1 Demograficzno-instytucjonalne uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości - wymiar lokalny, regionalny, krajowy i międzynarodowy, kierownik badania prof. Hanna Godlewska-Majkowska

2 Podtytuł badania – Kapitał relacyjnySkład zespołu: Dr Joanna Żukowska – koordynator Paulina Mechło Dagmara Miąsek Hieronim Jędrzejewski

3 Demograficzno-instytucjonalne uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości 5.Atrakcyjność inwestycyjna JST 1. Demograficzne uwarunkowania (struktura demograficzna, ruch naturalny, trwałość rodzin) 2. Instytucje międzynarodowe 6. Przedsiębiorczość lokalna Kapitał relacyjny 3.Instytucje krajowe 7. Przedsiębiorczość regionalna 4.Instytucje lokalne 8.Rozwiązania kompleksowe z zakresu polityki społecznej i gospodarczej i przestrzennej (SSD) 10. Metody ilościowe – modele statystyczne, badania ankietowe 9. Rozwiązania kompleksowe z zakresu polityki ekonomicznej i i przestrzennej (SSE) 11. Metody jakościowe – wywiady, badania panelowe

4 Struktura pracy Przegląd koncepcji i teorii występujących w publikacjach krajowych i zagranicznych dotyczących tematu. Raport dotyczący występowania publikacji w danym temacie na przestrzeni ostatnich 10 lat. Celem jest pokazanie czy wzrasta zainteresowanie tematem (sprawdzenie liczby publikacji w poszczególnych latach po słowach kluczowych). Analiza narzędzi badawczych wykorzystywanych w podobnych badaniach w literaturze.

5 Zagadnienia wprowadzające do badań nad istotą kapitału relacyjnego

6 Struktura pracy Liczebność publikacji w obszarze słów kluczowych, istotnych z punktu widzenia badania w latach Przegląd definicji kapitału relacyjnego Wymiary i składowe kapitału relacyjnego Przegląd metod badawczych i wyników badań w zakresie kapitału relacyjnego Kapitał relacyjny a internacjonalizacja Pojęcie dystansu w budowie kapitału relacyjnego przedsiębiorstwa Budowa kapitału relacyjnego i jego interesariusze

7 Istnieje potrzeba przyjrzenia się zjawisku prowadzenia przedsiębiorstw oraz ich zachowań w kontekście budowania, utrzymywania i tworzenia strategii z zakresu kapitału relacyjnego przedsiębiorstwa.

8 Cele pracy Zaprezentowanie wyników przeglądu literaturowego, dotyczącego pojęcia kapitału relacyjnego i zasygnalizowanie problemu, jakim jest niespójność terminologiczna w tym obszarze. Niespójność ta dotyczy w głównej mierze zakresu definicji. Niektórzy autorzy rozumieją kapitał relacyjny w sposób wąski jako relacje gospodarce, inni z kolei do samego zagadnienia relacji dodają określone atrybuty (np. marka), które na relacje mogą wpływać. Wskazanie wiodącej definicji, która będzie wykorzystywana na dalszym etapie prowadzonych badań. Wskazanie zainteresowania tematyką przez badanych, poprzez zaprezentowanie wykresów liczby publikacji, dotyczących słów kluczowych, istotnych z punktu widzenia prowadzonych przez autorów opracowania badań. Z uwagi na fakt, iż niniejsze opracowanie stanowi wstęp do planowanych kilkuletnich badań nad kapitałem relacyjnym, należy podkreślić, iż opracowanie będzie miało charakter wprowadzający i kierunkujący. Poza wspomnianymi wcześniej celami, kolejnym dążeniem autorów będzie wskazanie na podstawowe obszary i metody już prowadzonych badań oraz wskazanie kierunku, w którym autorzy zamierzają pójść na dalszym etapie badań empirycznych.

