1 Deficyt budżetowy a dług publicznyRodzaje deficytu budżetowego. Sposoby pokrywania deficytu budżetowego Pojęcie długu publicznego Ustawowe granice zadłużenia Strategie zarządzania długiem publicznym

2 Rodzaje deficytu budżetowego państwa :A. Deficyt budżetu państwa – ujemna różnica między wydatkami a dochodami budżetu państwa B. Deficyt budżetu jednostki samorządu terytorialnego – ujemna różnica między wydatkami a dochodami budżetu jednostek samorządu terytorialnego. C. Deficyt sektora finansów publicznych; DB + deficyty jednostek parabudżetowych D. Deficyt kasowy i memoriałowy (uwzględnia zobowiązania i należności przechodzące na następny rok fiskalny).

3 Sposoby pokrywania deficytu budżetowego:zwiększenie dochodów z własności publicznej, zwiększenie podatku i opłat, finansowanie poprzez kredyt. Finansowanie poprzez kredyt jest bardzo wygodną formą finansowania deficytu w krótkim okresie (doraźnego). Kredyt tym różni się od podatku, że musi być spłacony wraz z odsetkami.

4 Potrzeby pożyczkowe budżetu państwaSfinansowanie deficytu budżetowego Spłaty wcześniej zaciągniętych zobowiązań Sfinansowanie pożyczek udzielanych przez Skarb Państwa Inne operacje finansowe związane z pokryciem długu Skarbu Państwa

5 Instrumenty finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwaSprzedaż skarbowych papierów wartościowych w kraju Kredyty w bankach krajowych i zagranicznych Pożyczki Prywatyzacja majątku skarbu państwa Nadwyżki budżetowe z lat ubiegłych

6 Potrzeby pożyczkowe JSTSfinansowanie deficytu budżetowego JST Spłaty wcześniej zaciągniętych zobowiązań Sfinansowanie pożyczek udzielanych przez JST Inne operacje finansowe związane z pokryciem długu JST Przeprowadzenie postępowania ostrożnościowego lub naprawczego

7 Instrumenty finansowania potrzeb pożyczkowych JSTSprzedaż papierów wartościowych emitowanych przez JST Kredyty Pożyczki Prywatyzacja majątku JST Nadwyżki JST z lat ubiegłych Inne wolne środki

8 Skarbowe papiery wartościowebony skarbowe; źródło regulowania płynności budżetowej Obligacje skarbowe Skarbowe papiery oszczędnościowe

9 Kredytodawcy  sposoby finansowania potrzeb pożyczkowychFinansowanie inflacyjne bank centralny; - finansowanie bezpośrednie, - finansowane pośrednie, banki komercyjne; wykup papierów dłużnych skarbu państwa, podmioty gospodarcze; wykup papierów dłużnych  SKUTKI  niższe oszczędności w sektorze bankowym bezinflacyjne Finansowanie przedsiębiorstwa gospodarstwa domowe, instytucje finansowe

10 Dług publiczny Wszystkie zobowiązania zaciągnięte przez skarb państwa i reprezentujące go instytucje sektora finansów publicznych ( w tym budżety samorządowe) Dług rządowy i samorządowy Dług krótkoterminowy i długoterminowy Dług krajowy (wewnętrzny) Dług zagraniczny (zewnętrzny) Dług publiczny netto i brutto – państwo może być nie tyko dłużnikiem ale i wierzycielem

11 Ustawowe granice zadłużenia3% PKB- deficyt budżetowy 60% PKB –dług publiczny W Polsce Ustawa o finansach publicznych – zakłada działania ostrożnościowe i sanacyjne , gdy stosunek łącznej kwoty państwowego długu publicznego , powiększonej o kwoty przewidywanych wypłat z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez podmioty sektora finansów publicznych do PKB będą kształtować się w przedziale % PKB i 55-60% PKB

12 Strategie zarządzania DPNakłada Ustawa o fp na MF W szerokim znaczeniu odnosi się do realizacji celów społecznych W wąskim dotyczy oddziaływania wyłącznie na dług Restrukturyzacja długu publicznego Np. minimalizacja kosztów obsługi długu, przetargi na obligacje, , uelastycznienie struktury długu , zmniejszenie monetyzacji długu, ograniczenie ryzyka walutowego i stopy procentowej itp..