1 Diagnozowanie dzieci 6-letnichMałgorzata Spendel ROME Metis w Katowicach

2 i trochę starszych dzieciach, co warto wiedzieć o ich rozwoju?O 6-latkach i trochę starszych dzieciach, co warto wiedzieć o ich rozwoju?

3 Ruch – sześciolatki mają jeszcze słaby kościec i słabe mięśnie, muszą często zmieniać pozycje Pamięć – przeważa mechaniczna, dlatego nowe treści powinny być często powtarzane i utrwalane z wykorzystaniem wielu zmysłów Myślenie – większość dzieci nie ma jeszcze ukształtowanej odwracalności myślenia, nie potrafi odwrócić procesu przekształceń, nie ma jeszcze ukształtowanych pojęć czasowych Stosunki przestrzenne – dzieci mają jeszcze kłopot z oceną stosunków przestrzennych, np.: prawo, lewo, obok, za, wymagają wielu ćwiczeń typu zabawowego, które ułatwią późniejsze doświadczanie przestrzeni

4 Słuchanie – dzieci zdolne są do podziału zdania na wyrazy, do analizy, syntezy sylabowej wyrazu Spostrzeżenia zmysłowe i wyobrażenia – dominuje myślenie przedoperacyjne, konkretno-wyobrażeniowe Emocje – dziecko sześcioletnie ma mniej dojrzały układ nerwowy niż siedmiolatek i z tego powodu silniej reaguje emocjonalnie, wszystkie emocje, te pozytywne, a tym bardziej negatywne oraz duża liczba różnorodnych bodźców, stanowią dla organizmu ogromny wydatek energetyczny, rozregulowuje się jego funkcjonowanie (staje się płaczliwe, drażliwe, nieznośne, agresywne itp.)

5 Jakie kompetencje rozwijają się we wczesnym wieku szkolnym ?U 9-10-latka jest to obszar prawie dojrzały Płat czołowy kory mózgowej U 6-latka jest to obszar niedojrzały 5

6 Za co odpowiada kora mózgowa przedczołowa?planowanie działań ustalanie ważności wymyślanie alternatyw przewidywanie konsekwencji

7 Kora przedczołowa Jest odpowiedzialna za wybór „trudniejszej rzeczy”, nazwana ośrodkiem naszego superego, naszego charakteru. Oznacza to, że jest odpowiedzialna za najwyższe funkcje poznawcze w tym: podejmowanie decyzji kontrolę impulsów planowanie organizację uwagę pamięć roboczą

8 pamięć deklaratywną świadomość społeczną empatię odraczanie gratyfikacji rozumowanie moralne uczenie się na błędach realizowanie celów rozumienie własnych emocji Kora przedczołowa u dzieci przedszkolnych i w edukacji wczesnoszkolnej działa jeszcze nieoptymalnie dlatego ich funkcjonowanie poznawcze nie jest w pełni rozwinięte.

9 DIAGNOZA Termin diagnoza pochodzi od greckiego słowa diagnosis i oznacza rozpoznanie, rozróżnienie, osądzanie Diagnoza przedszkolna rozumiana jest jako rozpoznanie gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole Umożliwia rozpoznanie słabych i mocnych stron dziecka Dzięki temu nauczyciel planuje i realizuje zadania terapeutyczne, wyrównawcze i stymulujące rozwój dziecka, współpracując ściśle z jego rodzicami

10 Podstawowe cele diagnozy przedszkolnejrozpoznawanie potrzeb rozwojowych i edukacyjnych zaspokajanie potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów

11 W Rozporządzeniu MEN z dnia 23 grudnia 2008 rW Rozporządzeniu MEN z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół oraz w Rozporządzeniu z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowego statutu przedszkola nie ma wytycznych ani wskazówek dotyczących sposobu prowadzenia obserwacji dzieci oraz ich dokumentowania Jest tylko zapis o konieczności dokonywania tych czynności

12 Rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r. 2013 rRozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2013 r r. w sprawie zasad udzielania ppp… Nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści w przedszkolu, szkole i placówce prowadzą w szczególności: w przedszkolu – obserwację pedagogiczną zakończoną analizą i oceną gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna); 2) w szkole – obserwację pedagogiczną, w trakcie bieżącej pracy z uczniami, mającą na celu rozpoznanie u uczniów: a) trudności w uczeniu się, w tym – w przypadku uczniów klas I–III szkoły podstawowej – ryzyka wystąpienia specyficznych trudności w uczeniu się, lub b) szczególnych uzdolnień; 12 12

13

14 Przedszkole i szkoła podstawowe metody:Skala gotowości edukacyjnej pięciolatka (SGE-5) Skala gotowości szkolnej SGS dla dzieci 6-letnich Arkusze opracowane przez nauczycieli – analiza jakościowa Skala ryzyka dysleksji M. Bogdanowicz Analiza wytworów dzieci/uczniów – nie projekcja

15 Pisemne dokumentowanie obserwacji dziecka ma służyć nauczycielowi i ułatwić mu pracę nad wspomaganiem rozwoju wychowanków i uczniów oraz wyrównywaniem ich szans edukacyjnych Ma być jednocześnie wskazówką do rozmów o dziecku podejmowanych z rodzicami lub jego opiekunami.

