1 DIAGNOZA I TERAPIA PSYCHOPEDAGOGICZNA

2 Etymologia słowo diagnoza pochodzi z greckiego„ diágnosis ” oznacza rozróżnianie, osądzanie „ diagnostiké ” to sztuka odróżniania za pomocą pośredniego (umysłowego) poznawania.

3 Etapy diagnozy 1) Zebranie informacji: -środowisko rodzinne (warunki bytowe i zdrowotne, postawy rodziców, kontakt z dalszą rodziną i znajomymi), -środowisko szkolne (relacje w klasie, postawa wobec dziecka nauczyciela i nauczyciela wobec dziecka) -dziecko (stan zdrowia, aspekt psychologiczny, aspekt pedagogiczny)

4 ASPEKT PSYCHOLOGICZNYŹródła informacji do diagnozy (każde z tych źródeł powinno zostać uzupełnione literaturą) ASPEKT MEDYCZNY Zaświadczenie od lekarza rodzinnego Informacje od pielęgniarki szkolnej Dokumenty posiadane przez rodzica ASPEKT PSYCHOLOGICZNY Informacje od psychologa Wyniki testów diagnostycznych Analiza wytworów dziecka ASPEKT PEDAGOGICZNY Obserwacja dziecka w klasie (techniki socjometryczne) Rozmowa z rodzicami/opiekunami dziecka (informacje z OPS i innych instytucji o sytuacji rodziny)

5 Etapy diagnozy cz. 2. 2) Porządkowanie zebranych informacji np. w postaci drzewa problemów

6 Etapy diagnozy cz. 2

7 Schemat pełnej diagnozy (rozwiniętej)

8 Podstawowe błędy diagnostyczne1)BŁĘDY ZWIĄZANE Z DIAGNOZUJĄCYM: - Błąd postawy (postępowanie według określonego schematu, nadmierne poczucie odpowiedzialności, tendencja do dominacji, nastawienie lękowe, postawa zimnego naukowca, terapeuty, moralisty) - Błąd maski (zasłanianie się swoją rolą zawodową) - Błąd sędziego (ocenianie, etykietowanie badanego) 2) BŁĘDY ZWIĄZANE Z PROCESEM BADAWCZYM: - Błąd skupiania się na negatywnych aspektach jednostki, bez uwzględniania mocnych stron - Błąd skupiania się na skutkach bez wyjaśniania przyczyn (diagnozowanie cząstkowe) - Błąd redukcji źródeł wiedzy (opieranie się tylko na obiektywnych wynikach narzędzi, bez uwzględniania np. komunikacji niewerbalnej = „wiedza gorąca”; niewłaściwy dobór metod diagnostycznych) 3) TRUDNOŚCI ZWIĄZANE Z OSOBĄ BADANEGO (opór)

9 Podstawowe dyspozycje diagnostyWiedza merytoryczna Umiejętność logicznego myślenia i zestawiania różnorodnych informacji Podstawowa umiejętność obserwowania i prowadzenia rozmowy (zbieranie informacji) Zasób dostępnych technik diagnozowania i umiejętność adekwatnego ich doboru

10 Zasady diagnozy środowiska rodzinnegoZasada wartościującego charakteru diagnozowania rodziny Zasada diagnozy pozytywnej rodziny Zasada uwzględniania kontekstu społecznego rodziny Zasada relatywności wpływu warunków środowiska rodzinnego Zasada traktowania rodziny jako systemu Zasada uwzględniania dynamizmu rodziny Zasada autodiagnozy rodziny i jej członków

11 Testy dla pedagoga do diagnozy środowiska rodzinnegoKwestionariusz dla Rodziców M. Ziemsiej Kwestionariusz stosunków miedzy rodzicami a dziećmi M. Siegielmana i A. Roe Test Komunikacji zadaniowej Rodzic- Dziecko A. Frydrychowicz Skala Postaw Rodzicielskich M. Plopy Test Rysunku Rodziny

12 Testy do diagnozy środowiska szkolnegoKarta mierzenia postępu uspołecznienia się dziecka Arkusz Zachowania się Ucznia B. Markowskiej Kwestionariusz zachowania się dziecka w Przedszkolu i Szkole Test rysunku Nauczyciela Techniki socjometryczne (Moreno, Zgadnij kto?, Plebiscyt życzliwości i niechęci) Diagnoza dojrzałości szkolnej Test wolnych skojarzeń i zdań niedokończonych

13 Testy dla nauczyciela do diagnozy błędów wychowawczychKwestionariusz autopercepcji wychowawcy Kwestionariusz percepcji ucznia Techniki projekcyjne