dla dzieci od czterech latZestaw „Tropimy Rymy” przeznaczony dla dzieci od czterech lat. Zawiera on katapultę, krążki, 2 plansze, 55 kart oraz instrukcję. W zestawie TROPIMY RYMY znajdują się 4 gry oraz 2 zabawy. Przeznaczone są do wspólnej zabawy rodziców z dziećmi, którzy chcą kształtować umiejętności dziecka, zanim pójdzie do szkoły. Jest to również bardzo wartościowa pomoc dla nauczycieli przedszkoli, klas początkowych, logopedów czy terapeutów. Zestaw zawiera 2 zabawy: 1. Zanim zagramy – karty poznamy (zabawa na czym polega rymowanie) 2.Rymuję i pokazuję oraz 4 gry: 1.Obrazki poznajemy, kiedy rymujemy ( dwie wersje) 2.Rymy znamy, więc je sami wymyślamy 3.Rymowanki dobieranki ( dwie wersje DWÓJKI I TRÓJKI) 4.Pysia łapiemy i zgadujemy ( dwie wersje

35 To jedna z serii 6 gier przygotowujących do nauki czytaniaTo jedna z serii 6 gier przygotowujących do nauki czytania. Zabawy i gry mają na celu opanowanie umiejętności podziału wyrazów na sylaby. Zestaw zawiera trzy zabawy przygotowujące do gier i cztery gry, które odnoszą się do słuchowego wyodrębniania sylab. Zawartość pudełka: karty - 55 sztuk klocek z nadrukiem żetony - 40 sztuk bączki - 2 sztuki instrukcja Wiek: 4+ Liczba graczy: 2-4.

36 Książki dla rodziców „WYCHOWANIE PRZEZ CZYTANIE” i„Z DZIECKIEM W ŚWIAT WARTOŚCI”, obie książki autorstwa Ireny Koźmińskiej i Elżbiety Olszewskie zostały niedawno wznowione przez Wydawnictwo „Świat Książki”. To poradniki dla rodziców i nauczycieli, którzy chcą być proaktywni, a nie reaktywni. Co to oznacza? Zamiast jedynie reagować na większe lub mniejsze błędy czy przewinienia dziecka, starają się do błędów nie dopuszczać lub zmniejszać ich ryzyko poprzez mądre wychowywanie i wyposażanie dziecka w zasoby umysłu i serca.

37 Pracując nad prezentacją wykorzystałam:Wiadomości z prezentacji i badań Anny Muchy (nauczycielki j. polskiego i autorki podręczników), Wiadomości ze stron internetowych: „Cała Polska Czyta dzieciom” oraz „Stowarzyszenie Przyjaciół Książki dla Młodych - Polska Sekcja IBBY” Wywiad z pisarką Joanną Wilk oraz z psycholog Agnieszką Carrasco-Żylicz „Rodzicu, czytaj dzieciom bajki.Czytanie wypełnia wszystkie przestrzenie rozwoju dziecka" zamieszczony na stronie internetowej „www.natemat.pl” Własne obserwacje z codziennej pracy z uczniami w szkole podstawowej podczas lekcji języka polskiego