9 Główne wnioski Ilość opracowań poświęconych problematyce kapitału relacyjnego jako istotnego elementu budowania przewag konkurencyjnych wzrasta wraz ze świadomością potrzeby budowania wartości przedsiębiorstwa w oparciu o kapitał intelektualny, rozumienia znaczenia wartości relacji, budowania tych wartości poprzez budowę sieci i rozwijania mechanizmów ich kreowania. Podejmowanie badań poszerzających wiedzę w zakresie kapitału relacyjnego obarczone jest trudnościami wynikającymi z problemu w uchwyceniu istoty kapitału relacyjnego w dających się zmierzyć kategoriach. Tworzenie kapitału relacyjnego w procesach internacjonalizacji może pozytywnie wpływać na relacje przedsiębiorstwa z otoczeniem w obszarach znacznie oddalonych od miejsca lokalizacji przedsiębiorstwa i jednocześnie zmniejszać ryzyko działalności w warunkach obcych kulturowo. B Badania dystansu jako zjawiska o charakterze wielopoziomowym, pozwalają prześledzić relacje przedsiębiorstw z otoczeniem w kontekście uwarunkowań strukturalnych wewnętrznych i zewnętrznych. Interesujące wydaje się także bliższe przyjrzenie się problematyce związków kapitału relacyjnego w procesie internacjonalizacji, przede wszystkim ze względu na niepowtarzalność każdego takiego procesu, uwarunkowania związane z rynkiem docelowym i dynamikę wzajemnych wpływów, ujawniających się podczas budowy tych procesów. Ponadto na szczególną uwagę i dalsze badania zasługuje analiza sieci relacji i kapitału ludzkiego, jak również problematyka kompetencji w kapitale relacyjnym.

10 Proponowana definicja kapitału relacyjnegoDynamicznie zmieniająca się pod względem ilości oraz jakości sieć powiązań przedsiębiorstwa z otoczeniem gospodarczym. Powiązania w sieci mogą cechować się zróżnicowanym natężeniem oraz jakością. Wiadomo jednak, iż dobra relacja opiera się przede wszystkim na zaufaniu i współpracy. Kapitał relacyjny jest zatem istotnym elementem tworzącym unikatową wartość przedsiębiorstwa, która wpływa na jego przewagę względem konkurencji. Ponadto daje on przedsiębiorstwu szansę na sukces w procesie internacjonalizacji (Wąsowska, 2009). Autorzy uznają, iż taka definicja jest szeroka, jednocześnie uwzględnia pewne determinanty relacji. Definicja pozwala na ujmowanie i jednoczesne badanie kapitału relacyjnego w trzech głównych obszarach – w zakresie wpływu na efektywność i konkurencyjność przedsiębiorstw, wpływu na rozwój innowacyjności, udziału w procesie internacjonalizacji.

11 Narzędzia badawcze – przeglądKAPITAŁ RELACYJNY A ZAGDANIENIA BADAWCZE Przedsiębiorczość Efektywność i wyniki ekonomiczne MŚP Innowacyjność Konkurencyjność na rynku Eksport Internacjonalizacja Co buduje kapitał relacyjny? NARZĘDZIA BADAWCZE/METODOLOGIE Ankiety Kwestionariusze Case study Wywiady bezpośrednie Analizy porównawcze Model Skandii European Values Study (EVS EU) Analiza sieci relacji internetowych oparta na Social network theory (SNT). Mapa Organizacji

12 Benchmarking badań Zestawienie badań „kapitał relacyjny a innowacyjność”: Wei Zheng, (2010), A Social Capital Perspective of Innovation from Individuals to Nations: Where is Empirical Literature Directing Us?, International Journal of Management Reviews. Zestawienie badań Czuba T., Szczepaniec M., Jurkiewicz T., (2012), Kapitał relacyjny a wyniki ekonomiczne małych i średnich firm w Polsce, Wyzwania gospodarki globalnej, Prace i Materiały Instytutu Handlu Zagranicznego Uniwersytetu Gdańskiego 2012, nr 31/2.

13 Dalsze kierunki badań Na podstawie analizy występujących badań i stosowanych w nich metodyk, autorzy opracowania planują wykorzystanie zarówno metodyki case study, uwzgledniającej pogłębione, ustrukturyzowane wywiady, jak i badań ilościowych, pozwalających na zbadanie większej grupy przedsiębiorstw. Wykorzystanie metodyki jakościowej i ilościowej pozwoli na otrzymanie dokładniejszych danych i lepsze wnioskowanie.

14 Publikacje po badaniu Relational Capital of Service Enterprises in the Context of Internationalization – Journal of Service Definicje kapitału relacyjnego oraz jego popularność w latach – Organizacja i Kierowanie

15 Analiza słów kluczowychEBSCO, Proquest, Emerald – lata Kapitał relacyjny Internacjonalizacja Instytucje otoczenia biznesu Jednostki samorządu terytorialnego Zarządzanie JST Internacjonalizacja JST Wpływ instytucji otoczenia biznesu na internacjonalizację Wpływ kapitału relacyjnego na relacje interpersonalne w organizacji Rozwój przedsiębiorczości Kompetencje organizacyjne Kompetencje innowacyjne Kompetencje pracowników Kompetencje w relacjach międzyorganizacyjnych Transfer wiedzy Rozwój pracowników Coaching Neuroekonomia

16

17

18

19

20

21

22

23