1

2 Dane Informacyjne ID grupy: 97/41_UGP_2 Zespół Szkół nr 5 w SzczecinkuNazwa szkoły: Zespół Szkół nr 5 w Szczecinku ID grupy: 97/41_UGP_2 Opiekun: Tadeusz Czapliński Kompetencja: Matematyczno-fizyczna Temat projektowy: Ruch Semestr/rok szkolny: 1/2010/2011

3 Jest to zjawisko polegające na zmianie położenia ciał względem siebie.ruch Jest to zjawisko polegające na zmianie położenia ciał względem siebie. Jest to zjawisko polegające na zmianie położenia ciał względem siebie.

4 PROSTOLINIOWY KRZYWOLINIOWYPodstawowe pojęcia: 1) Ciało, względem którego poruszamy się nazywamy układem odniesienia. 2) Torem ruchu nazywamy linię, wzdłuż której ciało się porusza. Ze względu na kształt toru rozróżniamy: RUCH PROSTOLINIOWY KRZYWOLINIOWY

5 Podstawowe pojęcia: 3) Drogą nazywamy długość odcinka toru ruchu. 4) Przemieszczenie – jest to wektor zaczepiony w początkowym położeniu ciała, o końcu w położeniu końcowym ciała.

6 Podstawowe pojęcia: 5) Prędkością v ciała nazywamy drogę s pokonywaną przez to ciało w jednostce czasu: Tak zdefiniowana prędkość jest prędkością średnią, obliczoną dla dłuższego odcinka drogi. Rzeczywista prędkość ciała w danym momencie jest prędkością chwilową, obliczoną dla bardzo krótkiego jej odcinka:

7 RODZAJE RUCHU Ze względu na prędkość ciała rozróżniamy różne rodzaje ruchu: RUCH jednostajny zmienny opóźniony po okręgu przyspieszony

8 Ruch jednostajny PROSTOLINIOWYRuch jednostajny prostoliniowy – jest to taki rodzaj ruchu, w którym ciało porusza się ze stałą prędkością. Oznacza to, że wartość prędkości, nazywana szybkością, nie ulega zmianie, a kierunek i zwrot wektora prędkości pozostają takie same. Przykładem tego rodzaju ruchu jest pęcherzyk powietrza unoszący się ku górze w szklanej rurce wypełnionej gliceryną. Ciało poruszające się ruchem jednostajnym pokonuje jednakowe odcinki drogi w równych odstępach czasu.

9 Ruch jednostajny PROSTOLINIOWYDroga w ruchu jednostajnym jest wprost proporcjonalna do czasu jego trwania.

10 Ruch jednostajny PROSTOLINIOWYPrędkość ciała w ruchu jednostajnym jest stała.

11 Ruch jednostajny PROSTOLINIOWYPrzyspieszenie w ruchu jednostajnym ma zawsze wartość 0.

12 RUCH ZMIENNY Ruchem zmiennym nazywamy taki rodzaj ruchu, w którym zmienia się prędkość ciała (jej wartość lub kierunek). Istnieją różne rodzaje ruchu zmiennego: Ruch jednostajnie przyspieszony Ruch jednostajnie opóźniony Ruch po okręgu

13 Ruch jednostajnie przyspieszony

14 Ruch jednostajnie przyspieszonyRuch jednostajnie przyspieszony jest to taki rodzaj ruchu, w którym ciało w jednakowych odstępach czasu zwiększa swoją prędkość o tę samą wartość, np. swobodnie spadający kamień. Prędkość w ruchu jednostajnie przyspieszonym: v – prędkość ciała v0 – prędkość początkowa ciała a – przyspieszenie t – czas przyspieszania

15 Ruch jednostajnie przyspieszonyDroga w ruchu jednostajnie przyspieszonym: s – droga t – czas ruchu v0 – prędkość początkowa – przyspieszenie ciała

16 Ruch jednostajnie przyspieszonyPrzyspieszenie a jest wielkością, która mówi, o ile zwiększa się prędkość ciała w każdej sekundzie jego ruchu. Przyspieszenie w ruchu jednostajnie przyspieszonym ma stałą wartość:

17 Doświadczenie: Wyznaczanie wartości przyspieszenia silnika rakietowego.1. Opis: Sporządzamy z folii aluminiowej tulejkę, nawijając folię na ołówek. Po zaślepieniu rurki z jednej strony, napełniamy ją wąskimi paskami celuloidu. Na koniec zaciskamy brzegi tulejki, formując w ten sposób dyszę wylotową spalin. Tor lotu rakiety wykonujemy rozciągając w pracowni 5 metrów cienkiego drutu transformatorowego. Przygotowany wcześniej silniczek rakietowy mocujemy luźno drucikiem na rozpiętym w klasie torze. Odpalamy silnik, podgrzewając go zapalniczką do momentu pojawienia się pierwszej słabej smużki dymu. W chwili tej odsuwamy gwałtownie zapalniczkę. Na ten znak trzy dorodne dziewoje (sprowadzone specjalnie w tym celu z klasy Ia), odpalają swoje stopery, dokonując pomiaru czasu przelotu rakietki.

18 Doświadczenie: Wyznaczanie wartości przyspieszenia silnika rakietowego.2. Obserwacje: Silnik rakietowy śmignął w oparach spalin, pokonując w mgnieniu oka ruchem jednostajnie przyspieszonym, dystans pięciu metrów.

19 Doświadczenie: Wyznaczanie wartości przyspieszenia silnika rakietowego.

20 Doświadczenie: Wyznaczanie wartości przyspieszenia silnika rakietowego.3. Obliczenia i wnioski:

21 Doświadczenie: Wyznaczanie wartości przyspieszenia silnika rakietowego.Wniosek: Rakietka poruszała się z przyspieszeniem o wartości

22 Ruch jednostajnie opóźniony

23 Ruch jednostajnie opóźnionyRuch jednostajnie opóźniony jest to taki rodzaj ruchu, w którym ciało w jednakowych odstępach czasu zmniejsza swoją prędkość o taką samą wartość. Prędkość w ruchu jednostajnie opóźnionym:

24 Ruch jednostajnie opóźnionyDroga w ruchu jednostajnie opóźnionym: s – droga - prędkość początkowa t – czas a - przyspieszenie

25 Ruch jednostajnie opóźnionyOpóźnienie w ruchu jednostajnie opóźnionym: Opóźnienie jest wielkością stałą:

26 Ruch jednostajny po okręgu

27 Ruch jednostajny po okręguRuch jednostajny po okręgu – jest to taki rodzaj ruchu, który odbywa się po torze w kształcie okręgu z prędkością o stałej wartości, tzn Ruch jednostajny po okręgu jest ruchem niejednostajnie przyspieszonym, tzn. kierunek i zwrot wektorów przyspieszenia i prędkości zmieniają się cały czas w trakcie ruchu, nie zmieniają się natomiast ich wartości.

28 Ruch jednostajny po okręguWielkości fizyczne związane z ruchem jednostajnym po okręgu: 1) Prędkość kątowa – jest to stosunek kąta, jaki zakreśliło poruszające się ciało, do czasu tego ruchu. 2) Okres – jest to czas wykonania pełnego obiegu okręgu – mierzymy go w sekundach. 3) Częstotliwość – jest to odwrotność okresu, czyli liczba pełnych obiegów wykonanych w ciągu 1s. 4) Prędkość liniowa – jest ona styczna do okręgu. 5) Przyspieszenie dośrodkowe.

29