1 Deklinacja III – typ spółgłoskowyLectio V Deklinacja III – typ spółgłoskowy

2 Wszystkie formy odmieniające się przez przypadkiDeklinacje łacińskie Wszystkie formy odmieniające się przez przypadki Deklinacja I Deklinacja II Deklinacja III typ spółgłoskowy typ mieszany typ samogłoskowy Deklinacja IV Deklinacja V

3 Deklinacja III – wiadomości ogólnenależą do niej rzeczowniki i przymiotniki trzech rodzajów końcówka gen. sing. to –is temat zakończony jest na „i” lub spółgłoskę zakończenia N. sing. są bardzo różnorodne trzy typy: spółgłoskowy: Abl. sg. –e; N. plur. –um; N: plur neutr. – a samogłoskowy: Abl. sg. –i; N. plur. –ium; N. plur neutr. – ia mieszany: sing. jak spółgłoskowy, plur. jak samogłoskowy

4 Typ spółgłoskowy według tego typu odmieniają się rzeczowniki nierównozgłoskowe (imparisyllaba) kilka równozgłoskowych (parisyllaba), tzw. „ rodzina z psem”: pater, patris; mater, matris; frater, fratris; iuvenis, iuvenis; vates, vatis; canis, canis

5 Typ I (spółgłoskowy) Singularis m f n N: homo G: hominis D: hominiAcc: hominem Abl: homine V: homo lex legis legi legem lege nomen nominis nomini nomine Pluralis N: homines G: hominum D: hominibus Acc: homines Abl: hominibus V: homines leges legum legibus nomina nominum nominibus

6 Typ samogłoskowy rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone na: -e, -al, -ar np. mare, maris; exemplar, exemplaris; animal, animalis przymiotniki będą omówione później

7 Typ II (samogłoskowy) Singularis Pluralis N: mare G: maris D: mariAcc: mare Abl: mari V. mare maria marium maribus

8 Ćwiczenie 1 utwórz acc. i abl sing. oraz gen. plur. acc. sing.acc. plur corpus pulchrum vox audita orator bonus oratio magna

9 Ćwiczenie 1 utwórz acc. i abl sing. oraz gen. plur. acc. sing.acc. plur corpus pulchrum corpore pulchro corporum pulchrorum corpora pulchra vox audita orator bonus oratio magna

10 Ćwiczenie 1 utwórz acc. i abl sing. oraz gen. plur. acc. sing.acc. plur corpus pulchrum corpore pulchro corporum pulchrorum corpora pulchra vox audita vocem auditam voce audita vocum auditarum voces auditas orator bonus oratio magna

11 Ćwiczenie 1 utwórz acc. i abl sing. oraz gen. plur. acc. sing.acc. plur corpus pulchrum corpore pulchro corporum pulchrorum corpora pulchra vox audita vocem auditam voce audita vocum auditarum voces auditas orator bonus oratorem bonum oratore bono oratorum bonorum oratores bonos oratio magna

12 Ćwiczenie 1 utwórz acc. i abl sing. oraz gen. plur. acc. sing.acc. plur corpus pulchrum corpore pulchro corporum pulchrorum corpora pulchra vox audita vocem auditam voce audita vocum auditarum voces auditas orator bonus oratorem bonum oratore bono oratorum bonorum oratores boni oratio magna orationem magnam oratione magna orationum magnarum orationes magnae

13 Ćwiczenie 2 Wstaw rzeczownik w nawiasie w odpowiednim przypadkuĆwiczenie 2 Wstaw rzeczownik w nawiasie w odpowiednim przypadku. Odpowiedź uzasadnij. Cicero primus inter (orator, is pl.) Romanos est. (Cicero, onis) libros et orationes libenter legimus. Viri docti multos libros de (Cicero) scribunt. Nomen (Cicero) clarum est. (Nomen) multorum oppidorum Americanorum a (nomen) oppidorum antiquorum trahimus. Historia suam (lex, gis) habet. Multi (homo, inis) ad flumen veniunt. Epistulam (pater, tris) meo scribo.

14 Odpowiedzi a) Cicero primus inter oratores Romanos est.b) Ciceronis libros et orationes libenter legimus. c) Viri docti multos libros de Cicerone scribunt. d) Nomen Cicero clarum est. e) Nomina multorum oppidorum Americanorum a nominibus oppidorum antiquorum trahimus. f) Historia suam legem habet. g) Multi homines ad flumen veniunt. h) Epistulam patri meo scribo.