16 Skala Funkcjonowania Pierwszoklasisty (SFP)autorzy: Elżbieta Koźniewska, Andrzej Matuszewski, Elżbieta Zwierzyńska ORE adaptacja Skali Gotowości Szkolnej (SGS) dla nauczycieli I klasy SP obserwacyjna metoda do oceny poznawczych i społecznych umiejętności sześcioletnich uczniów w I klasie szkoły podstawowej metoda pomaga rozpoznać rozwojowe i edukacyjne potrzeby dzieci i dzięki temu zaprojektować działania wspomagające ich rozwój i naukę u uczniów kl. I jest narzędziem wystandaryzowanym sprawdzono jej trafność i rzetelność

17 A jak jest z tą diagnozą realnie?

18 Rodzice Wiedza o: rozwoju dziecka – często zdroworozsądkowa, porównywanie z innymi dziećmi, koleżanki, media szkole i nauczycielach – z mediów, od innych rodziców, na podstawie doświadczenia, ranking nauczycieli Rozwój dziecka a oczekiwania – często nadstymulowywanie dzieci Umiejętności dziecka a oczekiwania – nadrabianie materiału dydaktycznego w domu, testy!!!

19 Nauczyciele Wiedza o: rozwoju dziecka – często zdroworozsądkowa, porównywanie z innymi dziećmi, koleżanki, media rodzicach – z mediów, od innych nauczycieli, na podstawie doświadczenia często przykrego Rozwój dziecka a oczekiwania – często realizowany program nie jest dostosowany do rozwoju dzieci, „ograniczanie” ruchu dzieci, ich emocjonalności Umiejętności dziecka a oczekiwania – pakiety edukacyjne, zadania domowe, testy!!!

20 Środowisko Wiedza o: rozwoju dziecka – często zdroworozsądkowa, porównywanie z innymi dziećmi, koleżanki, media, dziadkowie rodzicach – z obserwacji, mediów nauczycielach i szkole - na podstawie często przykrego doświadczenia, z mediów

21

22 = GOTOWOŚĆ DZIECKA + GOTOWOŚĆ RODZINY + GOTOWOŚĆ SZKOŁYGOTOWOŚĆ SZKOLNA = GOTOWOŚĆ DZIECKA + GOTOWOŚĆ RODZINY + GOTOWOŚĆ SZKOŁY

23 Rozwój ruchowy Ruch stymuluje rozwój poznawczy i społeczno-emocjonalny dzieci Dziecko sprawne ruchowo jest atrakcyjne dla rówieśników Prawidłowo rozwijające się dzieci muszą mieć zaspokojony „głód ruchu”

24 Rozwój emocjonalny i społecznyJest najważniejszy w rozwoju dziecka Jego poziom decyduje o tzw. niezależności psychicznej dziecka Umożliwia dziecku adaptację w przedszkolu i szkole Nie wolno nauczycielom niszczyć emocjonalności dziecka!

25 Kiedy, jak i gdzie?

26 Gry i zabawy na podwórkurozwój ruchowy bieganie skoki hulajnoga

27 Gry i zabawy na podwórkuwoda, grzyb, klasy skakanka piłka

28 Gry i zabawy na podwórkurównoważenie stron ciała batut, trampolina, materac równoważnia, ławeczka, krawężnik, murek

29 Gry i zabawy na podwórkurower rolki gry i zabawy ruchowe

30 Gry i zabawy na podwórkulateralizacja i schemat ciała gra w chowanego, huśtawka trzepak rower

31 Gry i zabawy na podwórkuruchy naprzemienne narty, łyżwy, rolki, taniec

32 czynności samoobsługowemotoryka mała sznurowanie butów nożyczki zapinanie guzików skakanka posługiwanie się sztućcami

33 Zajęcia dydaktyczne Słuch, uwaga, pamięć – czytanie książek, opowiadanie bajek, historyjek, zgadywanki, zagadki, wyliczanki, zabawy językowe itp. Funkcje wzrokowe - kolorowanki, gry planszowe, układanki, puzzle, rysowanie, malowanie

34 Zabawa i dydaktyka – funkcje słuchowe oraz rozwój mowy i językakrzyk śpiew gra na instrumentach wyliczanki zagadki czytanie książek opowiadanie rozmowa

35 Rozwój emocjonalno-społecznywspółpraca w grupie rywalizacja wytrwałość w pracy wspólne zabawy przestrzeganie norm grupowych reakcja na porażkę kierowanie uczuciami i ich kontrola

36 Lepiej poznamy kogoś po godzinie zabawy, niż po roku rozmów PLATON

37 Diagnoza specjalistyczna wyłącznie w poradni psychologiczno-pedagogicznej

38 Dziękuję za uwagę